Thứ bảy, 05/07/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

'Thu - chi ngân sách cần được dự báo và đặt mục tiêu sát với thực tiễn nền kinh tế'

Hồng Gấm
- 08:34, 11/11/2022

(DNTO) - Các chuyên gia cho rằng, thu - chi ngân sách cần được dự báo và đặt mục tiêu sát với thực tiễn của nền kinh tế hiện nay. Từ đó có sự đánh giá thận trọng hơn về các rủi ro vĩ mô đã hiện hữu, đồng thời dự kiến những giải pháp tình thế khi những bất lợi xảy ra...

Doanh nghiệp bị ảnh hưởng do hợp đồng giảm, khó khăn sản xuất kinh doanh… nên số thu nộp ngân sách nhà nước giảm. Ảnh: TL.

Doanh nghiệp bị ảnh hưởng do hợp đồng giảm, khó khăn sản xuất kinh doanh… nên số thu nộp ngân sách nhà nước giảm. Ảnh: TL.

Doanh nghiệp gặp khó khiến "cửa thu" nhỏ lại 

Bộ Tài chính dự báo bối cảnh kinh tế thế giới với chủ trương ưu tiên kiểm soát lạm phát, chính sách tiền tệ ở nhiều nền kinh tế lớn đã được thắt chặt nhanh, khiến tăng trưởng kinh tế chậm lại, một số thậm chí đối mặt với nguy cơ suy thoái. Thêm vào đó, giá xăng, dầu và nhiều mặt hàng như lương thực, nguyên liệu đầu vào tiếp tục ở mức cao tạo áp lực lớn đến lạm phát toàn cầu, xung đột địa chính trị, dịch bệnh, biến đổi khí hậu,... vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Trong nước, bên cạnh nền tảng phục hồi  kinh tế từ năm trước, Việt Nam tiếp  tục đối mặt với thách thức từ nội tại nền kinh tế, như năng suất, chất  lượng, hiệu quả, sức chống chịu  và khả năng cạnh tranh chưa  cao. Ngoài ra, thị trường tài chính, thị trường vốn đang chịu ảnh hưởng bởi diễn biến phức tạp của thị trường thế giới...

Tại buổi tọa đàm “Dự toán Ngân sách nhà nước năm 2023 – Triển vọng và thách thức,” ngày 10/11, ông Nguyễn Minh Tân, Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước, Bộ Tài chính, cho biết, dự toán Ngân sách nhà nước (NSNN) 2023 có phần thận trọng. Theo đó, dự báo số tăng thu trong bối cảnh vĩ mô hiện nay chỉ tăng 3,25 % so với ước thực hiện 2022, trong khi lạm phát của năm 2023 dự kiến cao hơn 5%.

Tổng thu NSNN giai đoạn 2023 - 2025 chỉ tăng 10,3% so với thu NSNN trong 3 năm 2020 - 2022, dự kiến tỷ lệ huy động vào NSNN khoảng 15,7%GDP, tỷ lệ này thấp hơn nhiều trung bình giai đoạn 2016 - 2021 (trung bình 24,6 % tính theo GDP cũ và 18,5 % nếu tính theo GDP điều chỉnh).

“Tỷ lệ thu ngân sách trên tổng GDP giảm có thể là một tín hiệu đáng mừng cho sự giảm nhẹ gánh nặng thuế đối với người dân và doanh nghiệp, tuy nhiên, nếu chi ngân sách vẫn cao thì công tác cân đối ngân sách sẽ gặp khó khăn. Thêm vào đó, thực tế gánh nặng thuế - phí đối với doanh nghiệp và người dân không có khuynh hướng giảm, nên chúng tôi cho rằng các chỉ tiêu cần được xây dựng sát với thực tiễn và thực hành hiện nay nhằm tránh các rủi rõ vì dự báo sai”, ông Tân nhấn mạnh.

