Không gian để học

Các công cụ hình ảnh như StableDiffusion, MidJourney và DALLE-2 ngày càng trở nên tinh vi hơn mỗi tháng và các tổ chức đứng sau chúng đã chỉ ra rằng chúng chỉ mới bắt đầu.

Người sáng lập Stability AI Emad Mostaque gần đây cho biết rằng họ đang tích cực làm việc trên không chỉ một, mà còn nhiều mô hình AI khác nhau, nhằm vào nhiều không gian sáng tạo. Ví dụ, một công cụ tạo nhạc được hỗ trợ bởi AI sắp ra mắt. 3D lưới và đồ họa chuyển động cũng đang được một số tổ chức nghiên cứu. Đáng chú ý, nhiều nỗ lực trong số này là nhằm tạo ra các mô hình và công cụ mã nguồn mở, có nghĩa là ngày càng nhiều nhà phát triển sẽ có thể xây dựng các khả năng thậm chí lớn hơn trên công việc hiện có.

Tất cả những phát triển này có nghĩa là việc tạo nội dung sẽ trở nên dễ dàng hơn, nhanh hơn và nhiều hơn những gì mà hầu hết mọi người có thể nhận ra. Kết hợp điều này với những tiến bộ trong phần mềm và phần cứng thực tế ảo (VR - Virtual Reality) sẽ dẫn đến sự phát triển của những thế giới gần như không thể tưởng tượng được với mức độ chi tiết ngoạn mục. Nhiều người theo dõi kỹ không gian này đang mong đợi Apple sẽ thúc đẩy lĩnh vực này về phía trước khi họ phát hành tai nghe VR vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2023.

Những phát triển này sẽ chuyển thành việc tạo ra các không gian ảo tương tác thú vị giúp học sinh tương tác với nội dung hơn bao giờ hết. Hãy tưởng tượng bạn có thể đi vào bên trong cấu trúc của một tế bào để nhìn, nghe và chạm vào hoạt động bên trong của nó. Các công ty như XVIVO và Helix Animation đang tạo ra nội dung 3D và VR để chứng minh tiềm năng đáng kinh ngạc của hình ảnh khoa học. Bây giờ, hãy tưởng tượng rằng có một hướng dẫn viên vô cùng thông thái đồng hành cùng chúng ta trong cuộc hành trình, với sự kiên nhẫn vô tận để trả lời bất kỳ câu hỏi đang nung nấu nào của chúng ta.

Đối tác học tập

Thế hệ tiếp theo của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM - Large Language Models) như GPT-3 của OpenAI và PaLM của Google được thiết lập để trở nên thành thạo hơn nữa trong việc tạo ra văn bản thuyết phục và đáng tin cậy, bao gồm khả năng thực hiện các cuộc trò chuyện phức tạp về hầu hết mọi chủ đề. Các nghiên cứu xem xét cách để tinh chỉnh các mô hình này cho thấy rằng có thể có những cải tiến đáng kể ngay cả khi không có những tiến bộ trong kiến trúc AI. Sắp tới là các mô hình AI đa phương thức sử dụng nhiều nguồn dữ liệu khác nhau như hình ảnh, văn bản, âm thanh, video và dữ liệu có cấu trúc. Như Gadi Singer của Intel Lab chỉ ra, kiến thức thông thường (cần thiết cho các cuộc trò chuyện phức tạp) vốn dĩ là đa phương thức.

Đặt cược an toàn là trong vòng một hoặc hai năm tới, chúng ta sẽ được tiếp cận với các agent thông minh có thể trò chuyện với học sinh một cách khá tin cậy về bất kỳ chủ đề nào. Bây giờ, hãy tưởng tượng việc kết hợp các đối tác học tập này với trải nghiệm 3D VR. Thay vì đi tham quan xung quanh và chỉ nghe các câu chuyện được ghi sẵn về chủ đề đó, học sinh sẽ có thể trò chuyện với các đối tác học tập của mình, đặt các câu hỏi theo ngữ cảnh cụ thể về những gì họ đang thấy và tìm hiểu sâu hơn về các lĩnh vực quan tâm của cá nhân họ theo cách mà trước đây không thể thực hiện được.

