Thứ bảy, 26/10/2024
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Việt Nam và những việc phải làm trước ‘thập kỷ mất mát’ của kinh tế thế giới

Huyền Trang
- 13:36, 26/10/2024

(DNTO) - Chuyên gia cho biết biến động và thay đổi của thế giới hiện đang tạo nhiều áp lực cho doanh nghiệp. Vì vậy, Nhà nước cần giảm thiểu áp lực cho doanh nghiệp ngay từ chính thị trường nội địa.

Sau đại dịch, kinh tế, chính trị thế giới biến động nhanh hơn. Ảnh: NBC News

Sau đại dịch, kinh tế, chính trị thế giới biến động nhanh hơn. Ảnh: NBC News

Thế giới ‘hắt hơi’, Việt Nam cũng sẽ ‘sổ mũi’

TS Nguyễn Minh Phong, chuyên gia kinh tế cho biết những nhận định của các tổ chức như IMF, Woldbank, ADB, Liên Hợp quốc..., đều đánh giá kinh tế thế giới hiện đang ở trong một “thập kỷ mất mát”, sau 3 thập kỷ tăng trưởng thành công và yên ổn.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại, chỉ bằng 1/2 của thập kỷ trước và 1/3 của thập kỷ trước nữa. Thậm chí năm 2024, còn hàng chục nước chậm phát triển chưa thể phục hồi so với thời điểm trước đại dịch Covid-19. 

Sự sụt giảm kinh tế thế giới trong những năm gần đây gắn liền với ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, cuộc xung đột địa chính trị, biến đổi khí hậu, thiên tai và sự giảm sút cung cầu và những thay đổi chính sách của các nước lớn. Điều này tạo ra khó khăn chung cho nền kinh tế thế giới: lạm phát, chi phí tăng lên, tổng cầu giảm xuống, chuỗi cung ứng đứt gãy... và Việt Nam cũng bị ảnh hưởng.

“Việt Nam nằm trong Top 5 nước có độ mở nền kinh tế lớn nhất thế giới, tổng xuất nhập khẩu bằng khoảng hơn 200% GDP. Trong khi đó, nhiều năm qua, xuất nhập khẩu Việt Nam vẫn phụ thuộc vào một số thị trường lớn, một số sản phẩm chủ lực và một số nhà đầu tư quan trọng. Vì vậy, khi đối tác bên ngoài ‘hắt hơi’, chúng ta cũng ‘sổ mũi’”, ông Phong nói.  

Mới đây, Mỹ đã ban hành chính sách điều tra chống trợ cấp xuyên quốc gia. Chính sách này nhắm vào những ngành gia công mua nhiều nguyên liệu đầu vào từ bên ngoài. Hiện nay, áp lực điều tra phòng vệ thương mại gắn liền với tranh chấp địa chính trị, đặc biệt cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Các thị trường liên quan dù là thị trường “đệm” hay đối tác liên quan cũng dễ bị vạ lây. Bên cạnh đó, yêu cầu truy xuất nguồn gốc, truy xuất minh bạch chuỗi cung ứng đặt ra áp lực cho ngành sản xuất Việt Nam.

“Nếu Việt Nam nhập khẩu nhiều nguyên liệu sản xuất từ những nước bên ngoài, ví dụ Trung Quốc, mà họ đang bị điều tra phòng vệ thương mại thì ngành hàng của ta có thể bị trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng. Hay nước Nga có 16.000 lệnh cấm vận quốc tế đang áp vào, doanh nghiệp Việt Nam không nắm được thì có thể trở thành nạn nhân của các cuộc xung đột đó. Nhưng để giảm thiểu rủi ro này thì phải có giải pháp tầm vĩ mô từ cấp Chính phủ”, ông Phong nói.

