Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan cho biết, dịch Covid-19 đã tác động đến 9,1 triệu người từ 15 tuổi trở lên trong quý I/2021, tăng lên 12,8 triệu người trong quý II/2021 và hơn 28,2 triệu người trong quý III/2021…

Số lao động có việc làm giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm. Số lao động có việc làm trong quý III là 47,2 triệu người, giảm gần 2,6 triệu so với quý trước và giảm 2,7 triệu người so với cùng kỳ năm 2020. 

Tỷ lệ lao động thiếu việc làm, thất nghiệp tăng cao; tỷ lệ thiếu việc làm quý III/2021 là 4,46%. Có sự dịch chuyển lao động lớn từ thành thị và nông thôn, từ các trung tâm kinh tế lớn về các tỉnh. Lao động có việc làm giảm. Dịch chuyển lao động giữa các địa phương, các vùng bị hạn chế đã làm cho thị trường lao động chia cắt cục bộ, nguy cơ thiếu hụt lao động ở một số vùng, ngành, lĩnh vực khi phục hồi sản xuất.

Trước mắt, để chuẩn bị nguồn lao động phục vụ cho phục hồi sản xuất kinh doanh, theo Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan, Chính phủ cần tập trung triển khai ba nhóm giải pháp chính như: Đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh; Giải pháp hỗ trợ thu hút người lao động quay trở lại làm việc; Giải pháp kết nối, điều tiết cung - cầu lao động.  

Cụ thể, nhóm giải pháp thứ nhất, đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh; tuyên truyền cho người lao động những lợi ích gắn bó lâu dài, chia sẻ cùng với doanh nghiệp trong lúc khó khăn. Khuyến khích doanh nghiệp có chính sách hỗ trợ người lao động về tiền lương, các chế độ bảo hiểm, tiền ăn ca, phúc lợi xã hội, bảo hiểm nghỉ, ngày lễ... để giữ chân người lao động.

Tập trung hỗ trợ, tư vấn và hướng dẫn người lao động, người sử dụng lao động hoàn thiện các thủ tục, giấy tờ để nhận các gói hỗ trợ của Chính phủ theo Nghị quyết số 68/NQ-CP, Nghị quyết số 116/NQ-CP. Tiếp tục có các chính sách hỗ trợ nhà ở, phòng trọ, lương thực, thực phẩm cho người lao động yên tâm làm việc. Đẩy mạnh công tác tiêm vaccine phòng Covid-19 cho người lao động.

Giải pháp thứ hai, hỗ trợ thu hút người lao động quay trở lại làm việc: Tổ chức đa dạng các hình thức tuyên truyền để người lao động biết thông tin chính xác làm cơ sở quyết định quay lại thị trường lao động. Ưu tiên tiêm vaccine cho người lao động, hỗ trợ chi phí y tế (khám sức khỏe, test Covid, cách ly,…).

Hỗ trợ, tạo thuận lợi cho người lao động đi lại khi tham gia thị trường lao động. Hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, tư vấn, định hướng nghề nghiệp và giới thiệu việc làm cho người lao động. Khuyến khích doanh nghiệp quan tâm, động viên giữ mối liên hệ với người lao động ngoại tỉnh đã trở về quê, sẵn sàng có chính sách hỗ trợ đi lại, tiêm phòng Covid-19… để đưa người lao động quay trở lại làm việc khi doanh nghiệp mở dần quy mô hoạt động.  

Giải pháp thứ ba là kết nối, điều tiết cung cầu lao động. Nắm bắt diễn biến của cung cầu lao động trên địa bàn để có kế hoạch, giải pháp kết nối cung cầu lao động, giải quyết khó khăn về thiếu hụt lao động tại các vùng, khu vực sản xuất trọng điểm.

Nắm kỹ, sát nhu cầu sử dụng lao động cả về số lượng, ngành nghề, trình độ; rà soát tập hợp đầy đủ thông tin về trạng thái lao động, việc làm, trình độ của nguồn cung lao động để làm cơ sở điều tiết, kết nối cung cầu lao động. 

Cùng với đó, tập trung đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cơ bản cho người lao động để kịp thời cung ứng cho doanh nghiệp, hạn chế sự thiếu hụt lao động kỹ năng cho phục hồi sản xuất kinh doanh.

Trước mắt, tập trung đào tạo, bồi dưỡng lao động ở các vùng kinh tế trọng điểm, lựa chọn một số ngành nghề có nguy cơ thiếu hụt nhiều nhất để đào tạo, bồi dưỡng. Nghiên cứu, chuẩn bị sẵn phương án huy động bổ sung phát triển nguồn lao động từ các nguồn dự trữ như học viên các trường nghề, bộ đội xuất ngũ, công an hoàn thành nghĩa vụ…