Cần duy trì chính sách tài khóa thích ứng để tạo sức bật cho nền kinh tế
(DNTO) - Theo các chuyên gia, mục tiêu tăng trưởng 8% cho năm 2025 là khả thi, thậm chí giai đoạn 2026 - 2030 có thể chạm tay vào ngưỡng 7,5 – 8,5% nếu Chính phủ duy trì chính sách tài khóa thích ứng để tạo ra sức bật cho nền kinh tế.
Theo chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực, tăng trưởng GDP năm 2024 đạt mức 7% là hoàn toàn khả thi. Các yếu tố như đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu ròng và chính sách tiền tệ hỗ trợ đều đóng vai trò quan trọng. Đồng thời, mức tăng trưởng tín dụng 12,5% tính đến cuối tháng 11/2024 là một tín hiệu tốt.
Mới đây, trong bài báo phân tích dựa trên kết quả Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), do Cơ quan của Liên Hợp quốc về sở hữu trí tuệ WIPO công bố, CNN đánh giá Việt Nam là quốc gia đứng thứ 133 trên thế giới về thu nhập bình quân đầu người, nhưng xếp thứ 44 về GII, với thành tích xuất nhập khẩu công nghệ cao và tăng trưởng năng suất lao động.
Dự báo cho năm 2025, Việt Nam được nhiều tổ chức quốc tế dự báo tiếp tục là ngôi sao tăng trưởng trong khu vực, vượt qua mức tăng trưởng của nhiều quốc gia trong khu vực châu Á. Các Hiệp định thương mại tự do và chính sách cải cách liên tục là động lực quan trọng giúp Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ kinh tế toàn cầu, trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu và điểm đến đầu tư hấp dẫn.
Đặc biệt, hiện nay, Việt Nam đang thực hiện sáp nhập, tinh giản bộ máy, mạnh mẽ trong cải tổ thể chế, tạo điều kiện tốt cho toàn bộ môi trường kinh doanh, góp phần tăng trưởng kinh tế, đồng thời có tài chính mạnh để ứng phó với rủi ro.
Đưa ra hai kịch bản cho nền kinh tế Việt Nam trong năm 2025. PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, ở kịch bản thận trọng, GDP được dự báo tăng trưởng từ 6,8-7,3%, trong khi lạm phát giữ ở mức 3,2-3,5%. Trong kịch bản tích cực hơn, GDP có thể đạt từ 7,3-7,8%, với lạm phát dao động trong khoảng 3,5-3,8%.
"Hai kịch bản này phản ánh tiềm năng của Việt Nam trong việc duy trì đà tăng trưởng ổn định, bất chấp những thách thức từ bối cảnh kinh tế toàn cầu. Sự khác biệt giữa hai kịch bản phụ thuộc vào hiệu quả của các chính sách hỗ trợ và cách ứng phó với biến động kinh tế trong thời gian tới", ông Thịnh cho hay.
Chuyên gia Kinh tế trưởng, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) Nguyễn Bá Hùng cho rằng, động lực tăng trưởng nổi bật cho kinh tế Việt Nam trong thời gian tới, đó là dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục duy trì xu hướng tích cực, chi tiêu công tăng, kéo theo tiêu dùng nội địa và đầu tư nội địa tăng theo.
Theo ông Hùng, mục tiêu tăng trưởng 8% cho năm 2025 là khả thi, dựa trên động lực từ dòng vốn FDI, các hiệp định thương mại và việc tháo gỡ điểm nghẽn pháp lý. Ông cũng kêu gọi cải cách trong cách xây dựng và thực thi pháp luật để tạo ra một cơ chế vận hành hiệu quả.
"Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP là 7,5 – 8,5% trong giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được các mục tiêu tăng trưởng lớn hơn, Chính phủ cần duy trì chính sách tài khóa thích ứng. Khi dự trữ ngoại hối tiếp tục giảm, Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ xem xét tăng lãi suất chính sách để tạo không gian chính sách trong khi bảo vệ tỷ giá VND và bổ sung dự trữ ngoại hối", vị chuyên gia nhận định.
