Tập cho con thói quen tự lập là trao cho con sức mạnh vượt qua nghịch cảnh
(DNTO) - Cách đây mấy hôm, trên khắp các phương tiện truyền thông lan truyền một đoạn clip quay lại hình ảnh bé gái 5 tuổi, một mình lên xe cấp cứu đi điều trị Covid-19 khiến ai cũng xúc động. Ngoài sự xót xa, có lẽ không ít người nhận ra ở con sự bình tĩnh, kiên cường.
Không ai khi xem đoạn clip trên mà có thể cầm được nước mắt. Nhiều người còn bảo, họ không dám xem lại đến lần thứ hai. Cảm giác được mọi người chia sẻ nhiều nhất khi nhìn thấy hình ảnh ấy là xót xa, tội nghiệp, thương cảm… Nhiều người “quá khích” còn không tiếc lời nguyền rủa “con cô vít”.
Trong clip, khuôn mặt, ánh mắt, nơi biểu hiện tình cảm, tâm trạng của con đã bị giấu kỹ đằng sau lớp khẩu trang bít bùng, khó có thể để đoán định diễn biến tâm lý của con vào lúc ấy. Nhưng không ai nghe tiếng con khóc, tiếng con kêu gào gọi mẹ, không thấy con lùi bước, không thấy con có hành động bất hợp tác. Hình ảnh ấy khiến cho tôi phải thật lâu mới lấy lại được thăng bằng. Tôi thương con ngần ấy tuổi đầu đã một mình cô độc trên cuộc hành trình đi tìm sự giải cứu khi bị con virus quỷ quái kia uy hiếp.
Nhưng khi nhìn thấy con trong bộ đồ phòng hộ lùng nhùng, vừa đến cửa xe, con ngập ngừng quay lại một vòng rồi dứt khoát bước lên, ngồi vào ghế ngay ngắn gọn gàng…, tôi lập tức nhận ra ở con một sự tự tin, bình tĩnh đến lạ lùng. Đó là sự kiên cường của một đứa trẻ đã từng được rèn luyện tính tự lập. Tôi hoàn toàn không hề có thông tin gì về bố mẹ hay được biết về gia cảnh của, con nhưng những gì con “trình diễn” trong cái thời khắc một mình theo xe đi chữa bệnh ấy đã khiến tôi tin vào điều đó.
Với cách “nuôi con” phổ biến của đại đa số gia đình Việt, nhất là trong bối cảnh hiếm con như hiện nay, một đứa trẻ lên năm tuổi còn ngủ chung với bố mẹ, được đút cơm, thay quần áo, dỗ ngủ, thậm chí còn bú bình hoặc ti “vú da” của mẹ… là chuyện hết sức bình thường.
Trong thực tế, rất nhiều bà mẹ có con nhỏ lúc nào cũng đầu bù tóc rối, bị con xoay như chong chóng trước gió. Đó là vì chúng ta nuôi con theo cái cách “chăm bẵm”, nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa. Sợ con ngủ một mình không ai đắp chăn, sợ con ăn một mình không ăn được nhiều. Nuôi con theo tiêu chí con phải béo tốt, cao to, không được gầy gò nhỏ thó, lại sợ con vất vả nên tất tần tật mọi việc đều làm thay con, khiến con không thể hình thành tính tự lập.
Theo nhiều nhà giáo dục, tính tự lập phải được hình thành ngay khi trẻ mới vừa sinh ra, từ việc nhỏ nhất là không tập cho trẻ bám hơi mẹ, tập cho trẻ tự ăn, tự ngủ, tự chơi, tự giải quyết những vấn đề có liên quan tới cá nhân theo lứa tuổi như thay đồ, lấy cơm ăn, tự lấy cặp sách đi học, tự sắp xếp và dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi xong…
H. bạn tôi, là mẹ đơn thân khi con gái mới lên hai. Mỗi lần đi ăn chung với bạn bè, cô ấy thường hay bế con bé theo, cho nó ngồi bên cạnh, xúc một phần ăn ra đĩa và để con tự múc ăn. Tôi góp ý thì H. bảo: “Con ăn bao nhiêu thì ăn, đói nó khắc xin thêm, tối về em cho con uống thêm sữa”. Bắt đầu con bé biết đi là H. bắt nó phải tự đi một mình ra xe hoặc loanh quanh trong khu thương mại. Lúc nào con than mỏi chân thì H. lại tìm chỗ cho con ngồi nghỉ một lát chứ nhất định không bồng con bé. Ai thắc mắc thì H. lại: “Thây kệ cho nó quen”. Lâu dần mọi người cũng quen không ai nói gì nữa.
Thắm thoắt năm nay con bé đã lên 10, bé hoàn toàn có thể tự lập, biết tự lo liệu, giải quyết tất cả mọi vấn đề xảy ra trong cuộc sống hằng ngày cũng như trong học tập. Mẹ cháu chỉ đóng vai trò như một người tư vấn, chỉnh sửa thêm cho cháu một chút. Đặc biệt, cháu có thể vào bếp nấu nhiều món ăn Âu, Á không thua người lớn, bé không có thói quen ỷ lại hay dựa dẫm vào mẹ. Mỗi khi mẹ đi công tác dài ngày, bé có thể ở nhà một mình thông qua “điều khiển từ xa” của mẹ.
Tập cho con thói quen tự lập từ nhỏ tức là chúng ta trao cho con sự an toàn và trao cho chính mình niềm tin vào con. Bố mẹ sẽ không quá lo lắng khi biết rằng con có thể tự lo cho bản thân con mỗi khi không có bố mẹ bên cạnh. Vì đã quen tự lập, con sẽ không cảm thấy cô đơn, hụt hẫng, chơi vơi, thậm chí khó khăn, bất lực khi phải xoay xở trong một môi trường mới lạ.
Bố mẹ không thể đi bên cạnh con cái suốt đời. Vì thế, tập cho con tính tự lập là tập cho con đi bằng chính đôi chân của mình, không phụ thuộc, dựa dẫm, là chúng ta trao cho con sức mạnh góp phần tạo nên sự thành công.