Thứ tư, 27/03/2024

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Từ ‘đóng’ đến ‘mở’ hệ sinh thái khởi nghiệp – Bài 4: Tránh lãng phí nguồn lực nếu chỉ ‘net’ mà không ‘work’

Huyền Trang
- 16:30, 27/10/2022

(DNTO) - Các bên trong hệ sinh thái khởi nghiệp đang cố gắng kết nối với nhau, nhưng hiện sự kết nối này còn lỏng lẻo. Để “mở” thành công, không chỉ ở mặt tư duy, cần được thể hiện mạnh mẽ ở hành động.

Từ từ duy đến hành động trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mở cần phải được thực hiện nhanh chóng, mạnh mẽ, quyết liệt để tạo bệ đỡ cho startup. Ảnh minh họa.

Từ từ duy đến hành động trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mở cần phải được thực hiện nhanh chóng, mạnh mẽ, quyết liệt để tạo bệ đỡ cho startup. Ảnh minh họa.

Tránh kiểu “đầu voi đuôi chuột”

Thời gian qua, thương mại điện tử trở thành một mô hình kinh doanh mới giúp đưa sản phẩm, hàng hóa của các cá nhân, doanh nghiệp đến với người tiêu dùng xuyên biên giới hiệu quả, ít tốn kém. Nhìn thấy tiềm năng tăng trưởng 2 con số mỗi năm, nhiều địa phương đón đầu mô hình kinh doanh này. Tính đến tháng 3/2022, đã có 44/63 địa phương xây dựng và vận hành sàn thương mại điện tử.

Nhưng điều đáng nói là phần lớn những sàn này hoạt động đều không hiệu quả. Khảo sát của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (Vecom) cho thấy, các sàn này mới dừng ở mức trang thông tin điện tử cung cấp thông tin thương nhân và sản phẩm, số giao dịch thấp, sản phẩm nghèo nàn, công nghệ lạc hậu, thông tin sản phẩm ít được cập nhật, thiếu các dịch vụ hỗ trợ như tiếp thị, thanh toán, hoàn tất đơn hàng…

Đó là lý do mà Hà Nội và TP.HCM, hai địa phương dẫn đầu về thương mại điện tử, đã nói không với việc xây dựng sàn riêng của địa phương mình. Bởi lẽ, việc xây dựng vận hành một sàn thương mại điện tử không hề đơn giản, đòi hỏi một nguồn vốn đầu tư “khủng”, một đội ngũ vận hành giàu kinh nghiệm cũng như chính sách vận hành giao dịch chặt chẽ… Và đó cũng là là lý do mà nhiều “ông lớn” trong ngành như Shopee, Lazada, Tiki… dù sở hữu hàng trăm triệu lượt truy cập, vẫn chưa thể có lãi.

Trong khi đó, kinh phí xây dựng và vận hành những sàn thương mại điện tử địa phương chủ yếu tới từ ngân sách nhà nước và giao cho Sở Công Thương là đơn vị chủ quản. Việc thiếu hụt ngân sách đầu tư, nhân lực, hạ tầng tại các Sở Công thương cũng là một trong những nguyên nhân khiến sàn thương mại điện tử hoạt động không hiệu quả.

Tại các doanh nghiệp, tập đoàn lớn cũng vậy, việc “mở cửa” để đón những mô hình kinh doanh đổi mới sáng tạo cũng không phải “một phát ăn ngay”. Ông Bùi Thành Đô, CEO Quỹ đầu tư ThinkZone Ventures, nơi đã “mai mối” cho nhiều thương vụ tập đoàn kết hợp với startup, thừa nhận sự hợp tác này cũng chưa hiệu quả.

Ví dụ trường hợp của startup gọi xe Việt Emddi, khi kết nối nguồn lực vào Be Group, hai bên cùng xây dựng hành trình trải nghiệm khách hàng xuyên suốt, kết quả đều tạo ra ngay doanh số. Nhưng cũng là Emddi khi kết hợp với tập đoàn khác, số lượng giao dịch tạo ra rất ít.

