Vào ngày 22/4/2024, một nam sinh lớp 7 của Trường Lê Quý Đôn phải nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 trong tình trạng co giật, lơ mơ do sử dụng thuốc lá điện tử (loại hút tinh dầu) tại trường.

Đây chỉ là một trường hợp điển hình và gần đây nhất về tình trạng bị ngộ độc do sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh. Hiện nay sử dụng thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên (trong đó có cả học sinh tiểu học) là điều không mới, nhưng để ngăn chặn, xóa bỏ lại là chuyện không hề dễ dàng.

Bởi vì trong thực tế có rất nhiều phụ huynh bận bịu công việc làm ăn hoặc thường xuyên công tác xa nhà không quản lý được con. Nhiều phụ huynh chỉ nghe nói chứ không hề biết thuốc lá điện tử mặt mũi nó ra làm sao. Đồng thời cũng rất khó phát hiện ra con mình hút thuốc lá điện tử, vì chúng thường tụ tập chơi với bạn bè ở trường, hoặc ở ngoài hàng quán, mà thành phố lại là nơi nhộn nhịp, có nhiều hàng quán, khó kiểm soát, khó phát hiện hành vi mua bán thuốc lá điện tử. Đặc biệt là mua bán xảy ra ngay trong học sinh. 

Trong vụ nam sinh lớp 7 của Trường Lê Quý Đôn ngộ độc, được biết em này hút thuốc do một nam sinh lớp 9 đưa cho. Đáng lo ngại và đặt ra nghi vấn có việc mua bán thuốc lá điện tử trong học sinh, khi nam sinh lớp 9 này mang theo cả cây thuốc lá vào trường.

Thuốc lá điện tử  là gì?

Thuốc lá điện tử mới ra đời khoảng 10 năm trở lại đây. Về hình dạng và kích thước, thuốc lá điện tử rất đa dạng: Có loại giống thuốc điếu truyền thống, xì gà, ống điếu; Có loại mô phỏng hình dáng các vật dụng thường ngày như cây bút, ổ USB, thỏi son môi, hộp sữa, que kem, logo, đồ chơi…  

Về kết cấu chung, nó bao gồm một pin, một bộ đốt và buồng chứa dịch lỏng. Dịch lỏng này bao gồm nicotin (chất gây nghiện có trong thuốc lá truyền thống, xì gà và các sản phẩm thuốc lá khác), dung dịch tạo khói gồm: nước, Propylene Glycol và Glycerin, chất tạo mùi: là các hóa chất hương liệu tạo ra những mùi vị khác nhau.

Với các thành phần như trên khả năng gây nghiện và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dùng là có thật.

Tại Việt Nam, thuốc lá điện tử đang tấn công vào giới trẻ, nhất là học sinh phổ thông. Đáng lưu ý là vừa qua, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04, Bộ Công an) đã triệt phá thành công chuyên án ma túy pha trộn, tẩm ướp, bơm tinh chất ma túy tổng hợp vào thuốc lá điện tử, rồi rao bán trên mạng xã hội. Đã có hàng nghìn điếu thuốc lá điện tử được bơm ma túy đã bị công an thu giữ trong chuyên án này.  

Gia đình là thành trì bảo vệ trẻ em trước sự tấn công của thuốc lá điện tử

Bất kỳ tệ nạn nào xảy ra cho học sinh, việc phòng chống cũng đòi hỏi phối hợp nhiều giải pháp với nhiều thành phần xã hội tham gia, nôm na là gia đình - nhà trường và xã hội.   

Để ngăn ngừa phống chống thuốc lá điện tử xâm nhập học đường, nhiều hình thức tuyên truyền vận động đã được các ngành chức năng tổ chức dành riêng cho đối tượng học sinh. Trong nhà trường, mặc dù rất bận với công việc chuyên môn nhưng nhiều nhà trường cũng quan tâm, lưu ý, kiểm soát chặt chẽ việc mang vào và hút thuốc lá điện tử trong trường học, kịp thời phát hiện nhiều trường hợp.  

Bên cạnh đó, vừa qua trong một cuộc hội thảo, Bà Đinh Thị Thu Thủy, phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cũng đã cho biết, bộ đang đề xuất xây dựng văn bản với nội dung cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng…). Dự kiến trình Quốc hội vào tháng 10/2024. Mặc dù có chậm nhưng cũng cho thấy có tín hiệu khả quan.  

Tuy nhiên, chính gia đình mới là thành trì kiên cố, bền vững nhất để bảo vệ con em chúng ta trước các nguy cơ cám dỗ của tệ nạn học đường, trong đó có hút thuốc lá điện tử. Đã đến lúc, các ông bố bà mẹ nên ngồi lại, xem xét sợi dây liên kết giữa bố mẹ và con cái. Đừng để nó lỏng lẻo, rời rạc với những lý do mà chúng ta vẫn hay dùng để lấp liếm, đó là bận bịu làm ăn, kiếm tiền, không có thời gian…  Thực tế chứng minh, chỉ cần một đứa con nghiện ngập, bao nhiêu của cải cũng không thể bù đắp.

Cuối cùng là lời lời kêu gọi thức tỉnh lương tâm với những ai kiếm tiền bằng cách buôn bán thuốc lá điện tử cho học sinh.