Thứ năm, 01/06/2023

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

TS. Vũ Đình Ánh: Hết sức tránh 'tham' lãi suất cao với những trái phiếu không có tên tuổi

Bạch Dương
- 18:48, 19/09/2022

(DNTO) - Thị trường trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua "trăm hoa đua nở" với mức lãi suất huy động tăng nhanh. Trước sức ép từ nhiều phía, Bộ Tài chính đang tìm cách siết chặt thị trường này, cả cung lẫn cầu. Song, làm thế nào để rủi ro đừng "đến hẹn lại lên", đòi hỏi cuộc cách mạng về các chế tài để thanh lọc.

Nhà đầu tư nên lựa chọn mua trái phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu do tổ chức phát hành uy tín. Ảnh: TL.

Nhà đầu tư nên lựa chọn mua trái phiếu của các doanh nghiệp hàng đầu do tổ chức phát hành uy tín. Ảnh: TL.

Liên tiếp gần đây, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra các cảnh báo về những rủi ro phát sinh trong việc đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp rủi ro, nhất là khi người mua bị hấp dẫn bởi mức lãi suất mà các doanh nghiệp “mời gọi”. 

Sự phát triển nóng và có phần méo mó của thị trường trái phiếu thời gian qua đã làm mất niềm tin của các nhà đầu tư. Vậy làm sao có thể vực được thị trường một cách lành mạnh và bền vững? Làm sao nhà đầu tư tránh “sập bẫy” rủi ro khi đầu tư vào các loại trái phiếu doanh nghiệp? TS. Vũ Đình Ánh - Chuyên gia tài chính ngân hàng, nhìn nhận mặc dù chúng ta đã có các cơ quan quản lý liên quan, nhưng việc buông lỏng việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp khiến cho rủi ro trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng rất nhanh.

Và để bù đắp cho những rủi ro này, chúng ta đã chọn một biện pháp rất phi thị trường đó là tăng lãi suất của trái phiếu doanh nghiệp, thậm chí là tăng gấp 1,5-2 lần lãi suất cho vay của các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại.

"Một hiện tượng nữa rất đáng lưu ý đó là việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp chúng ta không dựa trên một nền tảng quan trọng đó là xếp hạng tín nhiệm. Do đó các nhà phát hành chạy đua theo nhu cầu vốn cũng như trạng thái tài chính của họ mà họ phát hành ra những trái phiếu doanh nghiệp tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Mà những rủi ro này không được kiểm soát kể cả từ phía nhà đầu tư cũng như cảnh báo từ các cơ quan quản lý, giám sát. Tôi cho rằng đây là điểm nghiêm trọng nhất đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam", ông Ánh nêu quan điểm.

Cũng theo TS.Vũ Đình Ánh, với các nhà phát hành, mặc dù thỏa mãn theo Nghị định 153, tuy nhiên trong thực tế, khá nhiều lĩnh vực rủi ro vẫn phát hành trái phiếu khi doanh nghiệp không đủ điều kiện tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Do đó, trách nhiệm của các nhà phát hành rất lớn.

Chúng ta không thể chờ đợi sự tự chịu trách nhiệm của họ mà cần phát triển hệ thống xếp hạng tín nhiệm một cách khách quan, trung thực, trình độ. Để từ đó, có thể phân loại các nhà phát hành trái phiếu doanh nghiệp, thậm chí từng đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Một điều nữa đó là trách nhiệm của bản thân các nhà đầu tư đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân. Quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp liên quan phát hành trái phiếu riêng lẻ. Còn phát hành theo lô đã có quy định trong Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn có liên quan nên đến nay nên không có vấn đề gì xảy ra cũng không xuất hiện rủi ro.

Tuy nhiên, với phát hành trái phiếu riêng lẻ thực hiện theo Nghị định 153 và thậm chí có khá nhiều nhà đầu tư riêng lẻ thực chất không phải là trái chủ của các trái phiếu riêng lẻ đó mà họ thông qua hợp đồng đầu tư. Như vậy trách nhiệm của họ trong lựa chọn nhà phát hành, kênh phân phối, lựa chọn từng đợt phát hành trái phiếu là rất cao. 

Rõ ràng, để hạn chế rủi ro, suốt 2 năm qua, Bộ Tài chính đã liên tiếp nhiều lần cảnh báo nhà đầu tư mua trái phiếu cần nắm được quy định chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. 

"Tránh đổ tội cho cơ quan quản lý hay nhà phát hành giống như các trường hợp tụ tập đông người xảy ra trong thời gian qua liên quan đến phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Tôi cho rằng, vấn đề ở đây là sự thiếu trách nhiệm của các nhà đầu tư cũng là một lỗi khiến thị trường trái phiếu doanh nghiệp đóng băng...", ông Ánh nhận định. 

