Thứ bảy, 03/06/2023

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Đường đi của lãi suất và tỷ giá vẫn chưa hết 'nóng'

Hồng Gấm
- 16:35, 10/10/2022

(DNTO) - Trong bối cảnh lãi suất điều hành tăng trên mọi "mặt trận" và tỷ giá chịu nhiều áp lực như hiện nay, một trong những "đề bài" mà Thủ tướng đặt ra cho ngân hàng là cần nỗ lực giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế, liệu có quá sức với nhà điều hành?

Lãi suất tăng trên mọi

Lãi suất tăng trên mọi "mặt trận" kèm áp lực tỷ giá gây khó khăn đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Ảnh: TL.

Sau 2 tuần quyết định nâng lãi suất điều hành của ngân hàng nhà nước, các Ngân hàng thương mại đã đồng loạt bước vào cuộc đua tăng lãi suất huy động mới, với một mặt bằng mới được thiết lập vượt 8%.

Cuộc đua càng “tăng nhiệt” bởi sự gia nhập điều chỉnh lãi suất của cả 4 ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước vào những ngày cuối tháng 9. Theo đó, Vietcombank, Agribank, VietinBank đều đã điều chỉnh lãi suất tăng thêm 1% ở nhiều kỳ hạn trong ngày 27/9. Muộn hơn 1 ngày, BIDV gia nhập cuộc đua hút vốn khi ngân hàng này cũng nâng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1-3 tháng thêm mức 1 điểm %...

Giám đốc khối khách hàng cá nhân một ngân hàng cổ phần quy mô hạng trung cho hay, 3 tháng trở lại đây, cứ đầu tháng là lại bị căng thẳng lãi suất nhưng mức độ lần này “nóng” hơn bao giờ hết. Ngân hàng không rơi vào tình trạng thiếu vốn nhưng “có không giữ, mất đừng tìm” -  nghĩa là họ không quá kẹt vốn nhưng vẫn phải tăng lãi suất lên mức cao để giữ nguồn vốn tiết kiệm huy động vì các ngân hàng khác liên tục tăng lãi suất, vốn sẽ bị chảy đi. Nhiều nhà băng còn chơi chiêu, công bố lãi suất thấp nhưng lại “đi đêm” huy động bên ngoài cao hơn.

Theo đánh giá của chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu, những biểu hiện của lãi suất tăng nhanh trong thời gian ngắn ở cả khu vực dân cư lẫn liên ngân hàng cho thấy thanh khoản của ngân hàng đang gặp vấn đề. Thanh khoản này có thể đến từ các khoản nợ cũ chưa trả. Khi khách hàng không trả được nợ cho ngân hàng, vòng quay vốn sẽ gặp khó. Đặc biệt những khoản vay trung dài hạn vào bất động sản không trả nợ kịp đúng tiến độ. Nhưng việc tăng lãi suất, chủ yếu là vì giữ vốn.

"Khi một vài ngân hàng tăng lãi suất lên cao, các ngân hàng còn lại cũng buộc phải điều chỉnh lãi lên nếu không muốn mất vốn. Tình trạng "rượt đuổi" lẫn nhau dẫn đến có ngân hàng trong một tuần tăng lãi suất hai lần, điều này vô tình làm cho mặt bằng chung lãi suất huy động dâng cao", ông Hiếu lý giải.

Không những vậy, việc đua hút vốn của ngân hàng hiện tại cũng được nhận định là xu hướng không thể cưỡng lại, bởi từ ngày 1/10/2022, ngân hàng đã bị đặt trước yêu cầu phải đáp ứng quy định của Thông tư 22 và Thông tư 08. Đây là các Thông tư quy định các ngân hàng phải tuân thủ đưa tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung hạn và dài hạn phải tiếp tục giảm từ 37% (được áp dụng cho đến 30/9/2022), xuống 34%.

Chính vì vậy, các ngân hàng sẽ rất ưu tiên cho người gửi tiền càng kỳ hạn dài giá trị càng lớn càng tốt, qua đó nhằm giãn bớt độ căng của tỷ lệ quy định khi trên thực tế nhiều khoản tiền gửi huy động từ dân cư đa phần là ngắn hạn, và phần vốn tiết kiệm nhàn rỗi không kỳ hạn ở nhiều ngân hàng thời gian qua đã tăng lên.

