Chủ nhật, 06/07/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Nợ xấu ngân hàng: Nỗi lo vơi lại đầy

Hồng Gấm
- 17:33, 01/12/2022

(DNTO) - Trong bức tranh toàn cảnh ngành ngân hàng, "hụt hơi" tín dụng, nợ xấu không xử lý được và khối trái phiếu doanh nghiệp các ngân hàng đang nắm giữ... là những nhân tố ẩn chứa rủi ro khi đánh giá tương lai ngành ngân hàng tháng cuối năm.

Hệ thống ngân hàng đang phải đối mặt với những khó khăn về chất lượng tài sản do nợ xấu tăng nhanh sau khi Thông tư 14 kết thúc. Ảnh: TL.

Hệ thống ngân hàng đang phải đối mặt với những khó khăn về chất lượng tài sản do nợ xấu tăng nhanh sau khi Thông tư 14 kết thúc. Ảnh: TL.

Sau mùa báo cáo kết quả kinh doanh quí 3 vừa qua, nợ xấu tại nhiều ngân hàng đã bắt đầu có dấu hiệu tăng khá nhanh, nhất là nợ có khả năng mất vốn… là lời cảnh báo khi bước vào giai đoạn khó khăn cuối năm. Đặc biệt là sau khi Thông tư 14 liên quan đến cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ, miễn giảm lãi suất cho khách hàng do dịch Covid-19 hết hạn vào ngày 30/6/2022.

Cụ thể, thống kê số liệu báo cáo tài chính quí 3/2022 của 27 ngân hàng cho thấy, tính đến ngày 30/9, tổng nợ xấu nội bảng ở mức gần 129.800 tỷ đồng, tăng 28,4% so với đầu năm. Trong đó, đáng chú ý, tổng nợ nhóm 5, tức nợ có khả năng mất vốn tính đến cuối tháng 9 tăng mạnh tới 62,5% so với đầu năm, lên gần 72.400 tỷ đồng, chiếm 55,8% tổng nợ xấu, so với tỷ trọng 44% hồi đầu năm.

Con số nợ xấu tăng nhanh là lí do khiến khối phân tích của Công ty Chứng khoán SSI mới đây đã gọi tương lai ngành ngân hàng Việt Nam là “con đường chông gai” và hạ khuyến nghị đầu tư đối với ngành này từ “trung lập” xuống “giảm tỷ trọng”. Rủi ro tín dụng, nợ xấu không xử lý được và khối trái phiếu doanh nghiệp các ngân hàng đang nắm giữ là những nhân tố ẩn chứa rủi ro khi đánh giá tương lai ngành ngân hàng năm tới.

Điều này hoàn toàn có cơ sở khi từ đầu năm 2022 đến nay, Ngân hàng Sacombank đã nhiều lần thông báo bán đấu giá quyền sử dụng đất đã đền bù thuộc Dự án Khu công nghiệp Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP.HCM, là tài sản bảo đảm cho 18 khoản nợ với tổng giá trị các khoản nợ bán đấu giá là 16.196 tỷ đồng tính đến 31/12/2021, nhưng không tìm được khách mua.

Không chỉ Sacombank khó bán đấu giá tài sản thu hồi nợ, nhiều khoản nợ xấu tại các ngân hàng khác cũng được đấu giá nhiều lần vẫn không tìm được khách mua. Không ít tài sản mang đấu giá có giá khởi điểm chỉ còn bằng nợ gốc, bỏ qua các phần tiền lãi, nhưng ngân hàng cũng không bán được.

Mới đây, Ngân hàng VietinBank phải "ngậm ngùi" rao bán khoản nợ hơn 900 tỷ đồng của Công ty Cổ phần ĐTK và Công ty Cổ phần Thức ăn chăn nuôi Trung ương. Theo đó, tài sản đảm bảo của các công ty này, bao gồm cả đàn gà 3 thế hệ và trứng gà được mang ra bán đấu giá.

Thậm chí, các ngân hàng phải chấp nhận "cắt lỗ" các khoản nợ này. Riêng trên sàn giao dịch nợ của VAMC, đã có hơn 16 tổ chức tín dụng chào bán, với tổng giá trị nợ và tài sản bảo đảm khoảng 32.000 tỷ đồng.

Câu chuyện đấu giá nợ "hy hữu" này cho thấy tình hình xử lý nợ xấu của các ngân hàng đang trở thành vấn đề nóng trên thị trường tài chính, nhất là trong bối cảnh thị trường bất động sản đi xuống, thanh khoản sụt giảm đã tác động rõ rệt đến hoạt động xử lý nợ của các ngân hàng. Nhiều chủ đầu tư bất động sản đang gặp nhiều khó khăn với lượng hàng tồn kho tăng, doanh số bán hàng giảm và chịu áp lực đáng kể về dòng tiền ngắn hạn khi một số trái phiếu sắp đến ngày đáo hạn.

Tỉ lệ nợ xấu tăng, khiến tỉ lệ thu nhập lãi thuần NIM của ngân hàng đang có xu hướng co lại, mỏng dần so với trước đây. Theo thống kê, NIM quý III/2022 của một số ngân hàng giảm so với cùng kỳ năm 2021. Chẳng hạn như VPBank giảm 0,96%, TPBank giảm 0,28%, Bac A Bank giảm 0,14%, Techcombank giảm 0,13%, ACB giảm 0,03%... Áp lực của nhiều ngân hàng duy trì NIM đang ngày càng khó khăn khi mặt bằng lãi suất huy động tăng, mà lãi suất cho vay khó tăng theo. 

Nhìn về triển vọng ngành ngân hàng, phát biểu tại "Diễn đàn Kinh tế 2023: Cùng doanh nghiệp vượt sóng", mới đây, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đánh giá, thời gian tới, ngành ngân hàng sẽ đối mặt với nhiều thách thức như lạm phát, giá cả có xu hướng tăng nhanh và tác động lên đời sống người dân, làm chậm lại quá trình phục hồi và tăng trưởng tiêu dùng, đầu tư...

"Khẩu vị" ứng xử với nợ xấu ra sao?

Nợ xấu gia tăng khi các khoản nợ tái cơ cấu dần hết thời gian ân hạn, trong khi khó khăn của thị trường bất động sản đang ảnh hưởng rõ rệt. Ảnh: TL.

Nợ xấu gia tăng khi các khoản nợ tái cơ cấu dần hết thời gian ân hạn, trong khi khó khăn của thị trường bất động sản đang ảnh hưởng rõ rệt. Ảnh: TL.

Khi áp lực nợ xấu tăng trong những tháng cuối năm, hệ thống ngân hàng đang phải đối mặt với những khó khăn về chất lượng tài sản do nợ xấu tăng nhanh sau khi Thông tư 14 kết thúc. 

Sức ảnh hưởng của nợ xấu lên bảng cân đối kế toán của nhà băng được dự báo sẽ còn tiếp tục kéo dài không chỉ trong những tháng cuối năm mà còn "dềnh" sang các năm sau khi doanh nghiệp chưa thể phục hồi và những khoản nợ sau khi được tạo điều kiện cơ cấu lại nhưng vẫn không thể cải thiện. Song, những thách thức này có thể phần nào được "hóa giải" nếu ngân hàng có bộ đệm dự phòng lớn, đồng thời, kiểm soát chặt chẽ khi giải ngân vào phân khúc có rủi ro cao.

Nhiều ngân hàng hiện nay có tỷ lệ bao phủ nợ xấu trên 100%. Vietcombank hiện là ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao nhất hệ thống, trên 500%. Ngoài ra một số ngân hàng khác như BIDV, Techcombank, ACB, MB,... cũng đều có tỷ lệ bao phủ nợ xấu trên 100%.

Theo Chứng khoán Agriseco, đa số ngân hàng vẫn tiếp tục duy trì tỷ lệ bao phủ nợ xấu ở mức cao. Diễn biến này dường như đã nằm trong “kịch bản” được tính toán trước để giúp họ củng cố bộ đệm an toàn vốn khi các khoản nợ tái cơ cấu hoặc nợ có vấn đề chuyển nhóm nợ xấu, đồng thời tạo nguồn lợi nhuận từ hoàn nhập dự phòng trong tương lai. 

Nói một cách dân dã, với cách "ứng xử" trên những ngân hàng này có thể kê cao gối ngủ ngon, nếu xét ở khía cạnh toàn bộ nợ xấu bị xấu hẳn và mất hẳn. Nếu vậy an toàn hoạt động của họ vẫn không bị ảnh hưởng nhiều, khi đó có nguồn trích dự phòng cao hơn nhiều so với phần bị mất đi.

Tuy nhiên, điều đáng tiếc là bức tranh này không đều màu, khi nguồn lực đang có sự phân hóa mạnh giữa các nhà băng, tốc độ tăng trưởng trích lập dự phòng chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng nợ xấu, dẫn đến kết quả chung không được như mong đợi của toàn hệ thống. Thống kê cho thấy, có tới 10/27 thành viên đang sở hữu tỷ lệ LLR thấp hơn 60%. Bên cạnh đó, một số ngân hàng lựa chọn trích lập luôn toàn bộ nợ xấu, một số khác lại chọn trích lập rải ra trong 3 năm theo cơ chế cho phép. 

Đơn cử tại NCB, tỷ lệ này đến cuối tháng 9/2022 mới chỉ ở mức 14%, tức với mỗi đồng nợ xấu, ngân hàng mới chỉ có 0,14 đồng để dự phòng. Tương tự, tại các thành viên như VietBank, Baovietbank, PGBank hay Saigonbank, con số này cũng chỉ ở mức khiêm tốn trên dưới 50%. 

Ngoài gia tăng bộ đệm, giới chuyên gia cho rằng, để đạt được kế hoạch đặt ra đầu năm, các ngân hàng cần những giải pháp riêng như cơ cấu lại vốn tín dụng qua việc đẩy nhanh tốc độ quay vòng vốn, tăng thu hồi nợ và tăng thu ngoài lãi. 

