Năm 2022, người người, nhà nhà nói về metaverse (vũ trụ ảo), NFT (số hóa tài sản) hay GameFi (trò chơi tài chính)… đã khiến sức nóng của các công nghệ này phả vào thị trường, kéo theo làn sóng fomo (sợ bị bỏ lỡ cơ hội) của tất cả những người quan tâm đến công nghệ, giới đầu tư cho đến những tay đầu cơ.

Meta, kẻ khơi mào cho xu hướng metaverse, cũng là kẻ máu chiến nhất khi bắt trend này. Nhưng đổi lại, vũ trụ ảo cũng “đốt” hơn 35 tỷ USD của gã khổng lồ công nghệ trong 10 quý liên tiếp. Giờ đây, Mark Zuckerberg đã có vẻ kém mặn mà hơn với siêu vũ trụ ảo, đang có kế hoạch rót mạnh tiền sang mảng đang hot khác – AI (trí tuệ nhân tạo).

Đó là Meta, gã khổng lồ công nghệ với tiềm lực dồi dào. Với những kẻ chơi khác, metaverse đi qua để lại sự thảm thương hơn nhiều. Theo The Block Research, khối lượng giao dịch hàng tháng của thị trường metaverse đã giảm 96% so với đầu năm.

Disney, Microsoft đều phải gấp rút đóng cửa bộ phận metaverse vì ngốn tiền mà chưa đem lại hiệu quả. Apple cũng đang từ bỏ tai nghe thực tế ảo, trong khi Tinder cũng tạm dừng kế hoạch hẹn hò trong thế giới ảo.

Tương tự, sau khi bùng nổ, thị trường NFT cũng nhanh chóng lao dốc. Trước đó, nhiều chuyên gia đã ví thị trường NFT giống như “cơn điên hoa Tuylip vào thế kỷ 17”, nhưng không nhiều người quan tâm. Nhưng giờ lời dự báo đó dần chứng minh. Các bộ sưu tập được mã hóa thành NFT, từng được giới đầu tư, đầu cơ tranh nhau mua với giá hàng triệu USD. Giờ đây, họ lại phải vật lộn để tranh nhau bán, nhưng giá chỉ còn vài ngàn USD.

Ông Daika Ginza, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc điều hành Hệ sinh thái Uniworld, hãng cung cấp hạ tầng lõi về AI và Blockchain, từng nhận định, metaverse có thể hiểu là phiên bản mới, phiên bản tiếp theo của internet. Cách hiểu khác là một phiên bản mới của mạng xã hội. Bản chất đằng sau là giúp cho người dùng đầu cuối có trải nghiệm mang tính hội tụ.

Tuy nhiên, ông Daika Ginza cũng cho biết, hiện rất nhiều doanh nghiệp tự nhận mình đang làm về metaverse, nhưng để làm metaverse thực thụ thì phải hội tụ rất nhiều công nghệ lõi, công nghệ mới trong đó để mang lại cho người dùng trải nghiệm mới nhất có thể.

Đó cũng là lý do nhiều đơn vị lao theo metaverse hay những công nghệ mới mà không hiểu bản chất của công nghệ, cách vận hành thị trường, cũng rất khó để trụ lại. Chưa kể, với những công nghệ mới, thông thường phải cần nhiều năm để xây dựng và tích hợp với công nghệ nền tảng, tạo thành một sản phẩm có giá trị thực tế. Đây cũng là thời gian công nghệ mới cần có để thẩm thấu vào thị trường và người dùng tiếp nhận, sẵn sàng trả tiền cho chúng.

Về phía nhà đầu tư, đương nhiên họ sẽ không bỏ qua xu hướng đang nổi đình nổi đám trên thị trường, dù biết chắc chắn nó sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Bởi với các quỹ mạo hiểm mà nói, chỉ cần 1 thương vụ đầu tư thành công cũng có thể bù đắp cho 10 thương vụ thất bại. Đó là lý do thị trường đã trải qua vô vàn trend “sớm nở tối tàn”, nhưng khi có trend mới, tâm lý fomo lại xuất hiện, bất chấp những lời cảnh báo.

Nhưng thị trường luôn tiềm ẩn những điều bất ngờ bởi nó luôn gắn liền với những biến động chính trị - xã hội ở mỗi quốc gia, khu vực và rộng hơn là toàn cầu. Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, cuộc xung đột Nga – Ukraine hay sự thay đổi chính sách từ các nước lớn… thời gian qua đã tác động không nhỏ đến thương mại, kinh tế, tài chính toàn cầu. Sức ảnh hưởng của những sự kiện đó nhiều hơn những gì các chuyên gia, giới đầu tư lão luyện có thể dự đoán.

SoftBank, Tiger… và nhiều quỹ đầu tư sừng sỏ thời gian qua đã phải trả giá cho sự hiếu chiến của mình vì lao theo sóng. Hàng triệu nhà đầu tư cá nhân cũng phải đánh đổi phân nửa tài sản, thậm chí cả những khoản dự phòng rủi ro hay tiết kiệm hưu trí.

Đó là lý do thị trường biến động mạnh như hiện nay sẽ không còn chỗ cho những ‘tay mơ’, nghĩ rằng có thể lao theo trend để ‘hốt bạc’. Kiến thức, kinh nghiệm không đảm bảo 100% sẽ giúp nhà đầu tư thành công trong mọi thương vụ, nhưng chắc chắn sẽ bớt đau thương hơn những kẻ thừa tiền, thừa máu lửa nhưng lại non kinh nghiệm.