Thứ năm, 20/11/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Tỷ lệ nội địa hóa còn rất thấp, công nghiệp điện tử cần bước đột phá

Huyền Trang
- 14:37, 15/04/2021

(DNTO) - Dù là quốc gia xuất khẩu điện tử lớn thứ 12 thế giới và thứ 3 trong khối ASEAN, nhưng có đến khoảng 95% giá trị thuộc khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Vì vậy, phát triển ngành công nghiệp điện tử rất cần bước đột phá.

Ngành linh kiện điện tử Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh trong những năm trở lại đây. Ảnh: T.L.

Ngành linh kiện điện tử Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh trong những năm trở lại đây. Ảnh: T.L.

Ngành công nghiệp điện tử ‘vươn mình’

Theo Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), thời gian qua sản xuất kinh doanh các sản phẩm điện tử nhìn chung tăng trưởng khá cao. Trong quý I/2021, ngành sản xuất điện thoại di động, điện tử và linh kiện đã đạt nhiều kết quả khả quan.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong quý I/2021, sản xuất điện thoại di động đạt 54,4 triệu chiếc, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước, sản lượng sản xuất tivi cũng đạt hơn 4,45 triệu chiếc, tăng 30,9%. Điện thoại và linh kiện điện tử cũng là ngành có giá trị xuất khẩu lớn nhất trong các ngành xuất khẩu của Việt Nam trong quý I/2021, đạt 14,1 tỷ USD, chiếm 18,2% tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 9,3% so với cùng kỳ năm trước.

Nhóm sản phẩm điện tử, máy tính và linh kiện cũng đạt 12 tỉ USD, tăng 31,3% so với cùng kỳ năm trước. Nhìn chung, tỷ trọng xuất khẩu của nhóm hàng này vẫn thuộc về khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và các khối ngành, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trong đó, điện thoại và linh kiện chiếm 99,1%; điện tử, máy tính và linh kiện chiếm 98%.

Năm 2020, sản phẩm điện thoại di động sản xuất đạt 253,2 triệu cái, gấp 1,3 lần năm 2016; tivi lắp ráp đạt hơn 18 triệu cái, gấp 1,7 lần năm 2016. Riêng nhóm hàng điện thoại di động và linh kiện xuất khẩu cả năm 2020 đạt 50,9 tỷ USD, giảm 1% so với năm 2019 do bị ảnh hưởng của dịch Covid-19. Hiện, ngành công nghiệp điện tử Việt Nam chiếm tỷ trọng 17,8% toàn ngành công nghiệp, chủ yếu sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học. Sản phẩm chính của ngành này là linh kiện điện tử, điện thoại nguyên chiếc, linh kiện điện thoại, tivi lắp ráp, máy tính bảng, iPad và máy vi tính.

Đặc biệt, giai đoạn 2016 - 2020, ngành điện tử Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ, với tốc độ tăng trưởng bình quân mỗi năm là 13,94%, trong đó năm 2017 đạt mức tăng cao nhất 35,2%. Số lượng các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài vào lĩnh vực điện tử ngày càng tăng. Nhiều hãng điện tử lớn trên thế giới đã đầu tư xây dựng cơ sở sản xuất sản phẩm điện tử công nghệ cao ở Việt Nam như Samsung, LG, Foxconn…

Doanh nghiệp FDI vẫn ở ‘cửa trên’

Tỷ trọng xuất khẩu của nhóm hàng công nghiệp điện tử vẫn thuộc về khu vực FDI. Ảnh: T.L.

Tỷ trọng xuất khẩu của nhóm hàng công nghiệp điện tử vẫn thuộc về khu vực FDI. Ảnh: T.L.

Mặc dù vậy, Cục Công nghiệp nhìn nhận, năng lực các doanh nghiệp nội địa trong ngành còn nhiều hạn chế, chất lượng, mẫu mã sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu cao của thị trường. Trong khi đó, các doanh nghiệp điện tử nội địa có tiếng trước đây đang phát triển chậm lại hoặc mất dần thương hiệu và chiếm thị phần nhỏ. Mặc dù có một số nhãn hiệu điện tử trong nước mới nổi như điện thoại BPhone, Vsmart, Viettel... tuy nhiên thị trường điện - điện tử dân dụng trong nước chủ yếu do các thương hiệu nước ngoài chiếm lĩnh.

Tỉ lệ nội địa hóa ngành điện tử hiện nay rất thấp, chỉ khoảng 5-10%. Các sản phẩm điện tử trên thị trường Việt Nam đa số là hàng nhập khẩu nguyên chiếc hoặc lắp ráp trong nước bằng phần lớn các linh kiện nhập khẩu. Các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ ngành điện tử trong nước đã có tham gia vào chuỗi giá trị của ngành, tuy nhiên, đa số mới cung cấp các sản phẩm đơn giản có giá trị, hàm lượng công nghệ thấp.

“Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên chủ yếu là do năng lực các doanh nghiệp nội địa trong ngành còn nhiều hạn chế, chất lượng sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu cao của thị trường cũng như của các doanh nghiệp FDI. Sự liên kết giữa các doanh nghiệp cung ứng trong nước với các doanh nghiệp FDI và các tập đoàn đa quốc gia còn mờ nhạt”- Cục Công nghiệp nhấn mạnh.

Doanh nghiệp Việt cần định hướng rõ sản phẩm chiến lược

Doanh nghiệp Việt cần tập trung vào những sản phẩm cốt lõi để phát triển. Ảnh: T.L.

Doanh nghiệp Việt cần tập trung vào những sản phẩm cốt lõi để phát triển. Ảnh: T.L.

Để hỗ trợ ngành công nghiệp điện tử phát triển, Bộ Công Thương đang triển khai nhiều chương trình, dự án hợp tác quốc tế, các doanh nghiệp FDI đã có những chính sách nhất định nhằm hỗ trợ các nhà cung ứng nội địa và bản thân các doanh nghiệp trong nước cũng rất nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh để gia nhập vào chuỗi cung ứng của các FDI.

Đơn cử như Samsung Việt Nam, từ 4 nhà cung ứng cấp 1 thuần Việt năm 2014 đã tăng lên 35 nhà cung ứng năm 2018. Panasonic Việt Nam hiện cũng có 4 doanh nghiệp Việt Nam cung ứng sản phẩm và giá trị cung ứng mới chiếm khoảng 10% giá trị linh kiện đầu vào sản xuất của Panasonic. Canon Việt Nam cũng liên tục tìm kiếm nhà cung cấp Việt Nam để tăng tỷ lệ nội địa hóa.

Để có thể tận dụng cơ hội và thực thi hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA), theo Cục Công nghiệp, doanh nghiệp ngành điện tử cần nâng cao năng lực để có thể tham gia chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp đầu chuỗi đang hoạt động tại Việt Nam và tăng cường tham gia các hoạt động, sự kiện kết nối kinh doanh để có thể tận dụng được những cơ hội kết nối với doanh nghiệp điện tử EU.

Cục Công nghiệp cho rằng cần xây dựng các biện pháp bảo vệ thị trường điện – điện tử tiêu dùng (như thuế phòng vệ, hàng rào kỹ thuật, chống gian lận thương mại, hàng giả và hàng nhập lậu…). Đồng thời tập trung hỗ trợ một số doanh nghiệp triển vọng của Việt Nam trong lĩnh vực điện tử nhằm tạo cơ hội cho các doanh nghiệp này phát triển, đóng vai trò dẫn dắt thị trường điện tử trong nước, đặc biệt là các sản phẩm điện - điện tử gia dụng.

Bên cạnh đó, rà soát, hoàn thiện chính sách pháp luật, đặc biệt là quy định cụ thể về hàng hóa xuất xứ Việt Nam; thực hiện các giải pháp nhằm mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu.

Ngoài ra, Cục Công nghiệp cũng lưu ý doanh nghiệp điện tử cần chú trọng hơn tới việc xác định các sản phẩm cốt lõi, có sức đột phá để thúc đẩy ngành điện tử phát triển nhanh và hiệu quả hơn nữa.

“Mỗi doanh nghiệp tự xác định cho mình những phân khúc sản phẩm và khách hàng phù hợp đồng thời cần tính đến khả năng đón đầu xu hướng tiêu dùng và phát triển công nghệ chung của thế giới trong thời đại hiện nay. Trên cơ sở đó giúp cho doanh nghiệp nội tập trung các nguồn lực để phát triển sản phẩm có năng lực cạnh tranh tốt”- Cục Công nghiệp nhấn mạnh.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Chỉ trong 3 ngày đêm, mưa lũ ở Khánh Hòa đã khiến 10 người chết, 2 người mất tích và 19 người bị thương. Chính phủ đã kịp thời cứu trợ 50 tỷ đồng.
1 ngày
Thời sự - Chính trị
Tổng thống Mỹ, Donald Trump đã thông báo hủy bỏ thuế quan đối ứng đối với thịt bò, cà phê, trái cây nhiệt đới và nhiều loại hàng hóa khác, một động thái bất ngờ trong bối cảnh chính quyền ông đang chịu áp lực ngày càng tăng từ lo ngại kinh tế, dẫn đến ảnh hưởng chính trị.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội XIV khẳng định kinh tế tư nhân là “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế. Đây là một tư duy đột phá mang tính lịch sử. Để hiện thực hóa chủ trương này, cần tập trung vào bốn đột phá về thể chế để gỡ bỏ các rào cản cuối cùng.
6 ngày
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, kinh tế tư nhân (KTTN) được Đảng xác định là "một động lực quan trọng nhất". Để động lực này phát huy, văn hóa doanh nghiệp (VHDN) trở thành mệnh lệnh bắt buộc. Với cốt lõi là đạo đức và thượng tôn pháp luật, VHDN chính là động lực nội sinh, là "hệ điều hành" để KTTN thực thi các đột phá chiến lược quốc gia về đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Mặc dù đây là vấn đề nội bộ của Chính phủ Mỹ, kinh tế Việt Nam không thể tránh khỏi ảnh hưởng do nước này là thị trường xuất khẩu lớn nhất.
1 tuần
Doanh nhân - Doanh nghiệp
Khẩu hiệu hành động "Doanh nhân trẻ Việt Nam - Tiên phong đổi mới - Kiến tạo giá trị - Vững bước vào kỷ nguyên mới - Góp phần xây dựng đất nước phát triển, giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc" không chỉ là một thông điệp. Đây được xem là sứ mệnh, là cam kết hành động của thế hệ doanh nhân trẻ trong nhiệm kỳ VIII - một nhiệm kỳ được kỳ vọng sẽ mở ra trong bối cảnh đặc biệt thuận lợi.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Tranh chấp của các nhà sản xuất chip Trung Quốc tại Hà Lan đã bộc lộ những lỗ hổng trong chuỗi cung ứng tại châu Âu, khiến các nhà sản xuất ô tô trên toàn cầu phải khẩn trương tìm kiếm nguồn cung ứng thay thế và thành lập các nhóm đặc trách để duy trì sản xuất.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện trong 10 tháng đầu năm nay đạt trên 21 tỷ USD, cao nhất của 10 tháng trong 5 năm qua, trong đó dẫn đầu là ngành công nghệ chế biến, chế tạo chiếm 83%, theo sau là hoạt động kinh doanh bất động sản với 7%.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Sau khi giảm tới 70 điểm trong ba phiên liên tiếp, thị trường bất ngờ bật tăng gần 35 điểm trong phiên giao dịch chiều nay, ngày 14/11. Nhóm chứng khoán bất ngờ tăng mạnh với đồng loạt cổ phiếu tím sàn.
2 tuần
Thời sự - Chính trị
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đã đạt được thỏa thuận chi tiết về gói đầu tư 350 tỷ USD của Seoul vào Washington, mở đường cho việc giảm thuế quan đối với hàng hóa Hàn Quốc.
3 tuần
Văn hoá - Xã hội
Ai cũng biết sản xuất, buôn bán hàng giả là hành vi vi phạm pháp luật và đi ngược lại với các nguyên tắc đạo đức của doanh nhân. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn doanh nhân: "Làm giàu không chỉ vì mình mà còn vì dân, vì nước".
3 tuần
Thời sự - Chính trị
Trong Dự thảo Báo cáo Tổng kết 40 năm Đổi mới đang được lấy ý kiến Nhân dân, cụm từ “kinh tế tư nhân” (KTTN) được nhắc đến 12 lần. Con số này không chỉ là một thống kê tần suất. Nó là sự kết tinh của một cuộc cách mạng sâu sắc về tư duy lý luận, một hành trình 40 năm đầy thăng trầm của khu vực kinh tế này, và với hy vọng lớn hơn trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
1 tháng
Thời sự - Chính trị
Việc rút lui này đang định hình lại dòng chảy đầu tư và thương mại toàn cầu, với những tác động rõ rệt đến nhiều ngành công nghiệp, từ công nghệ cao đến sản xuất truyền thống, trong đó Việt Nam nổi lên như một mắt xích thay thế chiến lược.
1 tháng
Thời sự - Chính trị
"Tổ Quốc trong tim: The Concert Film" ra rạp từ hôm nay, 17/10 với các suất chiếu giới hạn với giá vé cố định 65.000 đồng. Toàn bộ lợi nhuận bán vé sẽ được chuyển tới Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
1 tháng
Thời sự - Chính trị
Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV của Đảng, với việc khẳng định “kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất”, không chỉ là một sự thay đổi câu chữ mà là bước tiến đột phá trong tư duy, hứa hẹn mở ra một chương mới cho sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình.
1 tháng
Xem thêm