Thứ tư, 03/12/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Giá trị truyền thống của ngày Tết trong tâm thức người Việt

Lương Gia Cát Tường
- 18:37, 13/01/2025

(DNTO) - Nhớ cách đây nhiều năm, trong dư luận rộ lên ý kiến xoay quanh đề nghị bỏ Tết cổ truyền. Nhưng cuối cùng, trải qua thăng trầm thời cuộc cho dù có những giá trị bị thay đổi, đảo lộn, giá trị tốt đẹp của ngày Tết cổ truyền trong tâm thức người Việt vẫn mãi còn nguyên vẹn. 

Nhiều ngày lễ hội được du nhập

Trong quá trình giao lưu hội nhập quốc tế, nước ta du nhập ngày càng nhiều lễ hội phương Tây. Trong năm hầu như không có tháng nào là không có “ngày lễ, ngày kỷ niệm”.

Có những lễ hội mang yếu tố chính trị, tôn giáo, ngoại giao như Tết Dương  lịch, Lễ Noel, Lễ hội hoa Anh Đào, Ngày Quốc tế Phụ nữ... Có các lễ hội theo trend, tự phát, được hưởng ứng nồng nhiệt - đặc biệt là giới trẻ - như một hiện tượng văn hóa - xã hội mang màu sắc mới mẻ như Valentine – Lễ Tình Nhân; Mother's Day - Ngày của Mẹ; Father's Day - Ngày của Cha; Lễ hội Halloween; Ngày Quốc tế Đàn ông - Men's Day; Ngày Quốc tế Ôm tự do - International Free Hugs Day; Ngày Quốc tế Hạnh phúc - International Day of Happiness…

Gói bánh chưng. Ảnh: Internet

Gói bánh chưng. Ảnh: Internet

Các thống kê tạm thời cho thấy, tuy các lễ hội này chỉ chiếm tỷ lệ  khoảng 0,12 % tổng số lễ hội trên cả nước, nhưng có thể nói chúng đã có những tác động nhất định với một bộ phận người dân Việt.

Ngoài một vài hiện tượng bị lạm dụng, biến tướng theo hướng tiêu cực phải nói phần lớn các lễ hội này giúp giới trẻ thỏa mãn nhu cầu giao lưu văn hóa toàn cầu, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của người dân, kích cầu kinh tế tiêu dùng…

Chúng tỏ ra phù hợp với cuộc sống hiện đại tất bật, gấp gáp, không có nhiều thời gian, không cần bỏ công chuẩn bị bởi các lễ hội thường diễn ra nhanh gọn lẹ chỉ trong một ngày. Mặt khác, ngoại trừ lễ Noel, các lễ hội khác cũng không rườm rà "nghi lễ" mà nghiêng về phần “hội” nhiều hơn. Chúng tạo ra cơ hội vui chơi, giải trí, mua sắm, tặng quà, ăn uống giao lưu người thân, bạn bè.

Hội nhập văn hóa là một phần không thể thiếu trong hội nhập toàn cầu hiện nay. Tuy nhiên cho dù có du nhập bao nhiêu lễ hội từ các nước thì trong tâm thức người Việt, Tết Nguyên đán vẫn luôn giữ vai trò quan trọng và thiêng liêng mang nét truyền thống đặc trưng được lưu truyền qua nhiều thế hệ của dân tộc mình.

Tết Nguyên đán mang đậm bản sắc dân tộc

Tết mỗi vùng miền tuy có những nét riêng nhưng tựu trung, mọi phong tục tập quán đều hướng đến những giá trị căn bản như nhau. Đó là thời khắc con cháu gác lại mọi công ăn việc làm diễn ra trong năm để hướng về nguồn cội, tạ ơn tổ tiên, ông bà, tưởng nhớ tiền nhân đã khuất, thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”; Là thời điểm sum họp gia đình, thăm thú bà con họ hàng chúc thọ người già, mừng tuổi cho trẻ con, gắn kết tình cảm gia đình dòng tộc; là cơ hội tỏ lòng tôn sự trọng đạo, thể hiện trong câu thành ngữ “Mùng một tết cha, mùng hai tết mẹ, mùng ba tết thầy”…

Tết Nguyên đán cũng là tiết mở đầu cho một năm mới, chào đón một chu kỳ mới với mong muốn được nhiều sức khỏe, mùa màng bội thu, của cải, thóc lúa đầy nhà, cuộc sống tươi vui, an nhàn, ấm no, sung túc, may mắn quanh năm… được người dân gửi gấm vào niềm tin “đầu xuôi đuôi lọt”.

