Thứ sáu, 29/03/2024

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Diễn biến lãi suất nóng, ngân hàng phải xoay sở ra sao trong 'chiếc áo' lợi nhuận co hẹp?

Hồng Gấm
- 16:57, 02/10/2022

(DNTO) - Lãi suất đầu vào "phình to", trong khi lãi suất đầu ra không tăng tương ứng, khiến biên lãi ròng (NIM) của các ngân hàng đang bị co hẹp đáng kể. Đối diện với nhiều thách thức, chiến lược nào sẽ giúp các nhà băng giữ lợi nhuận ở lại?

Diễn biến lãi suất hiện nay không còn có lợi cho các ngân hàng như giai đoạn trước. Ảnh: TL.

Diễn biến lãi suất hiện nay không còn có lợi cho các ngân hàng như giai đoạn trước. Ảnh: TL.

Lợi nhuận khó "dày" như trước

Để có được bức tranh tài chính "đẹp như mơ" của các ngân hàng trong 6 tháng đầu năm 2022, phần lớn nguồn lợi nhuận có được chủ yếu tập trung tại mảng tín dụng với động lực là biên lãi ròng (NIM) duy trì ở mức cao.

Song, trong nửa cuối năm 2022, chắc chắn động lực trên sẽ bị suy giảm bởi xu hướng lãi suất cho vay tăng chậm hơn lãi suất huy động đang ngày càng nổi bật. Ngân hàng cũng không thể thay đổi lãi suất theo biên độ mới do đã cam kết với khách hàng. Chi phí vốn tăng lên đã ảnh hưởng trực tiếp đến biên độ lợi nhuận của các nhà băng.

Bên cạnh đó, có thể thấy, các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong dịch bệnh bắt đầu "ngấm" vào hệ thống ngân hàng. Đơn cử như chính sách giãn, hoãn, cơ cấu lại khoản nợ đã hết hiệu lực từ ngày 30/06/2022, hiện đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp chưa thể trả nợ do khó khăn sau hai năm dịch bệnh. Tỷ lệ nợ xấu tăng, buộc ngân hàng phải tăng dự phòng bù đắp rủi ro... Bối cảnh trên khiến NIM của ngân hàng đang có xu hướng co lại, mỏng dần so với trước đây.

Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tính đến ngày 16/9, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 10,47% so với cuối năm 2021 và tăng 17,19% so với cùng kỳ năm 2021. Trái lại tăng trưởng huy động mới chỉ đạt 4,17% so với cuối năm 2021, tăng 2,95% so với cùng kỳ năm 2021, chưa đạt một nửa so với tín dụng, điều này tạo áp lực lớn lên mặt bằng lãi suất huy động.

Nhìn lại thời gian qua, tình trạng thanh khoản căng thẳng đã hiện hữu. Thể hiện rõ nhất ở diễn biến lãi suất liên ngân hàng tăng dựng đứng. Chỉ khoảng hơn chục phiên giao dịch, lãi suất VND liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm từ mức 1,99%/năm (16/8), đến ngày 7/9 đã chạm 6,48%/năm.

Bên cạnh dòng tiền bị bào mòn, giới đầu tư cũng trăn trở kết quả kinh doanh của nhóm ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng do chi phí vốn gia tăng. Nếu không tăng được lãi suất đầu ra tương ứng với lãi suất huy động đầu vào tăng thêm, NIM ngân hàng sẽ bị kéo giảm. Bên cạnh đó, tiền gửi không kỳ hạn (CASA) cũng bị ảnh hưởng do dòng tiền nằm trên tài khoản thanh toán có xu hướng tìm đến các kênh tiền gửi có kỳ hạn với lãi suất cao hơn.

“Diễn biến lãi suất hiện nay không còn có lợi cho các ngân hàng như giai đoạn trước. Cụ thể, năm 2020 và năm 2021, các ngân hàng “kiếm bộn” từ mảng tín dụng do lãi suất huy động giảm mạnh, trong khi lãi suất cho vay chỉ giảm từ từ, giúp hệ số NIM tăng cao. Nhưng bước sang năm 2022, chi phí đầu vào tăng theo lãi suất huy động, NIM giảm dần và ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh”, chuyên gia kinh tế Lê Xuân Nghĩa đánh giá.

Theo kế hoạch kinh doanh của 25/27 ngân hàng niêm yết trên sàn chứng khoán, dự kiến tổng lợi nhuận trước thuế năm 2022 đạt tối thiểu hơn 245.024 tỷ đồng, tăng trưởng 34% so với mức thực hiện năm 2021. Tuy nhiên với thực tế hiện nay, mục tiêu này là vô cùng xa xỉ.

