Giá xăng dầu: Kết quả của cuộc xung đột kinh điển giữa nhu cầu tăng cao và nguồn cung hạn chế
(DNTO) - Giá xăng dầu liên tục tăng trong bối cảnh nhu cầu ngày càng tăng sau đợt giảm mạnh vì đại dịch Covid-19. Khi người dân quay trở lại đường, nhu cầu tăng vọt trong khi nguồn cung vẫn ở mức thấp. Dự kiến giá dầu thô tăng lên 100 USD/thùng.
Nhu cầu xăng dầu tăng cao vào mùa hè ở Mỹ
Cũng như rất nhiều khía cạnh khác của cuộc sống hàng ngày, đại dịch Covid-19 đã thay đổi hoàn toàn cuộc sống của nhiều người. Việc phong tỏa và kiểm soát sự lây lan virus dẫn đến nhiều chuyến du lịch bị hủy bỏ và số giờ đi làm tại công sở giảm đáng kể. Tuy nhiên đến nay, độ phủ vaccine Covid-19 ở nhiều nước đã giúp nhiều người dần trở lại cuộc sống bình thường. Cơ quan Quản lý Đường cao tốc Liên bang của Mỹ cho biết những tháng gần đây nhất lưu lượng tham gia giao thông đã tăng trở lại mức thường thấy vào giữa mùa hè.
Theo báo cáo từ Hiệp hội ô tô Mỹ (AAA), giá khí đốt trên khắp nước Mỹ đạt mức trung bình là 3,22 USD trong thứ Tư vừa qua, cao hơn so với bất kỳ thời điểm nào kể từ năm 2014. Điều đó phù hợp với dữ liệu từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, giá khí đốt tăng trong suốt năm 2021, cao chưa từng thấy kể từ giữa thập kỷ trước.
Tại Mỹ, phần lớn cuộc sống trở lại bình thường sau đại dịch Covid-19, kết hợp giữa sự gián đoạn nguồn cung trong nước và rắc rối trên thị trường năng lượng ở nước ngoài đã khiến dầu thô trở nên đắt hơn.
Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) đã lưu ý rằng cơn bão Ida đã đóng cửa một loạt lớn năng lực khoan và lọc dầu của Mỹ ở vịnh Mexico vào cuối tháng Tám. Theo ước tính của Cục An toàn thuộc Bộ Nội vụ Mỹ và Thực thi môi trường, 96% sản lượng dầu thô và 94% sản lượng khí đốt tự nhiên tại các khu vực do liên bang Mỹ quản lý trên vịnh Mexico (GOM) đã bị đóng cửa, ít nhất 9 nhà máy lọc dầu đóng cửa hoặc giảm sản lượng. Do đó, sản lượng dầu thô và vận hành nhà máy lọc dầu được dự báo trong Triển vọng năng lượng ngắn hạn (STEO) tháng 9 giảm. Vào ngày 14/9, bão Nicholas đổ bộ thành cơn bão cấp 1, cách Houston khoảng 50 dặm về phía Nam gây mất điện, dẫn đến Colonial Pipeline (chạy từ Houston lên đến Bờ Đông của Hoa Kỳ) đã đóng cửa hai đường ống dẫn sản phẩm.
Mặc dù các giàn khoan và nhà máy lọc dầu đã nhanh chóng hoạt động trở lại kể từ đó, nhưng tồn kho dầu thô vẫn ở mức thấp, cho thấy sự thiếu hụt nguồn cung đang diễn ra. EIA cho biết dầu được lưu trữ tại Cushing, Oklahoma, một trong những kho chứa dầu thô chính ở Mỹ, đã giảm 40% so với đầu năm.
Không chỉ ở Mỹ, thị trường năng lượng trên toàn thế giới đang gặp khó khăn. Theo CNBC, OPEC và các nước xuất khẩu dầu lớn khác đã đồng ý chỉ tăng sản lượng ở mức khiêm tốn, bất chấp các nước tiêu thụ dầu như Mỹ và Ấn Độ đang thúc đẩy xuất khẩu cao hơn. Sự thiếu hụt nguồn cung dầu đã khiến giá dầu thô tăng cao hơn.
Mùa đông lạnh giá ở Bắc Bán cầu và áp lực nguồn cung lên OPEC+
Các thị trường năng lượng rộng hơn cũng đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung. Giá điện và khí đốt tự nhiên của châu Âu đã tăng vọt trong những tuần gần đây, và các nhà giao dịch kỳ vọng giá dầu và năng lượng khác sẽ cao hơn trong nhiều tháng tới.
Sau đó, vào tuần trước, bất chấp áp lực từ những người tiêu dùng lớn như Mỹ và Ấn Độ về việc tăng nguồn cung dầu thô trong bối cảnh thiếu hụt, OPEC+ thay vào đó đã chọn giữ sản lượng ở mức 400.000 thùng/ngày dựa trên một thỏa thuận hiện có. Giá dầu đã tăng hơn 50% chỉ trong năm nay, CNBC đưa tin.
Các đối tác OPEC và ngoài OPEC, một nhóm được gọi chung là OPEC +, cho biết hôm thứ Hai rằng họ sẽ tuân thủ hiệp ước hiện có của mình để tăng dần nguồn cung dầu. Quyết định của nhóm về chính sách sản xuất đã được nhiều người mong đợi, mặc dù một số người hy vọng rằng áp lực từ Mỹ và Ấn Độ trong việc kiềm chế giá dầu tăng vọt có thể đủ để thuyết phục nhóm cung cấp thêm nguồn cung.
