Từ điển giải thích thuật ngữ âm nhạc: Công trình xuất bản vừa hàn lâm, vừa phổ cập kiến thức cho công chúng
Vũ Yến
- 10:51, 23/05/2022
(DNTO) - Từ điển giải thích thuật ngữ âm nhạc là cuốn sách thứ 33 viết về âm nhạc của TS Nguyễn Bách - hội viên Hội Nhạc sĩ Việt Nam, người sáng lập hệ thống Trường Âm nhạc B.A.C.H, thành viên ban biên soạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam.
Từ điển giải thích thuật ngữ âm nhạc.
Sáng 22/5, tại Đường sách TP.HCM, Nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM và Công ty Nghệ thuật Đồng Hành đã giới thiệu công trình Từ điển giải thích thuật ngữ âm nhạc đến công chúng. Đây là đầu sách viết về âm nhạc thứ 33 của TS Nguyễn Bách.
Theo TS Nguyễn Bách, thị hiếu âm nhạc lan tỏa, thay đổi và phổ cập từng ngày. Ở nhiều dân tộc, quốc gia âm nhạc đã là thành phần không thể thiếu của giáo dục cộng đồng. Thời gian qua âm nhạc là đối tượng nghiên cứu của nhiều công trình, sáng tạo từ nhiều tác giả...
Vì thế, ông bắt tay vào viết và cuối tháng 4/2022 cuốn sách được xuất bản.
Đây lần đầu tiên, tại Việt Nam có cuốn Từ điển giải thích thuật ngữ âm nhạc gồm hơn 5.000 mục từ, 8 thứ tiếng, từ lĩnh vực âm nhạc truyền thống đến công nghệ âm nhạc.
TS Nguyễn Bách chia sẻ, khi bắt tay vào soạn thảo cuốn Từ điển giải thích thuật ngữ âm nhạc, ông hết sức lưu ý đến tính phổ cập của những thuật ngữ âm nhạc được chọn làm mục từ.
TS Nguyễn Bách tại buổi giới thiệu tác phẩm thứ 33 của ông. Ảnh: Nguyễn Trung
Từ năm 1999, bộ Thuật ngữ âm nhạc Anh – Đức – Việt và Ý – Pháp – Việt của tác giả Nguyễn Bách đã gây sự chú ý đặc biệt trong giới chuyên môn trên cả nước. Lần đầu tiên có một cuốn từ điển Việt Nam không sắp xếp mục từ theo thứ tự của bảng chữ cái mà theo số Ả Rập. Nhờ sáng kiến đó, các thuật ngữ ở 5 thứ tiếng khác nhau đều trở nên “bình đẳng”, tiếng nào cũng có thể làm chuẩn để tra cứu sang những ngôn ngữ còn lại.
Đặc biệt, ban biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam đã dùng cuốn sách Thuật ngữ âm nhạc Việt – Anh – Ý – Pháp – Đức (2011, tái bản lần 3 năm 2019) làm một trong các tài liệu tham khảo và chọn cuốn sách Nghệ thuật chỉ huy dàn nhạc và hợp xướng (2010) của ông làm một mục từ trong phần “Sách, tạp chí”. Ông cũng là một thành viên chính thức của ban biên soạn này.
Là một người sinh ra, trưởng thành và hoạt động âm nhạc ở miền Nam nhưng Nguyễn Bách lại bảo vệ thành công luận án tiến sĩ ngành Âm nhạc học tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Trong 20 năm tính đến năm 2020, Học viện Âm nhạc Quốc gia có được 41 tiến sĩ âm nhạc học. Nguyễn Bách là một trong số đó và là một trong ba nghiên cứu sinh từ Nhạc viện TP.HCM ra Hà Nội bảo vệ thành công luận án tiến sĩ. Đây là một điều thuận lợi cho ông để hiểu được những khái niệm, cách gọi khác nhau mang tính địa phương đối với một số thuật ngữ âm nhạc chuyên ngành, chẳng hạn “đa âm – phức điệu”, “âm thể – giọng, cung”, “âm giai – thang âm”…
PGS HOÀNG CƯƠNG, CỰU GIÁM ĐỐC NHẠC VIỆN TP.HCM:
Chuẩn hóa, giải thích cặn kẽ các thuật ngữ âm nhạc
Trên thế giới, thí sinh dự thi các cuộc thi quốc tế, chỉ cần sử dụng bản nhạc photocoy thì ban tổ chức đánh rớt liền. Họ quy định phải dùng đúng sách có bản quyền của các nhà xuất bản. Họ quy định khắt khe như thế thì ngành xuất bản, đặc biệt là xuất bản sách âm nhạc mới phát triển.
Trong bối cảnh đó, TS Nguyễn Bách vẫn miệt mài đưa ra các công trình xuất bản, đặc biệt là cuốn "Từ điển giải thích thuật ngữ âm nhạc". Các kiến thức, thuật ngữ âm nhạc không phải ai cũng biết hết. Ngay cả những người làm công tác giảng dạy, đôi khi họ hiểu một khái niệm, nhưng bảo giải thích cụ thể thì lại nói mơ hồ rằng “cái này là ấy, cái ấy là này…”. Với cuốn từ điển này, mọi từ ngữ, kiến thức đã được TS Nguyễn Bách chuẩn hóa, giải thích cặn kẽ.
