Thứ bảy, 19/07/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Giá trị truyền thống của ngày Tết trong tâm thức người Việt

Lương Gia Cát Tường
- 18:37, 13/01/2025

(DNTO) - Nhớ cách đây nhiều năm, trong dư luận rộ lên ý kiến xoay quanh đề nghị bỏ Tết cổ truyền. Nhưng cuối cùng, trải qua thăng trầm thời cuộc cho dù có những giá trị bị thay đổi, đảo lộn, giá trị tốt đẹp của ngày Tết cổ truyền trong tâm thức người Việt vẫn mãi còn nguyên vẹn. 

Nhiều ngày lễ hội được du nhập

Trong quá trình giao lưu hội nhập quốc tế, nước ta du nhập ngày càng nhiều lễ hội phương Tây. Trong năm hầu như không có tháng nào là không có “ngày lễ, ngày kỷ niệm”.

Có những lễ hội mang yếu tố chính trị, tôn giáo, ngoại giao như Tết Dương  lịch, Lễ Noel, Lễ hội hoa Anh Đào, Ngày Quốc tế Phụ nữ... Có các lễ hội theo trend, tự phát, được hưởng ứng nồng nhiệt - đặc biệt là giới trẻ - như một hiện tượng văn hóa - xã hội mang màu sắc mới mẻ như Valentine – Lễ Tình Nhân; Mother's Day - Ngày của Mẹ; Father's Day - Ngày của Cha; Lễ hội Halloween; Ngày Quốc tế Đàn ông - Men's Day; Ngày Quốc tế Ôm tự do - International Free Hugs Day; Ngày Quốc tế Hạnh phúc - International Day of Happiness…

Gói bánh chưng. Ảnh: Internet

Gói bánh chưng. Ảnh: Internet

Các thống kê tạm thời cho thấy, tuy các lễ hội này chỉ chiếm tỷ lệ  khoảng 0,12 % tổng số lễ hội trên cả nước, nhưng có thể nói chúng đã có những tác động nhất định với một bộ phận người dân Việt.

Ngoài một vài hiện tượng bị lạm dụng, biến tướng theo hướng tiêu cực phải nói phần lớn các lễ hội này giúp giới trẻ thỏa mãn nhu cầu giao lưu văn hóa toàn cầu, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của người dân, kích cầu kinh tế tiêu dùng…

Chúng tỏ ra phù hợp với cuộc sống hiện đại tất bật, gấp gáp, không có nhiều thời gian, không cần bỏ công chuẩn bị bởi các lễ hội thường diễn ra nhanh gọn lẹ chỉ trong một ngày. Mặt khác, ngoại trừ lễ Noel, các lễ hội khác cũng không rườm rà "nghi lễ" mà nghiêng về phần “hội” nhiều hơn. Chúng tạo ra cơ hội vui chơi, giải trí, mua sắm, tặng quà, ăn uống giao lưu người thân, bạn bè.

Hội nhập văn hóa là một phần không thể thiếu trong hội nhập toàn cầu hiện nay. Tuy nhiên cho dù có du nhập bao nhiêu lễ hội từ các nước thì trong tâm thức người Việt, Tết Nguyên đán vẫn luôn giữ vai trò quan trọng và thiêng liêng mang nét truyền thống đặc trưng được lưu truyền qua nhiều thế hệ của dân tộc mình.

Tết Nguyên đán mang đậm bản sắc dân tộc

Tết mỗi vùng miền tuy có những nét riêng nhưng tựu trung, mọi phong tục tập quán đều hướng đến những giá trị căn bản như nhau. Đó là thời khắc con cháu gác lại mọi công ăn việc làm diễn ra trong năm để hướng về nguồn cội, tạ ơn tổ tiên, ông bà, tưởng nhớ tiền nhân đã khuất, thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”; Là thời điểm sum họp gia đình, thăm thú bà con họ hàng chúc thọ người già, mừng tuổi cho trẻ con, gắn kết tình cảm gia đình dòng tộc; là cơ hội tỏ lòng tôn sự trọng đạo, thể hiện trong câu thành ngữ “Mùng một tết cha, mùng hai tết mẹ, mùng ba tết thầy”…

Tết Nguyên đán cũng là tiết mở đầu cho một năm mới, chào đón một chu kỳ mới với mong muốn được nhiều sức khỏe, mùa màng bội thu, của cải, thóc lúa đầy nhà, cuộc sống tươi vui, an nhàn, ấm no, sung túc, may mắn quanh năm… được người dân gửi gấm vào niềm tin “đầu xuôi đuôi lọt”.

