Khẩu vị của chúng tôi không theo xu thế mà trung thành với tôn chỉ của quỹ

Bà Hương Trần

Bà Hương Trần, Venture Partner, Monk’s Hill Ventures: Tính bền vững về môi trường rất quan trọng

Thị trường đầu tư mạo hiểm nói riêng và bối cảnh kinh tế thế giới nói chung trong năm tới đan xen cơ hội và thách thức. Đông Nam Á sẽ trở thành trung tâm chú ý của dòng vốn đầu tư mạo hiểm, các hoạt động đầu tư sẽ mạnh mẽ hơn, với sự tham gia và quan tâm của các nhà đầu tư dài hạn.

Nhưng một số nơi khác có đợt giãn việc với người lao động, đó là tác động của suy thoái. Vì vậy, chúng tôi quan tâm đến tính thanh khoản cũng như định giá. Chúng tôi hỗ trợ các nhà sáng lập để họ vực dậy doanh nghiệp của mình. Họ có thể vẽ ra cho chúng tôi ý tưởng của mình, nếu tôi thấy đội ngũ đủ mạnh để ra thị trường, chúng tôi sẽ đầu tư.

Tuy vậy, khẩu vị của chúng tôi không theo xu thế mà trung thành với tôn chỉ của quỹ. Ví dụ chúng tôi không hỗ trợ startup trong lĩnh vực thương mại điện tử vì đây không phải là lĩnh vực dễ dàng, đó là nguyên tắc mà quỹ không thay đổi. Chúng tôi sẽ xem xét cảnh quan và thị trường vốn như thế nào, theo dõi những nỗ lực và đặc điểm nổi trội của startup.

Chúng tôi xem xét nhiều hơn vào dự án bền vững, xem mô hình kinh doanh của họ có mang lại nguy hại cho môi trường không, biên độ lợi nhuận của họ như thế nào theo thời gian, họ có tồn tại trong vài năm tới hay không. Việt Nam có thế mạnh sản phẩm nông nghiệp, bên ngoài thế giới thì ô nhiễm khắp nơi. Do đó, các tiêu chuẩn bền vững như ESG rất quan trọng.

Đầu năm tới, tôi biết các ngân hàng sẽ có nguồn tài chính chuyên biệt cho startup

Ông Will Longhurst

Ông Will Longhurst, Trưởng Bộ phận Phát triển Doanh nghiệp tại Ngân hàng HSBC: Startup cần có phương án phòng ngừa rủi ro

Chúng tôi trao đổi với nhiều quỹ, đặc biệt quỹ đầu tư giai đoạn sớm, họ muốn có nguồn lực và họ sử dụng nó trong ngắn hạn. Những startup cần phải thuyết phục xem họ có mục tiêu ngắn hạn không. Ngay tại những ngân hàng họ cũng có những quỹ đầu tư dành cho từng mục tiêu cụ thể. Đầu năm tới, tôi biết các ngân hàng sẽ có nguồn tài chính chuyên biệt cho startup.

Giai đoạn đầu chúng tôi thường quan tâm đến nguồn tài chính bền vững, ví dụ số lượng tiền đó có đủ cho startup hoạt động trong những năm tới hay không. Chúng tôi cố gắng đầu tư đầu tư cho startup có nhiều tính đổi mới sáng tạo. Startup cần trao đổi chặt chẽ hơn với quỹ đầu tư và ngân hàng khi gặp vấn đề vì chúng tôi hưởng lợi từ việc kinh doanh có lợi của doanh nghiệp.

Chúng tôi cũng có hỗ trợ cho vay cho startup thời kỳ đầu, chúng tôi phải hỗ trợ làm thế nào để huy động vốn cho họ trong ngắn hạn, đánh giá và chuyển tiếp lên giai đoạn sau. Các founder cần làm việc cụ thể hơn và xác định những rủi ro mà họ có thể gặp, tức phải có phương án đầy đủ vì khi làm việc vì ngân hàng cần nhiều thông tin hơn thế.

Đây là thời điểm nhiều doanh nghiệp Việt có tên trên sàn chứng khoán thứ cấp ở Hoa Kỳ

Ông Crocker Coulson

Ông Crocker Coulson, CEO Aum Media: Người dành 10 năm nghiên cứu một sản phẩm sẽ rất thạo việc

Tôi đánh giá cao người chuyên nghiệp, thạo việc, ví dụ dành 10 năm nghiên cứu ra bình lọc nước… Chúng ta là startup không sợ phạm phải sai lầm. Nếu bạn biết rõ công việc của bạn,ví dụ trong 10 năm bạn làm công việc đó thì bạn sẽ thạo việc và không sợ thất bại.

Hiện nay, có rất nhiều giao dịch IPO diễn ra ở khu vực Đông Nam Á, thậm chí có sự tham gia của các công ty SPAC (công ty rỗng mua lại công ty thật nhằm IPO). Họ cố gắng thương thảo để hoàn tất thương vụ, mời gọi sự tham gia của các nhà đầu tư. Các thương vụ chỉ vài triệu USD, có thương vụ lên tới 200-300 triệu USD, cũng có doanh nghiệp pha loãng cổ phần để đẩy nhanh tiến trình gọi vốn.

Ở Singapore hồi tháng 9, tình hình đầu tư mạo hiểm cũng rất tốt, đã có những thương vụ sáp nhập thành công, thu hút cả tỷ USD, hay niêm yết thứ cấp ở các sàn Hoa Kỳ. Thị trường sơ cấp Hoa Kỳ, châu Âu cũng có thiết kế cho sản phẩm phù hợp như xe điện Tesla, SUV, đây cũng là thời điểm để có tên của doanh nghiệp Việt Nam tại đó.

Khi phát hành trái phiếu, cổ phiếu cũng tăng khoản nợ phải trả trong bảng cân đối kế toán. Doanh nghiệp cần xem xét hoạt động kinh doanh có thâm dụng vốn nhiều không, khả năng thu xếp vốn thế nào.

Doanh nghiệp nên khuyến khích người lao động mua cổ phần của công ty 

Ông Jun Okuda

Ông Jun Okuda, Giám đốc Đầu tư tại Daiwa Corporate Investment: Startup nội nên IPO thị trường trong nước

Với công ty trụ sở ở Singapore, việc niêm yết ở Sing sẽ dễ hơn, tính thanh khoản cao hơn, định giá cũng cao hơn. Từ góc nhìn của founder, làm như vậy cũng sẽ tốt khi niêm yết nước ngoài định giá cao hơn.

Nhưng trong nước, cũng có điểm tốt như quyền chọn chứng khoán rất hữu ích để động viên người lao động của doanh nghiệp. Tuy vậy vẫn còn hạn chế về quản lý ngoại hối, chuyển tiền và lập tài khoản ở nước ngoài. Làm thế nào để động viên khuyến khích người lao động mua cổ phần.

Nếu startup có thị trường chính là nội địa thì việc IPO trong nước nên hướng tới. Ví dụ ở sàn HOSE hay HNX, người ta dễ dàng nhận ra mã chứng khoán của doanh nghiệp Việt Nam. Điều này thuận tiện hơn vì có thể mang lại sự tin tưởng cao hơn, và cổ phiếu của doanh nghiệp có cơ hội x2 tương lai. Với startup, nếu đang băn khoăn, không nên làm gì lúc này mà hãy quan sát thị trường đã, nếu không sẽ bị nuốt chửng bởi các doanh nghiệp lớn trên thế giới.