Từ năm 2024 cũng xuất hiện những tình huống mới rất quan trọng, đó là yêu cầu tuân thủ thuế tối thiểu toàn cầu (15% áp dụng đối với các công ty đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất toàn cầu từ 750 triệu EUR). Do đó, những ưu đãi thuế bằng 0% hay miễn tới 95% thuế trong những năm đầu sẽ không còn. Vì vậy, chính phủ phải tìm cách bù lại cho doanh nghiệp những cơ chế hấp dẫn hơn như nguồn lao động, môi trường đầu tư kinh doanh, thể chế khác... 

Việc công bố bắt buộc và chuẩn hóa các thông tin về môi trường, đặc biệt liên quan đến chỉ thị về Báo cáo phát triển bền vững của doanh nghiệp (CSRD) của EU và Ủy ban Chứng khoán Mỹ. Yêu cầu về mở rộng môi trường đang mở rộng sang giai đoạn 3, tức đánh giá lượng phát thải đến cả những sản phẩm cần thu hồi. Ví dụ nếu không có chính sách thu hồi các loại pin năng lượng mặt trời sau khi sử dụng thì đối tác sẽ không mua.

Chưa kể, người tiêu dùng thế giới yêu cầu cao hơn về mẫu mã, chất lượng sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn xanh, sạch nhưng lại yêu cầu giá thành hợp lý. Tất cả những yếu tố trên tạo sức ép cho doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh tính liên kết thấp, khả năng tài chính yếu và năng lực còn hạn chế.

Luôn chuẩn bị nhiều hơn 1 kịch bản

Việt Nam đang có nhiều lợi thế phát triển kinh tế từ việc duy trì ổn định chính trị xã hội. Ảnh: T.L.

Việt Nam đang có nhiều lợi thế phát triển kinh tế từ việc duy trì ổn định chính trị xã hội. Ảnh: T.L.

Trước bối cảnh thế giới biến động, theo TS Nguyễn Minh Phong, các cơ quan xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư cần xây dựng các kế hoạch thích ứng theo nhiều kịch bản để có các biện pháp chủ động, phân bổ nguồn lực hợp lý.

“Giống như chỉ huy quân đội trong các trận đánh, luôn có phương án A, B, C. Trong các phương án này giao việc rõ cho các cơ quan, tổ chức, người thực hiện, thời hạn hoàn thành, kết quả đánh giá. Điều này giúp tránh tư duy nhiệm kỳ, tránh việc đùn đẩy, né tránh và cũng là căn cứ để đánh giá cán bộ”, ông Phong nhấn mạnh.

Ngoài ra, vị chuyên gia kinh tế cho rằng cần giảm thiểu áp lực, chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp ngay tại thị trường nội địa bằng việc tiếp tục nỗ lực cắt giảm thủ tục hành chính, tạo thuận lợi trong đầu tư kinh doanh. Ngoài ra, cần chú trọng phát triển hạ tầng logistics để giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp.

Về phía doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng việc đẩy mạnh liên minh, liên kết là rất quan trọng. Việt Nam có rất nhiều hiệp hội doanh nghiệp theo từng ngành nghề, lĩnh vực, tuy nhiên tính liên kết chưa cao, khả năng quy tụ, tập hợp còn hạn chế. 

“Theo khảo sát của chúng tôi, các hiệp hội chỉ thu hút không quá 1% số doanh nghiệp trong thành phần của mình, 3% đã là lý tưởng rồi. Việt Nam có 930.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhưng Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ thu hút vài chục nghìn doanh nghiệp tham gia. Các Hiệp hội cũng liên kết chặt chẽ với các cơ quan nhà nước để nhanh chóng tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, có những hỗ trợ mang tính làm được ngay”, ông Phong nhấn mạnh. 

Bên cạnh đó, doanh nghiệp nên tính đến phương án cổ phần hóa. Trước đây, Mác và Ăng-ghen cũng nhận định hình thức tổ chức doanh nghiệp trong tương lai là công ty cổ phần. Nhưng ở Việt Nam, chủ yếu là công ty nhỏ một thành viên, tính cổ phần kém hoặc cổ phần mang tính hình thức. Như vậy sẽ khó cộng hưởng nguồn lực, khó giảm thiểu rủi ro hay tăng cơ hội đầu tư.

