Thứ ba, 14/10/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Tăng trưởng kinh tế

GS.TS. Vũ Văn Hiền
- 06:00, 18/12/2020

(DNTO) - Tăng trưởng kinh tế là một nội dung cơ bản và là điều kiện trọng yếu có ý nghĩa rất to lớn đối với sự thịnh vượng chung của cộng đồng xã hội, của một khu vực, vùng miền hoặc của một quốc gia.

Lịch sử phát triển của xã hội loài người trước hết bắt nguồn từ sự tăng trưởng kinh tế. Tăng trưởng kinh tế có tác động mạnh mẽ và quyết định đối với tiến bộ xã hội. Tăng trưởng kinh tế là sự gia tăng tổng sản lượng thực tế của một nền kinh tế theo một thời gian nhất định, là sự lớn lên của một cơ thể kinh tế - xã hội. Sự tăng trưởng kinh tế thường được đo bằng sự gia tăng của tổng sản phẩm quốc gia (GNP) hoặc tổng sản lượng quốc nội (GDP) theo thời gian hoặc tăng thu nhập theo đầu người.

Đạt được một tỷ lệ cao trong tăng trưởng kinh tế là một trong bốn mục tiêu cơ bản của chính sách kinh tế vĩ mô. Tăng trưởng kinh tế là một nội dung cơ bản và là điều kiện trọng yếu có ý nghĩa rất to lớn đối với sự thịnh vượng chung của cộng đồng xã hội, của một khu vực, vùng miền hoặc của một quốc gia. Sự tăng trưởng được đặc biệt quan tâm không chỉ vì nó giúp cho cộng đồng có nhiều hàng hóa, vật phẩm và dịch vụ cung ứng cho các quá trình sản xuất và trong đời sống xã hội, mà nó còn cung cấp một khối lượng lớn các hàng hóa và dịch vụ đa dạng, phong phú, đáp ứng các nhu cầu muôn vẻ ngày càng cao cho tất cả cộng đồng cũng như cho mỗi người để bảo đảm các điều kiện cải thiện thực sự mức sống.

Tăng trưởng kinh tế có tác động mạnh mẽ và quyết định đối với tiến bộ xã hội. Ảnh: TL

Tăng trưởng kinh tế có tác động mạnh mẽ và quyết định đối với tiến bộ xã hội. Ảnh: TL

Muốn bảo đảm có sự tăng trưởng và tạo điều kiện để có thể tăng trưởng liên tục, các nền kinh tế cần phải được tăng cường và phát huy một số yếu tố sau:

Một là, cần tăng cường và phát triển tư liệu sản xuất, đặc biệt là những tư liệu sản xuất tiên tiến. Chính các tư liệu sản xuất tiên tiến cùng với công nghệ tiên tiến và cách quản lý, quản trị tiên tiến sẽ tạo ra năng suất lao động xã hội cao, làm tăng mạnh mẽ các sản phẩm cho xã hội. Quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế thế giới cho thấy cuộc cách mạng khoa học – kỹ thuật và công nghệ đang có tác dụng hết sức sâu sắc tới mọi mặt của đời sống xã hội, tạo ra năng suất lao động cao hơn, chất lượng cuộc sống tốt hơn. Cuộc cách mạng Công nghiệp lần thứ tư vừa đang vẫy gọi, vừa là những thách đố nghiêm túc đối với mọi nền kinh tế của thế giới. Nếu tận dụng những thành tựu của cuộc cách mạng này một cách hiệu quả, tăng trưởng kinh tế sẽ vượt lên và ngược lại, sẽ bị tụt hậu trong một thế giới phát triển không ngừng.

Hai là, thu hút thật nhiều các nguồn lực đầu tư cho sản xuất. Làm sao để mọi nguồn lực trong đó đặc biệt là tiền của và trí tuệ đều được huy động vào trong sản xuất và phục vụ đời sống văn hóa, xã hội. Sản xuất lớn với công nghệ hiện đại cần đến nguồn lực vượt trội. Vậy nên cần thực hiện cần kiệm, tiết kiệm trong sản xuất và tiêu dùng để dành vốn cho đầu tư phát triển, đồng thời huy động tối đa nguồn vốn trong các tầng lớp dân cư trong nước, kết hợp với thu hút vốn từ bên ngoài đưa vào đầu tư phát triển.

Ba là, tăng cường số lượng và đặc biệt là chất lượng lao động. Muốn tăng trưởng kinh tế phải mở rộng và đầu tư chiều sâu cho sản xuất, phát triển nhiều ngành nghề mới. Tất cả điều đó đòi hỏi phải gia tăng số lượng, nhất là chất lượng đội ngũ lao động. Vấn đề quan trọng hàng đầu để làm tốt việc này là đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, tăng cường nguồn lao động chất lượng cao mang tính quyết định cho sản xuất và tăng trưởng kinh tế.

