Thứ tư, 25/06/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

134 tỷ USD cho Quy hoạch điện 8: Không dùng vốn công thì phải có cơ chế 'xịn'

Huyền Trang
- 19:49, 10/09/2023

(DNTO) - Theo chuyên gia, nếu cơ chế không hấp dẫn, khuyến khích đầu tư thì việc huy động 134 tỷ USD cho Quy hoạch điện 8 sẽ là bài toán đánh đố.

Cơ chế khuyến khích năng lượng tái tạo cần đi kèm với đảm bảo công bằng, chia sẻ rủi ro với nhà đầu tư. Ảnh: T.L.

Cơ chế khuyến khích năng lượng tái tạo cần đi kèm với đảm bảo công bằng, chia sẻ rủi ro với nhà đầu tư. Ảnh: T.L.

Tờ trình Bộ Công Thương vừa gửi Chính phủ cho biết Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện 8) sẽ cần 134,7 tỷ USD đầu tư cho các dự án nguồn điện cho đến năm 2023. Giai đoạn 2031-2050, nhu cầu vốn lên tới 399 - 523 tỷ USD.

Đáng chú ý, đây là những khoản đầu tư rất lớn nhưng toàn bộ vốn đầu tư cho các dự án đầu tư ngành điện sẽ là vốn xã hội hóa, không sử dụng vốn đầu tư công.Quy hoạch điện 8 ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, giảm thiểu điện than nhằm hướng tới nỗ lực trung hòa carbon.

Tuy nhiên, chi phí đầu tư cho các dự án năng lượng tái tạo thường rất lớn (hàng chục triệu USD), trong khi khả năng hoàn vốn chậm. Chưa kể, chi phí vật giá, tài chính gia tăng khiến khoản đầu tư này tăng 15-255 so với thời điểm năm 2020, theo Cơ quan Năng lượng tái tạo Quốc tế IRENA. 

Dẫu vậy, chi phí cao không phải là cản trở lớn nhất với các nhà đầu tư. Bởi năng lượng tái tạo là xu thế, tương lai, là khoản đầu tư đường dài khi cả thế giới hướng về trung hòa carbon vào năm 2050. Vấn đề các nhà đầu tư lo ngại nhất chính là những vướng mắc về chính sách cho năng lượng tái tạo còn hiện hữu.

Thời gian qua, khi Việt Nam “mở cửa” cho điện gió, điện mặt trời, khu vực kinh tế tư nhân trong và ngoài nước ồ ạt đổ tiền xây dựng các dự án năng lượng tái tạo. Nhưng những vướng mắc về cơ chế, thiếu hệ thống truyền tải khiến tình trạng năng lượng tái tạo ở Việt Nam dư thừa mà không được sử dụng, trong khi tình trạng thiếu điện thường xuyên xảy ra.

Một ngày không bán được điện, nhà đầu tư năng lượng tái tạo thêm một ngày gồng lỗ. Các nhà đầu tư khác muốn tham gia vào cũng e ngại vì cơ chế. Vì vậy, theo các chuyên gia, Quy hoạch điện 8 tiếp tục đặt ra mục tiêu thu hút vốn xã hội hóa cho ngành năng lượng, không dùng vốn công, thì buộc phải thay đổi cơ chế huy động vốn và giá điện.

Nếu giá điện không điều chỉnh sẽ không tạo được lợi nhuận để các nhà đầu tư năng lượng bù đắp lại các khoản đầu tư. Ảnh: T.L.

Nếu giá điện không điều chỉnh sẽ không tạo được lợi nhuận để các nhà đầu tư năng lượng bù đắp lại các khoản đầu tư. Ảnh: T.L.

PGS.TS. Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, thẳng thắn cho biết đây là một bài toán “đánh đố” nên cần sự phối hợp của Bộ Công thương và Bộ Tài chính trong việc xây dựng phương án chi tiết về xã hội hóa cho nguồn vốn này, như hình thức hợp tác công tư (BOT, BT), phương án thu hút đầu tư nước ngoài, giá điện làm sao để đảm bảo nhà đầu tư có lợi nhuận…

“Phương án không cho phép sử dụng vốn đầu tư công là câu chuyện không đơn giản. Thời gian qua, vướng mắc lớn nhất của ngành điện là giá điện do nhà nước quản lý rất “chặt”. Nhu nguồn lực lớn nhưng chưa có cơ chế chính sách giá thì rất khó huy động các thành phần kinh tế khác như tư nhân, nước ngoài. Bởi tham gia mà họ không thấy lợi nhuận thì Quy hoạch điện 8 khó có khả năng thực thi. Nên khó khăn nhất vẫn là vấn đề giá”, ông Long cho hay.

Hiện Bộ Công Thương đang đề nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính xây dựng cơ chế tài chính, huy động vốn theo Quy hoạch điện 8. Nhưng theo PGS.TS Ngô Trí Long, 2 bộ này phải có sự phối hợp với nhau, thậm chí phối hợp cả với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chứ không thể “đơn phương độc mã”, bởi Bộ Công thương vẫn là cơ quan quản lý chính trong lĩnh vực năng lượng.

