Độc đáo các phiên bản sách giới hạn của Đông A
(DNTO) - Tại sự kiện trưng bày và giới thiệu sách giới hạn do Công ty cổ phần văn hoá Đông A tổ chức, khách thưởng lãm đã trầm trồ trước các ấn bản sách được làm thủ công với các chi tiết được chăm chút tỉ mỉ như một tác phẩm nghệ thuật .
Trong khuôn khổ sự kiện diễn ra tại Bookbinders, Q.3, TP.HCM có tổng cộng 68 ấn bản sách giới hạn, đặc biệt (thường được gọi chung là sách S - viết tắt của từ special) được trưng bày, chia theo các giai đoạn tương ứng với quá trình hình thành và phát triển dòng sách này của Đông A.
Hoạt động này cũng là dịp tổng kết 17 năm tìm tòi, nghiên cứu, học hỏi, nâng cao kỹ thuật làm sách thủ công của Đông A, đồng thời giới thiệu rộng rãi tới đông đảo bạn đọc, người chơi và các nhà sưu tầm sách các ấn phẩm có giá trị cao về mặt nội dung và thẩm mỹ.
Đây là dòng sách được làm thủ công, phiên bản giới hạn được gia công tỉ mỉ, đẹp mắt, với chất lượng giấy cao cấp cùng các hình ảnh minh hoạ được tuyển chọn mang tính nghệ thuật nhằm đáp ứng thị trường, dành cho các nhà sưu tầm sách. Đông A được xem như đơn vị tiên phong đã đưa sách phiên bản đặc biệt trở lại tại thị trường Việt Nam, bắt đầu từ năm 2005.
Nhà sưu tầm sách Lưu Ngọc Sơn và nhà sưu tầm Lê Đức Duy đã có cùng nhận định, các ấn bản sách đặc biệt của Đông A đã tiệm cận với chất lượng về in ấn và thiết kế đạt đến độ tinh xảo, có thể sánh ngang với các ấn bản sách đặc biệt của các nhà xuất bản nổi tiếng thế giới. Với giá thành hợp lý từ 2,5 triệu -13 triệu/ấn bản so với mức giá sách nước ngoài khá cao, nên sách phiên bản giới hạn của Đông A được nhiều nhà sưu tầm rất yêu thích và luôn chờ đợi đón nhận.
Theo ông Trần Đại Thắng, Giám đốc công ty cổ phẩn văn hoá Đông A, ông và các cộng sự đã dành nhiều tâm sức cho dòng sách này như một niềm đam mê bất tận kéo dài hàng chục năm. Mặc dù gặp nhiều khó khăn về kinh phí, kỹ thuật, không ít lần làm xong phải huỷ bỏ, hoặc kỹ thuật không bảo đảm phải thu hồi, đền lại bản mới cho khách hàng, tặng quà xin lỗi... nhưng đơn vị vẫn không bỏ cuộc.
"Khi có nhiều dịp ra nước ngoài tìm hiểu, chúng tôi đặc biệt yêu thích các ấn bản sách đặc biệt, và muốn khẳng định Việt Nam cũng có thể làm được các phiên bản sách giới hạn đẹp như vậy. Từ đó, chúng tôi theo đuổi mục tiêu này trong nhiều năm liền, sau một thời gian gián đoạn vì gặp nhiều thử thách, nhưng sau cùng chúng tôi đã có thể tự hào đã làm được điều đó", bà Nguyễn Thuỷ Hằng Giang, Giám đốc vận hành Đông A Book chia sẻ
Chỉ sau một năm ra đời, từ 2005 Đông A đã cho ra mắt ấn bản đặc biệt đầu tiên: Văn mới 5 năm đầu thế kỷ. Đây là hợp tuyển văn xuôi của các tác giả mới và tác giả đang được mến mộ tại Việt Nam đương thời do nhà văn Hồ Anh Thái tuyển chọn. Bản đặc biệt được làm bìa cứng, ruột in trên giấy conqueror (một loại giấy mỹ thuật cao cấp), được đánh số từ 001 đến 100.
Ông Trần Đại Thắng đã đi gần như khắp Việt Nam để gặp và xin chữ ký các tác giả. Cuốn sách mở đầu này là hiện tượng xuất bản, bán hết chỉ sau hai ngày phát hành. Sau cuốn đầu tiên này, Đông A tiếp tục ra mắt các ấn bản đặc biệt: Viết về bè bạn (Bùi Ngọc Tấn), Hạt bụi người bay ngược (Hòa Vang), Sắp đặt và diễn (Hồ Anh Thái), Văn mới 5 năm 2011-2015 (Nhiều tác giả; Hồ Anh Thái tuyển).