“Nếu chúng ta cứ hợp tác với nhau mà hai bên kéo dài thời gian thì người chết đầu tiên là startup vì họ bỏ nguồn lực, cố gắng xây dựng hệ thống để kết nối với tập đoàn, nếu không hiệu quả thì nỗi đau rất lớn, có thể chưa phải là tiền mà là nguồn lực về nhân sự, công sức và mất chi phí cơ hội với những hợp tác khác”, ông Đô nhấn mạnh.

Do vậy, việc đón nhận các ý tưởng đổi mới sáng tạo và ứng dụng các mô hình kinh doanh mới tại các địa phương, doanh nghiệp là cần thiết và cần được khích lệ. Nhưng để tránh lãng phí về vật lực, nhân lực, cần có một cách hợp tác hiệu quả.

Tin tưởng và cam kết

Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ khi có sự chung sức của các nguồn lực từ startup, tập đoàn, viện trường, quỹ đầu tư, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp... Ảnh: T.L.

Hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ khi có sự chung sức của các nguồn lực từ startup, tập đoàn, viện trường, quỹ đầu tư, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp... Ảnh: T.L.

GS. Henry Chesbrough của Đại học Harvard (Mỹ), người đặt nền móng cho đổi mới sáng tạo, có nhắc đến một trong những rào cản với đổi mới sáng tạo ở những nước Á Đông đó là văn hóa “đóng”, đặc biệt trong nghiên cứu. Các nhà khoa học luôn luôn sợ bị mất ý tưởng và thông tin nên các liên kết, hợp tác rất khó.

Do đó, theo ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Cục trưởng Cục Công tác Phía Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khi nói đến liên kết phải nói đến tính mở, vì những con người khác nhau, từ những mục tiêu, tổ chức khác nhau, khi ngồi lại với nhau phải có điểm chung và phải “mở”.

“Đó là lý do tôi thường trăn trở rằng chúng ta chỉ ‘net’ (kết nối) chứ không ‘work’ (làm việc). Cách giải quyết rất khó, không thể thay đổi một sớm một chiều nhưng liên kết là quan trọng và muốn mở thì phải thay đổi văn hóa, cởi mở với nhau, phải tin nhau, đừng sợ mất cái gì cả. Cách bảo mật tốt nhất cho các ý tưởng là đi nhanh hơn người khác chứ không phải tìm cách bảo vệ nó, vì trong khi chúng ta tìm cách bảo vệ thì người khác phát triển nó rồi”, ông Cường trăn trở.

Với vai trò là bà mối cho các tập đoàn và startup, ông Bùi Thành Đô, CEO ThinkZone Ventures cho biết đang giải quyết bài toán hợp tác giữa hai bên bằng việc yêu cầu các bên thẳng thắn và cam kết với nhau.

“Chúng tôi thường đề nghị lãnh đạo tập đoàn thuyết trình với startup, về nguồn lực của họ có gì và cam kết của họ trong dự án này như thế nào. Ngoài ra, tập đoàn và startup phải thành lập chung một đội ngũ dự án để đưa ra mô hình kinh doanh chung giữa hai bên, dự kiến lợi nhuận, dòng tiền, những bộ phận nào sẽ tham gia vào, nguồn lực nào sẽ bỏ ra làm. Sau đó hai bên ngồi lại với nhau và thấy nếu việc hợp tác thực sự hấp dẫn thì các bên sẽ cam kết đầu tư vào dự án đó. Lúc đó mới hi vọng gặt hái hiệu quả”, ông Đô cho biết.

Thu về một mối

Mục tiêu vào Top 15 hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mới nổi của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương hoàn toàn có thể đạt được nếu các thành phần trong hệ sinh thái khởi nghiệp nước ta cùng nỗ lực kết nối và hợp tác. Ảnh: T.L.

Mục tiêu vào Top 15 hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mới nổi của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương hoàn toàn có thể đạt được nếu các thành phần trong hệ sinh thái khởi nghiệp nước ta cùng nỗ lực kết nối và hợp tác. Ảnh: T.L.

Về phía chính sách hỗ trợ sâu hơn cho các bên kết nối với nhau trong hệ sinh thái khởi nghiệp, ông Ngô Hướng Nam, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Người Việt Nam ở nước ngoài, cho biết đang nỗ lực đề xuất Bộ Khoa học Công nghệ đưa các cuộc thi khởi nghiệp ở nước ngoài trở thành một bộ phận của cuộc thi Techfest quốc gia.