Vị này kiến nghị Bộ Tài chính cần sớm xây dựng cơ chế, chính sách về xã hội hoá. Phải có đề án cụ thể liên quan đến việc phát hành trái phiếu, huy động nguồn vốn tư nhân, nguồn vốn đầu tư nước ngoài hay chính sách hỗ trợ trợ lãi suất cho doanh nghiệp; cơ chế chính sách tài chính, tín dụng…

Bên cạnh việc nhanh chóng ban hành các văn bản hướng dẫn thực thiện Quy hoạch điện 8, Luật sư Nguyễn Trung Nam, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), cũng cho rằng cần nhanh chóng xử lý vấn đề liên quan đến giá điện.

Đặc biệt, vấn đề xử lý đầu ra của các dự án năng lượng cũng cần phải rõ ràng bởi các dự án năng lượng tái tạo phụ thuộc rất lớn vào đầu ra (đấu nối, đưa lên lưới điện, giá điện… ). Nếu giải quyết được bài toán này sẽ tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, từ đó khơi thông được dòng vốn vào lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Thực tế, trong rất nhiều cuộc gặp cấp cao với Chính phủ Việt Nam, đại diện Chính phủ các nước cũng như doanh nghiệp ngoại quốc đến từ Đức, Đan Mạch, Nhật Bản, Mỹ… đều bày tỏ mong muốn tiếp tục được đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tại đây. Như vậy để thấy dù vốn đầu tư lớn nhưng các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước vẫn rất hào hứng với lĩnh vực năng lượng tái tạo của Việt Nam.

Do đó, một cơ chế chính sách bình đẳng, công bằng, bảo đảm quyền lợi và lợi ích, chia sẻ rủi ro cho các nhà đầu tư… là rất quan trọng và cần thiết. Điều đó không chỉ giúp Việt Nam có thể huy động đủ nguồn vốn cho ngành năng lượng, mà còn tạo ấn tượng tốt về môi trường đầu tư – kinh doanh, thu hút và giữ chân nhà đầu tư ở nhiều lĩnh vực khác.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Trong hơn một năm qua, thế giới đã chứng kiến nỗ lực không mệt mỏi của Fed nhằm kìm hãm con "quái vật" lạm phát, vốn đã leo lên mức cao nhất trong bốn thập kỷ.
13 giờ
Thời sự - Chính trị
Mở đầu phiên giao dịch sáng 24/6, thị trường tài chính toàn cầu chứng kiến một sự đảo chiều đột ngột. Giá vàng, vốn được coi là "hầm trú ẩn an toàn", mất hơn 30 USD mỗi ounce, trong khi giá dầu thô Brent lần đầu tiên trong nhiều tháng rơi xuống dưới ngưỡng 70 USD/thùng.
13 giờ
Thời sự - Chính trị
Sáng 24/6, với 416/416 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (87,03% tổng số đại biểu Quốc hội), Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
16 giờ
Thời sự - Chính trị
Khi bỏ thuế khoán, các hộ kinh doanh phải nộp thuế theo doanh thu thực tế, cùng 3 loại thuế khác theo quy định.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Mức tham chiếu là mức do Chính phủ quyết định dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Ngày 22/06, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp lần thứ 5 BCH Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước; Phiên họp lần thứ 18 BCĐ Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT và Hội nghị lần thứ 2 thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công 2025.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Ngày 19/6, Cục Thuế tổ chức Hội nghị trao đổi, thảo luận các giải pháp hỗ trợ người nộp thuế nhằm triển khai đồng bộ Nghị quyết về phát triển khu vực kinh tế tư nhân. Từ năm sau, ngành thuế sẽ phân loại hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo doanh thu để áp dụng phương pháp quản lý.
4 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị ra đời với tầm nhìn chiến lược, xác định rõ kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Ngay sau đó, các nghị quyết hành động của Chính phủ, Quốc hội và các bộ ngành đã bắt đầu triển khai. Tuy nhiên, trong dòng chảy thực tế, dòng vốn đến với doanh nghiệp tư nhân vẫn chưa thực sự “thông mạch”.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Điểm đáng chú ý nhất trong bản tóm tắt các dự báo kinh tế cập nhật của Fed là việc nâng dự báo lạm phát chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) lên 3% vào cuối năm 2025, cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% dài hạn.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Sáng 16/6, với 470/470 đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Chiều tối 13/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành phiên họp cho ý kiến về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).
1 tuần
Công nghệ Số hóa
Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sẽ trở thành hai “điểm đến” trong chiến lược đầy tham vọng đưa Việt Nam vươn tầm trở thành điểm trung chuyển vốn toàn cầu. Kế hoạch đã có, nghị quyết sắp ban hành. Việt Nam có thể biến cơ hội vàng này thành hiện thực?
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Sáng 11/6 theo giờ địa phương (chiều cùng ngày theo giờ Hà Nội), tại Paris, trong chương trình hoạt động song phương tại Cộng hòa Pháp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp lãnh đạo một số tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu của Pháp và châu Âu, trong đó có tập đoàn Alstom trong lĩnh vực giao thông vận tải.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Ngân hàng Thế giới dự đoán nền kinh tế toàn cầu sẽ trải qua ​​thập kỷ tăng trưởng chậm nhất kể từ những năm 1960 do tác động từ chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Hai ngày đàm phán tại London đã giúp hai cường quốc đưa đến một "khuôn khổ" nhằm tiến đến các điều khoản thỏa thuận “đình chiến” thương mại.
1 tuần
Xem thêm