Thứ sáu, 29/03/2024

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Đại dịch Covid-19 kéo chậm lại kế hoạch tái cân bằng nền kinh tế của Trung Quốc

Thiên Kim
- 11:30, 25/10/2021

(DNTO) - Sự bùng nổ trong thời đại đại dịch Covid-19 thúc đẩy nhu cầu xuất khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc nhưng đã khiến nước này phụ thuộc nhiều hơn vào thương mại.

 Cuộc chiến thương mại kéo dài nhiều năm giữa Trung Quốc với Hoa Kỳ đã thuyết phục các nhà lãnh đạo nước này cần phải tiến nhanh hơn để mở rộng thị trường tiêu dùng trong nước và nền kinh tế không dàng bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi nhu cầu của các nước phương Tây.

Cảng Thanh Đảo của Trung Quốc hoạt động vào đêm cuối năm ngoái. Ảnh: TPG (ZUMA PRESS)

Cảng Thanh Đảo của Trung Quốc hoạt động vào đêm cuối năm ngoái. Ảnh: TPG (ZUMA PRESS)

Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã đẩy Trung Quốc đi theo hướng ngược lại, khiến xuất khẩu trở thành động lực tăng trưởng lớn hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong nhiều năm và khiến nước này phải hứng chịu áp lực mua sắm ở phương Tây. Điều đó đang làm trầm trọng thêm tình trạng mất cân bằng kinh tế mà các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang phải vật lộn để giải quyết khi đại dịch tiến đến năm thứ ba.

Không giống như Hoa Kỳ, nơi đã chứng kiến sự phục hồi nhanh chóng trong chi tiêu của người tiêu dùng trong thời kỳ đại dịch, Trung Quốc đã chứng kiến mức tiêu thụ tiếp tục giảm. Doanh số bán lẻ vẫn không tăng nhanh như trước Covid-19. Các số liệu gần đây nhất, trong tháng 9, tăng 4,4% so với một năm trước đó, thấp hơn nhiều so với tốc độ 8% trong cả năm 2019.

Điểm yếu này một phần là do Trung Quốc không chi tiền kích thích nền kinh tế như Hoa Kỳ đã làm, vì vậy người tiêu dùng không thừa tiền mặt. Nó cũng phản ánh xu hướng dài hạn là hướng tới tiết kiệm nhiều hơn, với việc nhiều người Trung Quốc quyết định để dành tiền trong thời điểm không ổn định, đặc biệt là với những lo ngại bùng phát dịch bệnh kéo dài.

Tuy nhiên, xuất khẩu của Trung Quốc đã tăng đột biến. Nhu cầu của phương Tây đối với các mặt hàng như máy tính xách tay, đồ nội thất và xe đạp đã bùng nổ. Vì đại dịch đe dọa sản xuất tại các cơ sở sản xuất ở những nơi khác ở châu Á, bao gồm Việt Nam và Malaysia, nên Trung Quốc dự kiến sẽ chiếm thị phần xuất khẩu toàn cầu lớn hơn nữa trong năm nay, sau khi đạt kỷ lục 15% vào năm 2020.

Sự gia tăng xuất khẩu có lợi cho Trung Quốc trong ngắn hạn, giúp duy trì tốc độ tăng trưởng vững chắc trong suốt đại dịch.

Nhưng rõ ràng hơn là Covid-19 đã đặt Trung Quốc trở lại mục tiêu dài hạn là tái cân bằng nền kinh tế đất nước để không phải phụ thuộc quá nhiều vào việc bán hàng cho phần còn lại của thế giới, cùng với việc dựa vào chi phí cơ sở hạ tầng và bất động sản, đã góp phần vào vấn đề nợ của Trung Quốc.

Sự phụ thuộc sâu hơn vào thị trường nước ngoài cũng có nguy cơ làm bùng phát căng thẳng thương mại. Thặng dư thương mại của Trung Quốc với thế giới đạt mức cao nhất trong nhiều năm là 535 tỷ đô la vào năm 2020, trong khi thặng dư của Trung Quốc với Mỹ tăng 7% lên 317 tỷ đô la so với một năm trước đó. Tháng 9 năm nay, thặng dư thương mại của Trung Quốc với Hoa Kỳ đã tăng lên mức kỷ lục hàng tháng là 42 tỷ USD.

Sebastian Eckardt, nhà kinh tế hàng đầu về Trung Quốc tại Ngân hàng Thế giới ở Bắc Kinh, cho biết: “Theo một số cách, Covid-19 đã phóng đại một số sự mất cân bằng trong nền kinh tế Trung Quốc. Trung Quốc không thể quay lại dựa vào xuất khẩu như động cơ tăng trưởng chính”.

