NSND Thanh Hải: Một đời người, một tình yêu với nghệ thuật Cải lương
(DNTO) - Nhạc sĩ Thanh Hải – người con miền Bắc trót yêu thầm nét đẹp của dòng nhạc cải lương, đã biến tình yêu ấy thành hành động để giờ đây trở thành thầy đờn “nức tiếng” được Nhà nước, đồng nghiệp, khán giả công nhận cho sự cống hiến không ngừng nghỉ của ông dành cho bộ môn nghệ thuật truyền thống.
Với nhiều khán giả mê cải lương, tài năng từ tiếng đàn của NSND Thanh Hải đã trở nên kinh điển và khó có gì thay thế.
NSND Thanh Hải sinh ra trong gia đình có truyền thống nghệ thuật cùng với sự dìu dắt của các bậc thầy trong dòng nhạc cổ.
“Chị tôi, nghệ sĩ Kim Hà ở Đài Phát thanh Giải Phóng, nói rằng mấy ông người Nam Bộ đàn hay lắm, mà đúng cái gu này chỉ có Nam Bộ thôi. Vậy là chị và gia đình sắp xếp cho tôi lên đấy học. Lúc đó tôi học thầy Út Du”, NSND Thanh Hải nhớ lại. Sự sắp xếp định mệnh này đã giúp ông bén duyên với nghệ thuật cải lương và những âm thanh quyến rũ của các nhạc cụ.
NSND Thanh Hải không chỉ được dìu dắt bởi thầy Út Du mà còn may mắn được vợ chồng NSƯT Thanh Hùng, nghệ sĩ Ngọc Hoa tận tình chỉ dẫn.
“Lúc tôi 11, 12 tuổi, anh Thanh Hùng biết được năng khiếu của tôi nên mở cho tôi nghe những bản nhạc của chú Văn Vĩ, anh Văn Giỏi, bác Năm Cơ, bác Bảy Bá (tức là soạn giả Viễn Châu)… Tôi nghe suốt chừng 2, 3 tháng thì nó nhiễm vào máu mình thật” – NSND Thanh Hải bộc bạch.
Dưới sự chỉ bảo của những người thầy ưu tú, được nuôi dưỡng tài năng bởi vùng đất Nam Bộ, cậu bé Thanh Hải ngày càng nhận được lời tán thưởng từ các đàn anh, đàn chị đi trước. Ở tuổi 17, Thanh Hải bắt đầu có những bước đi đầu tiên cho sự nghiệp và đây cũng chính là nguồn động lực giúp nghệ sĩ càng yêu tiếng đàn và tiến xa hơn trong làng nhạc cải lương Việt Nam.
Vào những năm 80, NSND Thanh Hải cùng với NSND Văn Giỏi trở thành cặp đôi “ăn ý”. Nhiều bài hòa tấu của cả 2 khiến khán giả và người trong nghề mê mẩn như Vọng Kim Lang, Phi Vân Điệp Khúc, Đoản Khúc Lam Giang.
Không chỉ gây thương nhớ trong lòng bất kỳ ai yêu cải lương qua tiếng đàn ở các bài hòa tấu, NSND Thanh Hải còn tạo dấu ấn ở vai trò nhạc sĩ, gắn bó với những vở cải lương kinh điển như Tô Ánh Nguyệt, Đời cô Lựu, Những vì sao không tên, Chuyện tình Lan và Điệp…
Không chỉ là thầy đờn, ông còn được ghi nhận với vai trò sáng tác nhạc và hòa âm, phối khí. Nếu học đàn may mắn gặp được thầy giỏi thì khi lấn sân sang sáng tác, NSND Thanh Hải buộc phải đi từng bước và học hỏi từ con số 0.
Ông chia sẻ: “Nói thật, vụ này tôi học thầy, học bạn, "học lỏm" không à. Về vấn đề sáng tác âm nhạc trong các vở cải lương, nhạc nền đó thì tôi bắt chước GS.TS Quang Hải, nhạc sĩ Ca Lê Thuần, nhạc sĩ Thanh Tùng. Lúc đó tôi ở Đoàn Văn công Thành phố, mỗi lần xem các vị đó viết, tôi mượn bác nhạc trưởng cái tổng phổ về đọc rồi mới mày mò, viết nhạc và sáng tác từ đó”.
Tình yêu và tâm huyết dành cho dòng nhạc dân tộc ngày càng lớn, NSND Thanh Hải càng hiểu rõ bản thân cần phải làm gì để mang tất cả nét mềm mại, tinh hoa chạm vào trái tim khán giả. Nhưng muốn khán giả cảm nhận được nét đẹp ấy, người nghệ sĩ phải hành động và NSND Thanh Hải đã trở thành người đi "gom" cái hay trong tất cả dòng nhạc cổ, truyền thống Việt Nam hòa cùng cải lương thành bản hòa tấu đặc biệt như Liên khúc Thái hậu Dương Vân Nga, Miền nhớ, Sơ Tổ Trúc Lâm - Trần Nhân Tông do NSND Bạch Tuyết biểu diễn.
Nói về người bạn đồng hành tri kỷ trong nghệ thuật hơn 40 năm qua, NSND Bạch Tuyết cho biết, nghệ sĩ Thanh Hải là một trong ba nhạc sĩ được bà kính trọng và yêu mến bên cạnh Nguyên Lê và Quốc Trung: "Trong cải lương, đây là người duy nhất tôi luôn sẵn sàng phụ diễn, để thấy được những sáng tác âm nhạc tuyệt vời của nghệ sĩ Thanh Hải gửi đến khán giả".
Chương trình Dấu ấn huyền thoại có sự chia sẻ, biểu diễn của nghệ sĩ Thanh Hải sẽ phát sóng vào lúc 20g35 ngày 7/7/2021, trên kênh HTV7.