Doanh nghiệp Việt chỉ tập trung kêu gọi vốn đầu tư, thờ ơ quyền bảo vệ sở hữu trí tuệ
(DNTO) - Ở Việt Nam, có thực trạng là nhiều doanh nghiệp chỉ tập trung kêu gọi vốn đầu tư mà thờ ơ quyền bảo vệ sở hữu trí tuệ. Vì vậy, dù nổi tiếng trong nước, nhưng khi ra thị trường quốc tế, doanh nghiệp trở nên vô danh, thậm chí bị “cướp” thương hiệu do bị một doanh nghiệp nước ngoài khác đăng ký trước.
Vì sao doanh nghiệp Việt thờ ơ với quyền sở hữu trí tuệ?
Tại Hội thảo Xây dựng hình ảnh doanh nghiệp gắn với bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, diễn ra hôm nay 29/12, Ông Lê Ninh Giang, Giám đốc Trung tâm ứng dụng công nghệ khai thác quyền sở hữu trí tuệ, cho rằng: Việc các doanh nghiệp Việt không quan tâm tới quyền bảo vệ sở hữu trí tuệ đôi khi xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về kiến thức này. Vì không nắm được tầm quan trọng của việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ nên dẫn đến thờ ơ với việc này.
Vì vậy theo ông Giang, việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho xã hội về sở hữu trí tuệ, đổi mới sáng tạo là hết sức quan trọng, đặc biệt là việc tuyên truyền sâu rộng về vai trò và sự gắn kết giữa đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ trong cộng đồng sinh viên và doanh nghiệp khởi nghiệp.
Thực tế cho thấy, trong khi các doanh nghiệp đa quốc gia trên thế giới đều đầu tư nhiều nguồn lực cho việc đăng ký bảo hộ độc quyền tài sản trí tuệ của doanh nghiệp, thì tại Việt Nam hiện nay chưa có nhiều doanh nghiệp hiểu đúng tầm quan trọng của vấn đề này.
“Đã có nhiều doanh nghiệp Việt đầu tư rất nhiều vào xây dựng thương hiệu của mình trong nước, có sản phẩm tốt được nhiều người tiêu dùng trong nước biết đến, tuy nhiên khi ra thị trường quốc tế lại trở nên vô danh, thậm chí bị “cướp” thương hiệu do bị một doanh nghiệp nước ngoài khác đăng ký trước. Điều này đã gây ra thiệt hại cho doanh nghiệp”, ông Giang cho hay.
Ông Giang dẫn chứng ví dụ về việc chỉ dẫn địa lý Phú Quốc cho nước mắm bị đăng ký làm nhãn hiệu ở nhiều nước; hay việc mất thương hiệu thuốc lá Vinataba ở nhiều lãnh thổ; mất sáng chế/kiểu dáng công nghiệp võng xếp Duy Lợi ở Nhật Bản năm 2001; mất chỉ dẫn địa lý cà phê Buôn Ma Thuột ở Trung Quốc năm 2011…
Liên quan đến câu chuyện doanh nghiệp Việt không quan tâm nhiều tới việc sở hữu trí tuệ, ông Lê Huy Anh, Trưởng phòng thực thi và giải quyết khiếu nại, Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, đưa ra các số liệu: Qua khảo sát từ năm 2016, số doanh nghiệp nhỏ và vừa hiểu đúng về sở hữu trí tuệ chỉ là 18%. Tỉ lệ doanh nghiệp nhận dạng được tài sản sở hữu trí tuệ chỉ là 16-18%. Thậm chí, nếu cho doanh nghiệp vừa và nhỏ liệt kê tài sản trí tuệ thì hầu hết doanh nghiệp đều không làm được.
Doanh nghiệp Việt cần có chiến lược đăng ký nhãn hiệu ra quốc tế
Đưa ra giải pháp giúp doanh nghiệp Việt định vị được thương hiệu và mở rộng thị trường, LS. Phạm Duy Khương, Công ty Luật SB Law, nhấn mạnh, doanh nghiệp Việt cần có chiến lược đăng ký nhãn hiệu ra quốc tế để bảo vệ thương hiệu của mình, cũng như nâng cao uy tín trên thị trường quốc tế.
“Doanh nghiệp phải cân nhắc về chi phí, thời gian, số lượng và quốc gia đăng ký. Cụ thể, có thể đăng ký trên 4 quốc gia, so sánh thời gian đăng ký trực tiếp và đăng ký qua định thư hay thỏa ước. Một số quốc gia đã cho phép đăng ký với thủ tục rút gọn mà doanh nghiệp có thể cân nhắc như: Campuchia, Úc, Hàn Quốc…", LS. Khương cho hay.
Đồng thời, ông Khương nhấn mạnh tới việc các doanh nghiệp cần tìm hiểu kĩ trước khi lựa chọn quốc gia và cách thức đăng ký, từ đó có thể tiết kiệm về thời gian, chi phí và đem lại hiệu quả tốt nhất cho quá trình đăng ký nhãn hiệu của doanh nghiệp.
Cũng theo LS. Khương, hiện có nhiều doanh nghiệp lớn trong nước đã quan tâm đăng ký nhãn hiệu ra quốc tế. Ví dụ như: VNPT, FPT, Vietel… Đặc biệt, tại thị trường châu Âu, Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc, nổi bật là Asean và Trung Đông là những thị trường lớn, doanh nghiệp Việt có cơ hội mở rộng thị trường, nên cần lưu tâm để có chiến lược đăng ký nhãn hiệu quốc tế.
Còn theo LS. Lê Quang Vinh, Công ty Luật Bross và cộng sự, nếu không bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp sẽ mất cơ hội xuất khẩu và mở rộng thị trường, đối mặt với rủi ro về pháp lý. Song song với đó là sẽ mất lợi ích từ các Hiệp định Thương mại tự do như CPTPP, EVFTA, RCEP…
Ông Vinh chỉ rõ, để không bị mất thương hiệu và nhãn hiệu của mình, doanh nghiệp Việt cần chủ động rà soát, đăng ký sớm quyền sở hữu trí tuệ ở thị trường nước ngoài. Đặc biệt, doanh nghiệp cần lưu ý bảo hộ: nhãn hiệu, kiểu dáng, sáng chế. Khi phát hiện quyền sở hữu trí tuệ của mình bị mất, cần nhanh chóng nghiên cứu thu thập chứng cứ, nộp đơn phản đối, hủy bỏ hoặc đình chỉ hiệu lực quyền sở hữu trí tuệ.