Biết được những rủi ro, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã ưu tiên thúc đẩy nhu cầu trong nước trong hơn một thập kỷ. Sự thúc đẩy trở nên cấp thiết hơn vào năm ngoái, khi nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đặt ra kế hoạch “lưu thông nội địa” (domestic circulation) ưu tiên tiêu dùng nội địa như một trong những nguồn tăng trưởng chính của Trung Quốc trong khi giảm sự phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài và xuất khẩu. Tuy nhiên, người tiêu dùng Trung Quốc có vẻ đã không hợp tác.

Iris Pang, nhà kinh tế tại Ngân hàng ING ở Hồng Kông, cho biết: “Covid-19 đã thay đổi tâm lý của người Trung Quốc và ảnh hưởng đến niềm tin tiêu dùng của họ”.

Ngoài lo ngại về những đợt bùng phát virus mới, nhiều người tiêu dùng Trung Quốc còn lo lắng rằng tăng trưởng thu nhập yếu và triển vọng việc làm bên ngoài các nhà máy là không lớn. Hàng loạt các quy định mới trong những tháng gần đây đối với các ngành sinh lợi, bao gồm các công ty giáo dục tư nhân và các công ty công nghệ như Ant Group Co. và Didi Global Inc., đã khiến giới trẻ Trung Quốc lo ngại về cơ hội việc làm, ảnh hưởng đến mức độ sẵn sàng chi tiêu của họ.

Một số nhà kinh tế và chủ sở hữu bất động sản lo ngại rằng thị trường nhà ở có thể trải qua một đợt điều chỉnh.

Theo một cuộc khảo sát của UBS, tỷ lệ tiết kiệm của Trung Quốc, vốn đã cao hơn nhiều so với Mỹ và các nền kinh tế lớn khác, đã tăng lên 45,2% vào tháng 5 này so với mức 43,2% vào năm 2020 và 40,6% vào năm 2019.

Khi nhiều khách hàng kìm hãm mua sắm, tiêu dùng ngày càng trở thành một phần nhỏ hơn của nền kinh tế Trung Quốc. Năm 2020, tiêu dùng tư nhân chiếm 38,1% tổng sản phẩm quốc nội, mức thấp nhất kể từ năm 2016 và giảm so với mức 39,2% vào năm 2019.

Tại Hoa Kỳ, tiêu dùng cá nhân tính theo tỷ trọng GDP là 67,4% vào cuối năm 2020, bằng với năm 2019. Nó đã tăng lên 69% vào tháng 6/2021.

Các nhà nghiên cứu và chuyên gia kinh tế cho biết, để các hộ gia đình Trung Quốc chi tiêu nhiều hơn đòi hỏi phải giải quyết các vấn đề cơ cấu khó giải quyết, chẳng hạn như bất bình đẳng kéo dài và thiếu mạng lưới an sinh xã hội rộng khắp, khiến nhiều gia đình muốn tiết kiệm hơn trong trường hợp khẩn cấp.

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang đề cập đến một sự ưu tiên chính sách mới, được mô tả là “thịnh vượng chung” (common prosperity), nhằm mục đích phân tán sự giàu có đồng đều hơn trong xã hội. Các mục tiêu của sáng kiến, bao gồm cả việc nâng cao thu nhập bình quân đầu người, cuối cùng có thể giúp tái cân bằng nền kinh tế Trung Quốc.

Nhưng sáng kiến đưa ra mức thuế cao hơn và phân phối lại của cải từ các gia đình giàu có hơn hoặc từ các chính quyền địa phương đến những người Trung Quốc bình thường hơn, có thể gây khó về mặt chính trị.

Michael Pettis, giáo sư tài chính tại Đại học Bắc Kinh, lập luận rằng trừ khi các hộ gia đình Trung Quốc nhận được phần lớn hơn trong tăng trưởng chung của đất nước, còn không thì khả năng chi tiêu của họ sẽ tiếp tục bị hạn chế. Nhưng các bước như cải thiện mạng lưới an sinh xã hội có nghĩa là làm cho các hộ gia đình trở nên giàu có hơn với nguồn chi phí của chính quyền địa phương, vốn để chi trả cho các chương trình này.

Ông Pettis nói: “Lấy tiền từ người giàu sang cho người nghèo có thể khá khó khăn về mặt chính trị, nhưng việc chuyển tài sản và thu nhập của chính quyền địa phương cho các hộ gia đình thậm chí còn khó khăn hơn”.