Ngoài ra, còn có một số các yếu tố tác động từ phía thị trường vốn khi các doanh nghiệp đã phải mua lại một khối lượng trái phiếu trước hạn, doanh nghiệp khó khăn hơn về thanh khoản và do thị trường, dù tăng trưởng dư nợ mảng bất động sản tăng lên nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn đình trệ dòng tiền, vòng quay vốn tín dụng đối với một số nhóm đối tượng, lĩnh vực thấp. 

Khi Nghị định sửa đổi Nghị định 153 đã được ban hành, các ngân hàng cũng sẽ có cơ hội cải thiện bù đắp thu nhập hụt do không thể tăng trưởng tín dụng cao và biên lãi ròng bị giảm qua kênh đầu tư trái phiếu, và ngay cả thực thi điều này cũng cần nguồn vốn. Do đó, cuộc đua huy động không chỉ đáp ứng hiện tại, với các quy định mới, còn có thể hướng tới tương lai.

“Trước mắt, do độ trễ nên việc đua tăng hút vốn huy động chưa tạo ngay áp lực lên lãi vay và các ngân hàng cũng sẽ phải xem xét để cân đối thực thi theo chủ trương, chính sách. Song với mức độ tăng lãi suất rất nóng và có khả năng sẽ còn tiếp tục dao động nâng thêm, thì áp lực đối với lãi vay càng về cuối năm càng mạnh”, các chuyên gia nhấn mạnh. 

Không những thế, tại báo cáo mới đây, Trung tâm phân tích Chứng khoán SSI (SSI Research) cho rằng, so với cuối năm 2021, giá USD liên ngân hàng tăng 4,5%. Về cuối năm, sức ép lên tỷ giá vẫn còn khá cao. Trong khi đó, khả năng ngân hàng nhà nước tiếp tục bán USD để can thiệp thị trường ngoại hối là khá hạn chế khi dự trữ ngoại tệ hiện đã giảm xuống dưới mức khuyến nghị của IMF.

Vì vậy, SSI Research không loại trừ trường hợp ngân hàng nhà nước sẽ tiếp tục tăng lãi suất điều hành trong những tháng còn lại của năm 2022 nhằm giảm áp lực lên tỷ giá. 

"Với những diễn biến thị trường tiền tệ, tỷ giá vẫn đang căng thẳng, dự trữ ngoại hối đã chạm ngưỡng cẩn trọng và FED vẫn có lộ trình tăng lãi suất thêm khoảng 1,25-1,5 điểm từ giờ đến cuối năm thì tôi cho rằng ngân hàng nhà nước sẽ vẫn phải tiếp tục nâng các loại lãi suất điều hành thêm ít nhất một lần nữa vào quý 4 này", ông Trần Ngọc Báu – CEO WiGroup nhận định.

Điều đó hoàn toàn có cơ sở, bởi khác với các dự báo trước đây, tỷ giá USD/VND chỉ biến động đến 3%, đến nay nhiều nhà phân tích đã nâng mức mất giá của VND thêm 1%, thậm chí VND có thể mất giá tới 5% trong năm nay. Năm 2023, VND sẽ đảo chiều và tăng so với USD. Sự thận trọng càng được quan tâm hơn khi tỷ giá biến động theo các chiều hướng ngược nhau.

"Với mức mất giá ước khoảng 4%, bất chấp những nỗ lực can thiệp sâu của nhà điều hành bao gồm bán 13 tỷ USD dự trữ ngoại hối thời gian qua và đến nay theo nhiều thống kê, đã vượt trên 20 tỷ USD, khiến dự trữ ngoại hối về sát mức cảnh báo, thì dù VND có “lợi thế” mất giá chậm và thấp hơn mọi đồng tiền khác, nhưng vẫn đang có khả năng biến động", lãnh đạo ngân hàng nhà nước khẳng định. 

Thế khó của nhà điều hành

Ngân hàng nhà nước cần phải điều chỉnh lãi suất để làm sao một mặt hóa giải những cú sốc kinh tế vĩ mô, cũng như neo giữ được tâm lý kỳ vọng lạm phát của người dân, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Ảnh: TL.

Ngân hàng nhà nước cần phải điều chỉnh lãi suất để làm sao một mặt hóa giải những cú sốc kinh tế vĩ mô, cũng như neo giữ được tâm lý kỳ vọng lạm phát của người dân, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Ảnh: TL.

