Thứ hai, 15/09/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Cuộc xâm lược của 'tăng giá đột biến' - Bài 1: Mô hình cũ, công nghệ mới

Xuân Hạo
- 19:40, 19/09/2023

(DNTO) - “Tăng giá đột biến” là một mô hình giá cả không mới, nhưng nay nó đang “xâm lược” ra khắp các ngành nghề.

Mô hình tăng giá đột biến nay hiện diện ở khắp các thể loại sản phẩm, dịch vụ. Ảnh: FT

Mô hình tăng giá đột biến nay hiện diện ở khắp các thể loại sản phẩm, dịch vụ. Ảnh: FT

Thực khách tại nhà hàng Coach House giữa lòng thành phố London, Anh Quốc bỗng dưng gặp phải một tin khó chịu: Giá bia lại tăng.

Stonegate, công ty quản lý nhà hàng, quán bar lớn nhất nước Anh, và cũng là công ty đứng đằng sau Coach House, đã công bố họ sẽ đòi khách hàng thêm 20p (penny) nữa cho mỗi ly bia, áp dụng cho những khung giờ cao điểm vào buổi chiều hay cuối tuần. Đây là một phần của chính sách “định giá dao động” của họ.

“Tăng giá đột biến” là gì?

“Giá dao động”, một cụm từ trong ngành, được biết đến với tên gọi “tăng giá đột biến” (Surge pricing) bởi người tiêu dùng, là khi một doanh nghiệp phải điều chỉnh giá vào những thời điểm nhất định để thích ứng với thay đổi cung và cầu. Biện pháp này đã tồn tại trong ngành hàng không kể từ những năm 1983, khi chính quyền Mỹ ngưng kiểm soát giá vé máy bay.

Khi khách hàng đặt mua vé chuyến bay hay đặt phòng khách sạn, họ phải làm quen với nhịp độ của mô hình “giá dao động”. Đặt sớm hay ở mùa vắng khách thì được giá rẻ, đặt trễ hay trong những ngày lễ bận rộn thì phải chấp nhận giá cao.

Tuy vậy, ngày nay “giá dao động” ngày càng phổ biến hơn, xuất hiện trong nhiều ngành nghề, dịch vụ, thể loại sản phẩm, và được thay đổi với tốc độ chóng mặt nhờ có các thuật toán máy tính, trí thông minh nhân tạo.

Amazon, một ví dụ điển hình, thay đổi giá cứ mỗi 10 phút, sử dụng hàng triệu thông tin dữ liệu được thu thập liên tục, để cạnh tranh với đối thủ cũng như theo dõi nhu cầu người dùng.

“Mô hình này sẽ xuất hiện ở khắp mọi nơi”, Robert Cross quả quyết. Ông là người đã tạo ra mô hình máy tính cho định giá dao động mà hãng hàng không Delta Air Lines đã sử dụng trong những năm 1980, và sau đó được áp dụng bởi các hãng khách sạn khổng lồ Marriott, Hyatt và InterContinental Hotels Group.

Hình ảnh tiêu cực
Khi lạm phát đang dần ăn vào lợi nhuận các doanh nghiệp, và chi phí ứng dụng mô hình máy tính ngày càng trở nên thấp hơn, “tăng giá đột biến” càng trở nên hấp dẫn cho các ngành nghề chưa bao giờ sử dụng nó.

Robert Cross cho rằng: “Nó không chỉ tăng lợi tức của doanh nghiệp mà còn có lợi cho người tiêu dùng”. Một nghiên cứu hồi 2018 của Viện Công nghệ Massachusetts cho thấy mô hình “tăng giá đột biến” đã giúp các hãng hàng không tăng lợi nhuận từ 1% đến 4%.

Thế nhưng, không phải ngành nào người tiêu dùng cũng chào đón mô hình “tăng giá đột biến”. 

Dịch vụ xe công nghệ Uber đã phải hoàn tiền cho nhiều người dùng khi hệ thống của họ “giật” giá lên cao chóng mặt sau sự kiện tấn công khủng bố Cầu London vào tháng 6/2017.

Thực khách Anh Quốc đang phải đối mặt với vấn đề giá cả dao động. Ảnh: FT

Thực khách Anh Quốc đang phải đối mặt với vấn đề giá cả dao động. Ảnh: FT

Trong những năm qua, fan hâm mộ đã nhiều lần bày tỏ sự bất bình với mức giá lên xuống dữ dội của dịch vụ bán vé sự kiện Ticketmaster. Công ty mẹ của hãng này, Live Nation Entertainment, đang bị điều tra bởi Bộ Tư pháp Mỹ với cáo trạng thao túng độc quyền.

Marco Bertini, giáo sư tiếp thị tại trường kinh doanh Esade ở Barcelona, người tư vấn cho Tập đoàn Boston về phương thức định giá, cảnh báo: “Thử thách là phải đảm bảo không có hiệu ứng tiêu cực, như làm khách hàng phật ý hay không hiểu rõ việc điều chỉnh giá. Điểm mấu chốt là trong cách thức giao tiếp với khách hàng”.