Bởi không chỉ NIM bị thu hẹp mà trong bối cảnh ngân hàng nhà nước kiên định kiểm soát kế hoạch tăng trưởng tín dụng khoảng 14% trong năm nay, trong khi đó đến 16/9 tăng trưởng tín dụng đã ở mức 10,47% nên mức tăng tín dụng những tháng cuối năm không còn nhiều.

Không thể phủ nhận, biên độ NIM sẽ không thể "khỏe" như trước đây là điều các nhà băng phải đối diện khi vừa phải duy trì mức lãi suất huy động đủ hấp dẫn, trong khi vẫn phải nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp sau đại dịch. Ngân hàng phải chấp nhận "sống chung" trong vài tháng tới trước khi sức ép lạm phát giảm nhiệt. Song, trước mắt, muốn có biên độ lợi nhuận cao hơn trong một vài quý tới thì các rủi ro phải được giải quyết trước.

'Sống' dựa vào đâu?

Nhiều ý kiến cho rằng các ngân hàng sẽ có đủ khả năng để vượt qua khó khăn này nhờ khả năng kiểm soát tốt đối với các mảng cho vay rủi ro cao. Ảnh: TL.

Nhiều ý kiến cho rằng các ngân hàng sẽ có đủ khả năng để vượt qua khó khăn này nhờ khả năng kiểm soát tốt đối với các mảng cho vay rủi ro cao. Ảnh: TL.

Do đó, trong trường hợp “thể trạng” yếu, NIM bị ảnh hưởng nhưng vẫn muốn giữ nhịp tăng trưởng, Các chuyên gia khuyên các ngân hàng nên nâng cao năng lực quản trị về tài chính. Việc quản trị tốt cũng góp phần giúp ngân hàng tiết giảm chi phí hoạt động, cải thiện NIM.

Cùng với đó là tái cấu trúc sản phẩm, dịch vụ để tăng thu từ mảng này. Hiện nhiều ngân hàng đã đẩy mạnh mảng dịch vụ như thanh toán, bảo hiểm… những dịch vụ này phát triển sẽ cải thiện NIM của ngân hàng.

Đặc biệt, các nhà băng rầm rộ bước vào cuộc đua "số hóa" để mở rộng tệp khách hàng đồng thời thu hút tiền gửi thanh toán để tăng tỷ lệ CASA. Tỷ lệ CASA cao sẽ giúp ngân hàng thu hút một nguồn vốn rẻ, tiết kiệm chi phí giá vốn, có thêm điều kiện giữ ổn định lãi suất cho vay. Mặt khác, tỷ trọng CASA hiện nay của toàn hệ thống chỉ hơn 20%, vẫn còn nhiều dư địa để mở rộng.

Đặc biệt, để NIM ổn định trong thời gian dài, không lên xuống thất thường theo diễn biến của thị trường. TS. Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia nhấn mạnh, đã đến lúc phải thực hiện lộ trình giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn để giảm thiểu rủi ro cho hệ thống ngân hàng trước những bất lợi của thị trường.

Giờ "G" đã đến, đây chính là thời điểm các ngân hàng cần phải cải thiện các chỉ số tài chính tốt hơn để đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn theo thông lệ quốc tế. Bởi lẽ huy động vốn ngắn hạn hiện chiếm trên 80% vốn huy động của ngân hàng trong khi nhu cầu vay trung, dài hạn rất lớn, đặc biệt là dư nợ cho vay bất động sản hầu hết có kỳ hạn dài.

Chênh lệch lớn về kỳ hạn gây rủi ro thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Vì thế, việc giảm dần tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn để kiểm soát rủi ro là cần thiết để "trả lại" chức năng thực cho kênh tín dụng ngân hàng là nguồn vốn ngắn hạn.

"Từ ngày 1/10/2022, theo quy định tại Thông tư 22 quy định tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn của các ngân hàng điều chỉnh từ 37% xuống 34%. Tôi rất ủng hộ quan điểm của ngân hàng nhà nước trong việc không lùi thời hạn áp dụng Thông tư 22 nữa. Đây được coi là "cửa thoát hiểm" bởi chỉ có như vậy hoạt động thị trường vốn và thị trường tiền tệ mới lành mạnh được”, ông Lịch nhận định.