Chia sẻ tại tọa đàm: "Chính phủ và doanh nghiệp: Đồng hành vượt khó" mới đây, nói về một số khó khăn trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động, ông Hồ Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Tập đoàn CMC cho biết Tập đoàn CMC làm việc với các đối tác nước ngoài rất nhiều như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc. Tất cả những chính sách biến động về kinh tế, tài chính vừa rồi ảnh hưởng khá lớn với tập đoàn và sẽ tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp đến tập đoàn. 

"Là tập đoàn công nghệ, khi chúng tôi có giao dịch với đối tác nước ngoài, tỷ giá biến động ảnh hưởng rất lớn. Tôi nghĩ không chỉ riêng chúng tôi mà tất cả các doanh nghiệp Việt Nam, trước đây chưa bao giờ phải đề phòng về tỷ giá và nay tỷ giá thay đổi như vậy chắc chắn sẽ ảnh hưởng trực tiếp. Trong ngắn hạn, nếu tỷ giá và lãi suất càng ngày càng cao thì ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh.

Trong dài hạn, các doanh nghiệp sẽ khó khăn hơn. Chúng ta sẽ phải xem xét các chỉ số liên quan lãi suất hay tỷ giá khi ra các bài toán quyết định đầu tư và có thể quyết định đầu tư sẽ trở nên khó khăn rất nhiều", ông Tùng trăn trở.

Nêu quan điểm, TS. Vũ Đình Ánh, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường - giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, bài toán khó nhất mà ngân hàng đang phải đối mặt hiện nay là vừa phải ổn định tỷ giá, vừa phải giữ mặt bằng lãi suất. Chúng ta chỉ có thể giữ một trong hai và ngân hàng nhà nước phải lựa chọn buông tỷ giá hay buông lãi suất. 

“Nếu như phá giá VND để hỗ trợ xuất khẩu thì doanh nghiệp FDI được lợi, vì tỷ trọng nhập khẩu và xuất khẩu của doanh nghiệp FDI khá cân bằng, nhưng doanh nghiệp nội lại thiệt hại lớn. Tương tự, nếu lãi suất tăng thì doanh nghiệp nội cũng bị ảnh hưởng nặng nề hơn vì doanh nghiệp ngoại chủ yếu vay vốn nước ngoài. Chính vì vậy, cần phải bóc tách kỹ mức độ ảnh hưởng của tỷ giá, lãi suất với nền kinh tế là lớn hơn để đưa ra quyết định”, ông Ánh nêu quan điểm. 

Thực tế, diễn biến trên thị trường tài chính gần đây vẫn thể hiện sự kém lạc quan khi trong suốt 2 tháng gần đây, ngân hàng nhà nước đang phải sử dụng kết hợp nhiều công cụ cả tỉ giá và lãi suất nhằm đảm bảo các cân đối vĩ mô và thanh khoản trên thị trường tài chính.

Đặc biệt, những đánh giá lại về kỳ vọng lãi suất điều hành cho thời gian tới từ FED, sẽ khiến ngân hàng nhà nước có động thái điều chỉnh linh hoạt hơn nữa bao gồm: Tăng lãi suất điều hành để tránh tạo ra khoảng cách quá lớn trong điều hành so với mặt bằng chung xu hướng của nhiều quốc gia lớn trên thế giới. Giải pháp thứ hai là cân nhắc tăng tỉ giá trung tâm, và tăng giá bán ngoại tệ với mức giảm giá phù hợp của VND tương đương 3-4% phù hợp diễn biến thị trường ngoại hối.

Các chuyên gia cũng lưu ý thêm ở thời điểm này, mức giảm giá của VND so với nhiều quốc giá khác vẫn ở mức thấp. Và cũng giống như các ngân hàng trung ương trên thế giới, ngân hàng nhà nước cũng sẽ nhắm tới mục tiêu các định hướng rõ ràng, tiến hành thay đổi lãi suất, tỉ giá theo từng bước, tránh giật cục, gây cú sốc trên thị trường. Đồng thời, các bước điều chỉnh cũng sẽ được cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng nhằm tránh có khoảng cách khác biệt quá lớn đối với phần đông các ngân hàng trung ương khác. 