Bài 2: Một vấn đề nhiều tranh cãi

Tin khác

Tài chính - Thị Trường
Chính sách thuế quan mới của Mỹ đã tạo ra một cú sốc lớn trên thị trường cà phê toàn cầu, trực tiếp đẩy giá cà phê tại nước này lên mức cao nhất trong gần 30 năm. Đây là một vấn đề đặc biệt nghiêm trọng khi Mỹ là nhà nhập khẩu cà phê lớn nhất thế giới và phụ thuộc gần như 100% vào nguồn cung từ nước ngoài.
11 giờ
Tài chính - Thị Trường
Việt Nam đang đến gần cột mốc nâng hạng thị trường, mở ra cơ hội cho dòng vốn toàn cầu gia nhập sâu hơn. Trong đó, cổ phiếu của Tập đoàn Masan (HOSE: MSN) sở hữu vốn hóa gần 4,8 tỷ USD, với thanh khoản cao và room ngoại còn rộng cùng nền tảng kinh doanh vững chắc, được kỳ vọng sẽ được dòng vốn ngoại “chọn mặt gửi vàng”.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Cuộc đối đầu trên thị trường đồ chơi sưu tầm đang nóng hơn bao giờ hết khi Miniso chính thức bước vào cuộc chơi với loạt sản phẩm Wakuku. Quyết định táo bạo này được đưa ra sau khi đối thủ Pop Mart làm mưa làm gió toàn cầu với búp bê Labubu, đạt doanh thu và lợi nhuận tăng kỷ lục.
6 ngày
Tài chính - Thị Trường
VN-Index vượt ngưỡng kháng cự quan trọng 1.700 điểm vào sáng nay với lực đỡ lớn đến từ nhóm cổ phiếu ngân hàng, bất động sản.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Việc các chỉ số nợ công của Việt Nam được giữ ở mức thấp kỷ lục, chỉ 34% GDP vào cuối năm 2024, đang tạo ra một dư địa chính sách tài khóa chưa từng có. Đây vừa là cơ hội vàng để thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, vừa là áp lực đòi hỏi hiệu quả sử dụng vốn phải được đặt lên hàng đầu trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
VinFast Evo Grand đang ghi điểm trong mắt người dùng với “cốp rộng miên man”, phạm vi hoạt động lên tới 262 km/lần sạc cùng giá bán mềm hơn hẳn xe xăng cùng cỡ.
2 tuần
Tài chính - Thị Trường
Riêng tháng 8, giá trị bán ròng của nhà đầu tư ngoại trên cả 3 sàn đã đạt trên 30 ngàn tỷ đồng, con số này chiếm tới 48% tổng giá trị bán ròng của khối này kể từ đầu năm tới nay.
2 tuần
Tài chính - Thị Trường
PDD Holdings, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc và là công ty mẹ của nền tảng đang gây bão toàn cầu Temu, vừa công bố kết quả kinh doanh quý II đầy ấn tượng.
2 tuần
Tài chính - Thị Trường
Đồng loạt nhiều cổ phiếu ngân hàng tăng đỉnh lịch sử, thu hút mạnh dòng tiền trên thị trường và trở thành trụ đỡ cho thị trường chinh phục các mốc kỳ lục mới.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
Xu thế chốt lời của thị trường trong phiên sáng nhanh chóng được dòng tiền đón nhận khiến thị trường bật tăng trở lại. Dù rung lắc mạnh mẽ, VN-Index từng mất gần 40 điểm trong phiên sáng, tuy nhiên kết phiên chỉ số vẫn chinh phục đỉnh cao mới 1.664 điểm trong phiên giao dịch ngày 20/8.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
Nvidia và các nhà cung cấp sản phẩm phần cứng AI dẫn đầu đợt tăng giá cổ phiếu khi lo ngại về thuế quan giảm bớt.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
Thị trường chứng khoán Mỹ vừa trải qua một phiên giao dịch đầy biến động vào thứ Ba (19/8), chứng kiến sự sụt giảm mạnh của nhóm cổ phiếu công nghệ, trong khi các nhà đầu tư trên toàn cầu đều đang dồn sự chú ý vào bài phát biểu sắp tới của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), ông Jerome Powell.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
Tháng 7/2025 ghi dấu một bước tiến tích cực của Masan khi mảng bán lẻ WinCommerce tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, củng cố kỳ vọng vào triển vọng kinh doanh nửa cuối năm. Kết quả này không chỉ khẳng định hiệu quả chiến lược mở rộng và tối ưu vận hành, mà còn trở thành động lực quan trọng hỗ trợ xu hướng tăng giá của cổ phiếu MSN, vốn vừa vượt đỉnh một năm và thu hút mạnh mẽ dòng tiền trên thị trường.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
Định giá của thị trường mới chỉ ở mức trung bình 5 năm, tương đương với thị trường tương tự Việt Nam. Dòng tiền vẫn chưa có dấu hiệu tăng trưởng nóng. Theo SSI Research, mức tăng điểm thị trường ở hiện tại vẫn chưa phản ánh hết câu chuyện tăng trưởng sắp tới của Việt Nam.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
Dù nhận định thị trường sẽ tích cực cho đến cuối năm nay, nhưng nhóm nghiên cứu của Agriseco Research vẫn lưu ý nhà đầu tư 3 yếu tố ảnh hưởng đến thị trường cần quan sát: tỷ giá, thuế quan Mỹ và bất ổn chính trị trên toàn cầu.
3 tuần
Xem thêm