Cũng theo ông Tân, trong những năm gần đây, theo thống kê của cơ quan tài chính, khoản thu bền vững của ngân sách là khoản thu lõi tăng từ 8 - 10%. Các khoản thu phát sinh như khoản thu từ đất đai không ổn định, bất thường, có địa bàn này thu tốt địa bàn khác thu kém. Do đó, trong tính toán Bộ Tài chính lường trước mọi yếu tố để đưa vào dự báo thu của năm sau.

Đối với dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2023, ông Tân cho rằng, nếu thoạt nhìn con số thì thấy khó hiểu. Trong khi chỉ tiêu tăng GDP là 6,5%, CPI là 4,5 % thì tăng thu ngân sách nhà nước rất thấp do tình hình kinh tế vĩ mô nói chung và thu ngân sách nhà nước nói riêng đang có vấn đề, đang cần có giải pháp ứng xử kịp thời.

Cụ thể, trong lĩnh vực thu ngân sách trong 6 tháng đầu năm 2022 thu ngân sách nhà nước mỗi tháng trung bình đạt 11% dự toán, từ tháng 6 trở lại đây chỉ đạt 4 - 6% so với dự toán đề ra. Điều đó cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh có vấn đề.

Ông Tân cho rằng, những tháng đầu năm nhiều doanh nghiệp hoạt động tốt do có cú hích từ phát triển cuối năm 2021 đến đầu năm 2022. Nhưng từ sau đó doanh nghiệp bị ảnh hưởng do hợp đồng giảm, khó khăn sản xuất kinh doanh… nên số thu nộp ngân sách nhà nước giảm.

Trong khi đó diễn biến kinh tế thế giới khó lường, tăng trưởng kinh tế thế giới bị suy giảm, tác động tới các nền kinh tế thế giới về tăng trưởng, thương mại, việc làm. Do đó Chính phủ thảo luận và lựa chọn giải pháp chủ động trong điều hành trước bối cảnh biến động của thế giới. Trong trường hợp có vượt thu, chúng ta có quy định rõ ràng nguồn vượt thu để ưu tiên mục tiêu gì. 

Nêu quan điểm, PGS.TS. Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS), chia sẻ, một số chỉ tiêu quan trọng như thu ngân sách cần được dự báo và đặt mục tiêu sát với thực tiễn của nền kinh tế hiện nay. Thêm vào đó, cần có sự đánh giá thận trọng hơn về các rủi ro vĩ mô đã hiện hữu sẽ ảnh hưởng như thế nào đến thu-chi ngân sách 2023 và sau đó, đồng thời dự kiến những giải pháp tình thế khi những rủi ro đó xảy ra.

"Chính vì vậy, cần lựa chọn giải pháp chủ động để ứng phó với những biến động thế giới và trong nước. Sau đó, sẽ điều hành trên mục tiêu chắc chắn đó thì khả thi hơn", ông Thành nhìn nhận.

"Cửa chi" năm 2023 dự báo tăng trên 16% 

Dự toán chi NSNN của cả năm 2023 là 2,08 triệu tỷ đồng, tăng 16,3% so năm 2022. Ảnh: TL.

Dự toán chi NSNN của cả năm 2023 là 2,08 triệu tỷ đồng, tăng 16,3% so năm 2022. Ảnh: TL.

Bộ Tài chính dự báo bối cảnh kinh tế thế giới với chủ trương ưu tiên kiểm soát lạm phát, chính sách tiền tệ ở nhiều nền kinh tế lớn đã được thắt chặt nhanh, khiến tăng trưởng kinh tế chậm lại, một số thậm chí đối mặt với nguy cơ suy thoái. Thêm vào đó, giá xăng, dầu và nhiều mặt hàng như lương thực, nguyên liệu đầu vào tiếp tục ở mức cao tạo áp lực lớn đến lạm phát toàn cầu, xung đột địa chính trị, dịch bệnh, biến đổi khí hậu... vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Trong nước, bên cạnh nền tảng phục hồi kinh tế từ năm trước, Việt Nam tiếp tục đối mặt với thách thức từ nội tại nền kinh tế, như năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh chưa cao. Ngoài ra, thị trường tài chính, thị trường vốn đang chịu ảnh hưởng bởi diễn biến phức tạp của thị trường thế giới...