Tin khác

Tài chính - Thị Trường
Sau thông tin Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) sẽ tiến hành chia cổ tức khủng cho nhà đầu tư, cổ phiếu TCB bật mạnh, giá trị vốn hoá tăng hơn 10 ngàn tỷ đồng trong phiên giao dịch hôm nay, ngày 28/3.
10 giờ
Tài chính - Thị Trường
Ngược với đà tăng mạnh hồi giữa tháng 3, việc giảm hút ròng tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước gần đây là tín hiệu cho thấy quy mô của đợt hút ròng sớm đạt đến mức đỉnh điểm. Với kỳ vọng đồng USD giữ giá tăng, biên độ mất giá của đồng VND có thể nới rộng lên mức 3% trong nửa đầu năm 2024.
11 giờ
Tài chính - Thị Trường
Đã có nhiều công nghệ tốt để bảo quản nông sản, thực phẩm tươi lâu nhưng giá thành rất cao khiến chúng chưa thể thương mại hóa. 
12 giờ
Tài chính - Thị Trường
Giá xăng Ron 95 tiếp tục tăng và chạm mốc 24.816 đồng/lít trong chiều nay 28/3.
12 giờ
Tài chính - Thị Trường
Liên quan đến sự cố hệ thống VNDirect bị "sập", trong thông cáo gửi đêm 27/3, VNDirect cho biết đang dự thảo các chính sách mới để chia sẻ và bù đắp với những bất tiện mà khách hàng gặp phải trong những ngày không thể giao dịch.
18 giờ
Tài chính - Thị Trường
Doanh nghiệp cung ứng nội địa đang nỗ lực tạo ra các loại nguyên vật liệu tốt để phục vụ cho doanh nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu, thay vì phải nhập ngoại. Điều này giúp Việt Nam từng bước xây dựng nền công nghiệp tự chủ, tự cường.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
VNDirect đã tiến tới bước đầu trong lộ trình khôi phục lại hệ thống, tuy nhiên lệnh bán trong phiên chiều ngày càng mạnh với hàng loạt lô lớn được trao tay đưa VND trở thành cổ phiếu có khối lượng giao dịch lớn nhất trên thị trường.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Các khu công nghiệp, khu kinh tế tiếp tục là điểm sáng hấp dẫn đầu tư khi "hút" được 27,7 tỷ USD vốn FDI. Số dự án đầu tư mới, vốn đầu tư điều chỉnh và vốn FDI thực hiện đều tăng 37% so với cùng kỳ. Để tạo lợi thế cạnh tranh, việc "chuyển mình" sang khu công nghiệp sinh thái là xu hướng tất yếu.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Sự cố tại Công ty VNDirect đang khiến nhà đầu tư có tài khoản chứng khoán tại công ty vô cùng lo lắng. Không ít nhà đầu tư đặt câu hỏi, liệu công ty này sẽ bồi thường thiệt hại như thế nào cho nhà đầu tư khi đã hai ngày qua họ không thể giao dịch?
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Đồng hành chiến lược đưa nguồn nhiên liệu sạch, thân thiện với môi trường tới các khu công nghiệp và đô thị trên cả nước, Công ty cổ phần Phân phối Khí thấp áp Dầu khí Việt Nam (PV GAS DISTR) tiếp tục đáp ứng nhu cầu sử dụng khí thiên nhiên ngày càng cao bằng việc đưa vào vận hành Hệ thống cấp bù LPG tại Hệ thống phân phối khí thấp áp (LGDS) Tiền Hải – Thái Bình.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Ngày 25/3, Công ty chứng khoán VNDIRECT cho biết đang làm việc với các tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam và phối hợp xử lý cùng cơ quan chức năng, thông tin và tài sản của khách hàng được bảo đảm trạng thái an toàn...
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Trong báo cáo mới nhất cập nhật kinh tế về Việt Nam, Ngân hàng Standard Chartered dự báo tăng trưởng GDP quý 1/2024 của Việt Nam duy trì ở mức vừa phải, đạt 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái (quý 4/2023 đạt 6,7%).
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Chỉ sau 5 tháng, giá cà phê đã tăng hơn 61%, mức tăng kỷ lục của mặt hàng này từ trước đến nay. Mặc dù "sốt giá", nhưng các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê cho biết gặp khó trong việc thu mua nguyên liệu, nhiều đơn hàng phải chịu lỗ nặng mua giá cao để có hàng giao.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo các chuyên gia, Fed đang nghiêng về kịch bản hạ lãi suất 3 lần trong năm 2024. Điều này phù hợp với kỳ vọng thị trường, nên đã phần nào cởi bỏ tâm lý cho các nhà đầu tư. Với những diễn biến này, chỉ số VN-Index có thể hướng tới vùng kháng cự tâm lý quanh 1.300 điểm trong tuần giao dịch mới.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan, tính đến 15/3, ngành nông nghiệp có 5 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, lần lượt là gỗ và sản phẩm gỗ, cà phê, thuỷ sản, gạo và rau quả. Với sự khởi đầu tích cực, nhiều kỳ vọng để cán đích mục tiêu 55 tỷ USD trong năm 2024.
4 ngày
Xem thêm