Thứ ba, 26/09/2023

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Trung Quốc có thể đuổi kịp Mỹ trong công nghệ AI? - Bài 3: Cuộc đua sát nút

Xuân Hạo
- 15:40, 12/05/2023

(DNTO) - Trung Quốc đang phải “lội ngược dòng” trong cuộc đua công nghệ trí thông minh nhân tạo, với nhiều yếu tố cản trở họ cạnh tranh với Mỹ. Nhưng không có nghĩa là Trung Quốc dễ dàng từ bỏ tham vọng trở thành một cường quốc công nghệ.

jbareham_170802_1892_0001b

Bài 1: Trọng tâm nặng ký
Bài 2: Ba chướng ngại vật


Những “chướng ngại vật” cản trở Trung Quốc phát triển công nghệ trí thông minh nhân tạo (AI) là những vấn đề phức tạp, nhưng không có nghĩa là không có giải pháp.

Vượt chướng ngại vật

Lấy vấn đề thiếu thốn dữ liệu chẳng hạn. Vào ngày 13/2/2023, chính quyền Bắc Kinh, nơi hơn ⅓ công ty AI Trung Quốc tọa lạc, đã công bố họ sẽ tung ra dữ liệu của 115 tổ chức chính phủ, cho phép các nhà phát triển mô hình AI tiếp cận 15.880 bộ dữ liệu để phân tích.

Chính quyền trung ương Trung Quốc cũng đang bày tỏ ý muốn “mở cửa các khu vườn khép kín” của các tiện ích dịch vụ mạng, giải phóng dữ liệu - theo Kayla Blomquist, cựu nhân viên ngoại giao Mỹ ở Trung Quốc, hiện làm việc tại Đại học Oxford.

Đáng chú ý nhất, các mô hình AI mới nhất của Trung Quốc đã có thể “học tập” từ những ngôn ngữ khác. Nhà nghiên cứu Jeffrey Ding của Đại học George Washington cho biết, mô hình ERNIE của Baidu đã được huấn luyện trên rất nhiều dữ liệu tiếng Anh.

Nhà đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của Baidu, Robin Li giới thiệu Ernie Bot, một chatbot tương tự như ChatGPT, trong một cuộc họp báo tại trụ sở chính của công ty ở Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 16 tháng 3 năm 2023. Ảnh: REUTERS

Nhà đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của Baidu, Robin Li giới thiệu Ernie Bot, một chatbot tương tự như ChatGPT, trong một cuộc họp báo tại trụ sở chính của công ty ở Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 16 tháng 3 năm 2023. Ảnh: REUTERS

Trong khía cạnh phần cứng, Trung Quốc đã tìm được nhiều cách “đi vòng”. Tờ Financial Times từng đưa tin vào hồi tháng 3 về việc SenseTime, công ty AI nằm trong “danh sách đen” của Mỹ, đã tìm cách né tránh cấm vận phần cứng thông qua các trung gian. Một số hãng AI Trung Quốc đã có thể vận dụng máy chủ điện toán đám mây, trang bị chip tối tân của Nvidia, đặt tại các quốc gia khác.

Một giải pháp khác là thiết kế phần mềm AI có mức độ hiệu quả cao hơn, sử dụng các loại chip bán dẫn yếu hơn của Nvidia, nhưng cho ra kết quả vẫn chấp nhận được. Ngoài ra, Nvidia cũng đang tung ra các loại chip dành riêng cho thị trường Trung Quốc. Các loại chip này chậm hơn thế hệ mới nhất từ 10% đến 30%, và có giá thành cao hơn, nhưng vẫn đủ để hoạt động.

Vận dụng sức mạnh quốc gia

Về mặt lý thuyết, có một “cứu cánh” rất lợi hại cho Trung Quốc để vượt qua trở ngại “đói” phần cứng và “nghèo” nhân lực: Mô hình mã nguồn mở.

Mô hình này cho phép bất kỳ ai cũng có thể tải mã lập trình về và tinh chỉnh các tính năng. Điều này có thể rất có lợi cho việc tối ưu hóa các “trọng số”, vốn là các con số định nghĩa cấu trúc mô hình AI, thường được thiết lập thông qua các quy trình xử lý đắt tiền.

