Tín dụng bất động sản: Cân đối giữa tăng trưởng của thị trường và giá trị tài sản
(DNTO) - Nhiều dự án được "bơm" vốn, tín dụng bất động sản tăng đều ở các phân khúc. Song, giới phân tích cho rằng, các khoản vay bất động sản là dài hạn, sự tăng trưởng của thị trường có thể sẽ không bền vững, gây ra rủi ro nếu giá trị tài sản giảm.
Tín dụng bất động sản tăng đều ở các phân khúc
Tính đến hết quý II/2024, tín dụng của nhiều ngân hàng tăng trưởng hai con số. Trong đó, cho vay bất động sản, mua nhà ở đóng góp "công sức" lớn, điều này cho thấy, bất động sản tiếp tục là nhóm có vai trò trọng yếu thúc đẩy tăng trưởng tín dụng trong năm 2024.
Trong báo cáo về ngành ngân hàng vừa công bố, Công ty Chứng khoán VPBankS cho biết, cho vay bất động sản vẫn là phân khúc giúp nhiều nhà băng tăng trưởng tín dụng trong quý II/2024. Cụ thể, có 14/27 ngân hàng tăng trưởng tín dụng cao từ 6% trở lên. Đáng chú ý, các ngân hàng bán buôn như LPBank, Techcombank hay các ngân hàng bán lẻ có thế mạnh ở khu vực miền Nam như ACB, HDBank đều ghi nhận tăng trưởng tín dụng cao trên 10% trong quý II.
Thống kê của Reatimes dựa trên báo cáo tài chính quý II/2024 từ 10 ngân hàng niêm yết có thuyết minh vay theo ngành cho thấy, dư nợ cho vay kinh doanh bất động sản tính đến cuối quý II đạt khoảng 575.000 tỷ đồng.
Trong đó, báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2024 cho thấy dư nợ cho vay kinh doanh bất động sản của Techcombank (TCB) cuối tháng 6/2024 đạt 201.210 tỷ đồng, tăng 3,7% so với quý I/2024. Ngân hàng này cũng cho biết, dư nợ cho vay mua nhà phục hồi lên mức 181,7 nghìn tỷ đồng, tăng 6,3% so với đầu năm và 9,1% so với cùng kỳ. Giải ngân cho vay mua nhà tiếp tục đà tăng trưởng tốt, đạt 31,2 nghìn tỷ trong quý II/2024. Tính chung tổng dư nợ cho vay khách hàng của Techcombank cuối quý II/2024 đạt 567.389 tỷ đồng. Đóng góp lớn nhất cho tăng trưởng tín dụng đến từ cho vay bất động sản chiếm hơn 35,6% tổng dư nợ.
Chiều ngày 5/9, nhận định về tín dụng bất động sản tại TP.HCM và xu hướng tăng trưởng, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TP.HCM cho biết, dư nợ tín dụng bất động sản tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng, tháng sau cao hơn tháng trước. Đến cuối tháng 7/2024 tổng dư nợ tín dụng bất động sản trên địa bàn đạt trên 1 triệu tỉ đồng, chiếm 27,6% trong tổng dư nợ tín dụng và tăng 5,5% so với cuối năm 2023. Con số này cao hơn mức tăng chung của tín dụng trên địa bàn, khi mà 7 tháng đầu năm tín dụng chung trên địa bàn tăng 3,9%.
Bên cạnh đó, cho vay nhà ở gồm nhà ở xã hội, nhà ở thương mại… vẫn chiếm tỉ trọng cao nhất, chiếm khoảng 57% trong tổng dư nợ bất động sản trên địa bàn. Riêng dư nợ cho vay nhà ở xã hội đạt 2.543 tỉ đồng, tăng 78% so với cuối năm ngoái, trong đó giải ngân cho vay từ gói 120.000 tỉ đồng đạt 170 tỉ, cho dự án nhà ở cho công nhân thuê tại Tp. Thủ Đức.
Ngoài ra, tín dụng bất động sản phục vụ sản xuất kinh doanh như cho vay phát triển hạ tầng KCN-KCX, cho vay xây dựng văn phòng, cao ốc, cho vay phục vụ xây dựng nhà hàng, khách sạn khu du lịch... đều đạt tốc độ tăng trưởng khá.
Theo dự báo của Viện nghiên cứu thị trường bất động sản Việt Nam, đến năm 2030, vốn tín dụng tiếp tục giữ vai trò chủ yếu và được dự báo tiếp tục tăng trưởng khoảng 10 - 12%/năm. Trong đó, tăng trưởng tín dụng bất động sản tiếp tục duy trì ở mức tương đương tăng trưởng tín dụng chung của nền kinh tế (khoảng 10 - 12%/năm). Quy mô nguồn vốn tín dụng đầu tư kinh doanh bất động sản ước tính sẽ đạt khoảng 2 triệu tỷ đồng (khoảng 86 tỷ USD) và tín dụng nhà ở sẽ vào khoảng 3 - 3,5 triệu tỷ đồng (khoảng 147 tỷ USD) vào năm 2030.