Việc tập trung bán lẻ sẽ tiếp tục là mũi nhọn trong giúp các ngân hàng giảm thiểu rủi ro tập trung và tăng NIM với các khách hàng lớn trong năm 2022. Bên cạnh đó, hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance) dự báo sẽ tiếp tục sôi động và là một động lực quan trọng giúp thúc đẩy lợi nhuận của các ngân hàng.

“Ngân hàng nào có lợi thế lớn ở mảng miếng này, hoạt động kinh doanh cũng như khả năng sinh lời vẫn tiếp tục được duy trì ổn định”, các chuyên gia nhận định.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương tháng 6/2025 - hội nghị đầu tiên sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các báo cáo cho thấy, tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm đạt mức cao nhất so với cùng kỳ trong gần 20 năm.
2 ngày
Thời sự - Chính trị
Nhiều nội dung được đề xuất bổ sung vào dự thảo Nghị định 15 sửa đổi để giải quyết ngay hạn chế, bất cập liên quan đến việc tự công bố, hậu kiểm, quảng cáo sản phẩm...
3 ngày
Tài chính - Thị Trường
Tổng thống Mỹ, Donald Trump, công bố một thỏa thuận thương mại bước đầu đã được thiết lập với Việt Nam, trong đó thuế xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam đến Mỹ sẽ vào khoảng 20%, trong khi hàng hóa từ Mỹ vào nước ta sẽ được miễn thuế hoàn toàn.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Trong dòng chảy đầy biến động của kinh tế thế giới, việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được thỏa thuận thương mại mang tính bước ngoặt là sự kiện đáng chú ý trên bình diện song phương, mà còn đến vào đúng thời điểm đất nước vừa bước vào kỷ nguyên phát triển mới, và cộng đồng doanh nghiệp đang đứng trước những cơ hội chưa từng có để vươn ra toàn cầu.
3 ngày
Thời sự - Chính trị
Luật Công chứng 2024, có hiệu lực từ 1/7/2025, đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ trong lĩnh vực công chứng tại Việt Nam. Cùng với nhiều quy định tích cực khác, quy định bắt buộc phải chụp ảnh người ký với công chứng viên khi công chứng và triển khai công chứng trực tuyến… là những thay đổi được người dân hết sức quan tâm.  
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Chính phủ ban hành Nghị định số 181/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT), trong đó hướng dẫn cụ thể về các đối tượng không chịu thuế VAT.
4 ngày
Tài chính - Thị Trường
Ngày 30/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 174/2025/NĐ-CP quy định chính sách giảm thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết số 204/2025/QH15 ngày 17/6/2025 của Quốc hội. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đến hết ngày 31/12/2026.
4 ngày
Thời sự - Chính trị
Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) vừa công bố chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) chính thức của ngành sản xuất trong tháng 6 đạt 49,7 điểm. Mặc dù con số này cho thấy sự cải thiện nhẹ so với mức 49,5 của tháng 5 và 49,0 của tháng 4, đây vẫn là tháng thứ ba liên tiếp chỉ số này nằm dưới ngưỡng 50 điểm.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Bước ngoặt 1/7/2025 không chỉ là dấu mốc hành chính, đó là cột mốc đánh dấu bản lĩnh chính trị, đạo đức công vụ và sự kiên định vì nhân dân của cả hệ thống.
5 ngày
Trung ương hội
Chiều 30/6, tại Hà Nội, Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam tổ chức Họp báo công bố Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025), với sự tham dự của đại diện các đơn vị chỉ đạo, phối hợp tổ chức, các chuyên gia, thành viên Ban Tổ chức, Ban Cố vấn Diễn đàn và đông đảo các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Sau ngày 1/7, người dân có thể đăng ký xe tại bất kỳ công an xã nào trong tỉnh. Biển số xe sẽ được cấp theo danh sách mã số của các địa phương sáp nhập, ưu tiên từ số thấp đến cao.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Sáng 30/6, tại TP.HCM, Thành ủy – HĐND – UBND - Ủy ban MTTQ TP.HCM đã long trọng tổ chức Lễ công bố Nghị quyết, Quyết định của Trung ương và địa phương về việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, kết thúc hoạt động đơn vị hành chính cấp huyện, cũng như thành lập các tổ chức Đảng và chỉ định nhân sự cho các cấp chính quyền và đoàn thể mới.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Hôm nay (30/6), từ 8h sáng, trên cả nước sẽ đồng loạt diễn ra Lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, thành lập tổ chức đảng, chỉ định cấp ủy, HĐND, UBND, MTTQ tỉnh, thành phố, xã, phường, đặc khu.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Cuộc chiến thương mại và các chính sách thuế quan mới do Hoa Kỳ khởi xướng đang tạo ra những tác động sâu sắc và đa chiều lên chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong đó, ngành kho bãi tại Mỹ đang đứng trước những thách thức và sự thay đổi cấu trúc chưa từng có, đồng thời mở ra cả cơ hội và thách thức cho các quốc gia sản xuất như Việt Nam.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Từ ngày 1/7/2025, Bộ Công Thương sẽ thực hiện phân cấp, phân quyền cấp 31 mẫu Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) ưu đãi và không ưu đãi cho địa phương.
1 tuần
Xem thêm