“Tôi nghĩ dần dần các bạn trẻ trong nước cũng sẽ biết đến các cuộc thi khởi nghiệp của cộng đồng người Việt ở nước ngoài và tham gia tích cực, đồng thời đây là cơ hội để giao lưu với các nhà khoa học trẻ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tôi thường nói rằng chúng ta không nên phân biệt hệ sinh thái trong nước và ngoài nước, chúng ta sẽ tiến tới sự đồng nhất để trở thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt trên toàn cầu”, ông Nam nhấn mạnh.

Năm 2021, Ủy ban Người Việt Nam ở nước ngoài và Bộ Khoa học Công nghệ đã kí kết chương trình Cố vấn khởi nghiệp toàn cầu, tuyển chọn được 50 mentor là chuyên gia kiều bào tham gia vào Techfest Việt Nam. Thực tế đã có khoảng 1/2 mentor tham gia cố vấn trực tiếp cho startup trong nước và rất thành công.

“Chúng tôi đang tích cực chuẩn bị để tuyển chọn mentor cho chương trình Techfest 2022”, ông Ngô Hướng Nam nói.

Về việc kết nối giữa nguồn lực của các viện trường với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, ông Phạm Tuấn Hiệp, Giám đốc Ươm tạo BK Holding đề xuất nên nghiên cứu nhân rộng mô hình làng đổi mới sáng tạo mở trong cụm các trường đại học, giống như khu vực Bách Kinh Xây (gồm 3 trường Trường Đại học Bách Khoa – Đại học Xây dựng – Đại học Kinh tế Quốc dân) đang thực hiện.

Bởi mỗi năm, khu vực Bách Kinh Xây có 100.000 sinh viên, 5.000 cán bộ đại học, trên 500 đề tài nghiên cứu và trên 150 nhóm nghiên cứu giảng viên. Ngoài ra là mạng lưới cựu sinh viên, doanh nhân là cựu sinh viên, quỹ đầu tư do cựu sinh viên thành lập như BK Holdings, NEU Holding, là nguồn lực rất lớn cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam.

“Mô hình làng đổi mới sáng tạo mở trong cụm các trường đại học đã rất thành công tại Bỉ với mô hình Đại học ULB và VUB, tại Thụy Điển với mô hình trường Lund University, tại Mỹ với trường Đại học Stanford hay tại Tại Trung Quốc là Zhongguen. Đối với làng đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp Bách Kinh Xây, chúng tôi kỳ vọng sẽ trở thành Innovation Hub, nơi ươm tạo startup, triển khai đổi mới sáng tạo với các tập đoàn, các cụm địa phương và với khu vực chính sách”, ông Hiệp nói.

Đặc biệt, mới đây, Chương trình Thách thức Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2022 do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Tập đoàn Meta đồng tổ chức chính thức được phát động.

15 giải pháp xuất sắc nhất trong Chương trình sẽ có cơ hội nhận 300.000 USD, đồng thời triển khai thực tế tại các tỉnh, thành phố Việt Nam. Cùng với đó, các giải pháp sẽ nhận được gói hỗ trợ toàn diện từ phía cơ quan chức năng là NIC và các đối tác là các tập đoàn hàng đầu thế giới và Việt Nam như Goldsun Media, Up Co-working space, Amazon Web Services, Google, Viettel… để nâng cao năng lực, nghiên cứu phát triển sản phẩm, không gian làm việc, quảng bá giải pháp và mở rộng thị trường…

Những nỗ lực trên được kì vọng sẽ giúp hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam gắn kết chặt chẽ hơn, nguồn lực các bên phát huy hiệu quả hơn, nhằm đạt được mục tiêu đến năm 2030 hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đạt xếp hạng trong 15 hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mới nổi của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương theo Quyết định số 188/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

(Hết)

