Động lực sản xuất Trung Quốc chững lại: Cơ hội nào cho doanh nghiệp Việt?

(DNTO) - Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) vừa công bố chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) chính thức của ngành sản xuất trong tháng 6 đạt 49,7 điểm. Mặc dù con số này cho thấy sự cải thiện nhẹ so với mức 49,5 của tháng 5 và 49,0 của tháng 4, đây vẫn là tháng thứ ba liên tiếp chỉ số này nằm dưới ngưỡng 50 điểm.

Công nhân sản xuất hàng may mặc tại một nhà máy dệt cung cấp quần áo cho công ty thương mại điện tử thời trang nhanh Shein ở Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc. Ảnh: AFP
Điều này phát đi một tín hiệu rõ ràng rằng lĩnh vực sản xuất, vốn được coi là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, vẫn đang trong giai đoạn thu hẹp, đặt ra những thách thức và cơ hội đan xen cho kinh tế Việt Nam.
Ngành sản xuất Trung Quốc vẫn loay hoay trong vùng thu hẹp
Chỉ số PMI là một thước đo tổng hợp về sức khỏe của ngành sản xuất, với mốc 50 điểm là ranh giới giữa tăng trưởng và suy thoái. Việc chỉ số PMI tháng 6 của Trung Quốc vẫn ở mức dưới 50 cho thấy hoạt động của các nhà máy đang yếu đi, bất chấp nỗ lực phục hồi của chính phủ.
Phân tích các chỉ số phụ cho thấy một bức tranh kém lạc quan. Mặc dù chỉ số đơn đặt hàng mới đã nhích lên mức 50,2, lần đầu tiên trở lại vùng mở rộng sau hai tháng, nhưng chỉ số đơn hàng xuất khẩu mới vẫn còn ở mức 47,7. Con số này phản ánh nhu cầu từ thị trường toàn cầu vẫn còn rất yếu, một thách thức lớn đối với "công xưởng của thế giới".
Tuy nhiên, có một điểm sáng đáng chú ý khi chỉ số PMI phi sản xuất (bao gồm dịch vụ và xây dựng) tăng lên 50,5 điểm. Đặc biệt, ngành xây dựng tăng vọt lên 52,8 điểm, cho thấy các dự án cơ sở hạ tầng đang được đẩy mạnh. Sự tương phản này cho thấy một sự phục hồi kinh tế không đồng đều tại Trung Quốc: lĩnh vực dịch vụ và xây dựng đang mở rộng trong khi sản xuất lại gặp khó khăn.
Bên cạnh đó, một khảo sát tư nhân do Caixin/S&P Global thực hiện lại cho thấy một kết quả khả quan hơn, với PMI sản xuất trong tháng 6 bất ngờ tăng lên 50,4, cho thấy sự trở lại vùng mở rộng. Sự khác biệt này thường được lý giải là do khảo sát của Caixin tập trung nhiều hơn vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ, và các công ty định hướng xuất khẩu.
Các nhà phân tích quốc tế cho rằng, sự co lại của ngành sản xuất Trung Quốc bắt nguồn từ hai yếu tố chính: nhu cầu yếu từ bên ngoài và sự phục hồi chưa vững chắc của tiêu dùng trong nước. Cuộc khủng hoảng kéo dài trong lĩnh vực bất động sản tiếp tục là một lực cản lớn đối với nền kinh tế.
Ông Triệu Khánh Hà, chuyên gia thống kê cấp cao của NBS, thừa nhận rằng dù có sự cải thiện, nền tảng cho sự phục hồi của ngành sản xuất vẫn cần được củng cố. Dữ liệu cho thấy các doanh nghiệp vẫn đang ưu tiên cắt giảm chi phí, với chỉ số việc làm trong ngành sản xuất tiếp tục thu hẹp tháng thứ chín trong mười tháng qua.
Tình hình này đang gia tăng áp lực lên các nhà hoạch định chính sách tại Bắc Kinh phải tung ra thêm các biện pháp kích thích kinh tế mạnh mẽ hơn để vực dậy tăng trưởng và củng cố niềm tin thị trường.
Áp lực đa chiều cho kinh tế Việt Nam
Với vị thế là đối tác thương mại lớn nhất và là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng của Việt Nam, bất kỳ sự biến động nào của kinh tế Trung Quốc cũng tạo ra những ảnh hưởng đa chiều.
Việc ngành sản xuất Trung Quốc thu hẹp có thể làm giảm nhu cầu đối với các nguyên vật liệu đầu vào, linh kiện và hàng hóa trung gian từ Việt Nam. Các ngành hàng như dệt may, da giày, điện tử, và nông sản của Việt Nam có thể đối mặt với sự sụt giảm đơn hàng từ thị trường này.
Việt Nam nhập khẩu một lượng lớn máy móc, thiết bị và nguyên phụ liệu từ Trung Quốc. Sự suy yếu của sản xuất Trung Quốc có thể dẫn đến giá cả các mặt hàng này cạnh tranh hơn, giúp các doanh nghiệp Việt Nam giảm chi phí đầu vào. Tuy nhiên, rủi ro về gián đoạn chuỗi cung ứng vẫn tiềm ẩn nếu tình hình kéo dài.
Nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại có thể thúc đẩy họ tăng cường xuất khẩu hàng hóa giá rẻ ra các thị trường lân cận, tạo ra áp lực cạnh tranh lớn hơn cho hàng hóa Việt Nam.
Ngược lại, bối cảnh kinh tế không chắc chắn tại Trung Quốc có thể đẩy nhanh xu hướng dịch chuyển đầu tư theo chiến lược "Trung Quốc + 1", và Việt Nam là một trong những điểm đến hưởng lợi hàng đầu từ dòng vốn này.
Dữ liệu PMI tháng 6 của Trung Quốc là một lời nhắc nhở rằng con đường phục hồi kinh tế hậu đại dịch vẫn còn nhiều chông gai.
Đối với Việt Nam, đây là một tín hiệu đa chiều, đòi hỏi sự theo dõi sát sao và các chính sách linh hoạt. Các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động đa dạng hóa thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh và chuẩn bị cho cả những thách thức và cơ hội có thể phát sinh từ những biến động của nền kinh tế láng giềng.