Trong đó agents, gọi tắt là tác tử hay agent là một phần mềm (chương trình) máy tính tồn tại trong một môi trường nhất định, tự động hành động phản ứng lại sự thay đổi của môi trường nhằm đáp ứng mục tiêu đã được thiết kế trước.

Các agent đó biết chúng tôi

Mặc dù tiến bộ trong nghiên cứu LLM cho thấy rằng các agent có khả năng phán đoán việc sắp xảy ra, nhưng sẽ phức tạp hơn một chút để phát triển một AI ghi nhớ và biết sở thích, điểm mạnh, điểm yếu và động lực của bạn. Một đối tác học tập thực sự hữu ích sẽ biết tất cả những điều này và có thêm khả năng cung cấp phản hồi hữu ích, như kiểu một người hỗ trợ hoặc hướng dẫn học tập.

May mắn thay, các phòng nghiên cứu và các công ty như Meta và DeepMind của Google chỉ đang làm việc trên loại AI tiên tiến này - các mô hình không chỉ học hỏi từ các tập dữ liệu hiện có mà còn từ thế giới thực trong thời gian thực, với khả năng bổ sung để lưu trữ và truy xuất thông tin theo ngữ cảnh. Liệu những “hướng dẫn viên” AI này có thay thế được giáo viên không? Không. Nhưng chúng sẽ tác động đến cách giáo viên giảng dạy, thay đổi vai trò của giáo viên, những người giờ đây sẽ có nhiều thời gian hơn để tập trung nỗ lực vào từng cá nhân hoặc nhóm nhỏ học sinh. Các đối tác học tập của AI cũng sẽ có thể hỗ trợ giáo viên đưa ra phản hồi về những thách thức cụ thể mà học sinh có thể gặp phải.

Học tập trong tương lai gần

Hình thức học tập này trong thực tế sẽ như thế nào? Rất có thể là trong vòng mười đến mười lăm năm tới, khoảng một phần ba thời gian học sẽ diễn ra trong thế giới ảo. Điều này bao gồm thời gian làm việc tại nhà, nơi lợi thế của VR lớn hơn, với khả năng làm việc với các bạn cùng lớp ở các địa điểm riêng biệt. Dù VR có vai trò thích hợp trong việc học ngày nay nhưng nó cũng chưa nằm trong khuôn khổ như các hình thức học tập khác, nhưng hãy xem xét thực tế là các công cụ hình ảnh AI, bao gồm cả những công cụ tạo nội dung 3D, đang phát triển rất nhanh. Chi phí tạo ra các môi trường 3D phức tạp, chi tiết và thời gian cần thiết sẽ giảm đáng kể.

Để học hỏi trong những thế giới mới này, các trường học sẽ cung cấp các phòng VR chuyên biệt cho phép di chuyển nhiều trong một không gian an toàn. Chúng ta có thể sẽ thấy những thứ này lần đầu tiên xuất hiện dưới dạng các thiết bị di động, được chế tạo bởi các nhà sản xuất tai nghe VR và các phần cứng khác. Các trường học sẽ dần dần kết hợp các phòng hoặc khu vực VR chuyên biệt vào các tòa nhà hiện có hoặc mới. Giống như điện thoại thông minh, hầu hết các gia đình sẽ sở hữu một số tai nghe VR mặc dù các trường học sẽ cung cấp chúng theo cách mà Google Chromebook được cung cấp để sử dụng tại nhà.

Sự thay đổi mạnh mẽ nhất trong cách học tập của học sinh sẽ là sự phát triển của các đối tác học tập thông minh biết mọi thứ về chương trình giảng dạy và có thể liên tục tìm hiểu về những gì học sinh biết và sở thích cụ thể của họ. Các đối tác AI này sẽ đồng hành cùng học sinh trong suốt hành trình học và thậm chí có thể phát triển thành những người bạn đồng hành học tập suốt đời hỗ trợ phát triển nghề nghiệp. Sẽ không có gì ngạc nhiên khi thấy các công ty chuyên về nhân cách AI, để những nhân viên này có thể phù hợp hơn với sở thích cá nhân.

Mặc dù rất khó để dự đoán con đường chính xác mà mỗi công nghệ này sẽ đi, nhưng rõ ràng là thế hệ học sinh, sinh viên tiếp theo sẽ thấy những thay đổi vô cùng thú vị trong cách chúng ta hiểu thế giới xung quanh.