Lo xáo trộn khi dùng AI

“Đổi vai” từ nhà cung cấp dịch vụ viễn thông sang cung cấp giải pháp số, VNPT đã triển khai nhiều dự án lớn như định danh xác thực điện tử cho các nhà mạng, trợ lý ảo tư vấn ngân hàng, đặc biệt là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Tuy vậy, ông Vũ Trọng Đạo, Giám đốc Kinh doanh VNPT AI cho rằng cái khó nhất khi triển khai các giải pháp công nghệ là văn hóa, tư duy của người dùng, tổ chức. Dù truyền thông nói ra rả về chuyển đổi số, nhưng vẫn còn không ít người dùng, doanh nghiệp ngại phải thay đổi tư duy, quy trình khi ứng dụng AI.

Dẫn số liệu của một công ty nghiên cứu thị trường quốc thế, ông Đạo cho biết tỷ lệ ứng dụng AI trong các doanh nghiệp Việt Nam chỉ khoảng 16%, so với con số 33% của châu Á và 36-37% của toàn cầu.

“AI là một công nghệ đột phá của thế kỷ 21, doanh nghiệp hoàn toàn có thể tạo ra kỳ tích nếu ứng dụng hết các tiềm năng của công nghệ. Nhưng hiện chưa nhiều doanh nghiệp nhận thức được điều này. Việt Nam đặt mục tiêu trở thành hub AI trong khu vực vào năm 2025. Nhưng các lãnh đạo doanh nghiệp, tổ chức phải hành động và quyết tâm đầu tư vào AI thì Việt Nam mới hóa rồng được”, ông Đạo nói trong CTO Summit 2023.

Là đơn vị tiên phong ứng dụng AI, Heineken là đơn vị “thấm” hơn ai hết lộ trình chuyển đổi này. Ông Nguyễn Gia Anh Vũ, Giám đốc Công nghệ và Kỹ thuật số Heineken Việt Nam cho biết khi nền tảng bán hàng ngày càng phổ biến, công ty bia này đã xây dựng nền tảng bán hàng ứng dụng AI, nhưng ban đầu không nhiều người biết và hứng thú sử dụng.

Để thuyết phục hệ thống cửa hàng sử dụng ứng dụng này, Heineken ưu tiên triển khai cho những khách hàng có sẵn “tinh thần công nghệ”. Đồng thời, hãng cũng tung ra bảng tính toán chi tiết để cửa hàng thấy rõ số lợi nhuận thu được khi ứng dụng AI.

“Lợi nhuận gia tăng thì khách hàng sẽ hào hứng hơn. Đó là lý do Heineken toàn cầu đã đạt hơn 1 tỷ euro và thu hút được hơn 100.000 khách hàng qua nền tảng bán hàng trực tuyến”, ông Vũ nhấn mạnh.

Tuy vậy, vị này khuyến nghị doanh nghiệp không nên đầu tư AI theo kiểu phong trào mà cần tìm ra bài toán cụ thể của mình và tìm giải pháp AI hỗ trợ. Ở giai đoạn đầu, các doanh nghiệp không thể “một mình một ngựa” mà hãy tìm đối tác đã ứng dụng giải pháp này để học hỏi. Nên ưu tiên giải pháp đơn giản, tạo được ngay giá trị, dễ thành công để thúc đẩy động lực chuyển đổi số trong doanh nghiệp.

“Có nhiều sản phẩm AI tốt nhưng thất bại vì đơn vị thiếu khả năng quản lý sự thay đổi. Khả năng quản lý phải từ những điều nhỏ rồi mới phát triển trên quy mô lớn hơn”, đại diện Haineken Việt Nam nhấn mạnh.

“AI như một đứa trẻ, cần đào tạo bằng dữ liệu sạch”

AI là bộ não nhân tạo, chúng nạp vào các dữ liệu và đưa ra phân tích, hành động dựa trên dữ liệu. Do vậy, dữ liệu sạch được xem là yếu tố cốt lõi trong đào tạo AI. Đó là lý do VNPT cho biết không thể nóng vội khi tạo ra các sản phẩm AI mà cần có lộ trình. Hướng đi của đơn vị này là chọn những bài toán đơn giản nhưng nắm vai trò mấu chốt.

Ví dụ trợ lý AI hỗ trợ chăm sóc khách hàng, ban đầu có thể nhiều lỗ hổng nhưng sẽ thông minh hơn khi được dạy mỗi ngày. Chưa kể, các giải pháp AI cần có phương pháp thu thập, chọn lọc dữ liệu cần thu thập, loại bỏ những dữ liệu nhạy cảm. Điều này đòi hỏi đơn vị cung cấp giải pháp phải có nguồn lực lớn để ứng phó với trường hợp rò rỉ dữ liệu.

"AI như một đứa trẻ, cần được đào tạo bằng những dữ liệu sạch. Chỉ có vậy, sản phẩm mới hữu ích, lành mạnh", ông Đạo nói.

Ở góc độ người sử dụng sản phẩm, Heineken Việt Nam quan tâm đến việc biến dữ liệu thành tiền. Do đó, doanh nghiệp cần nâng cấp khả năng phân tích dữ liệu để tạo giá trị nhiều hơn. Nhưng muốn làm được điều này, lời giải phải ở khâu tổ chức, vận hành của doanh nghiệp. 3 trụ cột được đại diện Haineken bật mí gồm dữ liệu thống nhất, phân tích dữ liệu tốt, ứng dụng công nghệ phù hợp.

Đầu tiên, cần tích hợp dữ liệu từ tất cả phòng ban, đối tác đưa về một đầu mối quản lý, vì dữ liệu phân mảnh thì vận hành rất khó. Sau đó biến data thành sản phẩm và cuối cùng dùng AI và machine learning (học máy) để giải quyết bài toán, tạo ra giá trị.

“Ví dụ ở Heineken năm 2023, phòng Marketing đặt mục tiêu tăng nối kết với khách hàng. Lúc này, AI khuyến nghị các mặt hàng để người dùng lựa chọn. Với nhân viên bán hàng, AI đưa ra lời đề nghị để cá nhân hóa hoạt động bán hàng tại từng điểm bán. Với nhà máy, dự báo sự cố máy móc để can thiệp sớm, giúp giảm chi phí, tăng công suất. Hoặc công nghệ giúp dự báo nhu cầu, tối ưu việc lập kế hoạch sản xuất”, ông Gia Vũ nói.

Vị này tiết lộ mục tiêu của công ty là tạo ra hơn 24 triệu euro từ data vào năm 2025 và nhấn mạnh muốn tối ưu giá trị từ AI, data thì doanh nghiệp phải tổ chức vận hành đúng.