Bốn là, phải biết khai thác và sử dụng có hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và lợi thế về địa kinh tế. Đây là yếu tố mà không phải nước nào, vùng nào cũng có thế mạnh và càng không phải ở đâu cũng có ý thức và trình độ khai thác sử dụng đúng đắn, có hiệu quả. Do có nguồn tài nguyên hoặc lợi thế về vị trí địa lý, giao thông vận tải, có những vùng đất, vùng quê biết tận dụng và khai thác được thế mạnh của thiên nhiên mà bỗng chốc phát triển vượt bậc, tốc độ tăng trưởng đột biến. Ngược lại, có những nơi đang sầm uất, đang tấp nập thì có khi lại bị tàn lụi, bị kinh tế thị trường bỏ rơi.

Năm là, vấn đề dân số cũng có ảnh hưởng quan trọng đến tăng trưởng kinh tế. Khi kinh tế tăng trưởng mà dân số cũng tăng ở mức tương ứng thì thu nhập bình quân đầu người vẫn đứng im. Theo tính toán của các nhà khoa học, đối với các nước đang phát triển, nếu mức tăng dân số là 1% mỗi năm thì GDP tăng 2% vẫn chỉ bù đắp cho số dân tăng lên, GDP tăng 3% trở lên thì đời sống nhân dân mới được gọi là cải thiện. Chính sách dân số là nhân tố có tác động rất lớn đến tăng trưởng kinh tế. Vấn đề cần quan tâm là bảo đảm mức tăng dân số hợp lý, làm sao đất nước luôn ở trạng thái “dân số vàng” hoặc “dân số bạc”, tránh hiện tượng già hóa dân số dẫn đến thâm hụt lao động kéo dài.

Gần 35 năm đổi mới đất nước với những thành tựu rất to lớn, có ý nghĩa lịch sử, đã đưa đất nước ta có bước phát triển mới ngoạn mục, tích tụ những điều kiện và khả năng cho một cuộc bứt phá vươn tầm. Đổi mới thực sự là công cuộc giải phóng năng lực sản xuất, là động lực quyết định đến tăng trưởng kinh tế, làm thay đổi bộ mặt xã hội, đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể, chính trị ổn định, định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng sâu đậm, vai trò lãnh đạo của Đảng được tăng cường, quốc phòng an ninh được củng cố vững chắc, quan hệ hợp tác quốc tế ngày càng phát triển và đẩy mạnh thêm.

Tin nên đọc

Thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới đạt được đã chứng tỏ năng lực sáng tạo cách mạng của Đảng ta và nhân dân ta là vô cùng to lớn. Đến lượt nó, đổi mới đã mang đến cho chúng ta một luồng sinh khí mới, tạo cho đất nước ta một thế mới, lực mới, gia tốc mới. Đó là tổng hợp những thành tựu to lớn mà công cuộc đổi mới đã đạt được, là kết quả của việc phát triển mọi mặt do sự thông thoáng trong nước cùng với mở rộng quan hệ hữu nghị hợp tác với bên ngoài.

Vấn đề cốt lõi trong những thành tựu kể trên chính là sự tăng trưởng của nền kinh tế liên tục ở mức cao. Tăng trưởng kinh tế đã tạo tiền đề cho tất cả các lĩnh vực văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước phát triển không ngừng.

Tiếp tục hành trình đổi mới, trong 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII vừa qua, nền kinh tế nước ta đã có bước phát triển mới, kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm; hội nhập kinh tế quốc tế phát triển sâu, rộng trên nhiều cấp độ, đa dạng về hình thức, ký kết nhiều hiệp định thương mại song phương, đa phương thế hệ mới; xuất, nhập khẩu, thu hút vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh. Trong năm 2020, đại dịch Covid-19 và thiên tai, bão lũ nghiêm trọng ở các tỉnh miền Trung đã tác động hết sức nặng nề đến toàn bộ đời sống kinh tế - xã hội của đất nước và làm giảm nhịp độ tăng trưởng kinh tế 5 năm qua. Mặc dù vậy, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 2016-2020 vẫn đạt gần 6%/năm. Quy mô nền kinh tế và thu nhập bình quân đầu người ước đạt 2.750 USD/người/năm; chất lượng tăng trưởng được cải thiện, năng suất lao động tăng từ 4,3%/năm giai đoạn 2011-2015 lên 5,8%/năm giai đoạn 2016-2020.