Theo Tamas Varga, nhà phân tích cấp cao của PVM Oil Associates: “Thị trường đang tràn đầy niềm tin. Câu hỏi đặt ra là liệu sự lạc quan này có chính đáng hay không". Giá dầu tăng lên mức cao nhất trong nhiều năm ngay sau khi một nhóm các nhà sản xuất dầu quyền lực nhất thế giới từ chối việc tăng nguồn cung lớn.
Hiện các nhà phân tích năng lượng tin rằng giá dầu thô có thể tăng lên 100 USD/thùng. OPEC + cho biết họ đã “xác nhận lại kế hoạch điều chỉnh sản lượng” trong một tuyên bố được công bố trực tuyến ngay sau các cuộc đàm phán cấp bộ trưởng. Điều này liên quan đến quyết định đã được thống nhất trước đó là bổ sung 400.000 thùng mỗi ngày vào thị trường từ tháng 11/2021 đến tháng 4/2022.
Chính quyền Tổng thống Joe Biden đã kêu gọi OPEC và các đồng minh tăng sản lượng dầu để giải quyết giá xăng dầu đang tăng vọt. Động thái này diễn ra trong bối cảnh lo ngại rằng lạm phát gia tăng có thể làm ảnh hưởng đến sự phục hồi kinh tế từ đại dịch Covid-19. Ấn Độ, một nước tiêu thụ dầu lớn khác, cũng đã thúc đẩy OPEC xem xét thêm nguồn cung để đảm bảo giá cả phù hợp với cả người sản xuất và người tiêu dùng.
Kieran Clancy, nhà kinh tế hàng hóa tại Capital Economics, thừa nhận áp lực ngày càng lớn lên OPEC+ để nhanh chóng cung cấp trở lại thị trường. “Chúng tôi cho rằng việc họ từ chối làm như vậy có nghĩa là thị trường sẽ tiếp tục thâm hụt trong quý IV, điều này cho thấy giá dầu sẽ tiếp tục tăng trong ít nhất là trong thời gian còn lại của năm nay”. Có lẽ câu hỏi quan trọng hơn "là liệu OPEC+ có thể đạt được những mục tiêu ít tham vọng hơn hay không", Clancy nói thêm.
Theo một dữ liệu gần đây cho biết: “OPEC quản lý chưa đến một nửa mức tăng sản lượng theo kế hoạch trong tháng 8, phần lớn là do gián đoạn hoạt động khai thác ở Angola và Nigeria. Và nếu sản lượng tiếp tục không đạt so với mục tiêu của nhóm, giá dầu cũng có thể vẫn ở mức cao trong năm tới".
Theo Reuter đưa tin, các nhà phân tích tại Bank of America Global Research cho biết ngân hàng có thể đưa ra mục tiêu giá dầu 100 USD/thùng nếu nhiệt độ lạnh hơn dự kiến trong mùa đông. Viễn cảnh này có thể thúc đẩy nhu cầu tăng vọt và làm thâm hụt nguồn cung lớn hơn.
Còn các nhà phân tích tại Ngân hàng Goldman Sachs dự báo giá dầu Brent cuối năm lên 90 USD/thùng, tăng từ 80 USD, với lý do nhu cầu toàn cầu phục hồi nhanh hơn dự đoán.
Các nhà phân tích năng lượng tại công ty tư vấn rủi ro Eurasia Group cho biết trong một báo cáo nghiên cứu rằng: “Các thành viên OPEC dường như không coi việc tăng giá là một vấn đề quan trọng hiện nay. Tuy nhiên, nhà xuất khẩu hàng đầu Saudi Arabia đã bắt đầu cắt giảm giá bán chính thức cho các khách hàng cốt lõi của mình, có khả năng giảm bớt lo ngại về việc giá dầu Brent tăng lên hoặc trên 80 USD/thùng trong tương lai”.
Về nhu cầu thị trường, các nhà phân tích năng lượng tại Eurasia Group cho biết suy thoái công nghiệp của Trung Quốc, sự sụp đổ của tập đoàn bất động sản khổng lồ Evergrande, áp lực lạm phát gia tăng và sự gián đoạn của Covid-19 trên toàn thế giới đều có thể làm suy yếu tăng trưởng nhu cầu dầu trong 12 tháng tới. Tuy nhiên, một mùa đông lạnh giá lặp lại trên khắp Bắc bán cầu “có thể gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung năng lượng lớn ở nhiều trung tâm công nghiệp hàng đầu”.
Goldman Sachs cho biết Giá khí đốt tự nhiên và điện đã tăng lên mức cao kỷ lục ở châu Âu, do nhu cầu tăng lên từ việc mở cửa trở lại của các nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi đại dịch, đồng thời với việc nguồn cung tăng lên do một số yếu tố và nguồn hàng tồn kho cạn kiệt.
Theo dữ liệu của Bloomberg, giá khí đốt tự nhiên tại Hà Lan đã tăng hơn 450% so với năm ngoái, lên mức cao kỷ lục 60.63 euro (71.39 USD)/megawatt giờ. Giá khí đốt của Anh cũng tăng cao kỷ lục, cũng như giá điện của Đức và Pháp.
Các nhà phân tích, bao gồm cả trưởng bộ phận nghiên cứu hàng hóa Jeffrey Currie cho biết: Động lực định giá năng lượng của châu Âu cung cấp một cái nhìn thoáng qua về những gì có sẵn cho các thị trường hàng hóa khác. Họ cho biết sự kết hợp giữa tồn kho giảm và sự mở cửa trở lại của nền kinh tế toàn cầu có khả năng thúc đẩy biến động giá cả khi "các thị trường đấu tranh để cân bằng nhu cầu mạnh mẽ với nguồn cung khó khăn".