Nội ngoại cạnh tranh khốc liệt

Thị trường tiêu dùng Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn đối với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Theo số liệu từ Nielsen, tổng doanh thu bán lẻ ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) đã tăng 12% trong năm 2023. Các thương hiệu nổi tiếng như Unilever, Nestlé, và Vinamilk... đang cạnh tranh không chỉ về giá cả, mà còn về chất lượng và đổi mới. 

Sự xuất hiện ngày càng nhiều của các thương hiệu nội địa và quốc tế mới, đặc biệt trong các lĩnh vực như thực phẩm hữu cơ, sản phẩm làm đẹp tự nhiên và các dịch vụ thương mại điện tử ngày càng đốt nóng cuộc đua này. Một số thương hiệu nội địa như Biti’s, Marou Chocolate, Cocoon phải tìm cách xây dựng uy tín bằng chất lượng sản phẩm và các chiến lược tiếp cận thị trường độc đáo. Chẳng hạn Biti’s đã thành công trong việc tái định vị thương hiệu với các dòng sản phẩm thời trang hiện đại hướng tới giới trẻ.

Ở mặt trận quốc tế, các thương hiệu mới như Beyond Meat (thực phẩm chay), The Body Shop (sản phẩm làm đẹp thân thiện môi trường), và Dyson (thiết bị gia dụng cao cấp) đang tìm cách chiếm lĩnh thị trường Việt Nam thông qua các chiến dịch quảng cáo mạnh mẽ và chiến lược định giá phù hợp. Sự tham gia của các thương hiệu này đã tạo ra áp lực lớn đối với cả các thương hiệu truyền thống và mới nổi.

Vòng xoáy giảm giá

Sự cạnh tranh càng trở nên khốc liệt hơn khi người tiêu dùng ngày nay có xu hướng tìm kiếm giá trị tối ưu từ sản phẩm. Một trong những yếu tố được chú ý nhất là giá cả. Theo khảo sát từ PwC, hơn 72% người tiêu dùng Việt Nam cho biết họ thường so sánh giá cả và chất lượng trước khi quyết định mua hàng.

Đó cũng là lý do phân khúc giá dưới 500.000 VNĐ chiếm 80% thị phần doanh số của ngành công nghiệp mỹ phẩm, trong đó 35% doanh số đến từ các sản phẩm trong khoảng 200.000-500.000 đồng, theo Brands Vietnam. 

Để đáp ứng điều này, nhiều doanh nghiệp áp dụng chiến lược giảm giá hoặc tung ra các chương trình khuyến mãi liên tục. Các chiến dịch khuyến mãi và giảm giá đã trở thành vũ khí chủ chốt của các doanh nghiệp và sàn thương mại điện tử tại Việt Nam nhằm thu hút khách hàng. Các sự kiện giảm giá lớn như "Ngày đôi" (11.11, 12.12) hay "Black Friday" được tổ chức thường niên bởi các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, và Tiki. Các chương trình này thường đi kèm với các ưu đãi mạnh như giảm giá đến 90%, miễn phí vận chuyển, hoặc hoàn tiền khi mua hàng.

Không chỉ các sàn thương mại điện tử, các thương hiệu lớn như Vinamilk, Biti’s, và Samsung cũng tận dụng tối đa các dịp lễ để tung ra các chiến dịch giảm giá sâu. Vinamilk thường tổ chức các chương trình giảm giá sản phẩm sữa và quà tặng kèm vào các dịp lễ lớn như Tết Nguyên Đán. Biti’s thì sử dụng các dịp nghỉ hè hoặc tựu trường để tung ra các sản phẩm giày giảm giá hoặc combo mua 1 tặng 1. Những chiến dịch này không chỉ giúp doanh nghiệp đẩy mạnh doanh số mà còn tăng cường nhận diện thương hiệu.

Ngoài ra, một xu hướng mới đang phát triển mạnh là sự kết hợp giữa livestream bán hàng và giảm giá ngay trong các buổi phát sóng. Điều này không chỉ tạo sự tương tác trực tiếp với khách hàng mà còn kích thích nhu cầu mua sắm ngay lập tức. Theo báo cáo của Bain & Company, hơn 45% người tiêu dùng Việt Nam đã từng mua hàng thông qua livestream vào năm 2023, và con số này dự kiến tiếp tục tăng.

Áp lực đè nặng

Tuy nhiên, áp lực từ việc giảm giá liên tục cũng tạo ra thách thức lớn cho biên lợi nhuận và yêu cầu doanh nghiệp phải tối ưu hóa chi phí vận hành để duy trì lợi nhuận.

Bởi lẽ giảm giá thường dẫn đến giảm trực tiếp lợi nhuận trên mỗi sản phẩm bán ra. Đối với các doanh nghiệp nhỏ hoặc có chi phí sản xuất cao, việc duy trì các chương trình khuyến mãi liên tục có thể gây áp lực lớn về tài chính. Chưa kể, các chương trình giảm giá thường đi kèm với việc tăng cường quảng bá, kho bãi và vận chuyển, tạo thêm gánh nặng cho bộ máy vận hành.

Khi một doanh nghiệp tung ra chiến dịch giảm giá mạnh, đối thủ cạnh tranh thường có xu hướng làm theo để giữ thị phần. Điều này tạo ra một vòng xoáy giảm giá không hồi kết, gây tổn hại lâu dài cho toàn ngành. Nếu khách hàng chỉ mua hàng khi có khuyến mãi, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì doanh số khi không có các chương trình giảm giá.

Việc giảm giá liên tục có thể tác động đến giá trị thương hiệu, khiến người tiêu dùng đánh giá thấp giá trị thực sự của sản phẩm, làm giảm uy tín và khả năng định giá cao trong tương lai.

Vì vậy, để cạnh tranh không chỉ bằng giá, doanh nghiệp cần đầu tư vào việc cải tiến sản phẩm và trải nghiệm khách hàng. Điều này đòi hỏi chi phí và nguồn lực lớn nhưng buộc phải làm để phát triển bền vững.

Bên cạnh giá cả, người tiêu dùng Việt Nam đang ngày càng đòi hỏi cao hơn về chất lượng sản phẩm, dịch vụ, và trải nghiệm mua sắm. Đồng thời, họ có xu hướng ưa chuộng các sản phẩm thân thiện với môi trường, hữu cơ, và có xuất xứ rõ ràng. Theo báo cáo từ McKinsey, 64% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm bền vững. Đây là hướng đi lâu dài doanh nghiệp cần hướng tới.