Để đạt được như thế, người ta phải tốn thời gian chuẩn bị rất lâu. Không chỉ để phục vụ “ăn” tết (lương thực, thực phẩm, bánh mứt) mà còn “chơi” tết (hoa kiểng, trang trí).

Ngày nay, tết cổ truyền đã có nhiều sự thay đổi cho phù hợp với hoàn cảnh xã hội. Các dịch vụ dọn dẹp vệ sinh trang hoàng nhà cửa; các dịch vụ mua bán giao tận nơi của các sàn thương mại điện tử, siêu thị, cửa hàng… với rất nhiều mặt hàng phong phú, giá cả ổn định, đã hỗ trợ người dân rất hữu hiệu trong khâu chuẩn bị ăn và chơi tết.

Cúng gia tiên ngày tết. Ảnh:Internet

Cúng gia tiên ngày tết. Ảnh:Internet

Tết ngày nay không còn kéo dài từ ngày 20 tháng Chạp năm cũ sang đến mùng 10 năm mới như ngày xưa. Tết diễn ra ít ngày hơn, đỡ vất vả hơn nhưng nét văn hóa truyền thống trong ẩm thực ngày tết, các phong tục như bữa cơm tất niên chiều 30, đón giao thừa, xông đất, đi lễ xin lộc, chúc tết, mừng tuổi… vẫn được gìn giữ rõ nét và sâu đậm.

Cho dù trong năm có bao nhiêu ngày lễ lội đi nữa, thì ngày Tết Nguyên đán vẫn cần được gìn giữ lưu truyền cho muôn đời sau. Hy vọng rằng theo thời gian, theo sự phát triển của xã hội, theo sự biến đổi của cuộc sống, tết sẽ tự “uốn mình” thích nghi, tồn tại để nhắc nhở con cháu mình dù đi đâu, ở đâu cũng luôn nhớ về nguồn cội, vun đắp tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. 

