Những ngành nào có khả năng hưởng lợi từ cuộc xung đột Nga – Ukraine?
(DNTO) - Trong Báo cáo chiến lược thị trường ngày 2/3, khối phân tích VNDIRECT cho rằng, các ngành có khả năng được hưởng lợi từ việc giá hàng hóa tăng bao gồm dầu khí, thép và phân bón.
Theo nhóm nghiên cứu, giá dầu Brent được dự báo sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao do tác động tổng hợp đến từ tình trạng thiếu hụt nguồn cung toàn cầu hiện nay và tình hình căng thẳng địa chính trị tại Ukraine.
Với mặt bằng giá dầu được dự báo neo cao trong thời gian tới, nhóm cổ phiếu dầu khí sẽ không chỉ được hưởng lợi trong ngắn hạn, mà triển vọng dài hạn cũng sẽ được củng cố hơn khi giá dầu cao sẽ thúc đẩy các hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí, giúp cải thiện nền tảng cơ bản của ngành.
Khối phân tích cũng nhận định, mặt hàng thép cũng có ảnh hưởng tích cực trong bối cảnh này. Theo Hiệp hội Thép Thế giới (WSA), Nga và Ukraine đã sản xuất 97,4 triệu tấn và xuất khẩu khoảng 57 triệu tấn thép vào năm 2021. Đặc biệt tại EU, Nga-Ukraine lần lượt là các nhà xuất khẩu thép lớn thứ 2-4 sang khu vực này trong 11 tháng đầu năm 2021, với khoảng 21% tổng lượng nhập khẩu, theo Eurofer.
EU cũng là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam vào năm 2021, chủ yếu với mặt hàng tôn mạ. Do đó, nhóm nghiên cứu cho rằng, các nhà xuất khẩu tôn mạ hàng đầu của Việt Nam (bao gồm HSG, NKG) có cơ hội tăng sản lượng tiêu thụ tại EU trong thời gian tới.
Phân bón cũng là một trong những ngành có ảnh hưởng tích cực. Nga chiếm 13% tổng kim ngạch thương mại phân bón chính trên toàn cầu và gần 16% thương mại toàn cầu đối với các loại phân bón thành phẩm quan trọng. Do đó, các biện pháp trừng phạt do châu Âu và Mỹ áp đặt lên Nga sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung toàn cầu, dẫn đến tăng giá phân bón.
Tại Việt Nam, giá phân bón bị ảnh hưởng bởi giá phân bón thế giới. Do đó, giá phân bón có khả năng tăng và giúp cải thiện biên lợi nhuận gộp trong bối cảnh giá khí đầu vào tăng cao.
Ngoài ra, cũng theo phân tích, ngành cá tra Việt Nam có thể gián tiếp hưởng lợi từ căng thẳng Nga-Ukraine. Các biện pháp trừng phạt của EU đối với Nga có thể gây khó khăn cho xuất khẩu hàng hóa của Nga nói chung, trong đó có việc xuất khẩu cá minh thái, một trong những mặt hàng thay thế chính cho cá tra Việt Nam ở thị trường EU. EU nhập khẩu 160.000 tấn cá minh thái từ Nga mỗi năm, chiếm 19% tổng nhập khẩu cá minh thái của EU.
Trong khi đó, EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của ngành cá tra Việt Nam vào năm 2021. Theo đó, ngành cá tra Việt Nam được kỳ vọng có thể tận dụng tình hình này để mở rộng thị phần và tăng kim ngạch xuất khẩu sang EU.
Những ngành bị ảnh hưởng tiêu cực
Các chuyên gia cũng nhận thấy các tác động tiêu cực nhẹ đến mảng dầu ăn, sản xuất thức ăn chăn nuôi và du lịch hàng không... từ cuộc xung đột này.
Với ngành dầu ăn, giá dầu cọ và dầu đậu nành có xu hướng tăng do nhu cầu chuyển từ dầu hướng dương sang dầu cọ và dầu đậu nành để phục vụ nhu cầu sản xuất ngắn hạn khi Ukraine là quốc gia xuất khẩu dầu hướng dương lớn nhất thế giới. Nếu xung đột diễn ra trong ngắn hạn và Ukraine sớm khôi phục xuất khẩu dầu hướng dương, các công ty dầu ăn sẽ ít bị ảnh hưởng hơn nhờ các hợp đồng trước đó và lượng hàng tồn kho cao kể từ cuối năm 2021. Tuy nhiên, nếu cuộc khủng hoảng kéo dài, biên lợi nhuận gộp của các công ty dầu ăn sẽ giảm mạnh vào năm 2022.
Trong mảng thức ăn chăn nuôi, Nga và Ukraine là các nước xuất khẩu lúa mì lớn thứ nhất và thứ 3 thế giới, chiếm gần một phần ba tổng kim ngạch thương mại lúa mì thế giới. Căng thẳng giữa Nga-Ukraine đã khiến giá lúa mì tăng 17,8% so với mức giá trước xung đột. Ngoài ra, Ukraine còn là nước xuất khẩu ngô lớn thứ 4, chiếm 22% kim ngạch thương mại thế giới, khiến giá thành phẩm từ ngô tăng 8,4% so với trước khi xảy ra xung đột.
Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, ngành vận tải hàng không bị ảnh hưởng trực tiếp. Giá dầu tăng mạnh ảnh hưởng tiêu cực đến biên lợi nhuận của các hãng hàng không. Bên cạnh đó, việc tạm dừng các chuyến bay thương mại đến/đi từ Nga và Ukraine ảnh hưởng nhẹ đến sự phục hồi lượng khách quốc tế (hành khách Nga chiếm ~ 5% tổng lượng khách quốc tế trước đại dịch), tuy nhiên khối phân tích của VNDIRECT cho rằng, tác động này chỉ mang yếu tố ngắn hạn…