Từ những năm 2010 - 2019, ông có nhiều chuyến công tác nước ngoài dài ngày, đến các hội chợ sách quốc tế, hội chợ sách quý hiếm ở Đức, Pháp, Bỉ… tìm hiểu, sưu tập về các ấn bản sách đẹp bìa da và buckram. Cuối năm 2019, một dấu ấn đáng nhớ khi Đông A cho ra đời những ấn bản giới hạn theo kiểu mới, mở đầu thành công vang dội với "Anh em nhà Karamazov".
Tiếp theo đó là "Kiêu hãnh và định kiến, Những ngôi sao Eger, Bố Già, Hán Sở diễn nghĩa, Thiên hoàng Minh Trị, Robinson Crusoe."...Các ấn bản này được đóng bìa PU, mạ nhũ vàng, ruột sách in trên giấy chất lượng cao… đồng thời được đầu tư hơn về phần nội dung và minh họa.
Ông Trần Đại Thắng cho biết: “Có cuốn chúng tôi phải mất nhiều lần ra nước ngoài tìm mua bản gốc đã xuất bản từ cách đây cả 100 năm để có thể scan hình trực tiếp. Có cuốn, chúng tôi mời họa sĩ minh họa vẽ mới”.
Có thể nói, năm 2019 - 2020 là giai đoạn đặc biệt sôi động của thị trường sách thủ công với rất nhiều ấn phẩm được phát hành một cách nhanh chóng, sự tham gia của một số đơn vị xuất bản mới, cũng như hình thành được cộng đồng chơi sách rộng lớn, có sự kết nối chặt chẽ. Sách đặc biệt được ghi nhận như một thị trường ngách của lĩnh vực xuất bản - phát hành, với dấu ấn đậm nét từ Đông A.
Mặc dù được bạn đọc đón nhận nồng nhiệt nhưng tự bản thân Đông A nhận thấy kỹ thuật làm sách thủ công cần phải cải tiến hơn nữa, phải không ngừng nâng cao hơn nữa, phải làm thế nào để có thể tiệm cận được công nghệ, kỹ thuật làm sách của thế giới. Từ trăn trở đó, tháng 6/2020, Đông A chính thức thành lập phòng Sách thủ công.
Với những kỹ thuật mới được tiếp cận, Đông A đã dần dần cho ra mắt các ấn bản đặc biệt mới. 12 ấn bản S100 phát hành năm 2021 - 2022 như: Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, Việt Nam sử lược, Cuốn theo chiều gió, Nghệ Nhân và Margarita, Truyện cổ Grim… được đóng bìa bằng da thật. Mỗi cuốn sách lại có các kỹ thuật làm gáy sách, khâu sách, làm tờ gác, xén trang… khác nhau.
Trong quá trình làm nghề, ngoài việc tiếp thu kỹ thuật và tinh hoa của thế hệ trước, Đông A cũng không ngừng tìm tòi và đưa vào sách đặc biệt những thể nghiệm mới. Chẳng hạn như gắn miếng sơn mài trên bìa cuốn S365 Đông Dương xinh đẹp và kỳ vĩ, ghép da tròn trên bìa của V20 Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, hay tạo nổi mặt rồng thời Minh Mạng trên bìa cuốn S100 Việt Nam sử lược...
Ông Trần Đại Thắng nói vui, trong chặng đường làm sách thủ công, Đông A đã học qua 3 lớp: Lớp vỡ lòng kéo dài từ những năm 2004 - 2015, lớp 1 trong 2 năm 2019 - 2020, lớp 2 trong 2 năm 2021 - 2022.
Vào những ngày cuối năm 2022, Đông A đang thực hiện 1.000 cuốn The Great Gatsby của F.Scott Fitzgerald (bản tiếng Anh) với quy cách ấn bản giới hạn, bìa da microfiber. Ấn bản sắp được xuất sang thị trường Mỹ.
Đây là dấu ấn đầu tiên trong việc xuất khẩu sách giới hạn - một dấu mốc quan trọng trong chặng đường làm sách thủ công đáng nhớ của Đông A.
Sự kiện trưng bày sách S mở cửa tự do từ 10:00 - 17:00 hàng ngày, từ 6 - 8/01/2023. Cùng mục đích giới thiệu rộng rãi các ấn bản S tới công chúng, từ 19 - 26/1/2023 (tức từ 28 tháng Chạp âm lịch đến hết mùng 5 Tết), Đông A cũng có gian trưng bày và triển lãm một số ấn bản đặc biệt, giới thiệu một số công đoạn đóng sách thủ công tại Lễ hội Đường Sách Tết Quý Mão 2023 tại TP. Hồ Chí Minh.