Thứ năm, 15/05/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

EVN lỗ lớn nhưng vì sao vẫn giữ độc quyền trong ngành điện?

Huyền Trang
- 13:26, 13/05/2023

(DNTO) - Ngành điện có đặc thù liên quan đến an ninh năng lượng và an toàn hệ thống lưới điện nên không thể giống như viễn thông, có thể hoàn toàn tư nhân hóa.

EVN đang thực hiện tái cơ cấu để hoạt động tốt hơn. Ảnh: T.L.

EVN đang thực hiện tái cơ cấu để hoạt động tốt hơn. Ảnh: T.L.

Sau khi thông tin giá điện tăng 3% từ ngày 4/5, dư luận bắt đầu nổi lên với nhiều ý kiến tiêu cực hướng về Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Dư luận bức xúc trước việc EVN tăng giá điện để bù đắp khoản lỗ hơn 26.000 tỷ đồng năm 2022.

Trong cuộc họp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội hôm 9/5, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân về khoản lỗ của EVN. Đây là một việc nên làm để đảm bảo quá trình tái cơ cấu của Tập đoàn này thực hiện hiệu quả, đồng thời cũng rộng đường dư luận.

Đối với ngành điện, từ lâu nay, nhiều người đặt câu hỏi rằng tại sao chỉ có EVN độc quyền mà không có thêm nhiều nhà cấp điện để giá thành tốt hơn, giống như trong lĩnh vực viễn thông.

Trả lời câu hỏi này, ông Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh, cho biết thực tế có rất nhiều doanh nghiệp chuyển từ viễn thông sang đầu tư điện năng. Nhưng viễn thông và điện năng là 2 lĩnh vực có tính chất khác nhau.

Ví dụ trong viễn thông, hiện có 4/5 tuyến internet quốc tế đứt nhưng mọi người vẫn có thể truy cập mạng và làm việc ở mức độ nào đó. Nhưng nếu điện chỉ cần đứt 1-2 tuyến như cách đây vài năm, chỉ 1 tuyến điện gặp sự cố thì cả mười mấy tỉnh mất điện. Đây là câu chuyện đặc thù trong vấn đề liên quan đến an ninh năng lượng, đảm bảo an toàn hệ thống và cân bằng cung cầu tức thời mà ngành viễn thông không có yêu cầu cao như vậy.

“Rất khó để so sánh tại sao ngành điện không mở cửa và không cho đầu tư như viễn thông. Không ai dám đánh cược rủi ro trong đầu tư và chia nhỏ miếng thịt như thế. Thế giới cũng phải tranh luận với nhau rất nhiều trong việc có nhất thiết phải tư hữu hóa toàn bộ hay không. Kinh nghiệm đã có từ Pháp, họ thực hiện tư hữu hóa toàn bộ ngành điện và sau đó phải quay lại công ty nhà nước để đảm bảo an ninh cung ứng điện cho quốc gia”, ông Sơn cho biết.

Thực tế cũng cho thấy nhiều nước trên thế giới như Đức, Mexico, Na Uy, Trung Quốc, Đài Loan hiện cũng đang “độc quyền ngành điện”. Các nước Đông Nam Á có giá điện rẻ nhất như Malaysia, Lào, Myanmar hay Việt Nam cũng do công ty nhà nước độc quyền hoặc phần lớn cổ phần. Indonesia từng mở cửa cho ngành điện nhưng cũng lại vội vã “độc quyền” sau 5 năm vì giá điện tăng phi mã, các doanh nghiệp tư nhân không quan tâm đầu tư điện ở những vùng hải đảo xa xôi, do chi phí đầu tư cao mà lợi nhuận thấp.

“Bài toán ở đây rất khó, làm sao cân bằng được câu chuyện vừa mở cửa cho đầu tư tư nhân để phát triển ngành điện lực nhưng vẫn phải đảm bảo sự quản lý của nhà nước liên quan đến an toàn hệ thống và an toàn năng lượng quốc gia”, ông Sơn cho hay.

Lưới điện liên quan đến việc an ninh năng lượng và an toàn hệ thống nên vẫn phải do Nhà nước nắm giữ. Ảnh: T.L.

Lưới điện liên quan đến việc an ninh năng lượng và an toàn hệ thống nên vẫn phải do Nhà nước nắm giữ. Ảnh: T.L.

Từ năm 2015, cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà máy điện và doanh nghiệp đã được các nhà đầu tư nước ngoài nêu ra. Năm 2016, Cục Điều tiết Điện lực đã nghiên cứu và xây dựng cơ chế đặc thù để cho các ông lớn FDI như Nike, Adidas… và các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam có thể mua điện từ các nguồn năng lượng tái tạo.

Điều kiện là nguồn điện phải có công suất trên 30 MW để tham gia vào thị trường bán buôn điện cạnh tranh của Việt Nam. Các bên muốn sử dụng điện phải là những khách hàng lớn, sử dụng lưới từ 22kV trở lên và ưu tiên cho nhóm đối tượng sử dụng nguồn công suất cao, đấu nối vào lưới 110kV.

Theo ông Sơn, cơ chế này rất đột phá, giúp cho doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp FDI đáp ứng yêu cầu nguồn năng lượng sạch để xanh hóa chuỗi cung ứng. Tuy vậy, mặc dù Bộ Công thương đã có một loạt đề xuất và có cả quyết định của Thủ tướng Chính phủ, nhưng thời gian qua chưa thấy có động thái cụ thể để biến cơ chế này thành cơ chế có thể vận hành được. 

