Thứ ba, 26/09/2023

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

‘Bữa tiệc gọi vốn’ chưa hẹn ngày trở lại

Huyền Trang
- 17:05, 27/02/2023

(DNTO) - Có quỹ đầu tư mạo hiểm khó có khả năng huy động tiền, trong khi có quỹ còn tiền nhưng thận trọng khi giải ngân, đã khiến “bữa tiệc gọi vốn” tiếp tục kéo dài khung cảnh ảm đạm.

Ngay cả các quỹ mạo hiểm cũng khó khăn trong việc huy động vốn trong bối cảnh suy thoái kinh tế, cổ phiếu công nghệ sụt giảm. Ảnh: T.L.

Ngay cả các quỹ mạo hiểm cũng khó khăn trong việc huy động vốn trong bối cảnh suy thoái kinh tế, cổ phiếu công nghệ sụt giảm. Ảnh: T.L.

Làn sóng rút tiền khỏi quỹ mạo hiểm

Lãi suất thấp và sự thăng hoa của các công ty công nghệ trong giai đoạn 2019-2021 đã kéo theo 274 quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) mới – số lượng quỹ đầu tư “tân binh” kỷ lục gia nhập thị trường trong năm 2022. Con số này tăng tới 73% so với 158 quỹ vào năm 2019, theo nền tảng dữ liệu Dealroom.

Thế nhưng, định giá startup công nghệ sụt giảm mạnh, lãi suất tăng vọt, lạm phát cùng suy thoái kinh tế đã gây thiệt hại cho ngành đầu tư mạo hiểm. Từng là nhà đầu tư lớn nhất thế giới vào startup vào năm 2021, SoftBank, quỹ đầu tư mạo hiểm đến từ Nhật Bản, ghi nhận khoản lỗ ròng 5,9 tỷ USD trong quý 4/2022.

Các thành viên góp vốn của các quỹ vì thế cũng kiêng dè việc tiếp tục gửi tiền đầu tư mạo hiểm, đang có xu hướng rút lui khỏi thị trường. Điều này khiến nhiều quỹ đầu tư mới thành lập khó khăn trong việc huy động vốn.

Trong quý 4/2022, các công ty đầu tư mạo hiểm trên toàn cầu chỉ huy động được 20,6 tỷ USD, trong đó, chỉ có 226 quỹ đầu tư mạo hiểm huy động được vốn, mức thấp nhất trong thập kỷ qua. Trong khi năm 2021, có tới 620 quỹ huy động được vốn trong ba tháng cuối năm, khi cổ phiếu công nghệ đạt đỉnh, theo công ty dữ liệu Preqin.

Bên cạnh đó, việc thiếu vắng các thương vụ startup IPO thành công cũng làm cạn kiệt dòng tiền của các quỹ. Bởi cổ phiếu của các công ty đại chúng vốn là khoản thù lao quan trọng được các quỹ dùng để trả lại các thành viên góp vốn, cũng như tái đầu tư vào giai đoạn tiếp theo.

Một số khoản tài trợ của trường đại học và quỹ hưu trí cũng sụt giảm khi các cổ phiếu công nghệ giảm liên tục. Điều này buộc các VC phải cắt giảm dòng vốn rót cho công ty khởi nghiệp.

Tiger Global Management, “cá mập” hoạt động sôi nổi nhất tại Thung lũng Silicon (Mỹ) vào thời kỳ thăng hoa của cổ phiếu công nghệ (cuối 2021), đã huy động được 12,7 tỷ USD. Nhưng hiện tại, quỹ này cắt giảm mục tiêu chỉ còn 5 tỷ USD.

“Chỉ trong vài năm tới, 50% quỹ đầu tư mạo hiểm hiện nay sẽ trở thành “zombie”, tức họ khó khăn trong thanh khoản nhưng cũng không thể tạo ra lợi nhuận”, Maelle Gavet, CEO Mạng lưới doanh nhân toàn cầu Techstars, nhận định.

Việt Nam khó có “hoa hồng” và “rượu vang”

Các nhà đầu tư sẽ không rót tiền theo tâm lý FOMO như giai đoạn trước mà sẽ rất cân nhắc lựa chọn startup để xuống tiền. Ảnh: T.L.

Các nhà đầu tư sẽ không rót tiền theo tâm lý FOMO như giai đoạn trước mà sẽ rất cân nhắc lựa chọn startup để xuống tiền. Ảnh: T.L.

Sau đỉnh năm 2021, số tiền đầu tư và số thương vụ đầu tư mạo hiểm ở Việt Nam trong năm 2022 giảm một nửa (ở mức 855 triệu USD). Trong 85 thương vụ đầu tư được thực hiện trong năm qua, chủ yếu là các khoản đầu tư giai đoạn đầu (Seed và Series A), được thực hiện bởi các quỹ tập trung vào thị trường Việt Nam. Còn các thương vụ ở giai đoạn sau (từ Series B trở đi), thường do các quỹ ngoại thực hiện thì rất ít, theo Nextrans.

Thực tế, trong 6 năm nay, kể từ khi thị trường khởi nghiệp Việt Nam được hình thành, nguồn vốn cho startup chủ yếu dựa vào các quỹ khu vực hoặc toàn cầu. Giai đoạn thăng hoa như năm 2021, trong 178 thương vụ đầu tư cho startup Việt, nhưng có tới 145 thương vụ do quỹ ngoại rót vốn.

Vì vậy, khi các quỹ ngoại khó khăn trong việc huy động vốn, chắc chắn dòng tiền rót về cho startup Việt Nam cũng thận trọng hơn. Thị trường khởi nghiệp Việt Nam vì thế cũng như bức tranh chung của thế giới, khó có “hoa hồng” và “rượu vang” trong “bữa tiệc gọi vốn”.