Đặc biệt, VPBankS nhận diện mảng cho vay KCN trong thời gian tới rất tiềm năng do quỹ đất KCN sẽ tiếp tục được bổ sung mạnh mẽ trong giai đoạn 2025-2030, với trọng tâm mở rộng là các khu vực được coi là trung tâm KCN, có khả năng thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước như Đông Nam Bộ, Đồng bằng Sông Hồng và Bắc Trung Bộ & Duyên hải miền Trung.
Cân đối giữa tăng trưởng của thị trường và giá trị tài sản
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng cho hay, tín dụng bất động sản tăng là một hiện tượng bình thường, bởi kinh doanh bất động sản hay mua nhà ở đều là hoạt động thực tiễn, nhu cầu của doanh nghiệp, người dân. Trong đó, ngân hàng cũng muốn hỗ trợ doanh nghiệp có vốn triển khai các công trình, dự án bất động sản. Đó là lý do, nửa đầu năm đã cho thấy dấu hiệu tích cực hơn khi nhiều doanh nghiệp bất động sản đạt được thỏa thuận tín dụng lên tới hàng nghìn tỷ đồng với các ngân hàng.
Chẳng hạn, mới đây, BIDV Mỹ Đình và Công ty Địa ốc Sài Gòn Thương tín (TTC Land) đã ký hợp đồng tín dụng tài trợ dự án cao ốc phức hợp TTC Plaza Đà Nẵng. Ông Đặng Văn Thành, Chủ tịch Tập đoàn TTC, cho biết từ năm 2024, TTC Land sẽ triển khai những dự án trọng điểm, bao gồm TTC Plaza Đà Nẵng. Các sản phẩm bất động sản của TTC Land trong chiến lược giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030 sẽ gồm bất động sản dân dụng, bất động sản thương mại và bất động sản nghỉ dưỡng sức khỏe. Việc tiếp cận được dòng vốn tín dụng sẽ giúp TTC Land đẩy nhanh hơn tiến độ dự án và kỳ vọng thu về được dòng tiền ổn định.
Cùng thời điểm, VietinBank cũng ký kết hợp tác với Công ty Xây dựng và Kinh doanh nhà Khởi Thành để giúp doanh nghiệp trả nợ cho người mua nhà tại dự án Paris Hoàng Kim, đồng thời mở bán giai đoạn tiếp theo của dự án này. Dự án tọa lạc tại TP. Thủ Đức, TP.HCM, đã hoàn thiện và chuẩn bị bàn giao cho cư dân vào ở vào quý IV năm nay.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), việc gia tăng liên kết giữa ngân hàng và doanh nghiệp bất động sản cho thấy sự kỳ vọng lớn vào nhóm doanh nghiệp này từ phía ngân hàng. Đó cũng là điều dễ hiểu khi thị trường bất động sản bắt đầu bước vào chu kỳ mới, trong khi lượng tiền trong ngân hàng đang dư thừa.
“Dù chưa thể khẳng định thị trường bất động sản sẽ bật mạnh sau những "cú bắt tay" này, nhưng khi các dự án có đủ tài chính để triển khai xây dựng, nguồn cung ra thị trường chắc chắn sẽ tăng lên. Điều này giúp mở rộng cơ hội mua nhà cho người dân, còn doanh nghiệp thu về được dòng tiền. Đây là bước đệm để thị trường hồi phục nhanh hơn thời gian tới”, ông Châu nói.
Tuy nhiên, giới phân tích cũng cho rằng, tín dụng bất động sản, chủ yếu là cho vay trung dài hạn, thời gian dài vì vậy sự tăng trưởng và phát triển hiệu quả, bền vững của thị trường có tác động quan trọng đối với hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại.
"Sự tăng trưởng của thị trường có thể sẽ không bền vững, gây ra rủi ro nếu giá trị tài sản giảm. Ngoài ra, các khoản vay bất động sản là dài hạn, có thể ràng buộc vốn và hạn chế khả năng theo đuổi các cơ hội sinh lời khác của ngân hàng. Do nhu cầu vốn cho nhà ở là rất lớn nên còn rất nhiều dư địa cho vay cho ngành ngân hàng, do đó tiềm ẩn rủi ro nợ xấu gia tăng", VPBankS nhấn mạnh.
Theo đó, việc tuân thủ nghiêm các quy định về tín dụng, về mục đích sử dụng vốn vay và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, sẽ không chỉ là yếu tố bảo đảm tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả mà còn thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển.