Thứ năm, 21/08/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Startup đổi mới sáng tạo phải bền bỉ

Thạch Hương
- 10:30, 05/02/2021

(DNTO) - Khi doanh nghiệp khởi nghiệp và không may thất bại nhiều lần, nếu bền chí quay lại, họ sẽ đem kinh nghiệm, số vốn vào thị trường với tâm thế mới. Lúc đó khởi nghiệp mới thực sự có ý nghĩa.

Chia sẻ về khái niệm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) Nguyễn Hoa Cương cho rằng, khái niệm này khoảng 15 năm trước ở Việt Nam còn khá lạ lẫm. Câu chuyện đổi mới sáng tạo chỉ phổ biến khoảng 7 - 8 năm gần đây. Đến năm 2011-2012, khái niệm này mới tương đối rõ nét và nội dung chủ đạo đặt ra lúc bấy giờ là đổi mới sáng tạo hướng đến người thu nhập thấp. Năm 2017, khi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thông qua, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mới chính thức được hỗ trợ.

Công nghệ là yếu tố then chốt giúp nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm dịch vụ. Ảnh: TL

Công nghệ là yếu tố then chốt giúp nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm dịch vụ. Ảnh: TL

Rủi ro cao, lợi nhuận cũng cao

“Về cơ bản, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đem lại giá trị gia tăng cao hơn cho người sử dụng dịch vụ nên startup ở lĩnh vực này cũng khác với doanh nghiệp khởi nghiệp thông thường”, ông Cương cho hay.

Lý giải sự khác biệt, ông nói: “Thông thường, qua một, hai năm sẽ có khoảng 50% doanh nghiệp thất bại. Sau 3-4 năm chỉ còn tồn tại 10 - 20%. Còn nếu là cộng đồng startup thực sự, tỷ lệ thất bại còn cao hơn nhiều, trên 90%. Thậm chí, người ta xác định nếu 100 người khởi nghiệp chỉ có 1 đến 2 người thành công. Tuy nhiên, đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là đầu tư mạo hiểm, rủi ro cao nhưng lợi nhuận cũng cao hơn so với đầu tư thông thường”.

Vậy khởi nghiệp sáng tạo có dễ dàng không? Theo ông Cương, có 3 nhóm có khả năng khởi nghiệp trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

Trước hết, là các doanh nhân trẻ tiềm năng, nhất là các bạn thuộc gia đình có điều kiện, tốt nghiệp các trường chất lượng ở nước ngoài hoặc Việt Nam, có nền tảng giáo dục tốt, có điều kiện tài chính, có hoài bão khẳng định bản thân, khát vọng tự lập trong cuộc sống.

Nhóm thứ hai là các cá nhân đổi mới sáng tạo, nhà khoa học, nhà phát minh, sáng chế - những người sống với ý tưởng hằng ngày.

Nhóm thứ ba là các doanh nhân có hiểu biết, có mạng lưới quan hệ, kinh nghiệm chuyên môn…

Theo ông, ở nhóm thứ nhất, các bạn trẻ chưa có đủ kinh nghiệm để đầu tư số tiền mình có một cách hiệu quả nhất. Nhóm thứ hai, các nhà khoa học chưa hẳn đã nắm thực tế tốt để hiểu rõ nhu cầu thị trường. Nhóm thứ ba, các chủ doanh nghiệp đang loay hoay vật lộn với quá nhiều vấn đề hay đôi khi khởi sự kinh doanh mà chưa hình dung được bài toán tài chính cơ bản về chi phí - lợi nhuận.

Ngoài ra, cũng theo ông Cương, nhiều cá nhân có thể đang rất tự hào với việc nghĩ ra ý tưởng hay nhưng chưa nhận thức được hết những khó khăn khi hiện thực hóa chúng. Hơn nữa, những gì chúng ta có chưa chắc là những gì thị trường cần.

Đổi mới sáng tạo không phải là xu hướng thời trang của năm

Một thống kê không chính thức khẳng định có đến 80% startup đổi mới sáng tạo hoạt động không quá 2 năm.

Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành một số chính sách để hỗ trợ khởi nghiệp, song còn rất nhiều việc cần làm để xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh ở Việt Nam.

Trước hết, phải bắt đầu từ việc phát huy tích cực vai trò của các thành tố chủ chốt trong hệ sinh thái: các cơ quan hoạch định chính sách, những tập đoàn lớn, viện nghiên cứu và đại học, các quỹ và cá nhân đầu tư, các tổ chức trung gian hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp, các tổ chức quốc tế, diễn đàn hợp tác song và đa phương, các hiệp hội doanh nghiệp và giới truyền thông.

Empty
Để đổi mới sáng tạo thành công, không phải cứ đi tìm lỗ hổng để bù đắp mà là tinh thần phục vụ doanh nghiệp phải được quan tâm hơn từ khâu nghiên cứu khả thi đến thương mại hoá những kết quả nghiên cứu. Sáng tạo phải được hỗ trợ thiết thực để thị trường hoá thì mới có hiệu quả.