PGS HOÀNG CƯƠNG (ngoài cùng bên phải) tại buổi giới thiệu công trình Từ điển giải thích thuật ngữ âm nhạc tại đường sách Nguyễn Bình vào sáng 22/5. Ảnh: NT
Đạo diễn Trần Thành Trung - nhà sản xuất của dự án cộng đồng quy mô quốc gia 'Viet Nam Love' chia sẻ về hành trình ấp ủ và phát triển một dự án nghệ thuật mang tầm vóc và giá trị lâu dài, đánh dấu cột mốc quan trọng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước và 80 năm thành lập nước CHXHCN Việt Nam.
Thời gian gần đây, dư luận hết sức hoang mang, lo lắng, thậm chí ám ảnh bởi các vụ hỏa hoạn đều đặn xảy ra hầu như liên tiếp mỗi ngày. Thiệt hại về người và của rất nặng nề khi đám cháy rơi vào những nơi tập trung đông người như chung cư, các địa điểm kinh doanh dịch vụ hoặc các nhà xưởng, kho bãi… Theo các chuyên gia, nguyên nhân hàng đầu cũa hỏa hoạn có liên quan đến sử dụng điện
Trải qua những biến cố về sức khỏe, Hồng Nhung chọn âm nhạc là nơi tìm lại chính mình - không bi lụy mà hướng tới hy vọng và tương lai. MV "Tự hỏi" vừa khắc họa tinh thần mạnh mẽ, vừa là lời khẳng định bản lĩnh trở lại của nữ ca sĩ.
Nhận được 4 giải thưởng lớn cho bộ phim Chị Dâu tại Liên hoan phim Châu Á Đà Nẵng lần thứ III 2025 (DANAFF III), đạo diễn Khương Ngọc mới đây chia sẻ về dự án mới nói về sự hy sinh của người bà dành cho cháu có tên gọi Cục vàng của ngoại.
Sau thời gian im ắng, Cao Thái Sơn trở lại với ca khúc “Cứ khóc hết đi em” – một bản ballad đầy cảm xúc đánh dấu sự chuyển mình trong tư duy âm nhạc của nam ca sĩ, đồng thời cũng thay lời đồng hành thầm lặng với những ai chưa dám kể câu chuyện của mình.
Mấy hôm nay trên mạng xã hội nhiều câu chuyện xúc động bước ra từ qua khứ nhờ chế độ Street View của Google Maps được chia sẻ. Nhiều hình ảnh người xưa, cảnh cũ hiện ra không chỉ khiến cho người trong cuộc thổn thức mà còn thôi thúc người ngoài cuộc mau mau mở Google Maps thao tác và hồi hộp tìm kiếm. Tuy nhiên, cuộc chơi nào cũng có “cái giá” của nó.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu trở thành vấn đề cấp bách toàn cầu, ô nhiễm môi trường ngày càng trở nên nghiêm trọng… lối sống xanh gần đây trở thành xu thế của thời đại. Tại Việt Nam, lối sống xanh được đưa vào quốc sách với rất nhiều chương trình hành động. Trong đó có cuộc vận động tiêu dùng xanh.
Nam ca sĩ Phan Đinh Tùng chính thức ra mắt MV lyrics cho ca khúc kinh điển 'Ngồi bên em"'- một món quà tinh thần đặc biệt mà anh muốn gửi tặng đến những khán giả đã luôn ủng hộ và đồng hành cùng anh trong suốt thời gian qua.
Hội Phòng chống HIV/AIDS TP.HCM khởi động chiến dịch truyền thông kỷ niệm 35 năm ứng phó với đại dịch HIV tại Việt Nam. NSND Kim Xuân; NSND Trịnh Kim Chi; NSƯT Tuyết Thu; hoa hậu H’Hen Niê; hoa hậu Bùi Quỳnh Hoa; á hậu Kim Duyên; á hậu Thanh Ngân, cùng nhiều nghệ sĩ đã tham gia.
Ngày 1/7, Công ty Cổ phần Vinpearl đã khai trương VinWonders Vũ Yên - Công viên giải trí và vườn thú lớn nhất miền Bắc. Với quy mô gần 20ha, dự án không chỉ mở ra hành trình vui chơi, khám phá bất tận, mà còn là mảnh ghép chiến lược, góp phần hoàn thiện hệ sinh thái sống – nghỉ dưỡng – giải trí đẳng cấp quốc tế tại Vinhomes Royal Island, đưa nơi đây thành điểm đến thượng lưu bậc nhất khu vực.
Ca sĩ Hồ Ngọc Hà đã tạo nên một dấu ấn đặc biệt khi góp mặt liên tiếp tại 3 đêm chung kết lớn trong năm 2025 tại 3 thành phố khác nhau: Chung kết Hoa hậu Việt Nam 2024, diễn ra ngày 27/6 tại TP Huế; Chung kết Hoa hậu Trái đất Việt Nam 2025 tổ chức ngày 28/6 tại Hải Phòng, và đêm Chung kết Điểm hẹn tài năng ngày 29/6 tại Hà Nội.
Nhà hát sân khấu nhỏ và NSND Mỹ Uyên vừa trình làng vở kịch ca nhạc thiếu nhi - ảo thuật mới nhất mùa hè 2025 Biệt đội gà vịt. Câu chuyện ngụ ngôn giàu tính giáo dục dựa trên ngòi bút sắc sảo và thú vị Vương Huyền Cơ - biên kịch đứng sau chuỗi tác phẩm sân khấu ăn khách dành cho thiếu nhi trong những năm qua.