Thứ ba, 09/09/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

134 tỷ USD cho Quy hoạch điện 8: Không dùng vốn công thì phải có cơ chế 'xịn'

Huyền Trang
- 19:49, 10/09/2023

(DNTO) - Theo chuyên gia, nếu cơ chế không hấp dẫn, khuyến khích đầu tư thì việc huy động 134 tỷ USD cho Quy hoạch điện 8 sẽ là bài toán đánh đố.

Cơ chế khuyến khích năng lượng tái tạo cần đi kèm với đảm bảo công bằng, chia sẻ rủi ro với nhà đầu tư. Ảnh: T.L.

Cơ chế khuyến khích năng lượng tái tạo cần đi kèm với đảm bảo công bằng, chia sẻ rủi ro với nhà đầu tư. Ảnh: T.L.

Tờ trình Bộ Công Thương vừa gửi Chính phủ cho biết Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện 8) sẽ cần 134,7 tỷ USD đầu tư cho các dự án nguồn điện cho đến năm 2023. Giai đoạn 2031-2050, nhu cầu vốn lên tới 399 - 523 tỷ USD.

Đáng chú ý, đây là những khoản đầu tư rất lớn nhưng toàn bộ vốn đầu tư cho các dự án đầu tư ngành điện sẽ là vốn xã hội hóa, không sử dụng vốn đầu tư công.Quy hoạch điện 8 ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, giảm thiểu điện than nhằm hướng tới nỗ lực trung hòa carbon.

Tuy nhiên, chi phí đầu tư cho các dự án năng lượng tái tạo thường rất lớn (hàng chục triệu USD), trong khi khả năng hoàn vốn chậm. Chưa kể, chi phí vật giá, tài chính gia tăng khiến khoản đầu tư này tăng 15-255 so với thời điểm năm 2020, theo Cơ quan Năng lượng tái tạo Quốc tế IRENA. 

Dẫu vậy, chi phí cao không phải là cản trở lớn nhất với các nhà đầu tư. Bởi năng lượng tái tạo là xu thế, tương lai, là khoản đầu tư đường dài khi cả thế giới hướng về trung hòa carbon vào năm 2050. Vấn đề các nhà đầu tư lo ngại nhất chính là những vướng mắc về chính sách cho năng lượng tái tạo còn hiện hữu.

Thời gian qua, khi Việt Nam “mở cửa” cho điện gió, điện mặt trời, khu vực kinh tế tư nhân trong và ngoài nước ồ ạt đổ tiền xây dựng các dự án năng lượng tái tạo. Nhưng những vướng mắc về cơ chế, thiếu hệ thống truyền tải khiến tình trạng năng lượng tái tạo ở Việt Nam dư thừa mà không được sử dụng, trong khi tình trạng thiếu điện thường xuyên xảy ra.

Một ngày không bán được điện, nhà đầu tư năng lượng tái tạo thêm một ngày gồng lỗ. Các nhà đầu tư khác muốn tham gia vào cũng e ngại vì cơ chế. Vì vậy, theo các chuyên gia, Quy hoạch điện 8 tiếp tục đặt ra mục tiêu thu hút vốn xã hội hóa cho ngành năng lượng, không dùng vốn công, thì buộc phải thay đổi cơ chế huy động vốn và giá điện.

Nếu giá điện không điều chỉnh sẽ không tạo được lợi nhuận để các nhà đầu tư năng lượng bù đắp lại các khoản đầu tư. Ảnh: T.L.

Nếu giá điện không điều chỉnh sẽ không tạo được lợi nhuận để các nhà đầu tư năng lượng bù đắp lại các khoản đầu tư. Ảnh: T.L.

PGS.TS. Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, thẳng thắn cho biết đây là một bài toán “đánh đố” nên cần sự phối hợp của Bộ Công thương và Bộ Tài chính trong việc xây dựng phương án chi tiết về xã hội hóa cho nguồn vốn này, như hình thức hợp tác công tư (BOT, BT), phương án thu hút đầu tư nước ngoài, giá điện làm sao để đảm bảo nhà đầu tư có lợi nhuận…

“Phương án không cho phép sử dụng vốn đầu tư công là câu chuyện không đơn giản. Thời gian qua, vướng mắc lớn nhất của ngành điện là giá điện do nhà nước quản lý rất “chặt”. Nhu nguồn lực lớn nhưng chưa có cơ chế chính sách giá thì rất khó huy động các thành phần kinh tế khác như tư nhân, nước ngoài. Bởi tham gia mà họ không thấy lợi nhuận thì Quy hoạch điện 8 khó có khả năng thực thi. Nên khó khăn nhất vẫn là vấn đề giá”, ông Long cho hay.