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Để trở thành một điểm sáng trong thu hút FDI những tháng đầu năm, tỉnh này phải cam kết với các nhà đầu tư đảm bảo điều kiện về hạ tầng, nhân lực và môi trường đầu kinh doanh. 
1 ngày
Thời sự - Chính trị
Sáng 26/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp mặt và đối thoại với thanh niên nhân dịp kỷ niệm 93 năm Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
1 ngày
Thời sự - Chính trị
Ngày 25/3, tại Phủ Chủ tịch, bà Võ Thị Ánh Xuân, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, quyền Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã gặp mặt, động viên đoàn đại biểu Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam nhân dịp Tháng Thanh niên 2024.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Sản xuất thịt tại châu Á đã theo xu hướng bền vững, thân thiện hơn với môi trường. Tuy nhiên, các sản phẩm thịt làm từ thực vật vẫn còn phải trải qua một chặng đường dài.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Ngày 2/4 tới đây, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), sẽ tổ chức phiên đấu giá bán cổ phần CTCP Sách Việt Nam (Savina) do Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) sở hữu.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các danh nghiệp Hoa Kỳ tiếp tục mở rộng quy mô, phạm vi, đối tượng đầu tư tại Việt Nam; chuyển giao công nghệ cho Việt Nam, nhất là công nghệ cao phục vụ cho các ngành mới nổi, như kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh...
6 ngày
Thời sự - Chính trị
"Tôi chưa từ chối tiếp một hiệp hội doanh nghiệp nào nếu như tôi có mặt tại Hà Nội", Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định việc Chính phủ Việt Nam luôn lắng nghe, chia sẻ với các đối tác, nhà đầu tư, góp phần vì những mục tiêu chung.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Bộ Công thương, Bộ Tài Nguyên và Môi trường và lãnh đạo các bộ ngành cho biết luôn lắng nghe ý kiến của các doanh nghiệp và nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp liên quan đến chính sách, thủ tục đầu tư, kinh doanh.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên (VBF) và Gặp gỡ Cộng đồng Doanh nghiệp FDI ngày 19/3, ghi nhận nhiều đề xuất cấp thiết của các hiệp hội doanh nghiệp nhằm tháo gỡ vướng mắc chính sách hiện nay. 
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Đổi mới, sáng tạo là con đường quan trọng để báo chí Việt Nam vượt qua thách thức do những tác động bởi trí tuệ nhân tạo, các công nghệ tiên tiến khác..., khẳng định giá trị và vị thế của nền báo chí cách mạng.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
"Mổ xẻ" tiêu cực trên thị trường bảo hiểm, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, pháp luật nghiêm cấm các hành vi chèo kéo trong bán bảo hiểm. Bộ đã chuyển cho cơ quan điều tra các vụ việc có dấu hiệu sai phạm để cơ quan có thẩm quyền xử lý.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Hội báo toàn quốc 2024 kết thúc thành công tốt đẹp sau ba ngày diễn ra từ 15 - 17/3 với nhiều hoạt động sôi nổi, giàu ý nghĩa, tạo cơ hội để những người trong nghề được giao lưu, học hỏi; chung sức, đồng lòng thúc đẩy tinh thần đổi mới sáng tạo trong báo chí, cùng vượt qua những khó khăn thách thức trong bối cảnh hiện nay.
1 tuần
Bất động sản
Thủ tướng khẳng định, nhà ở xã hội phải bảo đảm chất lượng, an toàn, vệ sinh môi trường, bảo đảm hạ tầng về y tế, giáo dục, xã hội và các dịch vụ khác, bảo đảm điện nước, nhưng điểm khác là có cơ chế, chính sách phù hợp cho người mua và người bán.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Vừa phải đảm bảo nhiệm vụ chính trị, vừa phải lo kinh tế, đời sống của người lao động, những trọng trách đó đang đặt các cơ quan báo chí trước nhiều khó khăn, trong đó đặc biệt vấn đề làm sao gia tăng, đa dạng nguồn thu, giúp duy trì và phát triển toà soạn.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
TP.HCM được đánh giá là luôn năng động, đổi mới. Tuy nhiên, năng động và đổi mới như thế nào là vấn đề mà Chủ tịch Phan Văn Mãi mong cơ quan báo chí đóng góp ý kiến để giúp thành phố khơi thông động lực và phát triển.
1 tuần
Xem thêm