Kim ngạch nhập khẩu tăng hơn 65,49 tỷ USD

Riêng trong tháng 11, kim ngạch nhập khẩu cả nước đạt 30,61 tỷ USD, tăng 17,1% (tương ứng tăng 4,47 tỷ USD) so với tháng trước. Đây là lần đầu tiên kim ngạch nhập khẩu Việt Nam trong 1 tháng đạt mốc từ 30 tỷ USD trở lên. Với kết quả trên, 11 tháng qua kim ngạch nhập khẩu cả nước đạt 300,27 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng lên đến 27,9%, tương ứng kim ngạch tăng thêm 65,49 tỷ USD.

Tính chung kim ngạch nhập khẩu từ châu Á lên đến 244,52 tỷ USD, tăng 28,9% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm 81,4% kim ngạch nhập khẩu cả nước. Ngoài châu Á, 11 tháng qua Việt Nam chi 15,34 tỷ USD nhập khẩu hàng hóa từ EU và 14,13 tỷ USD nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ.

Đáng lưu ý, hết tháng 11, cả nước có 6 nhóm hàng đạt kim ngạch nhập khẩu từ 1 tỷ USD trở lên.

Dẫn đầu là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện với kim ngạch lên tới 68,14 tỷ USD, tăng 18,3% so với cùng kỳ năm 2020.

3 nhóm hàng nhập khẩu “chục tỷ USD” còn lại là vải với 12,95 tỷ USD, tăng 21,7%; chất dẻo nguyên liệu với 6,35 triệu tấn, kim ngạch 10,58 tỷ USD, chỉ tăng 6,4% về lượng nhưng tăng đến 41,5% về kim ngạch; sắt thép đạt 11,4 triệu tấn, kim ngạch 10,5 tỷ USD, dù giảm 6,8% về lượng nhưng tăng đến 43% về kim ngạch.

Đặc biệt, hết tháng 11 có 3 nhóm hàng nhập khẩu có kim ngạch tăng trưởng lên đến 3 con số. Đó là, hạt điều với kim ngạch hơn 4 tỷ USD, tăng 151,9%; quặng và khoáng sản 3,64 tỷ USD, tăng 119,2%; cao su đạt 2,59 tỷ USD, tăng 110,6%.

Trung Quốc giữ "ngôi vương" kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam

Về thị trường nhập khẩu, Trung Quốc, Hàn Quốc, khu vực ASEAN, Nhật Bản, Mỹ, EU là những đối tác lớn nhất. Đáng chú ý, riêng thị trường Trung Quốc đạt 99,4 tỷ USD, tăng 33,2% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm đến 33,1% kim ngạch nhập khẩu cả nước.

Không chỉ lớn về quy mô, số lượng hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc cũng rất đa dạng từ máy móc, thiết bị đến nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất hay hàng hóa tiêu dùng, hàng nông sản…

Nhìn vào "rổ hàng" mua từ nước ngoài của Việt Nam có thể dễ dàng thấy những nhóm hàng nhập khẩu chủ lực đến từ Trung Quốc số lượng cực lớn. Chẳng hạn như máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; máy móc, thiết bị; điện thoại; vải may mặc và nguyên phụ liệu dệt may, giày dép… Trung Quốc hầu như chiếm vị trí độc tôn.

Ngoài Trung Quốc, 3 thị trường nhập khẩu lớn tiếp theo đều nằm ở châu Á gồm: Hàn Quốc, ASEAN, Nhật Bản. Trong đó, Hàn Quốc đạt 50,5 tỷ USD, tăng 20,8% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 16,8% kim ngạch nhập khẩu cả nước.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhập siêu sau 11 tháng đầu năm là do kinh tế thế giới phục hồi nhu cầu tăng, các doanh nghiệp của Việt Nam đã tăng lượng nhập khẩu nguyên vật liệu để phục vụ cho sản xuất. Bên cạnh đó, giá cả hàng hóa thế giới tăng nên giá nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất tăng cao, góp phần tăng kim ngạch nhập khẩu nước ta. Ngoài ra, giá cước vận tải biển tăng cũng làm tăng chi phí, tăng trị giá nhập khẩu...

Đánh giá về vấn đề này, chuyên gia kinh tế tài chính, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, cho rằng không chỉ Việt Nam mà các nước sản xuất trên thế giới đều nhập khẩu từ Trung Quốc lượng lớn nguyên liệu, máy móc để phục vụ sản xuất từ bao năm qua. Thế nên, việc nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm phần lớn thường là “không quá khó hiểu”. Kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc tăng 33% so cùng kỳ năm ngoái có thể chứng tỏ sản xuất của Việt Nam nói riêng và nhu cầu tiêu thụ hàng hóa trên thế giới nói chung đang từng bước phục hồi tốt.

Tuy nhiên, phân tích sâu hơn vào các tỷ lệ kim ngạch nhập từ Trung Quốc đang có chiều hướng "tăng vọt", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng cần có sự lưu ý. Khi nguyên liệu, máy móc, nguyên liệu dệt may vẫn phụ thuộc nhiều từ Trung Quốc chứng tỏ Việt Nam chưa tận dụng tốt các Hiệp định tự do thương mại như kỳ vọng.

"Trung Quốc là thị trường quan trọng với Việt Nam, nhưng để tránh rủi ro do phụ thuộc quá lớn vào một thị trường, nhiều năm qua, chúng ta khuyến khích doanh nghiệp tìm nguồn nguyên liệu từ các quốc gia khác. Đặc biệt, với 2 hiệp định thương mại tự do ( EVFTA) và bảo hộ đầu tư (EVIPA), ngoài việc giúp nâng cao năng lực của nền kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam, còn giúp Việt Nam đa dạng hóa tốt hơn thị trường, khách hàng, sản xuất, chế biến, xuất nhập, khẩu, tránh rủi ro kỹ thuật do phụ thuộc sâu vào một thị trường khi chưa có các hiệp định này", ông Thịnh nhận định.

Phân tích sâu, ông Thịnh nhấn mạnh, sau khi các hiệp định EVFTA, CPTPP, UVFTA, RCEP… có hiệu lực, chúng ta kỳ vọng nhiều thương mại 2 chiều. Điều này vừa đa dạng hóa thị trường, nâng sản xuất hàng chất lượng cao hơn, vừa kỳ vọng nhập khẩu được hàng hóa, máy móc, thiết bị miễn thuế từ các thị trường phát triển.Với những con số nhập khẩu từ Trung Quốc các mặt hàng chủ lực nói trên tăng mạnh, cần tuyên truyền, kết nối, hỗ trợ doanh nghiệp để có nhiều chọn lựa trong nhập khẩu được máy móc thiết bị tốt trong đầu tư mới.