Lễ tri ân và trưởng thành

Lễ tri ân và trưởng thành ra đời cách đây khoảng 20 năm, được Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa vào một trong 5 nội dung xây dựng "Trường học thân thiện, học sinh tích cực". Từ đó, Lễ tri ân và trưởng thành trở thành một hoạt động truyền thống của các trường THPT.

Đúng như tên gọi của nó, Lễ tri ân và trưởng thành là dịp để học sinh tỏ lòng tri ân thầy cô giáo cùng bố mẹ, những người đã có công sinh thành, dạy dỗ, bồi đắp tri thức chuẩn bị hành trang cho các em bước vào hành trình mới. Đồng thời đánh dấu bước ngoặt quan trọng của cuộc đời một con người, được pháp luật và xã hội thừa nhận, đó là tuổi trưởng thành. Từ đó, các em ý thức rõ mình đã bước qua tuổi vị thành niên, hoàn toàn có thể tự lập, tự quyết định tương lai và bước vào những thử thách mới trong cuộc sống bằng đôi chân của mình.

Về mặt tình cảm, đây là thời điểm bồi hồi, lưu luyến, bịn rịn chia tay với trường lớp, thầy cô, bạn bè, là một ngày đong đầy cảm xúc khó quên của tuổi học trò.  

Về hình thức tổ chức, buổi đầu Lễ tri ân và trưởng thành được tổ chức đơn sơ, gọn nhẹ nhưng ấm áp và tràn đầy cảm xúc. Chương trình lấy học sinh làm trung tâm, tập trung vào việc thể hiện lòng tri ân qua các bài phát biểu, qua lời ca tiếng hát và trao quà kỷ niệm. Về sau, Lễ tri ân và trưởng thành được đầu tư, phong phú với nhiều hoạt động hoành tráng hơn.

Tuy nhiên càng về sau, chương trình mất dần đi ý nghĩa ban đầu, các hoạt động trở nên sa vào phô trương hình thức, cồng kềnh, lãng phí. Có trường tổ chức tiệc chia tay rình rang, quà lưu niệm thiên về giá trị vật chất, khiến một bộ phận học sinh, phụ huynh không có điều kiện rất lo ngại.

Xung quanh một màn biểu diễn nhảy đương đại trong Lễ tri ân trưởng thành

Mới đây, tại Lễ tri ân và trưởng thành năm học 2024-2025 ở Trường THPT Đô Lương 4, Nghệ An, một tiết mục nhảy đương đại của hai bạn nữ sinh được cộng đồng mạng đưa ra nhiều ý kiến trái chiều. 

Đây là một tiết mục với những động tác lắc hông, uốn lượn cơ thể được các em biên đạo mô phỏng theo các clip trên Tittok. Trong clip, 2 nữ sinh mặc quần dài, áo thun kín đáo, không hở hang khiêu gợi. Các động tác nhảy suy cho cùng chỉ giống như động tác arobic nâng cao mà thôi. 

Xuất hiện trong lễ bế giảng, trong môi trường học đường, đối tượng là các bạn trẻ, sự trẻ trung năng động sôi nổi, hào hứng của tiết mục không có gì là quá đáng nếu không muốn nói là nó hoàn toàn phù hợp với lứa tuổi.

Rất tiếc, lại có một số cư dân “nâng cao quan điểm”, dẫn đến phản ứng gay gắt, với lời lẽ phê phán không nên có hướng về hai em nữ sinh. Phản ứng này của một bộ phận cư dân xuất phát từ quan điểm cá nhân, từ sự khác biệt thế hệ về quan điểm thẩm mỹ, về gu thưởng thức âm nhạc. Do suy nghĩ cứng nhắc về khái niệm “Lễ”. Cho rằng đã là lễ thì phải nghiêm trang, long trọng, lễ là nơi hiện diện các khách mời có chức sắc, không được nhảy nhót, múa may, lắc lư quay cuồng…

Tuy nhiên, đây chỉ là một điệu nhảy đang thịnh hành mà giới trẻ ngày nay rất yêu thích. Nó biểu hiện cho một cơ thể khỏe mạnh, sự năng động tự tin, thuộc về tính cách của giới trẻ. Không nên “vô tư” bình luận tiêu cực thái quá làm tổn thương con trẻ khi các bạn đang ở trong giai đoạn nhạy cảm về tâm sinh lý.

Đừng để con tim mình lạnh giá, đừng áp đặt suy nghĩ của người già lên bọn trẻ, đừng tiện miệng mà nói, tiện tay mà gõ phím…“Lỗ nhỏ có thể làm đắm thuyền”. Không phải bạn trẻ nào cũng đủ bản lĩnh để chịu thị phi tấn công. Thay vì phê phán những việc không đáng chỉ vì nó  không phù hợp với quan điểm cá nhân, chúng ta cần nhìn giới trẻ bằng tầm nhìn rộng mở hơn; Uốn nắn chứ không áp đặt, gò bó; Không nhốt con trẻ trong một khuôn mẫu, một quy chuẩn nhất định. Đừng làm chúng mất tự tin, sợ hãi, rụt rè… hoặc nổi loạn.

Chuyên viên tâm lý Đào Lê Tâm An, Nghiên cứu sinh tâm lý học, Trường Đại học Sư phạm TP.HCM, lo lắng: “Nếu góc nhìn của người lớn nếu quá cứng nhắc cũng dễ khiến khoảng cách thế hệ càng trở nên xa cách hơn”. "Điều khiến tôi thật sự băn khoăn không phải là đoạn clip mà là phản ứng của cộng đồng mạng… Vẫn còn một bộ phận cộng đồng mạng mượn việc bảo vệ cho điều mình thấy đúng, nhưng lại bằng cách bắt nạt trực tuyến. Đây mới chính là trọng điểm cần lên án nhằm nâng cao văn hoá ứng xử mạng”, chuyên gia nói thêm.

Tiến tới một Lễ tri ân và trưởng thành đơn giản, ấm áp, vui tươi

Thay vì tập trung không cần thiết vô một tiết mục văn nghệ, chúng ta cần quan tâm đến việc thực hiện sao cho Lễ tri ân và trưởng thành giữ được bản sắc và ý nghĩa văn hóa giáo dục trong những năm sắp tới.

Cần tránh việc tổ chức lễ tri ân và trưởng thành rình rang, sa vào hình thức, lãng phí chỉ nhằm tạo danh tiếng, xây dựng thương hiệu cho nhà trường, tạo ra sự cạnh tranh hơn thua giữa tổ chức hoặc cá nhân.  

Lễ tri ân và trưởng thành cần sự chân thành, ấm áp, tươi vui… để lại không những cho học sinh mà cho cả thầy cô giáo nhiều kỷ niệm đẹp nơi mái trường họ từng học tập và công tác. Làm sao cho Lễ tri ân và trưởng thành của các con là niềm mong đợi, là sự tự hào, hạnh phúc chứ không phải là gánh nặng, là sự lo âu thấp thỏm với những bố mẹ có hoàn cảnh khó khăn về kinh tế.

Sự phối hợp chặt chẽ của nhà trường với ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc tổ chức Lễ tri ân và trưởng thành cần dân chủ, minh bạch. Không nặng nề quà tặng, không ảnh hưởng tới hoạt động ôn thi của học sinh trong thời điểm này.