“Nền kinh tế Việt Nam khó tránh khỏi thách thức khi kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nguy cơ suy thoái. Startup cần chuẩn bị sẵn sàng cho thời kỳ khó khăn sắp tới vì các nhà đầu tư sẽ thận trọng hơn khi đánh giá một công ty, họ sẽ không nhìn vào doanh thu mà sẽ xem các chỉ số cho thấy khả năng tăng trưởng bền vững”, bà Lê Hoàng Uyên Vy, Giám đốc Điều hành Quỹ đầu tư Do Ventures, nhận định.

Cũng theo các VC, thực tế, “mùa đông gọi vốn” không chỉ đến từ việc kinh tế toàn cầu suy thoái, mà nguyên nhân thực sự đến từ việc vắng bóng các startup chất lượng. Khi nhìn thấy các startup thiếu khả năng thực thi dự án hay tăng trưởng, các quỹ đầu tư cũng sẽ dè chừng.

Ở chiều tích cực, dòng vốn mạo hiểm chảy chậm lại cũng được xem là cơ hội của startup. Các công ty khởi nghiệp muốn tạo sự chú ý của các quỹ phải chứng minh được mình thực sự có khả năng tạo ra các “món ăn ngon”, thay vì chỉ có “nguyên liệu tốt”. Điều này buộc startup phải đặt mục tiêu nâng cao năng lực quản trị chứ không chỉ dừng lại ở việc có một công nghệ, sản phẩm, dịch vụ tiềm năng.

Tin khác

Start-up
Thất vọng về tỷ lệ giải ngân thấp, những lùm xùm liên quan đến các vị ‘cá mập’… ở các mùa trước, hiệu ứng thoái trào của các chương trình truyền hình… là áp lực mà Shark Tank mùa 6 phải vượt qua để lấy lại sức hấp dẫn.
22 giờ
Start-up
Số lượng các nhà đầu tư thiên thần ở Đông Nam Á tạm dừng đầu tư đang tăng lên, dấy lên lo ngại về dòng vốn rải vào các thị trường mới nổi như Việt Nam sẽ tiếp tục èo uột.
1 tuần
Start-up
TS Phạm Hồng Quất cho biết, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam ngày càng phát triển không chỉ là nơi thu hút nhà đầu tư quốc tế, mà còn trở thành nguồn cung cấp nhân lực cho startup dồi dào cho những xứ sở công nghệ như Hoa Kỳ.
1 tuần
Start-up
Thị trường công nghệ Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ đang vươn lên mạnh mẽ đang đặt áp lực cho Việt Nam trong việc phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp non trẻ, thu hút nguồn lực và tạo ra các kỳ lân mới.
4 tuần
Start-up
Kinh tế thế giới chưa có sự phục hồi rõ ràng, dòng vốn đầu tư mạo hiểm tiếp tục sụt giảm sẽ khiến bữa tiệc gọi vốn của startup còn ảm đạm kéo dài.
1 tháng
Start-up
Edtech (công nghệ giáo dục) đã có sự bùng nổ trong giai đoạn đại dịch và tiếp tục là lĩnh vực hứa hẹn thu hút làn sóng đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam.
1 tháng
Start-up
Rủ bạn làm cùng, không rõ ràng quyền lợi và nghĩa vụ…, khiến startup nhanh chóng tan rã vì những quan điểm trái chiều khi vận hành.
1 tháng
Start-up
Trái ngược với những người không thể huy động vốn, một số startup tiềm năng được nhà đầu tư chú ý nhưng có thể bỏ lỡ mất cơ hội vì sự kén chọn của mình.
1 tháng
Start-up
Thông tin WeWork cảnh báo về khả năng phá sản không phải là cái kết quá bất ngờ, vì nhiều năm nay, kỳ lân này đã sống trong tình trạng zombie. Và không chỉ WeWork, có thể nhiều kì lân khác sẽ sụp đổ khi định giá thị trường tiếp tục sụt giảm.
1 tháng
Start-up
Dòng vốn khó khăn khiến nhiều startup mất đi lợi thế trong việc dùng tiền lương để giữ chân nhân tài. Thị trường nhân sự vì vậy đang là cuộc chiến của những founder sẵn sàng giảm lương của mình để nhường cho nhân tài.
1 tháng
Start-up
Quỹ đầu tư đã phải trả giá cho giai đoạn xuống tiền nóng vội, nên giờ đây, những startup không có gì ngoài ý tưởng sẽ rất khó để gọi vốn.
1 tháng
Start-up
Dữ liệu là dòng máu của AI (trí tuệ nhân tạo), nên chất lượng dữ liệu đầu vào quyết định rất lớn đến kết quả mà công nghệ này đưa ra.
1 tháng
Start-up
Ông Eric Hưng Nguyễn, CEO Spores Network (hệ sinh thái gồm nhiều nhà đầu tư mạo hiểm chuyên rót vốn vào blockchain), tiết lộ khẩu vị đầu tư cho startup là background founder phải “khủng”.
2 tháng
Start-up
Vốn rót vào startup fintech Đông Nam Á đã giảm 80%, cho thấy mây đen của thị trường vẫn chưa qua đi. Dẫu vậy, không phải lĩnh vực nào của fintech cũng là màu xám.
2 tháng
Start-up
Các founder (nhà sáng lập) đang phải tăng pha loãng cổ phần để giữ chân nhân tài, trong bối cảnh nguồn vốn huy động ngày càng khó khăn.
2 tháng