Bất cập: Hàng thủy sản xuất khẩu qua EU không đủ tiêu chuẩn vào siêu thị trong nước
(DNTO) - Trước tình trạng sản phẩm thuỷ sản đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) nhưng không đủ tiêu chuẩn để tiêu thụ nội địa gây nhiều bất cập, VASEP vừa có công văn gửi Bộ NN&PTNT để tháo gỡ vướng mắc, ảnh hưởng tiêu cực tới sản xuất kinh doanh và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp thủy sản.
Cụ thể, sản phẩm thuỷ sản đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU), nhưng không đủ tiêu chuẩn để đưa vào siêu thị tiêu thụ nội địa do chênh lệch quy định mức dư lượng tối đa cho phép của kháng sinh Enrofloxacin và Ciprofloxacin giữa quy định của Việt Nam và EU. Điều này đang khiến doanh nghiệp thủy sản mất cơ hội kinh doanh tại chính thị trường 100 triệu dân trong nước.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc “Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt”, các doanh nghiệp thủy sản đã đẩy mạnh hoạt động kinh doanh và tiêu thụ hàng thủy sản tại thị trường nội địa. Tuy nhiên, trong quá trình này, các doanh nghiệp đang gặp vướng mắc.
Theo quy định tại Thông tư 10 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), hai chất kháng sinh là Enrofloxacin và Ciprofloxacin được đưa vào danh mục “Hóa chất, kháng sinh cấm sử dụng trong sản xuất, kinh doanh động vật thủy sản” nhưng chưa quy định ngưỡng giới hạn phân tích tối thiểu (MRPL) đối với các chỉ tiêu này. Mặt khác, theo quy định của Bộ Y tế, mức giới hạn tối đa dư lượng thuốc thú y có trong thực phẩm cũng không quy định đến 2 loại kháng sinh này.
Trong khi đó, EU, một trong những thị trường có yêu cầu nghiêm ngặt nhất về an toàn thực phẩm lại cho phép ngưỡng MRL (mức dư lượng tối đa cho phép) đối với Enrofloxacin và Ciprofloxacin trong sản phẩm thủy sản là 100ppb trong các sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc động vật. Chính Cục Quản lý chất lượng Nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT) cũng đã nắm bắt được quy định khi đơn vị này thông báo cho các doanh nghiệp thủy sản về việc cập nhật quy định của thị trường EU từ năm 2019.
"Điều này đã gây ra bất cập cho doanh nghiệp trong việc sản xuất và kinh doanh thủy sản tại thị trường nội địa. Hiện nay, các lô hàng xuất khẩu vào thị trường EU, một trong những thị trường có yêu cầu nghiêm ngặt nhất về an toàn thực phẩm (ATTP), đều cho phép ngưỡng phát hiện mức dư lượng nhỏ hơn 100ppb, trong khi các siêu thị tại thị trường nội địa thì không chấp nhận do tuân thủ theo quy định tại Thông tư 10" - VASEP nhận định.
Theo đó, VASEP kiến nghị Bộ NN&PTNT rà soát, xem xét đưa kháng sinh Enrofloxacin, Ciprofloxacin vào danh mục kháng sinh hạn chế sử dụng trong sản xuất, kinh doanh thủy sản nội địa với ngưỡng MRLs tương đương EU.
Một bất cập khác là các sản phẩm chế biến từ động vật, sản phẩm động vật hoặc sản phẩm có chứa “sản phẩm động vật” thủy sản (đông lạnh, hàng khô, đồ hộp, nấu chín, ăn liền…) vẫn đang thuộc danh mục phải ‘kiểm dịch’ quy định tại các thông tư số 26/2016; 36/2018; 18/2018 của Bộ NN&PTNT.
Theo VASEP, danh mục hàng phải “kiểm dịch” theo quy định tại các thông tư nói trên là rất rộng. Việc này dẫn đến quy mô và số lượng mặt hàng, lô hàng phải “kiểm tra nhập khẩu” hiện nay là rất lớn, là biện pháp quá mức, chưa phù hợp với chủ trương cắt giảm danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành, với quy định pháp luật cũng như thông lệ quốc tế hiện hành…
Là mối quan ngại lớn khi đây là yếu tố làm giảm đi năng lực cạnh tranh của ngành, của quốc gia, chi phí (thời gian, cơ hội…) là rất lớn, đặc biệt là mấu chốt khiến cho nhiều yêu cầu cải cách của Chính phủ và Bộ NN&PTNT không được thực hiện như mong đợi.
Do vậy, VASEP kiến nghị không đưa hoạt động kiểm tra nhập khẩu các sản phẩm thủy sản dùng làm thực phẩm cho người (đông lạnh, hàng khô, đồ hộp, nấu chín, ăn liền…) vào danh mục có tên là “Kiểm dịch” (trừ các sản phẩm sống, tươi sống, ướp lạnh).
Việc nhập khẩu các sản phẩm kể trên để dùng làm thực phẩm đã và đang được Cục Thú y kiểm tra theo các chỉ tiêu ATTP là phù hợp với thông lệ quốc tế và cơ sở khoa học, nên cần được trả lại đúng tên đó là ‘kiểm tra Nhà nước’ về ATTP nhập khẩu, không phải là ‘kiểm dịch’…