Thứ năm, 01/06/2023

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Việt Nam dốc sức cho hạt cà phê chống biến đổi khí hậu - Bài 2: Tìm ứng cử viên

Xuân Hạo
- 22:48, 19/05/2023

(DNTO) - Để thách thức ngôi vị của hạt cà phê Arabica là không dễ chút nào. May thay, đã có nhiều động lực từ chính phủ, bạn bè quốc tế và hộ nông dân để tìm kiếm và nuôi dưỡng "ứng cử viên" sáng giá nhất từ cây Robusta.

Bài 1: Bức tranh đang thay đổi

Nông dân Đinh Thị Mừng đi giữa vườn cà phê tại Di Linh, Lâm Đồng. Vườn của gia đình bà đã ứng dụng phương thức trồng bền vững, xen canh và giảm phân bón. Ảnh: Washington Post

Nông dân Đinh Thị Mừng đi giữa vườn cà phê tại Di Linh, Lâm Đồng. Vườn của gia đình bà đã ứng dụng phương thức trồng bền vững, xen canh và giảm phân bón. Ảnh: Washington Post

Hạt Arabica vẫn giữ vững một lượng lớn “fan hâm mộ”, dù là ở ngay tại Việt Nam. Nhiều quán cà phê pha chế đặc biệt (specialty coffee) chỉ phục vụ mỗi loại hạt này, thậm chí còn tự hào họ chỉ sử dụng Arabica.

“Nhưng ngày nay, ngày càng có nhiều người nhận ra họ còn có các lựa chọn khác ngoài Arabica” - theo bà Vanúsia Nogueira, Giám đốc điều hành của Tổ chức Cà phê quốc tế.

Tìm kiếm “ứng cử viên”

Tại Bảo Lộc, Lâm Đồng, một “ứng cử viên” tranh ngôi với Arabica đang được ươm mầm: Một giống Robusta có biệt hiệu “xanh lùn”.

Tên chính thức của loại cây này là “Trường Sơn 5” (TS5), đặt theo tên của hai anh em nông dân Phạm Xuân Trường (sinh năm 1967) và Phạm Quang Sơn - những người đầu tiên giới thiệu giống cây này trong một hội chợ địa phương. 

Thân dày dặn, chắc chắn, độ cao xâm xấp, cây “xanh lùn” có khả năng chống chịu cứng cỏi với các hiểm họa từ môi trường, trong đó có cả các loại sâu bệnh, nấm từng tàn phá các nông trại trồng cà phê ở Trung Mỹ.

Vườn trồng cà phê thí nghiệm của ECOM tại Bảo Lộc, Lâm Đồng. Ảnh: Washington Post

Vườn trồng cà phê thí nghiệm của ECOM tại Bảo Lộc, Lâm Đồng. Ảnh: Washington Post

Chính phủ Việt Nam gần đây đã công nhận TS5 là một giống cây trồng đặc biệt, cần chú ý để nghiên cứu và lai tạo. Năm 2022, Liên minh Châu Âu đã bật đèn xanh cho một dự án kết hợp với hãng thương mại nông nghiệp ECOM Agroindustrial, nghiên cứu cách ghép gốc TS5 vào các giống cây cà phê Robusta yếu hơn để tạo ra những giống cà phê mới.

Thuận Sarzynski, chuyên gia dẫn đầu nỗ lực trồng cà phê bền vững tại Việt Nam, một dự án bởi ECOM Agroindustrial, đang chăm sóc cây Robusta tại vườn ươm thí nghiệm Bảo Lộc. Ảnh: Washington Post

Thuận Sarzynski, chuyên gia dẫn đầu nỗ lực trồng cà phê bền vững tại Việt Nam, một dự án bởi ECOM Agroindustrial, đang chăm sóc cây Robusta tại vườn ươm thí nghiệm Bảo Lộc. Ảnh: Washington Post

Mục tiêu của dự án này, theo nhà nghiên cứu Thuận Sarzynski, là để tạo ra một giống cây “siêu cà phê” có thể chịu đựng được tất cả các hiểm họa từ biến đổi môi trường, và vẫn có thể cho ra sản lượng cao.

Ngoài Robusta, dự án của Liên minh Châu Âu cũng đang xem xét Liberica, một loại cây cà phê có rễ sâu, có thể sống sót trong các đợt hạn hán. Giống cà phê này đã được trồng với số lượng ít tại Việt Nam. Nhiều nhà nông cũng đã bắt đầu tự thí nghiệm ghép giống Robusta và Liberica.

Mô hình vườn trồng mới

Giữa trưa nắng đổ, Nguyen Trung Than, chăm chú xem xét hàng cây TS5 đều tăm tắp. Anh là một chuyên gia gieo trồng thuộc dự án của ECOM, quản lý chăm sóc vườn ươm thí nghiệm ở Bảo Lộc.