Một vấn đề khác được TS. Vũ Đình Ánh đặt ra, ai là người phải chịu trách nhiệm đối với thị trường trái phiếu này? Cần xem xét mối quan hệ giữa các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng với thị trường trái phiếu.

"Nếu chúng ta sửa Nghị định 153 theo hướng chỉ có Bộ Tài chính thì chắc chắn không xử lý được vấn đề vì thiếu sự tham gia của Ngân hàng Nhà nước là cơ quan quản lý Nhà nước đối với hệ thống các tổ chức tín dụng.

Các ngân hàng thương mại tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp không phải chỉ với vai trò của đại lý phát hành mà còn với vai trò của người mua. Nội dung của Nghị định 153 chỉ điều chỉnh 2 đối tượng là công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn. Còn lại thuộc đối tượng điều chỉnh của các luật khác mà không theo Nghị định 153. Do đó, cần có các thể chế từ phía Ngân hàng Nhà nước", ông Ánh nêu rõ.

Đặc biệt, với những người có nhu cầu thực về đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, ông Ánh cho rằng điều quan tâm đầu tiên đó là nhà phát hành phải là nhà phát hành uy tín, khả năng hoạt động, tình hình tài chính và mục tiêu phát hành của họ.

Rất dễ dàng so sánh trên thị trường mặt bằng lãi suất chỉ 6 - 7%/năm nhưng doanh nghiệp huy động đến 12%/năm thì người mua cần phải đặt dấu hỏi. Đừng thấy lãi suất cao và quảng cáo có ngân hàng đứng sau lưng mà đổ tiền mua ầm ầm mà không biết rằng có khi mình đang mua rủi ro của công ty kia.

"Hết sức tránh tham lãi suất cao với những trái phiếu của các nhà phát hành không đủ điều kiện hoặc do những nhà phát hành tín nhiệm thấp, cố tình thu hút nhà đầu tư bằng lãi suất cao thậm chí cao bất thường", vị chuyên gia nhấn mạnh.

Thực tế, thị trường trái phiếu doanh nghiệp méo mó không chỉ do sự gian dối của doanh nghiệp phát hành, lòng tham lãi suất cao của nhà đầu tư cá nhân, sự hám lợi hoa hồng khủng của doanh nghiệp phát hành, mà do cả lỗi của đơn vị tư vấn.

Lẽ ra, đơn vị tư vấn phải là "phễu lọc" đầu tiên để thẩm định trái phiếu có tốt không, có đủ điều kiện phát hành không. Tuy vậy, mờ mắt về chi phí tư vấn kếch xù, nhiều công ty chứng khoán ra sức chiều chuộng nhà phát hành, xây dựng hồ sơ chào bán trái phiếu và công bố thông tin dựa trên các thông tin có lợi cho doanh nghiệp phát hành, bỏ qua các thông tin rủi ro. Những cú bắt tay "dưới gầm bàn" của doanh nghiệp phát hành yếu kém với nhà tư vấn thiếu trách nhiệm là nguyên nhân khiến trái phiếu rác tràn ngập thị trường.

Ngẫm đi tính lại, hiện nay các chế tài vẫn còn chưa đủ tính răn đe để thanh lọc thị trường trái phiếu trở nên an toàn và chất lượng hơn, bởi mỗi lô trái phiếu có giá trị từ vài trăm tỉ lên đến hàng ngàn tỉ đồng. Vì vậy không tránh khỏi trường hợp khi doanh nghiệp khó vay ngân hàng nên phát hành trái phiếu, kiểu "được thì ngon, không thì thôi".

Cần dùng biện pháp mạnh hơn về xử phạt. Có thể quy định trong thời gian 6 tháng, 12 tháng nếu doanh nghiệp không có vi phạm về hoạt động chào bán chứng khoán thì mới cho phép phát hành riêng lẻ hoặc ra công chúng.