Alpaca, mô hình do các nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford xây dựng, là một ví dụ điển hình cho lợi thế của mô hình mã nguồn mở. Alpaca được xây dựng bằng các trọng số từ LLaMA, một mô hình nền tảng của Meta, công ty mẹ của Facebook. Chi phí tạo dựng Alpaca chỉ dưới 600 đô la, quá rẻ so với cái giá hơn 100 triệu đô la của GPT-4. Alpaca hoạt động ngang ngửa với ChatGPT trong một số tác vụ.

Mô hình mã nguồn mở có thể tận dụng thế mạnh xã hội của Trung Quốc. Dưới sự quản lý trung ương của chính phủ, các cơ quan nghiên cứu AI của Trung Quốc có thể hợp tác hỗ trợ lẫn nhau thông qua các dự án mã nguồn mở. 

Chuyên gia Matt Sheehan, thuộc hãng phân tích Carnegie Endowment, cho biết các phòng nghiên cứu Trung Quốc có thể nhanh chóng hấp thụ các công nghệ tiên tiến ở nước ngoài và tích hợp vào hệ thống của họ, nhờ vào quỹ ngân sách từ chính phủ.

Một nhà đầu tư mạo hiểm danh tiếng ở Thung lũng Silicon thẳng thừng hơn khi gọi mô hình mã nguồn mở là “một lợi thế trời cho” cho chính quyền Trung Quốc.

Cuộc đua sát nút

Có vẻ như những “chướng ngại vật” đã kể ở bài trước sẽ không thể cản trở Trung Quốc thua xa Mỹ trong công nghệ AI. Ngược lại, rất có thể mức độ phát triển công nghệ của hai quốc gia này sẽ ngang tầm nhau, dù “cái giá phải trả” của Trung Quốc cao hơn nhiều.

Thế nhưng Mỹ vẫn giữ một lợi thế giúp họ trở thành kẻ chiến thắng cuối cùng: Khả năng tích hợp công nghệ phủ khắp nền kinh tế quốc gia. Đây đã là một thế mạnh giúp họ vượt mặt Liên bang Xô-viết (cũ) trong thời kỳ 1950.

Trung Quốc, tuy nhanh nhạy đổi mới hơn Liên bang Xô-viết, nhất là trong việc tích hợp các công nghệ mới như các nền tảng tài chính kỹ thuật số, mạng viễn thông 5G và tàu điện cao tốc,... nhưng lại chậm chân trong triển khai hệ thống cảm biến, công nghệ điện toán đám mây và phần mềm kinh doanh - những yếu tố có thể hỗ trợ phát triển AI.

Và dù Trung Quốc có tìm cách “lách luật” đến cỡ nào đi chăng nữa, vẫn không thể phủ nhận ảnh hưởng của lệnh “cấm vận” xuất khẩu công nghệ từ Mỹ. Nó sẽ giới hạn diện rộng cho toàn ngành công nghệ Trung Quốc. 

Hơn thế nữa, các công ty Trung Quốc vẫn còn lận đận với nhiều vấn đề. Các công ty tư nhân tầm trung và nhỏ thiếu tài nguyên, trong khi các công ty sở hữu bởi chính phủ thì chậm chạp trong đổi mới. Quỹ đầu tư khổng lồ có giá 50 tỷ đô la cho ngành sản xuất chip Trung Quốc lún sâu trong scandal. Hàng ngàn các hãng startup chỉ biết gắn cái mác “AI” để lợi dụng trợ cấp chính phủ.

Đó là chưa kể mối lo ngại từ các chính sách kiểm soát gay gắt từ chính quyền Trung Quốc. Chiến dịch “thanh trừng” ngành công nghệ kéo dài 2 năm rưỡi của chính quyền Tập Cận Bình đã để lại nhiều “vết sẹo”. 