“Chính sách cũng cần tính đến phát triển các công ty cổ phần lớn, cả Nhà nước và tư nhân để hình thành các đối tác đủ mạnh. Nếu đứng trước các hợp đồng lớn nhưng không làm được thì mãi mãi bé”, ông Phong nhấn mạnh.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Chuyên gia cho biết biến động và thay đổi của thế giới hiện đang tạo nhiều áp lực cho doanh nghiệp. Vì vậy, Nhà nước cần giảm thiểu áp lực cho doanh nghiệp ngay từ chính thị trường nội địa.
7 phút
Thời sự - Chính trị
Nói về đề xuất khởi động lại điện hạt nhân, lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết quan điểm phát triển điện hạt nhân thời gian tới là phải đưa mức an toàn lên tối đa, rủi ro về 0.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Trong phiên họp chiều 23/10, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc trình bày trước Quốc hội tờ trình về chủ trương đầu tư bổ sung vốn Nhà nước vào Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Nền kinh tế Halal (cho người đạo Hồi) toàn cầu hiện trị giá hơn 2 nghìn tỷ USD, mang đến nhiều cơ hội tăng trưởng kinh tế cho Việt Nam trong mở rộng xuất nhập khẩu, du lịch, thương mại và thu hút đầu tư.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định, tán thành việc quy định chặt chẽ về kinh doanh thuốc qua thương mại điện tử. Theo ông Hiếu, các loại thuốc bán online phải được cấp phép lưu hành tại Việt Nam.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, chiều 21/10/2024, Quốc hội tiến hành quy trình nhân sự với chức danh Chủ tịch nước theo quy định của Hiến pháp, pháp luật.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Ngoài năng lực vận chuyển hành khách quốc tế, theo chuyên gia, sân bay Long Thành hoàn toàn có lợi thế trở thành hub hàng hoá (điểm tập kết hàng hóa và điều phối các luồng vận chuyển trong toàn bộ hệ thống), nhưng khía cạnh này chưa được quan tâm đầu tư đúng mức.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nêu rõ, luật chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên giao cho Chính phủ, địa phương quy định để bảo đảm linh hoạt trong điều hành. Tuyệt đối không hành chính hóa hoạt động của Quốc hội, luật hóa các quy định của nghị định và thông tư.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Sáng nay (21/10), Kỳ họp thứ 8, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV khai mạc trọng thể tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Tại buổi họp báo về Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, chiều 20/10, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Minh Tuấn, đã chia sẻ thông tin về Kỳ họp.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Nhiều quốc gia đang tích cực thăm dò khai thác hydrogen tự nhiên để làm chủ nguồn năng lượng mới, giành lợi thế dẫn đầu.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Chuyên gia cho rằng dù kinh tế chính trị thế giới đang ngày càng bất ổn nhưng triển vọng kinh tế của Việt Nam vẫn được nhìn nhận tích cực, cơ hội và rủi ro nhìn chung ở thế cân bằng.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Báo cáo mới nhất cho thấy GDP quý 3 Trung Quốc đã có mức tăng trưởng yếu ớt, dấy lên kêu gọi cần có thêm các biện pháp hỗ trợ.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Lĩnh vực khách sạn ở Châu Á - Thái Bình Dương đang diễn biến tích cực hơn trước, nhưng việc lấp đầy phòng, đặc biệt là với các sự kiện kinh doanh sẽ mất nhiều thời gian hơn.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Những năm qua, Hội Nông dân xã Mường Lầm, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La đã tạo điều kiện cho hội viên tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, hỗ trợ tập huấn nâng cao kiến thức, chuyển giao khoa học kỹ thuật sản xuất, giúp hội viên từng bước thoát nghèo, vươn lên làm giàu.
1 tuần
Xem thêm