Để đạt được như thế, người ta phải tốn thời gian chuẩn bị rất lâu. Không chỉ để phục vụ “ăn” tết (lương thực, thực phẩm, bánh mứt) mà còn “chơi” tết (hoa kiểng, trang trí).

Ngày nay, tết cổ truyền đã có nhiều sự thay đổi cho phù hợp với hoàn cảnh xã hội. Các dịch vụ dọn dẹp vệ sinh trang hoàng nhà cửa; các dịch vụ mua bán giao tận nơi của các sàn thương mại điện tử, siêu thị, cửa hàng… với rất nhiều mặt hàng phong phú, giá cả ổn định, đã hỗ trợ người dân rất hữu hiệu trong khâu chuẩn bị ăn và chơi tết.

Cúng gia tiên ngày tết. Ảnh:Internet

Cúng gia tiên ngày tết. Ảnh:Internet

Tết ngày nay không còn kéo dài từ ngày 20 tháng Chạp năm cũ sang đến mùng 10 năm mới như ngày xưa. Tết diễn ra ít ngày hơn, đỡ vất vả hơn nhưng nét văn hóa truyền thống trong ẩm thực ngày tết, các phong tục như bữa cơm tất niên chiều 30, đón giao thừa, xông đất, đi lễ xin lộc, chúc tết, mừng tuổi… vẫn được gìn giữ rõ nét và sâu đậm.

Cho dù trong năm có bao nhiêu ngày lễ lội đi nữa, thì ngày Tết Nguyên đán vẫn cần được gìn giữ lưu truyền cho muôn đời sau. Hy vọng rằng theo thời gian, theo sự phát triển của xã hội, theo sự biến đổi của cuộc sống, tết sẽ tự “uốn mình” thích nghi, tồn tại để nhắc nhở con cháu mình dù đi đâu, ở đâu cũng luôn nhớ về nguồn cội, vun đắp tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. 