Đồng thời nhấn mạnh, Chính phủ cũng cần triển khai các chính sách tài khoá hỗ trợ doanh nghiệp, bao gồm giảm thuế, phí để thúc cầu tiêu dùng trong nước và thúc đẩy hoạt động kinh doanh.
Liên quan đến chính sách tài khoá, tại một hội nghị diễn ra vào giữa tháng 7/2024, ông Hồ Đức Phớc, Phó Thủ tướng Chính phủ kiêm Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng: Trong suốt 4 năm qua, Bộ Tài chính đã kiên trì thực hiện chính sách tài khóa, tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn, phục hồi và phát triển với các giải pháp hỗ trợ về thuế, phí, tiền thuê đất lên tới gần 200.000 tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, ông Phớc cho biết, đã đến lúc cần phải thắt chặt điều hành chính sách tài khóa để tăng nguồn lực công đầu tư vào cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế đất nước một cách bền vững.
Nêu quan điểm, đa số các chuyên gia cho rằng, cộng đồng doanh nghiệp mới chỉ vực dậy không lâu sau đại dịch, việc việc duy trì các chính sách tài khóa mở rộng là điều cần thiết. Ông Nguyễn Minh Tân, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Nhà nước, Bộ Tài chính cho rằng cần phải nghiên cứu tình trạng “sức khỏe” của doanh nghiệp. Việc dừng các chính sách tài khóa là điều sớm hay muộn, nhưng cũng cần tính toán thận trọng phù hợp với thực tiễn, không làm máy móc.
Thực tế, năm 2023, Chính phủ dự kiến sẽ không miễn giảm một số loại thuế, phí, tuy nhiên tình hình kinh tế tại thời điểm đó không được như mong muốn, vì vậy, Chính phủ đã trình Quốc hội cho phép tiếp tục áp dụng một số chính sách tài khóa.
“Điều này cho thấy Quốc hội, Chính phủ đã rất linh hoạt trong việc sử dụng các chính sách tài khóa, không khuôn phép, không rập khuôn. Vì vậy, năm 2025 có tiếp tục hay không còn chờ vào tình hình thực tế”, ông Tân nhấn mạnh.
Đồng tình với quan điểm này, TS Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế, Ban Kinh tế Trung ương cho rằng: Năm 2025 là năm cuối cùng của chặng đường tăng trưởng kinh tế 5 năm, giai đoạn 2021 - 2025.
“Năm cuối thường là năm tăng tốc, bứt phá. Vì vậy, Việt Nam đang thể hiện sự quyết tâm rất lớn trong việc hoàn thành các mục tiêu đã đề ra”, TS. Nguyễn Tú Anh nói.
Một trong những thay đổi lớn đó là thông điệp rất rõ từ những lãnh đạo cao nhất của Đảng, Chính phủ Việt Nam. Theo TS Nguyễn Tú Anh, từ trước tới nay, Việt Nam luôn đặt mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững và đặt mục tiêu ổn định lên trước tăng trưởng. Tuy nhiên, trong năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu “nhanh để ổn định”, chứ không phải “ổn định rồi mới nhanh”. Điều này cho thấy, Việt Nam chấp nhận các rủi ro cao hơn để đạt mức tăng trưởng kỳ vọng.
“Trước đây, Việt Nam đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4%/năm, nhưng bây giờ đã điều chỉnh khoảng 4,5%/năm. Tương tự, trong việc kiểm soát thâm hụt ngân sách, trước đây Việt Nam đặt mục tiêu đâu đó khoảng 3%/năm, nhưng nay đã đặt thâm hụt ngân sách cao hơn 3,7%/năm, thậm chí trong giai đoạn 2025 - 2030 có thể còn cao hơn nữa. Như vậy, Việt Nam đang chấp nhận các rủi ro mới, chấp nhận thâm hụt ngân sách để tạo ra sức bật cho nền kinh tế”, ông Tú Anh nói.