Trong đại dịch, có thể nói ngày nào thế giới cũng có… tỷ phú mới, điều đó xem như cũng đồng nghĩa với một điều, Covid-19 có lợi cho túi tiền của những người giàu.

Oxfam vừa công bố, khoảng 573 cái tên mới đã gia nhập hàng ngũ phú gia bạc tỷ kể từ năm 2020, nâng tổng số tỷ phú trên toàn thế giới lên 2.668, có nghĩa là trong thời gian xảy ra đại dịch, trung bình cứ 30 tiếng đồng hồ lại có một tỷ phú mới xuất hiện.

Đó là con số dựa trên dữ liệu do Forbes tổng hợp khi xem xét và đánh giá sự gia tăng của tình trạng bất bình đẳng xã hội trong hai năm qua. Tình hình diễn ra trùng với thời điểm bắt đầu cuộc họp thường niên của Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, nơi quy tụ một số người giàu nhất và các nhà lãnh đạo thế giới. Các tỷ phú đã chứng kiến tổng giá trị tài sản ròng của họ tăng 3,8 nghìn tỷ USD, tương đương 42%, lên 12,7 nghìn tỷ USD trong thời kỳ đại dịch.

Phần lớn mức gia tăng vừa kể đến từ hiện trạng thị trường chứng khoán nhảy vọt cộng với sự hỗ trợ do chính phủ bơm tiền vào nền kinh tế toàn cầu với ý đồ làm dịu bớt đòn tấn công tài chính của virus corona. Thế giới người giàu tăng đột biến vào năm đầu tiên của đại dịch, sau đó tiếp tục duy trì, chỉ thời gian gần đây mới giảm xuống một chút.

Theo làn sóng Covid-19 dâng, bất bình đẳng ngày càng cách biệt và giá lương thực cũng đu theo tăng vọt lên khiến khoảng 263 triệu người rơi vào cảnh nghèo cùng cực trong năm nay, đảo ngược tiến trình thăng tiến hàng thập kỷ có được.

Thế giới chưa bao giờ chứng kiến tỷ lệ đói nghèo gia tăng nhanh đồng thời với mức nhảy vọt của sự giàu có vào cùng một thời điểm như vậy trong lịch sử, gây tổn thương đến rất nhiều người.

Giới tiêu dùng trên khắp thế giới phải đối mặt với chi phí năng lượng và thực phẩm bứt tốc. Oái oăm là các tập đoàn trong những ngành này và giới điều hành lãnh đạo của chúng lại hưởng lợi từ tình trạng vượt giá ấy.

Trong hai năm qua, tổng tài sản của nhóm tỷ phú kinh doanh thực phẩm và nông nghiệp tăng 382 tỷ USD, tương đương 45%, sau khi đã điều chỉnh theo lạm phát. Tính từ năm 2020, lượng tỷ phú lương thực mới là 62 cái tên, trong khi đó giá trị ròng của các đồng nghiệp của họ ở lĩnh vực dầu khí và than đá cũng tăng 53 tỷ USD, tương đương 24%. Riêng trong ngành công nghiệp dược phẩm, 40 tỷ phú mới đã được đại dịch “tạo” ra.

Có thể nói ngành công nghiệp đi đầu trong cuộc chiến chống Covid-19 cũng là ngành thụ hưởng hàng tỷ USD tiền tài trợ công. Lĩnh vực vừa đề cập đã sản sinh ra nhiều cái tên đại phú gia, bao gồm 7 trong số 10 người giàu nhất thế giới, chẳng hạn như Elon Musk của Telsa, Jeff Bezos của Amazon và Bill Gates của Microsoft. Những danh xưng vừa kể đã tăng tài sản từ 436 tỷ USD lên 934 tỷ USD chỉ trong hai năm qua.

Để chống lại tình trạng bất bình đẳng cách biệt ở phương diện địa lý, đồng thời cũng để giúp nhóm dân nghèo đang vật lộn với cơn sóng giá cả leo thang, Oxfam đã lên tiếng thúc đẩy các chính phủ đánh thuế những người giàu có cũng như các tập đoàn của họ.

Tổ chức kêu gọi áp dụng mức thuế 90% tạm thời đối với lợi nhuận công ty của nhóm tỷ phú, cũng như đánh thuế một lần trên tài sản họ sở hữu. Oxfam đề xuất mức thuế 2% đối với tài sản lớn hơn 5 triệu đô la, tăng lên 5% đối với giá trị tài sản ròng trên 1 tỷ đô la.

Gom lại từ đấy là đã có thể huy động được đến 2,5 nghìn tỷ đô la trên toàn thế giới. Đáng buồn là đề xuất áp thuế trên của cải ấy không được nhiều chính phủ chấp nhận. Thật ra, ngay cả các nỗ lực đánh thuế đối với giá trị tài sản ròng của giới giàu nhất Hoa Kỳ cũng đã không thành công trước quốc hội trong những năm gần đây.