"Trong bối cảnh đó, mục tiêu ngân sách Nhà nước năm 2023 tiếp tục tập trung vào hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, dự toán chi NSNN của cả năm 2023 là 2,08 triệu tỷ đồng, tăng 16,3% so năm 2022", Bộ Tài chính nhấn mạnh.

 Đánh giá về dự toán và việc thực hiện NSNN, PGS, TS.Vũ Sỹ Cường, Học viện Tài chính chia sẻ: “Sau nhiều năm, lập dự toán chi đầu tư vẫn là điểm yếu, do vậy việc thực hiện dự toán chi đầu tư công vẫn là một thách thức lớn”.

Bởi theo ông Cường, dự thảo NSNN 2023 còn thiếu thông tin chi tiết về chi đầu tư, chưa có danh mục dự toán chi đầu tư của ngân sách trung ương. Cụ thể, chưa có thông tin cho phép đánh giá chi NSNN có đủ đảm bảo 20% cho giáo dục, 2% cho KHCN, 1% cho môi trường như yêu cầu của quy định hiện hành hay không...

Bên cạnh đó, giải ngân đầu tư công thường xuyên chậm trễ làm ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và hoạt động của hệ thống doanh nghiệp. Do vậy, cần có những thảo luận chi tiết hơn về chi đầu tư công trong Dự toán NSNN 2023 cả ở cấp trung ương và tổng thể ở địa phương.

Để làm được điều này, các chuyên gia cho rằng, ngân sách Nhà nước tiếp tục cơ cấu lại, trong đó nợ công sẽ gắn với huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính, từ đó góp phần kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Mặt khác, mục tiêu ngân sách sẽ duy trì đảm bảo nguồn cho cải cách tiền lương và chính sách bảo hiểm xã hội khi được thực hiện đồng thời đẩy mạnh thực hiện cơ chế tự chủ, tự đảm bảo kinh phí hoạt động khu vực sự nghiệp công lập. 

Hơn nữa, chi ngân sách Nhà nước sẽ tiếp tục cơ cấu lại gắn với các mục tiêu về tái cơ cấu nền kinh tế, phát triển bền vững, nâng cao hiệu quả quản lý, phân bổ, sử dụng ngân sách trên cơ sở tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, bảo đảm tính bền vững, an ninh, an toàn tài chính quốc gia.

Theo đó, hệ thống chính trị cần tiếp tục nâng cao hiệu lực, đổi mới cơ chế tài chính đơn vị sự nghiệp công lập. Bên cạnh đó, doanh nghiệp Nhà nước cần tập trung tái cơ cấu, nâng cao hiệu quả hoạt động, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước.

