Miếng bánh thị phần có thể được chia lại

Chỉ hơn 1 năm ra mắt (từ tháng 4/2022), TikTok Shop đã nhanh chóng vượt mặt nhiều tay chơi lão làng, đứng trong Top 3 sàn điện tử có doanh thu cao nhất Việt Nam trong quý 1/2023, với 6.000 tỷ đồng và 42,1 triệu sản phẩm bán ra (theo Metric).

Nhưng, sự bành trướng của TikTok Shop chưa dừng lại. Số lượng đơn hàng bán tiếp tục tăng lên trong quý 2. Trung bình một ngày Tik Tok Shop có hơn 1 triệu đơn hàng được giao dịch ở Việt Nam. Thông tin này được ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện Tik Tok tại Việt Nam tiết lộ trong Hội nghị kết nối nhà cung ứng phía Bắc, Bắc Trung Bộ với doanh nghiệp xuất khẩu, tổ chức xúc tiến thương mại, do Bộ Công thương tổ chức hôm 16/6.

Như vậy, số lượng đơn hàng TikTok Shop hiện tại đã tăng gấp 2,1 lần chỉ sau 3 tháng. Một con số khiến nhiều sàn thương mại điện tử phải ao ước. Nếu duy trì phong độ này, đơn hàng TikTok Shop sẽ chạm mốc 90 triệu đơn/quý.

Đối thủ sát nút là Lazada đang đứng vị trí thứ 2, với hơn 55 triệu sản phẩm bán ra trong quý đầu năm, nếu không có nhiều đột biến trong quý hai, sẽ bị TikTok Shop vượt mặt. Nếu tiếp tục duy trì phong độ, gã tân binh có thể khiến thị phần thương mại điện tử Việt Nam phải chia lại. Vì khoảng cách thị phần giữa 2 đối thủ này chỉ là 3,6%, trong khi Lazada đã hoạt động hơn 11 năm, còn TikTok Shop chỉ mới 14 tháng.

Vũ khí không ai có

Các sàn thương mại điện tử thời trước như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo… kích thích nhu cầu mua sắm của khách hàng bằng các mã khuyến mại, sự đa dạng của hàng hóa, chất lượng sản phẩm, dịch vụ hậu mãi… Khách hàng tìm đến các sàn khi có nhu cầu mua sắm hàng hóa, dịch vụ.

Nhưng TikTok Shop làm được nhiều hơn thế. Sàn tận dụng lợi thế 50 triệu người dùng mạng xã hội TikTok và biến họ thành người mua hàng. Tức người dùng từ không có nhu cầu trở thành có nhu cầu mua sắm, khi xem các video hấp dẫn. TikTok Shop được xem là sàn thương mại điện tử thế hệ mới, kết hợp thành công xu hướng shop (mua sắm) và entertainment (giải trí), tức biến niềm vui của người dùng thành những hóa đơn.

“Người dùng mua sản phẩm vì yêu thích người bán hàng hoặc câu chuyện sản xuất ra sản phẩm đó. Xu thế này tạo ra cơ hội công bằng cho cả người mua và các nhà sản xuất nhỏ như hộ gia đình, nông trại”, đại diện TikTok tại Việt Nam cho hay.

Câu hỏi đặt ra là, các sàn khác như Shopee, Lazada… cũng đang chạy theo xu hướng shop entertainment, vì sao không bùng nổ như TikTok Shop. Thực tế, xu hướng shop entertainment khá mới nhưng lại được các sàn truyền thống áp dụng theo phương thức khá cũ. Tức các sàn thường tổ chức các sự kiện livestream có sự tham gia của những người nổi tiếng, thêm trò chơi để săn mã trúng thưởng…

Nhưng, nhưng đã phân tích ở trên, với các sàn truyền thống, khách hàng có nhu cầu mua sắm mới tìm đến. Do đó, shop entertainment ở đây chỉ có mục đích giữ chân và thu hút khách hàng ở thời điểm khách hàng vào sàn tìm mua sản phẩm. Còn với TikTok, khách hàng lướt video vu vơ, không chủ đích nhưng có thể đột nhiên dừng lại mua hàng trong một video hấp dẫn. Điều này khiến lượng đơn hàng được mua qua TikTok tăng một cách đột biến mà khó sàn nào bì kịp.

Tuy nhiên, trong bối cảnh mua sắm đa nền tảng, khách hàng rất nhanh so sánh giá của cùng một sản phẩm trên các sàn khác nhau. Do vậy, sự cạnh tranh về giá vẫn là điểm rất quan trọng. Bởi bên cạnh chất lượng, chi phí vận chuyển cao vẫn khiến 41% người tiêu dùng ngại khi mua hàng trực tuyến, 21% nói giá hàng online cao hơn thực tế (theo Sách Trắng thương mại điện tử Việt Nam 2022).

Đó là lý do gần 10 năm “đốt tiền” tung các mã khuyến mại đã giúp Shopee giữ “ngôi vương” trong bảng xếp hàng các sàn lớn nhất Việt Nam. TikTok Shop cũng đang nỗ lực cạnh tranh về giá, thu hút nhóm khách hàng mới bằng các khoản trợ cấp tiền mặt và tín dụng quảng cáo. Nỗ lực giảm giá này đương nhiên phải cao hơn hoặc ít nhất bằng Shopee thì mới có thể nhăm nhe đến ngôi vị số 1. 

Bên cạnh đó, TikTok Shop cũng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là vấn đề pháp lý khi hoạt động. Nền tảng TikTok có thể đối diện nguy cơ bị cấm hoạt động nếu không tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam. Tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng trên TikTok Shop cũng là vấn đề nhức nhối sẽ ảnh hưởng tới sàn. Do vậy, bên cạnh tăng trưởng nhanh, TikTok Shop cũng cần giải quyết vấn đề tồn tại để đạt được sự tăng trưởng bền vững.