Ông Nguyễn Hoa Cương, Phó Viện trưởng CIEM

Nếu các thành tố trong hệ sinh thái được thiết lập quan hệ theo hướng đơn giản, hiệu quả, đặt doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo làm trung tâm, ta sẽ tránh được việc mất nhiều thời gian và công sức để cầu gặp được đúng cung như hiện nay. Toàn bộ hệ sinh thái phải được vận hành trong một hệ thống pháp luật tạo thuận lợi cao nhất, ít rủi ro nhất cho người khởi nghiệp.

Việc phát triển doanh nghiệp hay hỗ trợ khởi nghiệp nói chung và đổi mới sáng tạo nói riêng là cả một quá trình, không phải xu hướng thời trang của năm nay hay năm sau.

“Để đổi mới sáng tạo thành công, không phải cứ đi tìm lỗ hổng để bù đắp mà là tinh thần phục vụ doanh nghiệp phải được quan tâm hơn từ khâu nghiên cứu khả thi đến thương mại hoá những kết quả nghiên cứu. Sáng tạo phải được hỗ trợ thiết thực để thị trường hoá thì mới có hiệu quả.”

Những rào cản ngăn bước tiến của startup Việt

Ông Nguyễn Hoa Cương cho rằng, ở Việt Nam, gánh nặng tuân thủ quản lý tài chính gây khó cho nhà nghiên cứu đổi mới sáng tạo. Điều này là rào cản lớn nhất khiến người làm đổi mới sáng tạo không có được nguồn tài chính. Kể cả khi đã có nguồn thì khả năng tiếp cận vốn của các startup cũng rất hạn chế. “Các startup do mới thành lập nên thường không có khả năng thế chấp để vay tiền”.

Khó khăn trong tiếp cận khoa học công nghệ và tìm nguồn nhân lực được đào tạo bài bản chuyên sâu, sự yếu kém trong liên kết của cộng đồng startup cũng là những rào cản quan trọng. Ngoài ra, còn phải kể đến những khó khăn trong tìm kiếm mặt bằng sản xuất và mô hình quản lý tốt để phát triển kỹ năng”, ông Cương chỉ ra.

Trước những rào cản như vậy, theo ông Cương, vấn đề then chốt là ngoài việc định hình tốt ý tưởng kinh doanh, các doanh nghiệp phải giải bài toán chi phí và trả lời câu hỏi sẽ làm ra sản phẩm, dịch vụ gì; hướng đến ai; cung cấp cho đối tượng nào; dự kiến doanh thu và liên hệ với những thành tựu của thế giới để xác định mình sẽ đứng đâu và bước đi ra sao.

Phải thay máu thường xuyên

Để câu chuyện đổi mới sáng tạo đi vào thực tế, Phó viện trưởng Nguyễn Hoa Cương nhấn mạnh: “Startup là biểu hiện của sự bền bỉ, không phải hôm nay thất bại rồi thì thôi, cứ thấy khó là dừng lại, bỏ cuộc. Mỗi lần có doanh nghiệp mới đăng ký thì phần lớn đó là người đã thất bại nhiều lần, khi quay lại họ sẽ đem kinh nghiệm, số vốn vào thị trường với tâm thế mới. Lúc ấy startup mới thực sự có ý nghĩa”.

Ông Cương cho biết thêm, theo công bố mới đây từ Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), hiện chính sách về đổi mới sáng tạo của Việt Nam rất đầy đủ, trong đó có cả Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tuy nhiên, doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chưa được hỗ trợ toàn diện để đổi mới sáng tạo. Rất nhiều cuộc thi hoạt động sáng kiến trong sinh viên, thanh niên, nông dân nhưng kết quả thu được từ thương mại hóa các sáng kiến không có vì thiếu các hoạt động triển khai tiếp theo.

Thanh niên khởi nghiệp 2020. Ảnh: TL.

Thanh niên khởi nghiệp 2020. Ảnh: TL.

Từng giữ vị trí tổ trưởng tổ chuyên trách đề án Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia và là Phó cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), ông Nguyễn Hoa Cương cho rằng, để tạo tính đột phá trong đổi mới sáng tạo, trước hết, giới nghiên cứu phải thay đổi tư duy theo hướng làm vì giá trị thực sự của sản phẩm, bởi giá trị gia tăng của sản phẩm thấp, coi như không thành công trong đổi mới sáng tạo.

“Muốn vậy, phải có công nghệ. Công nghệ là yếu tố then chốt giúp nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm dịch vụ. So với Nhật Bản, Hàn Quốc đầu tư từ 30 - 40% cho khoa học công nghệ, Việt Nam còn thua rất xa khi chỉ đầu tư cho lĩnh vực này có 1%. Không có thế mạnh về sử dụng công nghệ, không thể nói tới đổi mới sáng tạo”, ông Cương khẳng định.