“Công tác cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cần đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Theo đó, hành lang pháp lý sẽ cần hoàn thiện đồng thời cơ chế kiểm tra giám sát đảm bảo sự vận hành ổn định, an toàn của thị trường tài chính và dịch vụ tài chính. xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế,” ông Tân nhấn mạnh.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương tháng 6/2025 - hội nghị đầu tiên sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các báo cáo cho thấy, tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm đạt mức cao nhất so với cùng kỳ trong gần 20 năm.
1 ngày
Thời sự - Chính trị
Nhiều nội dung được đề xuất bổ sung vào dự thảo Nghị định 15 sửa đổi để giải quyết ngay hạn chế, bất cập liên quan đến việc tự công bố, hậu kiểm, quảng cáo sản phẩm...
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Tổng thống Mỹ, Donald Trump, công bố một thỏa thuận thương mại bước đầu đã được thiết lập với Việt Nam, trong đó thuế xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam đến Mỹ sẽ vào khoảng 20%, trong khi hàng hóa từ Mỹ vào nước ta sẽ được miễn thuế hoàn toàn.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Trong dòng chảy đầy biến động của kinh tế thế giới, việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được thỏa thuận thương mại mang tính bước ngoặt là sự kiện đáng chú ý trên bình diện song phương, mà còn đến vào đúng thời điểm đất nước vừa bước vào kỷ nguyên phát triển mới, và cộng đồng doanh nghiệp đang đứng trước những cơ hội chưa từng có để vươn ra toàn cầu.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Luật Công chứng 2024, có hiệu lực từ 1/7/2025, đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ trong lĩnh vực công chứng tại Việt Nam. Cùng với nhiều quy định tích cực khác, quy định bắt buộc phải chụp ảnh người ký với công chứng viên khi công chứng và triển khai công chứng trực tuyến… là những thay đổi được người dân hết sức quan tâm.  
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Chính phủ ban hành Nghị định số 181/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT), trong đó hướng dẫn cụ thể về các đối tượng không chịu thuế VAT.
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Ngày 30/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 174/2025/NĐ-CP quy định chính sách giảm thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết số 204/2025/QH15 ngày 17/6/2025 của Quốc hội. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) vừa công bố chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) chính thức của ngành sản xuất trong tháng 6 đạt 49,7 điểm. Mặc dù con số này cho thấy sự cải thiện nhẹ so với mức 49,5 của tháng 5 và 49,0 của tháng 4, đây vẫn là tháng thứ ba liên tiếp chỉ số này nằm dưới ngưỡng 50 điểm.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Bước ngoặt 1/7/2025 không chỉ là dấu mốc hành chính, đó là cột mốc đánh dấu bản lĩnh chính trị, đạo đức công vụ và sự kiên định vì nhân dân của cả hệ thống.
4 ngày
Trung ương hội
Chiều 30/6, tại Hà Nội, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam tổ chức Họp báo công bố Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025), với sự tham dự của đại diện các đơn vị chỉ đạo, phối hợp tổ chức, các chuyên gia, thành viên Ban Tổ chức, Ban Cố vấn Diễn đàn và đông đảo các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Sau ngày 1/7, người dân có thể đăng ký xe tại bất kỳ công an xã nào trong tỉnh. Biển số xe sẽ được cấp theo danh sách mã số của các địa phương sáp nhập, ưu tiên từ số thấp đến cao.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Sáng 30/6, tại TP.HCM, Thành ủy – HĐND – UBND - Ủy ban MTTQ TP.HCM đã long trọng tổ chức Lễ công bố Nghị quyết, Quyết định của Trung ương và địa phương về việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, kết thúc hoạt động đơn vị hành chính cấp huyện, cũng như thành lập các tổ chức Đảng và chỉ định nhân sự cho các cấp chính quyền và đoàn thể mới.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Hôm nay (30/6), từ 8h sáng, trên cả nước sẽ đồng loạt diễn ra Lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, thành lập tổ chức đảng, chỉ định cấp ủy, HĐND, UBND, MTTQ tỉnh, thành phố, xã, phường, đặc khu.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Cuộc chiến thương mại và các chính sách thuế quan mới do Hoa Kỳ khởi xướng đang tạo ra những tác động sâu sắc và đa chiều lên chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong đó, ngành kho bãi tại Mỹ đang đứng trước những thách thức và sự thay đổi cấu trúc chưa từng có, đồng thời mở ra cả cơ hội và thách thức cho các quốc gia sản xuất như Việt Nam.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Từ ngày 1/7/2025, Bộ Công Thương sẽ thực hiện phân cấp, phân quyền cấp 31 mẫu Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) ưu đãi và không ưu đãi cho địa phương.
1 tuần
Xem thêm