Tin khác

Tài chính - Thị Trường
Sau thông tin Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) sẽ tiến hành chia cổ tức khủng cho nhà đầu tư, cổ phiếu TCB bật mạnh, giá trị vốn hoá tăng hơn 10 ngàn tỷ đồng trong phiên giao dịch hôm nay, ngày 28/3.
12 giờ
Tài chính - Thị Trường
Ngược với đà tăng mạnh hồi giữa tháng 3, việc giảm hút ròng tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước gần đây là tín hiệu cho thấy quy mô của đợt hút ròng sớm đạt đến mức đỉnh điểm. Với kỳ vọng đồng USD giữ giá tăng, biên độ mất giá của đồng VND có thể nới rộng lên mức 3% trong nửa đầu năm 2024.
13 giờ
Tài chính - Thị Trường
Đã có nhiều công nghệ tốt để bảo quản nông sản, thực phẩm tươi lâu nhưng giá thành rất cao khiến chúng chưa thể thương mại hóa. 
14 giờ
Tài chính - Thị Trường
Giá xăng Ron 95 tiếp tục tăng và chạm mốc 24.816 đồng/lít trong chiều nay 28/3.
14 giờ
Tài chính - Thị Trường
Liên quan đến sự cố hệ thống VNDirect bị "sập", trong thông cáo gửi đêm 27/3, VNDirect cho biết đang dự thảo các chính sách mới để chia sẻ và bù đắp với những bất tiện mà khách hàng gặp phải trong những ngày không thể giao dịch.
20 giờ
Tài chính - Thị Trường
Doanh nghiệp cung ứng nội địa đang nỗ lực tạo ra các loại nguyên vật liệu tốt để phục vụ cho doanh nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu, thay vì phải nhập ngoại. Điều này giúp Việt Nam từng bước xây dựng nền công nghiệp tự chủ, tự cường.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
VNDirect đã tiến tới bước đầu trong lộ trình khôi phục lại hệ thống, tuy nhiên lệnh bán trong phiên chiều ngày càng mạnh với hàng loạt lô lớn được trao tay đưa VND trở thành cổ phiếu có khối lượng giao dịch lớn nhất trên thị trường.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Các khu công nghiệp, khu kinh tế tiếp tục là điểm sáng hấp dẫn đầu tư khi "hút" được 27,7 tỷ USD vốn FDI. Số dự án đầu tư mới, vốn đầu tư điều chỉnh và vốn FDI thực hiện đều tăng 37% so với cùng kỳ. Để tạo lợi thế cạnh tranh, việc "chuyển mình" sang khu công nghiệp sinh thái là xu hướng tất yếu.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Sự cố tại Công ty VNDirect đang khiến nhà đầu tư có tài khoản chứng khoán tại công ty vô cùng lo lắng. Không ít nhà đầu tư đặt câu hỏi, liệu công ty này sẽ bồi thường thiệt hại như thế nào cho nhà đầu tư khi đã hai ngày qua họ không thể giao dịch?
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Đồng hành chiến lược đưa nguồn nhiên liệu sạch, thân thiện với môi trường tới các khu công nghiệp và đô thị trên cả nước, Công ty cổ phần Phân phối Khí thấp áp Dầu khí Việt Nam (PV GAS DISTR) tiếp tục đáp ứng nhu cầu sử dụng khí thiên nhiên ngày càng cao bằng việc đưa vào vận hành Hệ thống cấp bù LPG tại Hệ thống phân phối khí thấp áp (LGDS) Tiền Hải – Thái Bình.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Ngày 25/3, Công ty chứng khoán VNDIRECT cho biết đang làm việc với các tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam và phối hợp xử lý cùng cơ quan chức năng, thông tin và tài sản của khách hàng được bảo đảm trạng thái an toàn...
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Trong báo cáo mới nhất cập nhật kinh tế về Việt Nam, Ngân hàng Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP quý 1/2024 của Việt Nam duy trì ở mức vừa phải, đạt 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái (quý 4/2023 đạt 6,7%).
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Chỉ sau 5 tháng, giá cà phê đã tăng hơn 61%, mức tăng kỷ lục của mặt hàng này từ trước đến nay. Mặc dù "sốt giá", nhưng các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê cho biết gặp khó trong việc thu mua nguyên liệu, nhiều đơn hàng phải chịu lỗ nặng mua giá cao để có hàng giao.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo các chuyên gia, Fed đang nghiêng về kịch bản hạ lãi suất 3 lần trong năm 2024. Điều này phù hợp với kỳ vọng thị trường, nên đã phần nào cởi bỏ tâm lý cho các nhà đầu tư. Với những diễn biến này, chỉ số VN-Index có thể hướng tới vùng kháng cự tâm lý quanh 1.300 điểm trong tuần giao dịch mới.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan, tính đến 15/3, ngành nông nghiệp có 5 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, lần lượt là gỗ và sản phẩm gỗ, cà phê, thuỷ sản, gạo và rau quả. Với sự khởi đầu tích cực, nhiều kỳ vọng để cán đích mục tiêu 55 tỷ USD trong năm 2024.
4 ngày
Xem thêm