Tin khác

Văn hoá - Xã hội
Không chỉ đơn thuần là màn “comeback”, Album Phao cứu sinh được ra mắt như một cột mốc cho sự chuyển mình mạnh mẽ của Hương Tràm trong âm nhạc sau 5 năm đi du học tại Mỹ. Dự án cũng cho thấy Hương Tràm chuyển mình từ một “công chúa ballad” của Vpop đến nghệ sĩ dám lựa chọn con đường riêng mang màu sắc Cinematic Pop.
13 giờ
Văn hoá - Xã hội
Sau thiên tai, giai đoạn tái thiết là rất quan trọng, bao gồm: Khôi phục điện, nước, và các dịch vụ công cộng, sửa chữa và xây dựng lại nhà cửa, trường học, bệnh viện, đường sá, cầu cống... Tuy nhiên, ngoài khôi phục các cơ sở vật chất phục vụ đời sống, sản xuất thì tái thiết còn bao gồm tái lập cuộc sống người dân. Đặc biệt là đối với trẻ em.
17 giờ
Văn hoá - Xã hội
Giai đoạn 2–4 tuổi được các chuyên gia gọi là “khủng hoảng ăn uống sinh lý”. Hầu hết trẻ đều trải qua ít nhất vài tuần lười ăn, nhưng với một số bé, cơn biếng ăn kéo dài hàng tháng, thậm chí nửa năm, biến mỗi bữa ăn thành cuộc chiến đầy nước mắt và áp lực cho cả gia đình.
1 ngày
Văn hoá - Xã hội
Hai chương trình truyền hình Anh trai vượt ngàn Chông Gai và Gia đình Haha đồng loạt chiến thắng tại chương trình Vietnam iContent Awards 2025, ghi nhận sự yêu mến và sức lan tỏa với công chúng.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Với tinh thần hướng về người dân miền Trung vượt qua khó khăn do ảnh hưởng bão lụt, sớm ổn định cuộc sống, Công ty phát hành sách Fahasa đã thực hiện 3 đợt hỗ trợ với tổng kinh phí 3 tỷ đồng.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Biếng ăn, kén ăn ở trẻ nhỏ luôn là nỗi lo lớn nhất của cha mẹ, bởi nó không chỉ khiến bé chậm tăng cân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển chiều cao và trí tuệ trong những năm đầu đời.
2 ngày
Văn hoá - Xã hội
Mỗi ngày có hàng nghìn bà mẹ rơi vào vòng xoáy căng thẳng chỉ vì một câu hỏi: “Hôm nay con lại ăn được bao nhiêu?”. Bé ngồi đồng hồ trước bát cơm, mẹ chạy theo đút từng thìa, ông bà đứng bên cạnh dọa nạt, không khí bữa ăn lúc nào cũng nặng nề.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Sự kiện Sống trọn vẹn 2025 do Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), Hội Phòng chống HIV/AIDS TP.HCM, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (Sở Y tế TP.HCM) phối hợp với Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Bầu Trời Xanh tổ chức, tại Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM. Hoa hậu Hương Giang và nhiều nghệ sĩ đã cùng đồng hành.
3 ngày
Văn hoá - Xã hội
Giữa vùng đất bazan còn nhiều khó khăn của Đắk Nông (nay là Lâm Đồng), Trường Tiểu học Hiểu Về Trái Tim Đắk Nông bước sang năm học thứ hai với chỉ 37 học sinh của ba lớp. Con số nhỏ, nhưng câu chuyện về ngôi trường này lại mang giá trị rất riêng: một mô hình giáo dục được nuôi dưỡng từ tình thương.
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Đêm chung kết Miss International 2025 vừa diễn ra tại Nhật Bản, Hoa hậu Thanh Thủy có màn final walk đầy cảm xúc, kết thúc nhiệm kỳ rực rỡ. Đại diện Việt Nam năm nay, Hoa hậu Kiều Duy cũng có màn trình diễn ấn tượng, dù dừng chân sớm hơn mong đợi.
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Du thuyền ẩm thực Rever Cruise sở hữu không gian đa văn hóa với trải nghiệm ẩm thực đa dạng – chính thức đi vào hoạt động tại Cảng Sài Gòn – Bến Nhà Rồng, hướng về cầu Phú Mỹ, TP.HCM, hứa hẹn trở thành điểm đến mới mẻ và thú vị cho du khách trong và ngoài nước.
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Thời trang giả tuy không trực tiếp giết người nhưng chúng cũng gây ra nhiều tác hại đối với người tiêu dùng, với doanh nghiệp và nền kinh tế quốc gia không thua kém thực phẩm hay thuốc giả. Là người tiêu dùng, chúng ta cần sáng suốt nhận định và mua đúng thời trang chính hãng vừa bền đẹp vừa ích nước lợi nhà.   
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Trong hành trình nuôi con nhỏ, có lẽ không nỗi ám ảnh nào lớn bằng việc bé biếng ăn, chậm tăng cân hay hay ốm vặt. Nhiều mẹ đổi món liên tục, thử đủ cách dỗ dành, thậm chí ép ăn mà tình hình vẫn không cải thiện. Thực ra, nguyên nhân sâu xa thường nằm ở một nơi mà mắt thường không nhìn thấy: hệ vi sinh đường ruột của bé.
4 ngày
Văn hoá - Xã hội
Nguyễn Trọng Hà được biết đến qua phong cách hội họa giàu chất thơ, thủy chung với vẻ đẹp thị dân và nhịp sống lặng lẽ. Tranh của ông không tìm đến sự kịch tính hay phô trương, mà dừng lại ở những lát cắt rất đời: một dáng người thoáng dưới nắng chiều, khoảnh khắc gió làm tà áo khẽ rung, hay lớp sương mỏng phủ lên buổi sớm Hà Nội…
5 ngày
Văn hoá - Xã hội
Từng là gương mặt quen thuộc trong tuần lễ thời trang dành cho trẻ em, Tuấn Khải – người mẫu nhí nổi bật trong làng mẫu Việt – tiếp tục khiến khán giả chú ý khi lần đầu tham gia lĩnh vực điện ảnh với vai diễn trong bộ phim “Cưới vợ cho cha”, do đạo diễn Nguyễn Ngọc Lâm thực hiện và siêu mẫu Xuân Lan giữ vai trò sản xuất.
1 tuần
Xem thêm