Biến đổi khí hậu đang trở thành mối đe dọa lớn, thách thức sự phát triển bền vững trên thế giới. Như nhiều quốc gia khác, tại Việt Nam, biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng trực tiếp đến nền nông nghiệp, ô nhiễm môi trường, sự suy giảm không gian xanh, đặc biệt là áp lực phát thải khí nhà kính.  

Tại Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đưa cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và được Chính phủ cụ thể hóa trong các chiến lược phát triển bền vững. Điều này đặt ra sự quyết liệt, quyết tâm thay đổi mạnh mẽ của Việt Nam để đạt được mục tiêu trên.

Phát triển đô thị xanh và công trình xanh đã trở thành xu thế tất yếu không chỉ của Việt Nam mà của nhiều quốc gia trên thế giới. Các công trình được thiết kế, thi công, vận hành và bảo dưỡng theo hướng thân thiện với môi trường, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên, đảm bảo tiện nghi và sức khoẻ cho người sử dụng sẽ là mấu chốt quan trọng hướng môi trường Xanh và nền kinh tế Xanh bền vững.

Phát biểu tại Hội thảo khoa học với chủ đề “Thể chế kiến tạo – Khơi thông dòng chảy phát triển”, phiên chuyên đề pháp lý trong khuôn khổ Vòng đối thoại địa phương/đơn vị thuộc Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025), ThS. Lưu Thị Thanh Mẫu - Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp xanh TP.HCM, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, CEO Phuc Khang Corporation đã đưa ra các kiến nghị để thúc đẩy chuyển đổi xanh tại Việt Nam. 

Trước hết, theo bà Lưu Thị Thanh Mẫu, vấn đề chuyển đổi xanh và kinh tế xanh cần được cụ thể hơn Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Bà đặt vấn đề có thể đưa thành chính sách phát triển đô thị xanh và công trình xanh, khẳng định nhiều hơn vai trò của vấn đề này.

Thứ hai, cơ quan chức năng cần phần loại các mức độ đáp ứng tiêu chí và lộ trình cụ thể áp dụng các tiêu chí đô thị xanh cho từng đô thị, nhất là các đô thị lớn. Hiện tại nhiều tỉnh, thành sáp nhập, theo đó các địa phương mới sẽ khó tránh được sự chênh lệch về mức độ phát triển, mức sống. 

"Nhiều tỉnh, không gian mở rộng, nhưng không có lộ trình chuyển đổi Xanh sẽ tạo ra vùng trũng, tạo ra nhưng đô thị vênh với mong muốn, do đó nên thực hiện thí điểm trước những đô thị lớn như Hà Nội, Cần Thơ, Hải Phòng", bà Mẫu cho biết.

Bộ Xây dựng cần ban hành một bộ công cụ đánh giá công trình xanh /dự án công trình xanh áp dụng riêng cho Việt Nam. "Cần có lộ trình khả thi và đảm bảo thực thi nghiêm các dự án công trình xanh", bà Lưu Thị Thanh Mẫu nhấn mạnh.

Hiện tại, phát triển các dự án, công trình Xanh tại Việt Nam đang nhiều yếu tố thuận lợi. Chính phủ phát triển kinh tế tư nhân, thúc đẩy đầu tư công, hướng đến nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm nay và hai con số trong những năm tiếp theo.

Các chính sách tín dụng ưu tiên cho tín dụng xanh, giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ dễ tiếp cận dòng vốn cho đổi mới công nghệ, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và chuỗi cung ứng. Ngoài ra, còn có thể kể đến các chính sách ưu đãi thuế, môi trường lãi suất hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp. Phát triển kinh tế tuần hoàn và áp dụng ESG với các doanh nghiệp được đẩy mạnh.

Những yếu tố trên sẽ là nền tảng cơ bản để các doanh nghiệp tiến tới chuyển đổi xanh và phát triển bền vững, phù hợp với xu hướng chung của nền kinh tế trong nước và thế giới.

Hội thảo khoa học với chủ đề “Thể chế kiến tạo – Khơi thông dòng chảy phát triển”, phiên chuyên đề pháp lý trong khuôn khổ Vòng đối thoại địa phương/đơn vị thuộc Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025) đã ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp của các doanh nghiệp, các chuyên gia.

Các vấn đề được đặc biệt quan tâm và thảo luận tại hội thảo bao gồm: Thể chế và chính sách khơi thông dòng chảy phát triển kinh tế tư nhân - nhận diện điểm nghẽn pháp lý, cải cách thủ tục, cơ chế bảo vệ doanh nhân và doanh nghiệp; Đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững – bàn về sandbox FinTech, hệ sinh thái ESG, cải cách thuế, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp; Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh – xu thế tất yếu gắn với quản trị tài sản số, thị trường carbon, bảo hộ sở hữu trí tuệ, phát triển đô thị và công trình xanh.

"Chúng ta cũng được nhắc nhở rằng, nền kinh tế số, kinh tế xanh, hay nhữngngành công nghiệp mới nổi không thể phát triển nếu thiếu một khung pháp lý tiên phong, minh bạch và ổn định. Mỗi quy định, mỗi sắc luật cần được xây dựng với tinh thần “thể chế kiến tạo” - nghĩa là không chỉ quản lý, mà còn khuyến khích, bảo vệ, đồng hành", bà Mẫu nhấn mạnh tại hội thảo.

Bà cũng cho biết, quan trọng hơn cả là tinh thần đối thoại. Doanh nghiệp đã mạnh dạn nêu lên những khó khăn từ thực tiễn: rủi ro pháp lý, thủ tục chồng chéo, chi phí tuân thủ cao. Các nhà khoa học, chuyên gia pháp lý đã thẳng thắn đề xuất giải pháp. Các cơ quan hoạch định chính sách cũng lắng nghe, chia sẻ. Tất cả cho thấy, chúngta đang dần hình thành một cơ chế tham vấn chính sách cởi mở, trong đó doanh nhân không đứng ngoài mà cùng tham gia kiến tạo.

Các ý kiến sẽ được gửi tới Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền trong khuôn khổ VPSF 2025, góp phần hình thành cơ chế pháp lý hiện đại, minh bạch và hội nhập, góp phần khơi thông dòng chảy phát triển, bảo vệ và đồng hành cùng doanh nghiệp tư nhân Việt Nam.