'Xanh hoá' - chìa khoá chiến lược marketing bền vững cho ngân hàng
(DNTO) - Được coi là "huyết mạch" của nền kinh tế, ngành ngân hàng luôn xác định vai trò, trách nhiệm trong việc “xanh hóa” dòng vốn đầu tư, hạn chế dòng vốn vào những dự án gây ảnh hưởng tới môi trường; góp phần thúc đẩy các khách hàng vay vốn chuyển đổi dự án và mục đích sử dụng vốn cho mục tiêu phát triển bền vững.
Gắn tính “xanh” vào các chiến lược marketing
Tăng trưởng xanh và phát triển bền vững đã trở thành xu thế tất yếu và là mục tiêu mà mọi quốc gia đang hướng tới. Trong đó, các tổ chức tín dụng cũng chú trọng đến yếu tố “xanh” trong hoạt động cấp tín dụng.
Thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam cho thấy, hiện có khoảng 24% dự án xanh được các ngân hàng xây dựng quy trình thẩm định tín dụng, 17 tổ chức tín dụng đã xây dựng quy trình thẩm định rủi ro môi trường và xã hội trong các quy định nội bộ. Thậm chí một số ngân hàng gắn tính “xanh” vào các chiến lược marketing và định hướng phát triển của mình.
Báo cáo của Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho thấy, đến hết quý 1/2021, dư nợ cấp tín dụng đối với các dự án xanh là gần 335 nghìn tỷ đồng - chiếm 3,6% tổng dư nợ toàn nền kinh tế, tăng 0,46% so với năm 2020. Trong đó, tín dụng xanh chủ yếu tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp, chiếm hơn 39% tổng dư nợ tín dụng xanh; năng lượng tái tạo, năng lượng sạch chiếm 37%.
Mới đây, SeABank cũng có thoả thuận hợp tác với IFC, theo đó IFC sẽ tư vấn cho SeABank tăng cường danh mục đầu tư khí hậu cũng như áp dụng các thủ tục cụ thể để sàng lọc các khoản vay khí hậu có rủi ro môi trường và xã hội cao. Từ đó sẽ gia tăng cho SeABank khả năng tài trợ nhiều hơn cho các công trình xanh và các dự án sử dụng tài nguyên hiệu quả để giúp giảm thiểu phát thải khí nhà kính.
Hay như MSB đưa ra định hướng tín dụng những tháng cuối năm 2021 tập trung vào các lĩnh vực tiềm năng và ít chịu tác động bởi dịch bệnh, trong đó tín dụng cho năng lượng tái tạo sẽ là ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn hiện nay. Được biết, MSB đang hiện thực hoá kế hoạch triển khai loạt dự án nhà máy điện gió ở các địa phương với tổng đầu tư khoảng 10.000 tỷ đồng, nằm trong gói tín dụng 30.000 tỷ đồng mà ngân hàng này dành riêng cho các dự án năng lượng tái tạo đã công bố.
Phát biểu tại buổi toạ đàm tham vấn ý kiến ban hành Thông tư Hướng dẫn Quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng, ngày 21/10, Phó thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh, sự đóng góp của ngành ngân hàng đối với tăng trưởng xanh, kinh tế xanh thể hiện ở 2 khía cạnh cơ bản. Thứ nhất, là cầu nối giữa các tổ chức, cá nhân, giữa bên thừa vốn và thiếu vốn; tham gia vào quá trình đánh giá và quản lý rủi ro các dự án đầu tư, bao gồm cả rủi ro môi trường. Thứ hai, bản thân hoạt động của các tổ chức tín dụng cũng tác động trực tiếp tới môi trường bằng việc ứng dụng công nghệ để phi chứng từ hóa các phương tiện thanh toán, áp dụng ngân hàng điện tử trực tuyến...
Theo đó, ngành ngân hàng đóng vai trò trọng yếu trong việc “xanh hóa” dòng vốn đầu tư, định hướng nguồn lực tài chính vào những lĩnh vực xanh, hạn chế dòng vốn vào những dự án gây ảnh hưởng tới môi trường; góp phần thúc đẩy các khách hàng vay vốn chuyển đổi dự án và mục đích sử dụng vốn vay sang các dự án thân thiện với môi trường.
"Là kênh cung ứng tài chính quan trọng của nền kinh tế, ngành ngân hàng luôn xác định vai trò, trách nhiệm trong việc “xanh hóa” dòng vốn đầu tư cho mục tiêu phát triển bền vững. Nhiều tổ chức tín dụng đã chủ động hợp tác, tiếp nhận hỗ trợ kỹ thuật từ các tổ chức tài chính quốc tế, trong đó có tổ chức IFC, để xây dựng quy chế nội bộ thực hiện quản lý rủi ro môi trường cho một số hoạt động cấp tín dụng đối với khách hàng, ban hành các chính sách về môi trường, về cấp tín dụng xanh của tổ chức tín dụng. Dư nợ tín dụng được đánh giá rủi ro môi trường của hệ thống tổ chức tín dụng tăng trưởng đều qua các năm, đến nay đã chiếm hơn 17% trên tổng dư nợ của nền kinh tế”, Phó thống đốc cho biết.