Tin khác

Tài chính - Thị Trường
Theo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), trong tháng 5/2023, lãi suất trúng thầu trái phiếu Chính phủ tiếp tục xu hướng giảm ở tất cả các kỳ hạn, với mức giảm từ 27 đến 35 điểm cơ bản so với phiên cuối cùng của tháng 4.
17 giờ
Tài chính - Thị Trường
Nhóm cổ phiếu ngân hàng hoàn toàn đóng vai trò chủ đạo dẫn dắt thị trường đi lên với hai tên tuổi sáng giá là NVB và VIB. Thị trường bật tăng chính thức chạm mốc 1.090 điểm sau thời gian dài nỗ lực.
17 giờ
Tài chính - Thị Trường
Theo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), trong tháng 5, nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục mua ròng tháng thứ 8 liên tiếp với giá trị mua ròng hơn 112 tỷ đồng. Cổ phiếu được khối ngoại mua nhiều nhất là cổ phiếu PVS, tiếp theo là cổ phiếu CEO.
23 giờ
Tài chính - Thị Trường
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Hải quan Côn Minh (Trung Quốc), thống nhất sẽ triển khai cửa khẩu thông minh, xuất nhập khẩu một cửa để thúc đẩy thương mại, thông quan hàng hóa, nông sản được nhanh hơn.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), trên thị trường UPCoM tháng 5/2023, giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài giảm mạnh so với tháng 4/2023, với tổng giá trị giao dịch đạt hơn 610 tỷ đồng, giảm xấp xỉ 69% so với tháng trước.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Về số tiền ngân sách tồn dư hơn 1 triệu tỷ, Bộ trưởng Tài chính cho biết số tiền này đã gắn với nhiệm vụ chi cụ thể, tức là nguồn này là nguồn nhàn rỗi tạm thời đã có trong dự toán được Quốc hội phê chuẩn như bố trí vào các dự án đầu tư công, dự án về chương trình mục tiêu quốc gia...
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Thị trường ghi nhận một loạt cổ phiếu bất động sản thị giá thấp bất ngờ tăng mạnh, có khi lên tới hơn 100% chỉ trong một tháng, làm xuất hiện làn sóng đầu cơ với dòng cổ phiếu này.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, việc doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận vốn cần phải được mổ xẻ, phân tích rõ nguyên nhân mới ra được giải pháp đúng, song loại trừ nguyên nhân về cơ chế, chính sách.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Giá xăng dầu có diễn biến trái ngược trong kỳ điều hành ngày 1/6.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Giá thịt heo tăng cao trong tháng 5 và được dự đoán tiếp tục tăng trong bối cảnh nguồn cung giảm, sức mua tăng trở lại. Lợi nhuận các doanh nghiệp trong ngành dự đoán sẽ có sức bật mới, với hai cổ phiếu ngành chăn nuôi heo được đặt nhiều kỳ vọng là BAF và DBC.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Việc Trung Quốc tăng cường quản lý thực phẩm đã kéo dài thời gian thông quan, chất lượng vải xuất khẩu bị giảm sút, doanh nghiệp xuất khẩu có thể mất lợi thế khi đàm phán giá cả.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Trước thực trạng nhiều kiện cáo, bức xúc của người dân liên quan bảo hiểm nhân thọ, đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, đây là thời điểm cần nghiêm túc thanh tra và làm rõ có hay không dấu hiệu lừa đảo khách hàng trong tư vấn, "chỉ khi thực sự minh bạch người dân mới không quay lưng với bảo hiểm nhân thọ".
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Nvidia vừa mới cán mốc vốn hóa thị trường 1 nghìn tỷ USD vào ngày 30/5, trở thành nhà sản xuất chip đầu tiên gia nhập “câu lạc bộ” nghìn tỷ USD, đồng thời cổ phiếu của công ty cũng đã tăng 4,2% vào phiên giao dịch buổi sáng cùng ngày.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Hiện nay, đang vào chính vụ thu hoạch sầu riêng tại các tỉnh phía Nam, trong khi đó, mặt hàng này chỉ thực hiện xuất khẩu qua cửa khẩu quốc tế, khiến tình trạng "quá tải" đang ở mức báo động. Khuyến cáo doanh nghiệp nên tận dụng thời gian buổi sáng từ 7-9 giờ để tăng hiệu suất thông quan.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Nền kinh tế đang trong quá trình hồi phục, chờ sức ngấm của chính sách. Tuy nhiên, sự phục hồi vẫn chưa đủ mạnh, nhà đầu tư cần tính đến điều này trong ý tưởng đầu tư tháng 6 này và giai đoạn cuối năm.
3 ngày