Thứ năm, 28/03/2024

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Startup vay nợ để sống

Huyền Trang
- 16:43, 14/09/2022

(DNTO) - Dòng vốn rẻ không còn như giai đoạn trước khiến hành trình gọi vốn của startup ngày càng khó khăn hơn. Nhiều startup đang lựa chọn phương án vay vốn thay vì gọi vốn để duy trì hoạt động của mình.

 

Startup toàn cầu đang trải qua

Startup toàn cầu đang trải qua "mùa đông" lạnh lẽ khi thị trường vốn đầu tư mạo hiểm thắt chặt. Ảnh: T.L.

Tìm đường mới “tiếp máu”

Chính sách thắt chặt tiền tệ toàn cầu nhằm kìm chế lạm phát đã làm thu hẹp dòng chảy vốn đầu tư mạo hiểm vào thị trường khởi nghiệp.

Nhiều “ngôi sao sáng” trong giới đầu tư thế giới như Tiger, SoftBank… nhanh chóng nhận trái đắng sau giai đoạn điên cuồng “săn” các startup công nghệ. Để giờ đây, khi thị trường bước vào giai đoạn điều chỉnh, ngay cả các cổ phiếu công nghệ vốn rất “hot” trong vài năm trở lại đây như Facebook, Netflix đã giảm từ 50-70%. Một số kì lân (startup định giá trên 1 tỷ USD) trong làng khởi nghiệp như Grab, Goto, Zoom… cũng nhanh chóng sụt giảm giá trị khi niêm yết.

Trong khi đó, ước tính khoảng hơn 1.000 startup kì lân còn lâu mới có thể có lãi, đã khiến các nhà đầu tư đặt câu hỏi về tính chắc chắn của dòng tiền đặt cược vào các công ty khởi nghiệp. Nếu trước kia, khi các cổ phiếu công nghệ thăng hoa, startup dễ dàng gọi hàng triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm, thì nay, khi dòng vốn thắt chặt buộc các startup tìm đường để sống, thay vì dựa vào “nguồn máu” được cung cấp từ các quỹ đầu tư.

Động thái đầu tiên của các startup là lũ lượt cắt giảm nhân sự. Theo trang theo dõi hoạt động nhân sự công nghệ Layoffs.fyi, khoảng 333 startup đã sa thải tổng cộng 51.789 nhân viên trong năm nay.

Thế nhưng, việc cắt giảm nhân sự, tối ưu mô hình hoạt động chưa thể giúp startup cải thiện tình hình khi phần lớn những doanh nghiệp sống và phát triển dựa vào việc “đốt tiền”.Để tiếp tục tồn tại, nhiều startup tìm đến con đường vay vốn.

Theo dữ liệu từ PitchBook Data, cho vay mạo hiểm đang tăng đáng kể trong vài năm qua. Cụ thể tại Mỹ, khối lượng tiền cho vay mạo hiểm đạt 17,1 tỷ USD trong nửa đầu năm nay, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm trước; trong khi vốn đầu tư mạo hiểm giảm 8% so với cùng kỳ, xuống còn 147,7 tỷ USD.

Trước nhu cầu vay vốn của startup gia tăng, nhiều tổ chức tài chính lớn cũng đang tiến hành mở rộng danh mục cho vay mạo hiểm. Blackstone Inc. dự kiến dành 2 tỷ USD cho các startup vay trong vài năm tới.

Làn sóng khởi động từ Việt Nam

Khoản vay 60 triệu USD, được mở rộng tới 100 triệu USD được Be Group đặt mục tiêu sẽ giúp soán ngôi của đối thủ Grab. Ảnh: T.L.

Khoản vay 60 triệu USD, được mở rộng tới 100 triệu USD được Be Group đặt mục tiêu sẽ giúp soán ngôi của đối thủ Grab. Ảnh: T.L.

Tại Việt Nam, làn sóng startup vay vốn đang bắt đầu hình thành trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn, các nhà đầu tư thẩm định và giải ngân chậm.

Như startup giao hàng Loship, sau khi huy động thành công 25 triệu USD từ các nhà đầu tư ở các vòng gọi vốn trước, startup này chuyển hướng sang tìm kiếm các nguồn vay tài chính, thay vì tiến tới vòng gọi vốn series C. Động thái này hoàn toàn trái ngược với tham vọng của startup trước đó khi mong muốn tiến tới vòng gọi vốn Series C trong quý 1/2022, với định giá tăng gấp đôi.

Thế nhưng, việc tăng định giá startup trong giai đoạn này là rất khó khăn và sẽ phải đối diện với quá trình thẩm định khắt khe, kéo dài từ các quỹ đầu tư. Bởi thị trường đang bước vào giai đoạn điều chỉnh sau quãng thời gian tăng trưởng nóng, nhiều startup định giá cao hơn giá trị, các nhà đầu tư sẽ rất thận trọng khi xuống tiền. Do đó, việc vay vốn thay vì gọi vốn được xem là phù hợp với Loship trong bối cảnh cần nguồn vốn gấp để mở rộng và cải thiện hoạt động kinh doanh.