Cũng theo Phó thống đốc, vừa qua, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Bảo vệ môi trường, đây là cơ sở pháp lý để NHNN ban hành Thông tư Hướng dẫn các tổ chức tín dụng Quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng. Thông tư của NHNN dự kiến sẽ có hiệu lực thi hành từ 1/1/2022, cùng với thời điểm hiệu lực của Luật Bảo vệ môi trường và có tính bắt buộc thực hiện đối với tất cả các tổ chức tín dụng.
“Việc ban hành Thông tư của NHNN và triển khai của các tổ chức tín dụng tiếp tục thể hiện thông điệp mạnh mẽ về trách nhiệm của ngành ngân hàng đối với công tác bảo vệ môi trường, đồng thời sẽ giúp các tổ chức tín dụng nâng cao chất lượng tín dụng và khả năng chống chịu rủi ro trong hoạt động cấp tín dụng”, Phó thống đốc khẳng định.
Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để "dòng vốn xanh" thêm hấp lực
Thực tế, tín dụng xanh ở Việt Nam vẫn còn khá khiêm tốn do nhiều vướng mắc, khó khăn liên quan tới vốn, hành lang pháp lý chưa đầy đủ, khung đánh giá rủi ro môi trường - xã hội chưa hoàn thiện… song phải thừa nhận rằng các ngân hàng đều đang nỗ lực để tăng trưởng dư nợ cho vay các dự án năng lượng tái tạo, chung tay thực hiện Kế hoạch Hành động Quốc gia về Tăng trưởng xanh.
Theo đó, để dòng vốn xanh hoá thực sự hiệu quả, Phó vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Phạm Thị Thanh Tùng cho biết, theo thông lệ quốc tế và thực tiễn hoạt động quản lý rủi ro tại một số tổ chức tín dụng thì hầu hết đều xây dựng một danh sách loại trừ khi thực hiện đánh giá rủi ro môi trường. Do vậy, NHNN quy định nhu cầu vốn thực hiện dự án đầu tư, cơ sở sản xuất – kinh doanh thuộc nhóm IV theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường sẽ không phải thực hiện quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng.
Chia sẻ kinh nghiệm của IFC trong việc xây dựng các tiêu chuẩn để quản lý bền vững về môi trường và xã hội trong các khoản đầu tư của IFC vào các thị trường mới nổi, ông Kyle Kelhofer, Giám đốc IFC khu vực Việt Nam, Lào, Campuchia cho biết, IFC đề nghị tất cả các khách hàng, đặc biệt khách hàng là ngân hàng thiết lập hệ thống quản lý môi trường và xã hội bao gồm các thủ tục cam kết quản lý, phân định vai trò và trách nhiệm cũng như các hướng dẫn mà một tổ chức sẽ cần tuân thủ để rà soát và quản lý các vấn đề về môi trường – xã hội cũng như các rủi ro liên quan đến các khoản đầu tư đó.
Những tiêu chuẩn này là một khuôn khổ quản lý rủi ro mạnh mẽ, được áp dụng rộng rãi và cũng thay đổi cách thức nhìn nhận của ngành ngân hàng đối với rủi ro phi tài chính và phân bổ tài chính trên các thị trường mới nổi.
“Một hệ thống như vậy sẽ giúp các ngân hàng quản lý sớm các rủi ro về môi trường – xã hội tiềm ẩn, ra quyết định chiến lược nhằm cải thiện được tính bền vững của các dự án được tài trợ trong nước và quốc tế. Theo cách đó, các ngân hàng cũng có thể tập trung đầu tư ở những công ty và dự án có hiệu quả cao về mặt môi trường – xã hội cũng như tài chính. Điều này sẽ giúp các ngân hàng bảo vệ được danh mục tài sản của mình bằng cách giảm các khoản cho vay kém hiệu quả hoặc nợ xấu, do đó tăng cường sự ổn định về tài chính”, Giám đốc IFC nhấn mạnh.
Đồng thời, theo các chuyên gia nhìn nhận, để gia tăng dòng tín dụng vào những lĩnh vực không gây rủi ro cho môi trường - xã hội, đòi hỏi đồng bộ các giải pháp, cơ chế từ chính sách thuế, vốn, kỹ thuật, thị trường, quy hoạch và chiến lược phát triển từng ngành, lĩnh vực mới khuyến khích cả doanh nghiệp và ngân hàng tích cực tham gia.
Đặc biệt, NHNN cần đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để hướng dẫn thực hiện tín dụng xanh cho các tổ chức tín dụng với những tiêu chí cụ thể về ngành, lĩnh vực, đây chính là nền tảng cho từng tổ chức tín dụng có cơ sở để thẩm định, đánh giá khi thực hiện cấp tín dụng cho các dự án.
Bản thân từng tổ chức tín dụng cũng nghiên cứu để có những giải pháp thúc đẩy tín dụng xanh phù hợp với định hướng, chiến lược, sản phẩm lợi thế, khách hàng mục tiêu… của từng ngân hàng trên nền tảng là khung chiến lược phát triển chung của toàn ngành, để phát huy tốt nhất năng lực của mình trong triển khai tín dụng xanh.