Tin khác

Văn hoá - Xã hội
Kết lại 'Sketch A Rose' in Saigon, ca sĩ Hà Anh Tuấn đã gửi lời hẹn đến khán giả vào ngày 18/10/2025: “Hãy cùng diện tà áo dài Việt Nam và hội ngộ tại thánh đường nghệ thuật vào mùa thu này”. Điểm đến của lời hẹn ấy chính là Dolby Theatre - “trái tim nghệ thuật” của Hollywood, Los Angeles.
17 giờ
Văn hoá - Xã hội
Vài năm trở lại đây, xu hướng tiêu dùng trong giới trẻ đã có sự thay đổi lớn. Đó là tiêu dùng dựa trên cảm xúc. Họ không chỉ quan tâm đến chức năng hay giá cả của sản phẩm như trước đây. Họ chọn mua những sản phẩm mang lại cho họ nhiều cảm xúc: Gọi là xu hướng “tiêu dùng cảm xúc”. Liệu đây có phải là thị trường tiềm năng nhắm tới của các doanh nghiệp?  
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Vòng Bán kết toàn quốc cuộc thi Hoa khôi Sinh viên Việt Nam 2024 kết hợp cùng đêm Gala trao giải Trẻ Concert mùa 1 đã phá vỡ mọi khuôn khổ về thời gian, chương trình đã thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết của hàng ngàn sinh viên từ 6 giờ sáng, tạo nên một "buổi hòa nhạc bình minh" rực rỡ, tôn vinh vẻ đẹp toàn diện và tài năng âm nhạc của thế hệ trẻ Việt Nam.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Vòng chung kết game show Kilowatt - Học sinh chung tay sử dụng điện an toàn, tiết kiệm Mùa 2 diễn ra gay cấn giữa 3 đội thi đến từ các trường: THCS Hòa Hưng, phường Hòa Hưng; THCS Nguyễn Văn Luông, phường Bình Phú và THCS Hiệp Phú, phường Tăng Nhơn Phú. Kết quả chung cuộc, Trường THCS Nguyễn Văn Luông giành chiến thắng áp đảo trở thành Quán quân mùa thứ 2.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Thành công của ca phẫu thuật phức tạp không chỉ thể hiện năng lực chuyên môn vượt trội mà còn là minh chứng cho hiệu quả của mô hình điều trị đa chuyên khoa tại Vinmec - nơi mọi khâu từ chẩn đoán đến phẫu thuật đều được phối hợp chặt chẽ, xử lý toàn diện.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Cuộc đua sản xuất Media24h, sân chơi làm phim ngắn dành cho sinh viên và các bạn trẻ yêu điện ảnh, chính thức bước vào giai đoạn cao trào với 45 đội thi lọt vào vòng sản xuất.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Với hơn 400 cổ vật đồ gốm từ thời kỳ đầu với niên đại hàng ngàn năm, nam diễn viên Chi Bảo đã bất ngờ công bố sở hửu bảo tàng gốm thời dựng nước với cổ vật quốc gia và nhiều sưu tập độc bản, đặt  tại Phường An Khánh, TP.HCM.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Mega Booming – Huế 2025 không chỉ “cháy vé' mà còn là cú hích mới cho tư duy làm du lịch gắn với âm nhạc tại Việt Nam. Người đứng sau dự án – ông Châu LE – hiện là CEO BamBoo Artists Agency.
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Để chuẩn bị cho sự kiện đặc biệt nhân ngày cưới của mình, nam rapper Đat G đã cùng ekip tung album phòng thu với tên gọi: 1 được 2.
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Chào Show là chương trình nghệ thuật âm nhạc dân tộc mới ra đời tại TP.HCM. Show do đạo diễn Tất My Loan dàn dựng, nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng sáng tác tổ khúc Giang sơn gấm vóc gồm 12 bài cho 16 nghệ sĩ trình diễn trên 30 nhạc cụ âm nhạc của 54 dân tộc Việt Nam.
6 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nổi tiếng là ông vua lò sấy miền Tây với nhiều năm nghiên cứu thành công các loại máy sấy lúa tiết kiệm nhiên liệu và cho ra đời thành phẩm chất lượng, doanh nhân Dương Xuân Quả - Giám đốc Công ty THNH MTV Công nghệ Sau thu hoạch còn được biết đến với việc đưa tinh dầu macca vào chăm sóc sức khoẻ, làm đẹp cho nhiều người.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Đạo diễn Trần Thành Trung - nhà sản xuất của dự án cộng đồng quy mô quốc gia 'Viet Nam Love' chia sẻ về hành trình ấp ủ và phát triển một dự án nghệ thuật mang tầm vóc và giá trị lâu dài, đánh dấu cột mốc quan trọng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước và 80 năm thành lập nước CHXHCN Việt Nam.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Thời gian gần đây, dư luận hết sức hoang mang, lo lắng, thậm chí ám ảnh bởi các vụ hỏa hoạn đều đặn xảy ra hầu như liên tiếp mỗi ngày. Thiệt hại về người và của rất nặng nề khi đám cháy rơi vào những nơi tập trung đông người như chung cư, các địa điểm kinh doanh dịch vụ hoặc các nhà xưởng, kho bãi… Theo các chuyên gia, nguyên nhân hàng đầu cũa hỏa hoạn có liên quan đến sử dụng điện
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Trải qua những biến cố về sức khỏe, Hồng Nhung chọn âm nhạc là nơi tìm lại chính mình - không bi lụy mà hướng tới hy vọng và tương lai. MV "Tự hỏi" vừa khắc họa tinh thần mạnh mẽ, vừa là lời khẳng định bản lĩnh trở lại của nữ ca sĩ.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Ngày 9/7, tại Hà Nội đã diễn ra cuộc họp báo phát động Giải thưởng Quảng cáo sáng tạo Việt Nam - Vạn Xuân Awards 2025.
1 tuần
Xem thêm