Doanh nghiệp bắt đầu đuối sức, các CEO chỉ tập trung vào kế hoạch ngắn hạn
(DNTO) - Gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn khiến nhiều doanh nghiệp không còn có những kế hoạch dài hạn hay trung hạn mà tập trung vào giải quyết khó khăn trước mắt.
Doanh nghiệp mơ hồ về tương lai
Tại tọa đàm “Trợ lực để doanh nghiệp Việt vượt khó”, sáng 28/3, TS Vũ Tiến Lộc - đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam cho rằng, số lượng doanh nghiệp gia nhập thị trường đang “chạm đáy”.
Bởi thông thường sau Tết, doanh nghiệp sẽ phục hồi và tăng tốc hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhưng năm nay, lần đầu tiên số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động (37,9 nghìn doanh nghiệp) thấp hơn nhiều con số rút lui khỏi thị trường (51,4 nghìn doanh nghiệp). Trung bình mỗi tháng có 25.700 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, cao hơn 2 lần so với thời điểm dịch bệnh, đây là vấn đề đáng lưu tâm.
“Mặc dù vẫn chưa rơi vào tình trạng báo động, nhưng những phân tích phần nào phản ánh sức khỏe chung của cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa đang kiệt sức, buộc phải thu hẹp hoạt động, tạm ngừng kinh doanh hoặc giải thể, phá sản”, ông Lộc nhấn mạnh.
Ông Lộc cho biết hiện tín hiệu của sự hồi phục đã xuất hiện, hy vọng quý 1 là “điểm đáy” của sự phục hồi doanh nghiệp, đến quý 3 năm nay tín hiệu phục hồi sẽ tích cực hơn.
Về phía đại diện doanh nghiệp, Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái Phạm Đình Đoàn chia sẻ, việc tiếp cận vốn khó khăn đã làm gia tăng áp lực cạnh tranh giữa các doanh nghiệp.
“Khả năng quản trị của các doanh nghiệp Việt cũng bắt đầu đuối sức và không kém phần bi quan. Nhiều đơn vị khó tìm được đầu ra cho sản phẩm”, ông Đoàn nói và cho biết cộng đồng doanh nghiệp cần cất tiếng nói một cách thực tế hơn.
Trước triển vọng kinh tế toàn cầu không mấy sáng sủa, bà Đinh Thị Quỳnh Vân, Tổng giám đốc, lãnh đạo Dịch vụ Tư vấn thuế, PwC Việt Nam cho biết khu vực châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng cũng không tránh khỏi chiều hướng đi xuống, dù có sự lạc quan hơn.
"Đáng nói, hiện các CEO không còn nói nhiều về kế hoạch dài hạn hay trung hạn, mà chỉ tập trung vào ngắn hạn. Điều này đồng nghĩa với việc dự đoán và xây dựng các chính sách tăng trưởng kinh tế trong tương lai khó khăn hơn”, đại diện PwC nhấn mạnh.
Sẽ là tổn thất nặng cho nền kinh tế
Trong bối cảnh nguồn lực Việt Nam còn hạn chế, lại đứng trước áp lực phải kiềm chế lạm phát, thì việc bơm tiền hỗ trợ doanh nghiệp cũng phải rất cân nhắc. Tuy nhiên, với tình trạng nhiều doanh nghiệp đuối sức như hiện tại, nếu không có các giải pháp cấp tốc và đặc biệt thì số lượng doanh nghiệp rời bỏ cuộc chơi còn tiếp tục tăng, đó là tổn thất nặng nền cho nền kinh tế.
Trong thời gian qua, Chính phủ và các cơ quan đã nhìn thẳng vào khó khăn của doanh nghiệp để tìm giải pháp tháo gỡ, nhiều giải pháp trực diện đã ban hành thể hiện được thông điệp Chính phủ luôn đồng hành cùng doanh nghiệp. Tuy nhiên theo TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), có lẽ những giải pháp hiện tại vẫn chưa đủ để giải quyết khó khăn ngày một lớn của doanh nghiệp.
“Trong 2 năm vừa qua, tiến trình cải cách thể chế đang chậm lại, và nếu dừng sẽ rất khó khăn để tái khởi động. Cụ thể, trước đây, cải cách thể chế được triển khai một chương trình riêng, nhưng hiện được gộp vào Nghị quyết 01 của Chính phủ. Tôi thấy rất tiếc vì càng khó khăn thì càng phải đẩy mạnh cải cách thể chế để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho doanh nghiệp”, ông Cung chia sẻ.
Dự báo khó khăn của nền kinh tế còn tiếp tục kéo dài đến năm sau, theo TS Cung, cần tạo ra một bước ngoặt trong cải cách môi trường kinh doanh.
“Trước đây doanh nghiệp thường xuyên phải thanh tra, kiểm tra thì nay các cơ quan quản lý đã đồng hành, chia sẻ được khó khăn của doanh nghiệp và nỗ lực để giải quyết khó khăn đó. Nhiệm kỳ này đã có nhiều sự thay đổi và doanh nghiệp đang rất mong chờ những cải cách hỗ trợ kinh doanh”, ông Cung nói.
Liên quan đến thủ tục hành chính, ông Nguyễn Thế Việt, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan), thừa nhận dù công tác kiểm tra đã được thực hiện trên hệ thống điện tử nhưng khó khăn trong thủ tục hành chính liên quan đến kiểm tra chuyên ngành còn nhiều .
“Sự chồng chéo trong danh mục kiểm tra chuyên ngành, ví dụ một mặt hàng cũng có thể kiểm tra bởi nhiều bộ ngành khác nhau, nên trong quá trình thực hiện pháp luật về hải quan còn nhiều vướng mắc”, ông Việt cho hay.
Đại diện Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (Eurocham) cho biết nhiều nhà đầu tư châu Âu rất ấn tượng với những cam kết của Việt Nam tại COP26 và cho biết sẵn sàng dành hàng tỷ USD để đầu tư cho các dự án xanh ở Việt Nam. Tuy vậy, Việt Nam cần cải có chính sách cởi mở để tạo sự tin tưởng cho các nhà đầu tư.
“Cần giải quyết những điểm nghẽn trong chính sách để đón lõng ở thị trường trong nước, nếu không, Việt Nam có thể sẽ để lỡ cơ hội sang các nước lân cận” ông Nguyễn Hải Minh, Phó Chủ tịch Eurocham nhấn mạnh.