Một ‘kỳ lân’ công nghệ vẫn lập đỉnh lịch sử trước 'bão' thuế quan

(DNTO) - Tâm điểm của bức tranh kinh tế thế giới hôm nay là một sự đối lập sâu sắc: trong khi những đòn thuế quan cứng rắn từ Hoa Kỳ phủ bóng đen lên triển vọng thương mại và tăng trưởng toàn cầu, thì một "ngọn hải đăng" công nghệ mang tên Nvidia vẫn rực sáng, xô đổ mọi kỷ lục để trở thành công ty đầu tiên trên thế giới được định giá 4 nghìn tỷ USD.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong một động thái quyết đoán đã công bố một loạt mức thuế mới nhắm vào các đối tác thương mại quan trọng. Ảnh: AP
Sự phân kỳ này không chỉ phản ánh những biến động ngắn hạn mà còn hé lộ một sự chuyển dịch kiến tạo trong cấu trúc kinh tế toàn cầu.
Thị trường tài chính đang phải điều hướng trong một môi trường đầy bất định, nơi các quyết sách chính trị từ Washington có thể làm chao đảo các chuỗi cung ứng đã được định hình trong nhiều thập kỷ. Cùng lúc đó, cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo (AI) lại tiếp tục tạo ra những giá trị khổng lồ, dường như miễn nhiễm với các cơn gió ngược địa chính trị.
Cơn bão thuế quan và những làn sóng vỗ
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong một động thái quyết đoán, đã công bố một loạt mức thuế mới nhắm vào các đối tác thương mại quan trọng, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/8.
Hãng thông tấn Associated Press (AP) đưa tin, Nhật Bản và Hàn Quốc, hai đồng minh chiến lược của Mỹ ở châu Á, sẽ phải chịu mức thuế 25% trên hàng hóa nhập khẩu. Đáng chú ý hơn, Tổng thống Mỹ còn tuyên bố ý định áp mức thuế lên tới 50% đối với Brazil.
Những con số này không chỉ là lời đe dọa. Theo một phân tích chuyên sâu từ The Budget Lab thuộc Đại học Yale, các biện pháp thuế quan được Mỹ thực thi trong năm 2025 có thể khiến mức giá chung của hàng hóa tại Mỹ tăng 1.7%, tương đương với việc mỗi hộ gia đình mất đi khoảng 2,300 USD thu nhập thực tế.
Nghiên cứu này cũng dự báo tăng trưởng GDP thực của Mỹ sẽ giảm 0.7 điểm phần trăm và thị trường lao động có thể mất hơn nửa triệu việc làm. Đây là những tác động kinh tế vĩ mô hữu hình, đe dọa làm chệch hướng đà phục hồi mong manh của kinh tế toàn cầu.
Phản ứng của thị trường hàng hóa là ngay lập tức và rõ ràng. Giá đồng tăng vọt lên mức kỷ lục do lo ngại về gián đoạn nguồn cung. Trong khi đó, giá dầu cũng được hỗ trợ bởi căng thẳng địa chính trị leo thang, với dầu thô Brent duy trì trên ngưỡng 82 USD/thùng.
Ngược lại, giá vàng, vốn được xem là kênh trú ẩn an toàn, lại chịu áp lực giảm giá do đồng USD mạnh lên, một hệ quả trực tiếp của chính sách thương mại và kỳ vọng về lãi suất.
Nvidia: Một mình một cõi giữa biển động
Giữa lúc các ngành công nghiệp truyền thống "nín thở" theo dõi diễn biến thương mại, lĩnh vực công nghệ lại kể một câu chuyện hoàn toàn khác. Theo tường thuật của Times of India và Investopedia, Nvidia, nhà thiết kế chip AI hàng đầu, đã chính thức vượt qua cột mốc vốn hóa 4 nghìn tỷ USD.
Để hình dung quy mô của con số này, Investopedia chỉ ra rằng giá trị của Nvidia hiện tương đương với tổng GDP năm 2024 của các cường quốc kinh tế như Nhật Bản hay Ấn Độ. Cột mốc này không chỉ là một chiến thắng của riêng Nvidia mà còn là minh chứng cho sức mạnh không thể cản phá của cuộc cách mạng AI.

Nvidia lập đỉnh với 4 nghìn tỷ USD. Ảnh: investopedia
Nhu cầu khổng lồ và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt đối với các bộ xử lý đồ họa (GPU) để huấn luyện và vận hành các mô hình AI đã biến Nvidia thành một thế lực có sức ảnh hưởng bao trùm, chiếm tới 7,3% trọng số của chỉ số S&P 500, vượt qua cả Microsoft và Apple.
Sự trỗi dậy của Nvidia tạo ra một sự phân hóa rõ rệt trên thị trường chứng khoán. Chỉ số công nghệ Nasdaq Composite liên tục lập các đỉnh cao mới, được nâng đỡ bởi chính Nvidia và các công ty công nghệ khác.
Trong khi đó, chỉ số Dow Jones, nơi quy tụ nhiều công ty công nghiệp và tài chính truyền thống vốn nhạy cảm hơn với các chính sách thương mại, lại cho thấy sự trầy trật.
Tăng trưởng kinh tế sẽ phụ thuộc vào những giá trị nào?
Sự nghịch lý giữa một nền kinh tế thực đang đối mặt với nguy cơ phân mảnh và một nền kinh tế số đang bùng nổ với tốc độ vũ bão đặt ra những câu hỏi quan trọng. Liệu sự tăng trưởng thần kỳ của lĩnh vực công nghệ có đủ sức để bù đắp cho những thiệt hại do căng thẳng thương mại gây ra?
Rõ ràng, thế giới đang chứng kiến sự định hình của một trật tự kinh tế mới. Một mặt, chủ nghĩa bảo hộ đang trỗi dậy, buộc các quốc gia và doanh nghiệp phải đánh giá lại chuỗi cung ứng, tìm cách đa dạng hóa thị trường và thậm chí chuyển sản xuất về gần hơn để giảm thiểu rủi ro. Điều này có thể tạo ra cả thách thức và cơ hội cho các nền kinh tế có vị trí địa lý chiến lược và môi trường đầu tư hấp dẫn như Việt Nam.
Mặt khác, cuộc đua AI là một cuộc chơi toàn cầu không thể đứng ngoài. Giá trị mà Nvidia tạo ra cho thấy rằng tương lai của tăng trưởng kinh tế sẽ ngày càng phụ thuộc vào đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và kinh tế số.
Trong ngắn hạn, thị trường sẽ tiếp tục biến động theo từng dòng tin về các cuộc đàm phán thương mại và các dữ liệu kinh tế sắp tới, đặc biệt là số liệu lạm phát và việc làm tại Mỹ. Tuy nhiên, về dài hạn, hai xu hướng lớn – tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu và sự bùng nổ của AI – sẽ là những yếu tố chính định hình vận mệnh của kinh tế thế giới trong thập kỷ tới.
Các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo doanh nghiệp sẽ phải khéo léo lèo lái để vừa giảm thiểu được các rủi ro từ bất ổn địa chính trị, vừa nắm bắt được những cơ hội vô giá từ cuộc cách mạng công nghệ.