Phát huy những thành tựu đã đạt được, trên cơ sở khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chúng ta có đủ mọi điều kiện để phát triển kinh tế tăng trưởng nhanh và bền vững. Dự thảo văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng đã nêu mục tiêu: phấn đấu đến năm 2025 trở thành nước phát triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt mức thu nhập trung bình thấp. Đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước: Trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Với hướng đi đúng đắn và quyết tâm chính trị cao trên cơ sở ý Đảng lòng dân hòa nhập, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của chúng ta nhất định liên tục tăng trưởng ở mức cao, đất nước ta nhất định sẽ lập kỳ tích phát triển bền vững, vươn tầm, tiến theo nhịp bước của thời đại.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã leo lên một nấc thang mới vào cuối tuần qua, làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu. Động thái của Bắc Kinh siết chặt kiểm soát xuất khẩu đối với các khoáng sản quan trọng ngay lập tức vấp phải phản ứng từ Washington bằng lời đe dọa áp thêm mức thuế 100% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.
15 giờ
Tài chính - Thị Trường
Thị trường chứng khoán Mỹ chao đảo hôm thứ Sáu, chấm dứt sự bình lặng kéo dài nhiều tháng, sau khi Tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ tăng đáng kể thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Các nhà lãnh đạo ở cả Mỹ và Nhật đều muốn ngân hàng trung ương giảm gánh nặng nợ chính phủ, nhưng điều này có thể thúc đẩy lạm phát.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Liên minh châu Âu (EU) vừa chính thức công bố một đề xuất thương mại mang tính bước ngoặt, theo đó tăng gấp đôi mức thuế quan đối với thép nhập khẩu vượt hạn ngạch lên 50% và cắt giảm gần một nửa khối lượng được phép nhập khẩu miễn thuế.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Trung thu 2025, Vinamilk gửi trao hơn 100.000 sản phẩm dinh dưỡng cùng nhiều phần quà ý nghĩa đến hơn 10.000 trẻ em trên khắp cả nước. Những món quà không chỉ tiếp thêm dinh dưỡng mà còn mang đến niềm vui, ánh sáng và hy vọng cho tuổi thơ, đặc biệt với các em nhỏ vùng sâu, vùng xa và có hoàn cảnh khó khăn.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Việc Chính phủ Mỹ không đạt được thỏa thuận ngân sách và phải đóng cửa là một sự kiện chính trị lặp lại, nhưng luôn tiềm ẩn những rủi ro kinh tế vĩ mô đáng kể, vượt ra ngoài biên giới nước Mỹ.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Tổng thống Mỹ Donald Trump và lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình dường như đã sẵn sàng cho cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên kể từ 2019. Những dự đoán ban đầu cho thấy triển vọng đàm phán chiến tranh thương mại.
2 tuần
Thời sự - Chính trị
Argentina bỗng dưng bãi bỏ thuế xuất khẩu đậu nành, cung cấp một nguồn hàng mới cho lái thương Trung Quốc giữa bối cảnh nông sản này đang trở thành một đối trọng trong chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.
2 tuần
Thời sự - Chính trị
Larry Ellison, người đồng sáng lập và Chủ tịch của tập đoàn phần mềm Oracle, đã chính thức vượt qua Elon Musk để trở thành người giàu nhất hành tinh. Sự bứt phá ngoạn mục này đến từ một phiên giao dịch lịch sử của cổ phiếu Oracle, đưa tên tuổi của vị tỷ phú 81 tuổi này trở lại tâm điểm của truyền thông toàn cầu.
2 tuần
Thời sự - Chính trị
"Thị trường lao động đang hạ nhiệt" - Chủ tịch Fed, Jerome Powell, người đang chịu rất nhiều áp lực cắt giảm lãi suất, cho biết.
3 tuần
Thời sự - Chính trị
Giới phân tích cho rằng, cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vào tháng 9/2025 là một trong những sự kiện bất thường nhất trong lịch sử, khi cơ quan này phải đối mặt với áp lực chính trị công khai chưa từng có từ Tổng thống Donald Trump và những xáo trộn lớn trong nội bộ.
3 tuần
Thời sự - Chính trị
Trường Âm nhạc Berklee (Berklee College of Music, thành phố Boston, bang Massachusetts, Mỹ) là trường đào tạo độc lập về âm nhạc đương đại lớn nhất thế giới đã đến Việt Nam trực tiếp tuyển sinh, khẳng định sẽ xét học bổng cho các sinh viên Việt Nam tài năng
4 tuần
Thời sự - Chính trị
Với BST Lacquer sẽ được trình diễn tại Milano Fashion Week Xuân Hè 2026 vào cuối tháng 9/2025, NTK Phan Đăng Hoàng tiếp tục làm đậm dấu ấn ADN trong nghệ thuật, kết hợp cùng Hangsilk tôn vinh và nhân rộng những giá trị Việt với bạn bè quốc tế.
1 tháng
Thời sự - Chính trị
Sau báo cáo dữ liệu việc làm gây thất vọng vào tháng 8, Tổng thống Trump đã sa thải quan chức phụ trách thống kê dữ liệu. Tuy nhiên, dữ liệu tháng 9 lại tiếp tục cho thấy một kết quả đáng thất vọng không kém.
1 tháng
Thời sự - Chính trị
Bất chấp phán quyết mang tính bước ngoặt từ Tòa Phúc thẩm Liên bang cho rằng phần lớn chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump là bất hợp pháp, chính quyền của ông vẫn đang tiếp tục các cuộc đàm phán thương mại với các đối tác quốc tế. Động thái này đẩy cuộc chiến pháp lý về quyền lực thương mại của tổng thống lên một tầm cao mới, tạo ra một làn sóng bất ổn lan rộng khắp các thị trường toàn cầu.
1 tháng
Xem thêm