“Theo tôi có một thách thức lớn là thẩm quyền ra quyết định cho cơ chế này. Vì đây là cơ chế khó và ít nhiều không hoàn toàn đáp ứng đầy đủ của Luật Điện lực. Vì Luật Điện lực có sửa đổi nhưng các thông tư, nghị định chưa có thì rất khó để thực thi. Trong trường hợp đặc thù bắt buộc phải có yêu cầu thị trường đặc thù, triển khai và thử nghiệm quy mô nhỏ, theo đề xuất là 1.000 MW năng lượng tái tạo. Với quy mô này thì những tác động đến hệ thống chung không lớn và chi phí mà EVN phải chịu cũng không quá nhiều”, ông Sơn cho hay.

Tin khác

Doanh nhân - Doanh nghiệp
Thường trực Chính phủ yêu cầu tháo gỡ, tạo động lực mới, giải phóng nguồn lực, sức sản xuất của khu vực kinh tế tư nhân; thực hiện được mục tiêu đến năm 2030 có 2 triệu doanh nghiệp và có ít nhất 20 tập đoàn lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu đa quốc gia.
3 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Tham gia chương trình Tick xanh trách nhiệm, nhà sản xuất phải giám sát chặt chẽ nguồn nguyên liệu; nhà phân phối tham gia kiểm soát hàng hóa theo quy trình; còn người tiêu dùng dễ dàng truy xuất nguồn gốc sản phẩm và có lựa chọn mua sắm đúng đắn.
5 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Vận hành mạnh mẽ, trang bị, tiện nghi không xe cỡ C nào so được trong khi chi phí nhàn tênh là động lực lớn để cộng đồng chủ xe VinFast VF 7 đang háo hức lên kế hoạch tổ chức các chuyến xuyên Việt trong mùa hè này.
5 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Viettel dẫn đầu về tốc độ mạng di động trong tháng 4/2025 trong bối cảnh chất lượng mạng di động băng rộng cả nước ghi nhận mức cải thiện mạnh mẽ nhất kể từ tháng 2/2024.
6 ngày
Tiếng nói doanh nhân
Xử lý vi phạm kinh tế theo hướng phân định rõ trách nhiệm, tránh hình sự hóa không cần thiết, không hồi tố gây bất lợi... là những điểm mới tại Nghị quyết 68-NQ/TW. Từ đây, chuyên gia đề xuất xây dựng Luật phát triển Kinh tế tư nhân.
1 tuần
Trung ương hội
Với sự chủ động, sáng tạo và tinh thần tiên phong, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam đang khẳng định vai trò là lực lượng xung kích trong thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị – góp phần xây dựng nền kinh tế tư nhân Việt Nam phát triển nhanh, bền vững và vươn tầm khu vực, thế giới.
1 tuần
Hoạt động Hội
Trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Việt Nam đang từng bước chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, hội nhập sâu vào nền kinh tế toàn cầu… Làm được điều đó, chính là nhờ một thế hệ doanh nhân không chỉ giỏi giang mà còn giàu lòng yêu nước.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Tại cuộc họp thường niên được mong đợi của Berkshire Hathaway diễn ra vào ngày 3/5/2025, nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett đã gây bất ngờ lớn khi tuyên bố ý định từ chức Giám đốc điều hành (CEO) vào cuối năm nay. Phó Chủ tịch Greg Abel, vốn được xem là người kế nhiệm tiềm năng, sẽ chính thức tiếp quản vai trò lãnh đạo tập đoàn trị giá nghìn tỷ USD này. 
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Chuỗi hoạt động mừng kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, với các sự kiện chính diễn ra trong hai ngày 29 và 30 tháng 4, thu hút hàng trăm ngàn người náo nức tham gia. Vinamilk đã đồng hành cùng các khoảnh khắc hân hoan mừng đại lễ tại TP.HCM, tiếp thêm dinh dưỡng cho các lực lượng và người dân.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Trong quý 1/2025, với thị trường trong nước, Vinamilk đã tái cấu trúc hệ thống phân phối và kinh doanh, tung mới và tái tung gần 20 sản phẩm, thay đổi nhận diện cho nhiều cửa hàng. Với thị trường nước ngoài, doanh nghiệp duy trì tăng trưởng dương 7 quý liên tiếp và lần đầu tiên đóng góp trên 20% trong doanh thu thuần hợp nhất.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Ngày 28/4, mũi khoan cọc đầu tiên của công trình cầu đi bộ qua sông Sài Gòn đã chính thức được thực hiện tại bờ sông Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đây cũng là bước khởi đầu cho gói thầu xây lắp số 1 của dự án do Tổng Công ty Xây dựng Số 1 – CTCP (CC1) đảm trách.
2 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Ngày 25/4, tại Đại hội đồng Cổ đông thường niên 2025 với chủ đề “What We Make. Makes Us. Made for You”, CTCP Tập đoàn Masan (HOSE: MSN) đã công bố những bước tiến vượt bậc trong hành trình chuyển đổi số toàn diện, khẳng định sẵn sàng bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới đầy hứa hẹn.
2 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Cà Nàng là xã xa nhất của huyện Quỳnh Nhai (Sơn La), cách trung tâm huyện gần 60 km. Vượt khó vươn lên, cấp ủy, chính quyền cùng nhân dân trong xã quyết tâm thay đổi tư duy, mạnh dạn chuyển hướng sản xuất nông nghiệp, xây dựng cuộc sống ấm no.
2 tuần
Trung ương hội
Ngày 23/4, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) và Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam (VYEA) ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện giữa hai đơn vị, mở ra cơ hội nâng cao năng lực và tiếp cận tài chính cho doanh nghiệp hội viên VYEA.
3 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Ngày 15/4, Sàn giao dịch crypto HiBT ra mắt chương trình thiện nguyện 'Hành trình chia sẻ yêu thương' với ý nghĩa mong muốn chung tay cùng cộng đồng hỗ trợ, chia sẻ, giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn.
3 tuần
Xem thêm