Tin khác

Tài chính - Thị Trường
Giá thịt heo tăng cao trong tháng 5 và được dự đoán tiếp tục tăng trong bối cảnh nguồn cung giảm, sức mua tăng trở lại. Lợi nhuận các doanh nghiệp trong ngành dự đoán sẽ có sức bật mới, với hai cổ phiếu ngành chăn nuôi heo được đặt nhiều kỳ vọng là BAF và DBC.
12 giờ
Tài chính - Thị Trường
Việc Trung Quốc tăng cường quản lý thực phẩm đã kéo dài thời gian thông quan, chất lượng vải xuất khẩu bị giảm sút, doanh nghiệp xuất khẩu có thể mất lợi thế khi đàm phán giá cả.
12 giờ
Tài chính - Thị Trường
Trước thực trạng nhiều kiện cáo, bức xúc của người dân liên quan bảo hiểm nhân thọ, đại biểu Quốc hội nhấn mạnh, đây là thời điểm cần nghiêm túc thanh tra và làm rõ có hay không dấu hiệu lừa đảo khách hàng trong tư vấn, "chỉ khi thực sự minh bạch người dân mới không quay lưng với bảo hiểm nhân thọ".
13 giờ
Tài chính - Thị Trường
Nvidia vừa mới cán mốc vốn hóa thị trường 1 nghìn tỷ USD vào ngày 30/5, trở thành nhà sản xuất chip đầu tiên gia nhập “câu lạc bộ” nghìn tỷ USD, đồng thời cổ phiếu của công ty cũng đã tăng 4,2% vào phiên giao dịch buổi sáng cùng ngày.
21 giờ
Tài chính - Thị Trường
Hiện nay, đang vào chính vụ thu hoạch sầu riêng tại các tỉnh phía Nam, trong khi đó, mặt hàng này chỉ thực hiện xuất khẩu qua cửa khẩu quốc tế, khiến tình trạng "quá tải" đang ở mức báo động. Khuyến cáo doanh nghiệp nên tận dụng thời gian buổi sáng từ 7-9 giờ để tăng hiệu suất thông quan.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Nền kinh tế đang trong quá trình hồi phục, chờ sức ngấm của chính sách. Tuy nhiên, sự phục hồi vẫn chưa đủ mạnh, nhà đầu tư cần tính đến điều này trong ý tưởng đầu tư tháng 6 này và giai đoạn cuối năm.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
Việc hút nguồn lực "vàng" từ kiều bào trong thực hiện các công trình, dự án trọng điểm..., của TP.HCM thông qua phát hành trái phiếu kiều hối, được kỳ vọng là một kênh mới, cách làm mới mang tính đột phá, giúp gia tăng sức mạnh tài chính, đóng góp lớn cho phát triển kinh tế - xã hội.
1 ngày
Tài chính - Thị Trường
  Nhằm mang đến những trải nghiệm mua sắm mới mẻ cho khách hàng, WinCommerce liên tục thử nghiệm nhiều mô hình, chú trọng vào việc làm mới không gian cũng như chuyên biệt hóa các khu vực trưng bày sản phẩm tại các điểm bán. Các hoạt động này được triển khai cho WinMart Novia Phạm Văn Đồng  - siêu thị WinMart đầu tiên theo mô hình Urban tại TP. Thủ Đức.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Nhóm cổ phiếu vừa và nhỏ bật tăng trong phiên giao dịch ngày 29/5, chỉ số SmallCap Index và MidCap Index tăng bốc đầu lần lượt 1,6% và 1,4%, trong khi đó VN30 giằng co với mức tăng khiêm tốn 0,8%.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Tổng cục Thống kê vừa công bố sáng 29/5, giá lương thực, thực phẩm, giá điện, nước sinh hoạt tăng là những nguyên nhân chính đẩy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5/2023 tăng 0,01% so với tháng trước.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
"Xây dựng nền tảng tài chính lành mạnh cho tương lai đang đặt ra rất cấp bách. Tôi tin Chính phủ nhiệm kỳ này có thể thực hiện được và coi thách thức hiện giờ là một quyết tâm chiến lược để Việt Nam tạo ra một nền móng thật tốt trong thời gian tới", TS. Vũ Minh Khương khẳng định.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo giới phân tích, về trung và dài hạn, việc lãi suất hạ nhiệt sẽ có tác động tích cực tới thị trường chứng khoán. Do đó, nhà đầu tư cần nhìn nhận đây lại là cơ hội để tích lũy cổ phiếu với mức giá hấp dẫn nhằm “đón đầu” giai đoạn phục hồi của thị trường trong thời gian tới.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Theo các chuyên gia của Chứng khoán Kim Eng Việt Nam, tăng trưởng kinh tế dự đoán có thể thấp hơn đáng kể so với mục tiêu 6,5% của Chính phủ. Theo đó, các chuyên gia kỳ vọng tiếp diễn một đợt hạ lãi suất điều hành tiếp theo, trong ba tháng tới với mục tiêu nỗ lực hỗ trợ cho tăng trưởng.
5 ngày
Tài chính - Thị Trường
Đang lận đận với cuộc thoái trào của tiền tệ mã hóa, nhưng NVIDIA vẫn thắng lớn, nhờ đặt cược khôn ngoan vào công nghệ trí thông minh nhân tạo.
5 ngày
Tài chính - Thị Trường
Nhóm cổ phiếu ngân hàng giảm chỉ ghi nhận duy nhất ba mã tăng giá là VCB, LPB và BID, còn lại có tới 12 mã giảm giá trong bối cảnh khá nhiều thông tin mới được đưa ra thị trường.
6 ngày