Nguyen Trung Than, chuyên gia ươm cây mầm, tại vườn cà phê thí nghiệm của ECOM, Bảo Lộc. Ảnh: Washington Post

Nguyen Trung Than, chuyên gia ươm cây mầm, tại vườn cà phê thí nghiệm của ECOM, Bảo Lộc. Ảnh: Washington Post

“Nhìn này” - Nguyen Trung Than chỉ một nhánh cây dày lá, xum xuê các quả mọng cà phê. Anh giải thích, đến mùa thu hoạch, mỗi cây có thể cho ra 30 ký quả cà phê, một sản lượng gấp đôi so với các giống cây cà phê khác.

Vùng cao nguyên khí trời mát mẻ hơn, nhưng chỉ mới chớm hè mà nhiệt độ đã xấp xỉ 30 độ C. Liệu những chú “lùn xanh” này có thể chịu nổi cái nóng?

Than lau trán, cười tự hào: “Nó không sợ đâu”.

Các nhà nghiên cứu đang rất tự tin vào giá trị của các giống cây Robusta ở Việt Nam. Nhưng các chuyên gia cho biết, để bảo vệ tiềm năng đó, các nhà nông cần phải ngưng việc theo đuổi sản lượng đến “vắt kiệt” đất trồng - một yêu cầu khó đòi hỏi cho những ai đang tìm cách thoát cảnh đói nghèo.

Hàng chục thập kỷ lạm dụng phân bón và canh tác độc canh - hình thức chỉ trồng một loại cây trồng để tăng sản lượng, đã làm thuyên giảm điều kiện trồng trọt ở các vùng cao nguyên Nam Trung bộ.

Đó là lời nhận xét của Bùi Đắc Hảo, người giám sát chương trình cho Tổ chức Sáng kiến Thương mại Bền vững (The Sustainable Trade Initiative - IDH), một tổ chức phi lợi nhuận.

Các hãng tiêu thụ cà phê đang tìm cách khuyến khích bà con nông dân cỡ nhỏ giảm việc sử dụng phân bón và trồng các loại cây khác theo mô hình xen canh, phát triển điều kiện đất trồng.

Vào 2018, IDH đã mở một chương trình thí điểm tại Di Linh, một huyện gần kề Bảo Lộc, đưa ra nhiều ưu đãi khuyến khích nông dân trồng cây bơ, sầu riêng và các loại cây ăn trái khác trong vườn của họ.

“Phải mất một thời gian dài chúng tôi mới thuyết phục được bà con”, ông Hảo cho biết. Thành quả là cho đến năm ngoái (2022), con số hộ nông dân tham gia xen canh đã tăng từ 7% lên thành 62%.

Từ vườn nhà ra đến thế giới
Trồng trọt theo phương thức hữu cơ không chỉ có lợi cho đất trồng mà còn có lợi cho hạt cà phê - theo lời ông Tới Nguyễn, một nhà nông ở Bảo Lộc. Trong vòng 5 năm qua, ông đã phục hồi một nông trại trồng cà phê, biến nó thành một nông trại tự nhiên hơn.

Ông Tới Nguyễn giữa nhà kho chứa cà phê Robusta đạt chuẩn chất lượng cao. Ảnh: Washington Post

Ông Tới Nguyễn giữa nhà kho chứa cà phê Robusta đạt chuẩn chất lượng cao. Ảnh: Washington Post

Trong vườn của ông Tới Nguyễn, các loại cây bản địa mọc xen kẽ, cỏ dại và dây leo chen lấn với các cây cà phê. Trồng trọt như thế hóa ra lại có lợi cho cây cà phê, giúp chúng mọc mạnh mẽ hơn và rồi sau đó cho ra hạt cà phê ngon hơn - theo ông Tới Nguyễn.

Tới Nguyễn là con út trong một gia đình nông dân trồng lúa, đã trải qua một tuổi thơ nghèo đói. Cách đây không lâu, ông đã phải kiếm sống bằng việc bán bắp bên vệ đường. Với ông, việc bước vào lĩnh vực cà phê cao cấp thật sự không thể ngờ tới.

Công nhân xử lý cà phê tại nhà máy thuộc vườn cà phê của Tới Nguyễn. Ảnh: Washington Post

Công nhân xử lý cà phê tại nhà máy thuộc vườn cà phê của Tới Nguyễn. Ảnh: Washington Post

Nhưng ông chỉ mới bắt đầu. “Tôi muốn đi sâu hơn, nâng chất lượng cao hơn”, Tới Nguyễn nói. “Tôi muốn biết mình có thể đi được đến đâu”.

Trong những ngày tới, Tới Nguyễn sẽ bay đến Portland, Oregon, tham gia vào hội chợ cà phê lớn nhất Bắc Mỹ. Ông khá lo lắng vì mình không biết một từ tiếng Anh nào, nhưng ông không mấy lo về chất lượng của cà phê.