Trong 2022, vốn đầu tư tư nhân vào các công ty AI Trung Quốc đã đạt 13,5 tỷ đô la, chỉ bằng một phần ba so với vốn chảy vào các đối thủ tại Mỹ. Trong vòng 4 tháng đầu 2023, mức độ khác biệt này tiếp tục kéo dãn - dựa theo thông số của PitchBook. Vẫn còn sớm để có thể biết liệu trí thông minh nhân tạo khởi tạo có mang tính cách mạng, nhưng giới đầu tư trên thị trường tự do đã bắt đầu “đánh cược” vào kẻ thắng cuộc.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
8/12 dự án thua lỗ, chậm tiến độ của ngành Công thương đã có phương án xử lý. Còn 4 dự án đã trình Thủ tướng Chính phủ 3 phương án xử lý, chờ báo cáo Bộ Chính trị.
34 phút
Thời sự - Chính trị
Xứng danh “Kỳ quan miền nhiệt đới”, thành phố bán đảo MerryLand Quy Nhơn là nơi hội tụ của nhiều sự kiện thể thao, văn hóa nghệ thuật, giải trí tầm cỡ, thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách và người dân địa phương. MerryLand Quy Nhơn cũng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm đến của những lễ hội quy mô quốc tế trong tương lai gần.
22 giờ
Thời sự - Chính trị
Giá cả dao động đã mang lại rất nhiều lợi ích cho người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp, nhưng nó vẫn là một chủ đề gây tranh cãi. Đặc biệt là khi vẫn tồn tại một "vết nhơ" trong ngành bán vé sự kiện.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Theo các chuyên gia, khi chuyển sang điện xanh, việc tăng giá điện sẽ không tránh khỏi. Người dân, doanh nghiệp phải sớm có phương án sử dụng hợp lý và sẵn sàng chấp nhận. Cơ quan quản lý phải phải xem xét lộ trình để tránh gây xáo trộn trong đời sống kinh tế - xã hội.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Bà Lê Hồng Thủy Tiên, Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP Group) cho rằng, không phải doanh nghiệp Việt muốn chậm lớn, có rất nhiều doanh nghiệp chân chính muốn lớn và trưởng thành một cách bài bản nhưng bị vướng cơ chế, thiếu các chính sách mang tính chiến lược, bền vững.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Lượng hóa các động lực tăng trưởng mới, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, dù khơi thông các nguồn lực, giải ngân hết 95% vốn đầu tư công, dự báo kinh tế năm nay cao nhất đạt 6%, tức không đạt mục tiêu 6,5%.
1 tuần
Văn hoá - Xã hội
Đi lên từ con số 0, chỉ sau một đêm Quang Hà đã vụt sáng thành sao khi được ghi nhận với bản hit Ngỡ.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, quá trình phát triển kinh tế của Việt Nam thường chứa đựng “nghịch lý”: Doanh nghiệp Việt giỏi chống chịu, "sống dai" nhưng chậm lớn; nền kinh tế “khát vốn” nhưng lại khó hấp thụ vốn; tăng trưởng GDP cao nhưng lạm phát thấp; lạm phát thấp nhưng lãi suất cao...
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Các chuyên gia nhận định, CASA cải thiện phản ánh từ việc chính sách tiền tệ nới lỏng đang phát huy tác dụng. Tài khoản thanh toán "rủng rỉnh" hơn so với trước đây và tính thanh khoản của nền kinh tế dần hồi phục. Tỷ lệ CASA có thể đã tạo đáy, liệu sẽ "lội ngược dòng" trở lại thời hoàng kim thời gian tới?
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Theo chuyên gia, nhiều nhà đầu tư lo ngại việc Bộ Công thương giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tính toán khung giá điện khó đảm bảo tính khách quan.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Thủ tướng yêu cầu tổng rà soát, kiểm tra an toàn PCCC tại các chung cư, nhà ở nhiều căn hộ, cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ có mật độ người ở cao... có nguy cơ cháy, nổ cao để đánh giá thực trạng, có ngay các giải pháp hạn chế xảy ra cháy, nổ...
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Chiều 12/9, tại Thanh Hóa, Hội Doanh nhân trẻ tỉnh tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động Hội khoá VI, triển khai kế hoạch tổ chức Đại hội lần thứ VII, nhiệm kỳ 2023-2028.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tinh thần là hài hòa lợi ích Nhà nước, nhân dân và doanh nghiệp, hài hòa lợi ích, rủi ro chia sẻ; không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm cho doanh nghiệp.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc tới thân nhân, gia đình người bị nạn
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Tổng thống Mỹ, Joe Biden, ăn mừng mối quan hệ ngoại giao mới với Việt Nam bằng một loạt thỏa thuận hợp tác củng cố chuỗi cung ứng.
2 tuần