Hiện Bộ Công Thương đang đề nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính xây dựng cơ chế tài chính, huy động vốn theo Quy hoạch điện 8. Nhưng theo PGS.TS Ngô Trí Long, 2 bộ này phải có sự phối hợp với nhau, thậm chí phối hợp cả với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chứ không thể “đơn phương độc mã”, bởi Bộ Công thương vẫn là cơ quan quản lý chính trong lĩnh vực năng lượng.

Vị này kiến nghị Bộ Tài chính cần sớm xây dựng cơ chế, chính sách về xã hội hoá. Phải có đề án cụ thể liên quan đến việc phát hành trái phiếu, huy động nguồn vốn tư nhân, nguồn vốn đầu tư nước ngoài hay chính sách hỗ trợ trợ lãi suất cho doanh nghiệp; cơ chế chính sách tài chính, tín dụng…

Bên cạnh việc nhanh chóng ban hành các văn bản hướng dẫn thực thiện Quy hoạch điện 8, Luật sư Nguyễn Trung Nam, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), cũng cho rằng cần nhanh chóng xử lý vấn đề liên quan đến giá điện.

Đặc biệt, vấn đề xử lý đầu ra của các dự án năng lượng cũng cần phải rõ ràng bởi các dự án năng lượng tái tạo phụ thuộc rất lớn vào đầu ra (đấu nối, đưa lên lưới điện, giá điện… ). Nếu giải quyết được bài toán này sẽ tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, từ đó khơi thông được dòng vốn vào lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Thực tế, trong rất nhiều cuộc gặp cấp cao với Chính phủ Việt Nam, đại diện Chính phủ các nước cũng như doanh nghiệp ngoại quốc đến từ Đức, Đan Mạch, Nhật Bản, Mỹ… đều bày tỏ mong muốn tiếp tục được đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tại đây. Như vậy để thấy dù vốn đầu tư lớn nhưng các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước vẫn rất hào hứng với lĩnh vực năng lượng tái tạo của Việt Nam.