Tin khác

Tài chính - Thị Trường
Xu thế chốt lời của thị trường trong phiên sáng nhanh chóng được dòng tiền đón nhận khiến thị trường bật tăng trở lại. Dù rung lắc mạnh mẽ, VN-Index từng mất gần 40 điểm trong phiên sáng, tuy nhiên kết phiên chỉ số vẫn chinh phục đỉnh cao mới 1.664 điểm trong phiên giao dịch ngày 20/8.
12 giờ
Tài chính - Thị Trường
Nvidia và các nhà cung cấp sản phẩm phần cứng AI dẫn đầu đợt tăng giá cổ phiếu khi lo ngại về thuế quan giảm bớt.
19 giờ
Tài chính - Thị Trường
Thị trường chứng khoán Mỹ vừa trải qua một phiên giao dịch đầy biến động vào thứ Ba (19/8), chứng kiến sự sụt giảm mạnh của nhóm cổ phiếu công nghệ, trong khi các nhà đầu tư trên toàn cầu đều đang dồn sự chú ý vào bài phát biểu sắp tới của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), ông Jerome Powell.
19 giờ
Tài chính - Thị Trường
Tháng 7/2025 ghi dấu một bước tiến tích cực của Masan khi mảng bán lẻ WinCommerce tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, củng cố kỳ vọng vào triển vọng kinh doanh nửa cuối năm. Kết quả này không chỉ khẳng định hiệu quả chiến lược mở rộng và tối ưu vận hành, mà còn trở thành động lực quan trọng hỗ trợ xu hướng tăng giá của cổ phiếu MSN, vốn vừa vượt đỉnh một năm và thu hút mạnh mẽ dòng tiền trên thị trường.
21 giờ
Tài chính - Thị Trường
Định giá của thị trường mới chỉ ở mức trung bình 5 năm, tương đương với thị trường tương tự Việt Nam. Dòng tiền vẫn chưa có dấu hiệu tăng trưởng nóng. Theo SSI Research, mức tăng điểm thị trường ở hiện tại vẫn chưa phản ánh hết câu chuyện tăng trưởng sắp tới của Việt Nam.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Dù nhận định thị trường sẽ tích cực cho đến cuối năm nay, nhưng nhóm nghiên cứu của Agriseco Research vẫn lưu ý nhà đầu tư 3 yếu tố ảnh hưởng đến thị trường cần quan sát: tỷ giá, thuế quan Mỹ và bất ổn chính trị trên toàn cầu.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Thị trường hàng hóa nguyên liệu thế giới vừa khép lại một tuần giao dịch (11-17/8) đầy biến động với những gam màu đối lập.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Dù một lượng tiền lớn đổ vào thị trường, ghi nhận trên 65 ngàn tỷ đồng trên cả ba sàn, nhưng VN-Index vẫn mất hơn 10 điểm, với hơn 600 mã giảm giá trước lực bán chốt lời mạnh mẽ của nhà đầu tư.
5 ngày
Tài chính - Thị Trường
Dù có tới gần 400 cổ phiếu giảm sàn, hơn 780 mã đứng giá tuy nhiên thị trường vẫn tăng gần 30 điểm nhờ động lực đến từ nhóm cổ phiếu ngân hàng VCB, MBB, HDB, VPB.
6 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), phiên giao dịch ngày 13/8 khép lại với bức tranh giằng co trên thị trường hàng hóa nguyên liệu. Chỉ số MXV-Index nhích nhẹ 0,06% lên 2.177 điểm, phản ánh sự phân hóa rõ nét giữa các nhóm mặt hàng.
6 ngày
Tài chính - Thị Trường
Nhiều cổ phiếu ngân hàng đã tăng tới 30 - 40%, tuy nhiên theo nhiều chuyên gia, cổ phiếu ngân hàng vẫn nổi bật với tính an toàn và triển vọng tăng trưởng trong dài hạn.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Theo chuyên gia, cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và ổn định tỷ giá sẽ là câu chuyện được nhắc nhiều trong thời gian đó, theo đó lãi suất khả năng tăng nhẹ nhưng không gây tác động quá lớn tới thị trường.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Giữa bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và một thỏa thuận "đình chiến thuế quan" sắp hết hạn, Tổng thống Mỹ Donald Trump một lần nữa khuấy động thị trường nông sản toàn cầu với một tuyên bố táo bạo: kêu gọi Trung Quốc tăng mua đậu tương của Mỹ lên gấp bốn lần.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Thị trường chứng khoán chính thức vượt mốc 1.600 điểm, mốc điểm lịch sử, vào phiên sáng nay, 11/8. Mốc điểm này dường như không quá bất ngờ với thị trường trong bối cảnh dòng tiền mạnh mẽ vẫn cuồn cuộn chảy vào, phân bổ linh hoạt tìm kiếm cơ hội ở tất cả các nhóm ngành.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Với mức tăng trưởng GDP 6,42% trong quý II/2025, Việt Nam đang chứng tỏ khả năng duy trì ổn định vĩ mô giữa nhiều biến động. Song, cơ hội bứt phá chỉ thành hiện thực nếu những nút thắt về thể chế, năng suất lao động và động lực tăng trưởng mới được giải quyết kịp thời và đồng bộ.
1 tuần
Xem thêm