Bởi vì, ông vừa khuấy ly cà phê mới pha vừa nói, “chất lượng tự kiểm chứng”.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Lo sợ hiểm họa xung đột ở châu Á, các công ty phương Tây đang tìm cách đưa dây chuyền sản xuất ra khỏi Đài Loan. Nhưng việc cắt đứt quan hệ với đảo quốc này luôn kèm theo một cái giá đắt.
10 giờ
Thời sự - Chính trị
Theo đại biểu Quốc hội, nguồn này có thể linh hoạt bố trí, hỗ trợ ngay cho người lao động, người mất việc làm, hay xây dựng ngay những khu nhà ở cho thuê, nhà trọ cho những người lao động ở các khu chế xuất, khu công nghiệp…, để kích cầu cho nền kinh tế.
1 ngày
Thời sự - Chính trị
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 18 về đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ phát triển thương mại điện tử, chống thất thu thuế, bảo đảm an ninh tiền tệ.
1 ngày
Thời sự - Chính trị
Ngày 29/5/2023, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR) Nguyễn Anh Đức đã có buổi tiếp xúc phái đoàn do ông Gal Saf - Tham tán Thương mại, Đại sứ quán Israel tại Việt Nam dẫn đầu, tìm hiểu cơ hội trao đổi đầu tư và hợp tác mở rộng trên lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam.
1 ngày
Thời sự - Chính trị
Doanh thu bất động sản yếu, sản lượng công nghiệp và sức tiêu thụ ảm đạm, niềm tin vào công cuộc hồi phục kinh tế của Trung Quốc sau Covid-19 đang trở nên nhạt nhòa.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Trong tháng 5/2023, kinh tế Việt Nam có nhiều dấu hiệu khởi sắc, tuy nhiên, nếu tính từ đầu năm cho tới nay, nền kinh tế vẫn “rung lắc” dữ dội. Các dự báo cho thấy, từ nay tới cuối năm, khó khăn, thách thức còn rất lớn. Yêu cầu có giải pháp thiết thực với nỗ lực cao nhất để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 6,5%.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Nhà đầu tư phải hiểu bản thân mình đang thế nào; phải tận dụng được tối đa nguồn lực sẵn có của thương hiệu; đồng thời biết làm việc trên tinh thần cộng tác, bỏ qua sự than phiền và tranh chấp..., khi đó, những chìa khoá "vàng" sẽ mở ra cánh cửa thành công trong hoạt động nhượng quyền thương hiệu.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 là cấp thiết để tháo gỡ kịp thời vướng mắc về thể chế, tạo bệ phóng lớn hơn, mạnh hơn thúc đẩy "đầu tàu" kinh tế của cả nước bứt phá. Song tuyệt đối không lợi dụng xây dựng pháp luật để hợp thức hóa sai phạm.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Việt Nam là một trong những nước rót tiền nhiều nhất cho năng lượng tái tạo (7,4 tỷ USD). Nếu đi đúng lộ trình, đến năm 2030, Việt Nam sẽ xuất khẩu điện.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng giảm một số trường hợp chỉ định thầu, trong đó bỏ quy định áp dụng chỉ định thầu đối với gói thầu tái định cư vì đây là công việc không phức tạp và nhiều nhà thầu có thể thực hiện được.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Cơ quan quản lý mạng Trung Quốc cảnh báo hiểm họa an ninh từ chip bán dẫn sản xuất bởi Micron, một hãng công nghệ Mỹ. Động thái này được đánh giá là một “đòn trả đũa” cho Hội nghị G7 vừa qua.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
“Nền kinh tế có độ mở lớn, trong khi năng lực nội tại còn thấp, sức chống chịu và tính cạnh tranh chưa cao nên chịu tác động, ảnh hưởng lớn bởi các yếu tố bên ngoài. Yếu kém ở các thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, ngân hàng đã lộ rõ trong khó khăn”, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nói.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Giữa lúc môi trường kinh tế đang trở nên khả quan, một quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đưa ra dấu hiệu họ có thể hoãn tăng lãi suất cho vay trong tháng 6.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Ca sĩ Văn Mai Hương vừa chính thức thông báo sẽ trình làng sản phẩm âm nhạc mang tên “Mưa tháng sáu” vào ngày 24/05 tới, kết hợp cùng Grey D, Trung Quân để đón đầu cảm xúc khán giả cho những ngày mưa đang đến.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Để thách thức ngôi vị của hạt cà phê Arabica là không dễ chút nào. May thay, đã có nhiều động lực từ chính phủ, bạn bè quốc tế và hộ nông dân để tìm kiếm và nuôi dưỡng "ứng cử viên" sáng giá nhất từ cây Robusta.
1 tuần