Do đó, một cơ chế chính sách bình đẳng, công bằng, bảo đảm quyền lợi và lợi ích, chia sẻ rủi ro cho các nhà đầu tư… là rất quan trọng và cần thiết. Điều đó không chỉ giúp Việt Nam có thể huy động đủ nguồn vốn cho ngành năng lượng, mà còn tạo ấn tượng tốt về môi trường đầu tư – kinh doanh, thu hút và giữ chân nhà đầu tư ở nhiều lĩnh vực khác.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Sau báo cáo dữ liệu việc làm gây thất vọng vào tháng 8, Tổng thống Trump đã sa thải quan chức phụ trách thống kê dữ liệu. Tuy nhiên, dữ liệu tháng 9 lại tiếp tục cho thấy một kết quả đáng thất vọng không kém.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Ngày 2/9/2025, Hà Nội rực rỡ sắc cờ hoa trong không khí thiêng liêng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh. Hàng vạn bước chân diễu binh hùng dũng, triệu ánh mắt tự hào và những nụ cười rạng rỡ lan tỏa khắp thủ đô như viết tiếp câu chuyện hào hùng của dân tộc. Hòa chung nhịp đập tự hào ấy, Vinamilk hiện diện như một phần thân quen của mọi gia đình Việt, tiếp thêm năng lượng và tinh thần cho ngày hội lớn của non sông.
6 ngày
Tiếng nói doanh nhân
Khát vọng đưa Việt Nam hóa rồng vào năm 2045 không phải là một con đường trải hoa hồng. Nó đòi hỏi một thế hệ doanh nhân trẻ không chỉ có hoài bão, mà còn phải đủ bản lĩnh để gánh vác những sức ép thời đại, và ngược lại, họ cần một bệ đỡ đủ vững từ chính quốc gia.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Bất chấp phán quyết mang tính bước ngoặt từ Tòa Phúc thẩm Liên bang cho rằng phần lớn chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump là bất hợp pháp, chính quyền của ông vẫn đang tiếp tục các cuộc đàm phán thương mại với các đối tác quốc tế. Động thái này đẩy cuộc chiến pháp lý về quyền lực thương mại của tổng thống lên một tầm cao mới, tạo ra một làn sóng bất ổn lan rộng khắp các thị trường toàn cầu.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Một quy định thương mại tồn tại gần một thế kỷ vừa bị xóa bỏ, và ngay lập tức gây ra cơn địa chấn trên toàn chuỗi cung ứng toàn cầu.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Quyết định của Tổng thống Donald Trump về việc áp đặt mức thuế quan 50% lên hàng hóa Ấn Độ, với lý do New Delhi tiếp tục mua dầu của Nga, đã chính thức có hiệu lực, tạo ra một cú sốc lớn cho nền kinh tế lớn thứ năm thế giới và làm gia tăng căng thẳng trong quan hệ thương mại song phương Mỹ - Ấn.
1 tuần
Đồng hành cùng doanh nghiệp
Hội thảo khoa học với chủ đề “Thể chế kiến tạo – Khơi thông dòng chảy phát triển” được xem là phiên chuyên đề pháp lý trong khuôn khổ Vòng đối thoại địa phương thuộc Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025). Các vấn đề chính sách, pháp lý được các chuyên gia đặt ra với những góc nhìn thực tế, nhằm tạo cầu nối chính sách để cộng đồng doanh nhân an tâm kinh doanh và cống hiến.
2 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Làm sao để doanh nghiệp có thể tận dụng hiệu quả những nguồn lực sẵn có để thực hiện chuyển đổi số, tháo gỡ được các khó khăn hiện tại, những chiến lược và định hướng nào cần thiết cho giai đoạn mới, là một trong những chủ đề được các doanh nghiệp tham gia thảo luận và hiến kế tại Vòng đối thoại địa phương Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025, cụm Đông Nam bộ.
2 tuần
Thời sự - Chính trị
Washington và Brussels vừa công bố các chi tiết cuối cùng trong thỏa thuận thương mại khung, chính thức áp mức thuế trần 15% lên hầu hết hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU) vào Mỹ, bao gồm các lĩnh vực trọng yếu như ôtô, chất bán dẫn và gỗ.
2 tuần
Thời sự - Chính trị
Quyết định mới nhất của Washington về việc áp thuế bổ sung lên hơn 400 mặt hàng chứa nhôm và thép không chỉ là một động thái bảo hộ đơn thuần, mà là đòn tấn công tinh vi nhằm bịt các lỗ hổng gian lận thương mại, tạo ra thách thức trực tiếp cho các quốc gia đóng vai trò trung chuyển trong chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó có Việt Nam.
2 tuần
Tài chính - Thị Trường
Nvidia và các nhà cung cấp sản phẩm phần cứng AI dẫn đầu đợt tăng giá cổ phiếu khi lo ngại về thuế quan giảm bớt.
2 tuần
Thời sự - Chính trị
Sáng nay (19/8), 250 công trình, dự án trọng điểm tại 79 điểm cầu trên khắp các tỉnh, thành cả nước đã đồng loạt làm lễ khởi công, khánh thành nhằm chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
3 tuần
Thời sự - Chính trị
Sáng ngày 18/8/2025, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi gặp mặt thân mật với các đồng chí lão thành cách mạng và nguyên lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước. Buổi gặp mặt được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh 2/9 (2/9/1945 - 2/9/2025).
3 tuần
Bất động sản
Tập đoàn bất động sản Trung Quốc Evergrande sẽ chính thức bị hủy niêm yết khỏi Sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông vào ngày 25/8 tới. Đây không chỉ là dấu chấm hết cho 16 năm huy hoàng trên thị trường mà còn là đỉnh điểm của vụ sụp đổ doanh nghiệp lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc, phơi bày những con số khổng lồ và tác động sâu rộng đến nền kinh tế.
3 tuần
Thời sự - Chính trị
Sau 5 tháng triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị, bước đầu đã có những kết quả tích cực: Tư duy đã có sự đổi mới, hành động đã quyết liệt hơn.
3 tuần
Xem thêm