Một startup khác tại Việt Nam là Be Group mới đây cũng thông báo đã vay ít nhất 60 triệu USD từ Deutsche Bank để tăng khả năng cạnh tranh trong thị trường gọi xe công nghệ. Khoản vay này được phép tăng lên 100 triệu USD, cùng với nguồn vốn từ các nhà đầu tư hiện tại kỳ vọng sẽ giúp Be Group soán ngôi Grab tại thị trường Việt Nam.

Dẫu vậy, ngay cả chuyển hướng sang việc vay nợ cũng không phải là con đường dễ dàng với các startup. Bởi quy định của hầu hết các ngân hàng, tổ chức tài chính ở Việt Nam vẫn khá gắt gao, yêu cầu các tài sản đảm bảo (bất động sản, máy móc thiết bị…), trong khi startup không có gì ngoài tài sản trí tuệ. Các startup hiện muốn vay vốn hầu hết phải tìm kiếm các tổ chức tài chính nước ngoài.

Bên cạnh đó, áp lực vay vốn cũng không nhỏ khi startup sẽ phải đối diện với khoản trả lãi thường xuyên, đồng thời đi kèm với chi phí và rủi ro khác. Nhiều nhà đầu tư lo ngại về việc thị trường nợ ngày càng tăng có thể đẩy các công ty khởi nghiệp xuống vực thẳm nhanh hơn. Do đó, điều quan trọng là startup cần nhanh chóng thắt chặt kỷ luật, tìm kiếm nguồn tiền từ việc bán sản phẩm, dịch vụ và giá trị của mình để nuôi sống chính mình, thay vì thoải mái “đốt tiền”.

Tin khác

Start-up
Nông nghiệp xanh đang được coi là “hot trend” khi toàn cầu hướng tới giảm carbon, nhưng vẫn thiếu bóng dáng các quỹ đầu tư lớn rót vốn vào lĩnh vực này.
4 ngày
Start-up
Dù “đánh Đông, đánh Tây” nhưng nhiều startup ngoại vẫn khó khăn khi phát triển ở thị trường Việt Nam. Điều này cho thấy Việt Nam là thị trường dễ tính nhưng còn nhiều thách thức với startup ngoại.
2 tuần
Start-up
Nhiều startup vượt qua “mùa đông gọi vốn” bằng những chiến lược sử dụng vốn một cách đáng đồng tiền bát gạo. 
3 tuần
Start-up
Dòng vốn ngày càng khó khăn buộc các nhà tuyển dụng phải lựa chọn nhân sự một cách đáng đồng tiền, bát gạo.
1 tháng
Start-up
Sự u ám của thị trường đầu tư mạo hiểm đến từ một phần mối quan hệ đi vào bế tắc của nhiều startup và nhà đầu tư. Muốn khôi phục thị trường, niềm tin này cần được khôi phục.
1 tháng
Start-up
“Mùa đông gọi vốn” kéo dài đã khiến giới khởi nghiệp không còn mơ mộng về việc gọi vốn mà tập trung vào việc thực tế hơn là bán hàng để kiếm tiền. 
1 tháng
Start-up
Quỹ đầu tư đánh giá cao các startup thường xuyên tương tác với họ bằng những bản báo cáo về tình hình công ty theo từng quý, thậm chí từng tháng.
1 tháng
Start-up
Các Big Tech (công ty công nghệ lớn) đang tỏ ra tích cực hơn so với các quỹ đầu tư trước những công nghệ mới như AI, trở thành nhà đầu tư tích cực cho các startup trong năm 2023.
2 tháng
Start-up
Gọi vốn khởi nghiệp ngày càng khó khăn khi các nhà đầu tư yêu cầu cao hơn ở startup, không chỉ sản phẩm, bức tranh tài chính mà cả ở chính các founder.
3 tháng
Start-up
Mỹ, Trung Quốc, Anh..., đang chạy đua để dẫn đầu fintech nhưng Việt Nam vẫn rất chậm.
3 tháng
Start-up
Tuy là xu hướng nhưng người tiêu dùng chưa sẵn sàng trả tiền cho các sản phẩm xanh, trong khi các quỹ đầu tư còn thờ ơ vì lợi nhuận thấp, khiến các startup trong lĩnh vực này vẫn khó bán hàng.
3 tháng
Start-up
Quỹ đầu tư đang dần nhận ra thứ giúp họ gia tăng khoản đầu tư x100 lần lúc này là startup xanh chứ không phải startup phát triển nóng.
4 tháng
Start-up
Vốn mạo hiểm tiếp tục khó khan buộc các startup dồn lực nhiều hơn vào việc bán hàng để tự sống, thay vì tập trung vào công nghệ xịn xò chỉ để gọi vốn.
4 tháng
Start-up
Theo chuyên gia, các sản phẩm mật ong Tracy Bee không phải đầu tiên trên thị trường nên nếu làm marketing không khéo có thể giúp đối thủ bán hàng.
5 tháng
Start-up
Sở hữu các mô hình kinh doanh, phong cách làm việc thành công từ quốc tế nhưng nhiều startup lại thất bại khi bước vào thị trường Việt Nam.
5 tháng
Xem thêm