Xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn 'từ trang trại đến bàn ăn': Trách nhiệm thuộc về ai?
(DNTO) - Kéo doanh nghiệp xích lại gần nông dân, chắp mối xây dựng liên kết an toàn thực phẩm theo chuỗi, chung tay đưa sản phẩm nông nghiệp an toàn đến các cơ sở bếp ăn tập thể tại khu công nghiệp, trường học... đang là bài toán đặt ra cấp bách
Hiện nay, trong bối cảnh tháng 9 là tháng các trường học trên cả nước bắt đầu năm học mới, việc đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) trong trường học luôn là vấn đề nóng thu hút sự quan tâm của dư luận, là mối lo chung của cơ quan chức năng, nhà trường, gia đình cũng như toàn xã hội. Cùng với chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục, ngành Giáo dục và Đào tạo nói chung, mỗi trường nói riêng, đặc biệt là hệ thống trường mầm non, tiểu học, vấn đề ATTP luôn đặt được lên hàng đầu.
Là một đơn vị chủ lực cung cấp thực phẩm trên địa bàn Hà Nội từ năm 2016, Công ty Cổ phần Y dược - Thực phẩm Nam Hà Nội chủ yếu cung cấp thịt lợn vào hệ thống siêu thị và các bếp ăn trường học. Chia sẻ tại "Diễn đàn kết nối thực phẩm an toàn với các bếp ăn tập thể", sáng nay 20/9, ông Võ Việt Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty cho biết, hiện nay, nhu cầu về thực phẩm sạch của người tiêu dùng rất lớn nhưng đối các doanh nghiệp sản xuất bài bản, chuyên nghiệp lại đang gặp rất nhiều khó khăn.
“Do nhiều yếu tố tác động, các nhà sản xuất thực phẩm đầu tư một cách bài bản, đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe rất khó cạnh tranh với các hộ gia đình nhỏ lẻ hiện đang sản xuất theo hướng "phi tiêu chuẩn’”, ông Võ Việt Dũng nêu vấn đề.
Đồng quan điểm, ông Bùi Hoàng Hà, Giám đốc kênh Horeca – kênh chuyên cung ứng thực phẩm cho rằng, bên cạnh phục vụ thị trường xuất khẩu, người tiêu dùng trong nước cũng cần được tiếp cận với những sản phẩm đảm bảo ATTP. Nhất là các bếp ăn trường học, nơi đang nuôi dưỡng những mầm non tương lai của đất nước, càng phải được tiếp cận với những thực phẩm an toàn, chất lượng.
Chia sẻ về những khó khăn trong việc tiếp cận bếp ăn trường học, ông Hà cho hay, hiện nay quy định không được lưu thực phẩm tại bếp nhà trường đang gây nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm thịt.
Đơn cử như thời gian lưu kho lạnh của thịt gà là 4 ngày, thịt heo tối đa là 7 ngày, nếu doanh nghiệp có thể vận chuyển lượng thực phẩm nhiều ngày trong một chuyến hàng sẽ tiết giảm được rất nhiều chi phí vận chuyển, logistics... Ngoài ra, việc này cũng gây ra lãng phí khi nhà trường phải bỏ thực phẩm khi vẫn còn hạn.
"Tất cả các bếp ăn đang được kết nối với các chuỗi các tổ hợp tác qua kênh chợ đầu mối để cung cấp nguồn thực phẩm đã được đảm bảo. Tuy nhiên, vẫn còn khó khăn, đó là vấn đề kết nối với các vùng trồng và tiêu thụ, cũng như việc thống nhất giá với đơn vị thu gom vào các bếp ăn", ông Hà nêu rõ.
Nêu thêm những khó khăn, bà Trần Thị Nhị, đại diện trường mầm non Trù Hựu, xã Trù Hựu, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang thông tin hiện nay, nhà trường đang tổ chức ăn bán trú tại trường cho 100% học sinh tại trường với gần 600 em. Hiện nay, nguồn cung ứng thực phẩm cho nhà trường chủ yếu là các sản phẩm nông sản tại địa phương do người dân địa phương trực tiếp sản xuất. Nhà trường tiếp nhận thực phẩm qua 2 hình thức là trực tiếp thu mua từ người dân và qua đầu mối thu gom.
“Chính vì vậy, công tác truy xuất nguồn gốc cho thực phẩm vẫn chưa được triển khai. Đó cũng là nỗi băn khoăn và lo ngại của nhà trường về nguồn thực phẩm không đảm bảo", bà Trần Thị Nhị chia sẻ và cho biết thêm, vẫn còn khó khăn, đó là vấn đề kết nối với các vùng trồng và tiêu thụ, cũng như việc thống nhất giá với đơn vị thu gom vào các bếp ăn.
Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông cho rằng, việc đem các sản phẩm đảm bảo ATTP tới bếp ăn trường học không chỉ đơn thuần là hoạt động cung ứng, mà đó còn là trách nhiệm chung với xã hội, đất nước. Do đó, các cơ quan chức năng cần tăng cường việc tuyên truyền, kiểm soát chuỗi cung ứng ATTP tới bếp ăn nhà trường.
Để có thể làm được điều này rất cần sự quan tâm, phối hợp của Bộ Y tế, Sở Y tế các địa phương, từ đó có sự điều chỉnh chính sách về tài chính, hỗ trợ các trường học, các khu công nghiệp…
"Việc kiểm soát chuỗi cung ứng không chỉ gói gọn trong một địa phương, mà cần có sự liên kết ngang giữa các tỉnh, thành với nhau để đảm bảo nguồn thực phẩm được cung cấp vào trường học được kiểm soát ATTP một cách rộng rãi cũng như xử lý các cơ sở cung ứng thực phẩm không an toàn một cách kịp thời và đồng bộ", ông Toản cho hay.
Nêu quan điểm, ông Nguyễn Văn Thuận, Trưởng phòng Quản lý chất lượng 2, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, cho rằng yếu tố quan trọng nhất để tạo ra chuỗi thực phẩm an toàn là mối liên kết sản xuất với nhau thông qua các cam kết, hợp đồng về trách nhiệm để cùng nhau tạo ra các sản phẩm an toàn từ trang trại tới bàn ăn.
Hiện nay, rất nhiều sản phẩm sản xuất trong nước lại có giá thành cao hơn so với các sản phẩm cùng loại nhập khẩu do thiếu liên kết chuỗi. Với việc áp dụng liên kết sản xuất, sẽ tạo được tiếng nói chung cho các công đoạn, từ đó đảm bảo việc giám sát ATTP thông qua trách nhiệm hợp đồng, phát triển nền sản xuất hàng hóa tập trung, từng bước giảm thiểu nền sản xuất manh mún, nhỏ lẻ...