Thứ ba, 26/09/2023

TP HÀ NỘI _°C /_% weather

Doanh Nhân Trẻ
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Nhức nhối gỡ 'thẻ vàng IUU': Đâu là nút thắt trọng yếu?

Bạch Dương
- 15:51, 20/09/2022

(DNTO) - Từ năm 2017 đến nay, thủy sản Việt Nam đã bị thị trường EU đưa vào diện cảnh báo khai thác bất hợp pháp (IUU). Dự báo trong đợt kiểm tra vào tháng 10 sắp tới, Việt Nam cũng khó gỡ được thẻ vàng này khi sự nỗ lực của cả ngành khai thác thủy sản Việt Nam vẫn chưa đủ quyết liệt.

Nguy cơ cảnh báo thẻ đỏ đang hiện hữu nếu Việt Nam không có giải pháp quyết liệt, đồng bộ hơn. Ảnh: TL.

Nguy cơ cảnh báo thẻ đỏ đang hiện hữu nếu Việt Nam không có giải pháp quyết liệt, đồng bộ hơn. Ảnh: TL.

Kể từ khi EU đưa ra cảnh báo vào năm 2017 về “thẻ vàng” đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam, chúng ta vẫn chưa gỡ được “thẻ vàng” IUU. Trong khi đó, hiện nay, IUU hiện không còn là yêu cầu riêng của EU mà đang dần trở thành "luật chơi" của các thị trường lớn khác.

Đơn cử như Nhật Bản mới đây cũng đã thông qua đạo luật về việc chống đánh bắt bất hợp pháp. Điều này đặt ra thách thức cho các doanh nghiệp khi sử dụng nguồn nguyên liệu đánh bắt có chứng nhận. 

Cụ thể, theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP): Ngay đầu tháng 9/2022, Nhật Bản thông báo từ ngày 1/12/2022 sẽ áp dụng giấy chứng nhận, xác nhận theo quy định IUU với 4 loài thủy sản xuất khẩu vào thị trường này, gồm: mực ống và mực nang, cá thu đao, cá thu mackerel và cá trích. Quy định này gây thêm áp lực cho các doanh nghiệp, bởi thực tế việc thực hiện chống khai thác trái phép IUU vẫn chưa được thực hiện hoàn chỉnh.

Phát biểu tại Cuộc họp lần thứ 6 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), ngày 20/9, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đánh giá, mặc dù khung pháp lý của Việt Nam về chống IUU hiện tương đối đầy đủ, thể hiện rõ được cam kết phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, sau gần 5 năm bị Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo "thẻ vàng", Việt Nam vẫn gặp nhiều thách thức trong việc gỡ rào cản này.

Đối với thực trạng vi phạm IUU chưa được quản lý triệt để, lãnh đạo Bộ NN&PTNT cũng nhìn nhận, đàu tiên là vấn đề nhật ký đánh bắt.

"Tôi đi từng cảng cá, lật từng cuốn số hành trình và nhận thấy, đây không phải nhật ký mà là hồi ký. Hầu hết sổ đều do vợ con ghi chép lại". Lý do sâu xa, theo lãnh đạo Bộ NN&PTNT, là nhận thức của bà con ngư dân về chống IUU chưa đồng nhất", Thứ trưởng chia sẻ.

Cùng với đó, việc xử lý vi phạm về chống IUU tại 28 tỉnh, thành phố ven biển không đồng đều, đang có hiện tượng tàu từ tỉnh nọ chạy sang tỉnh kia khi cập bờ. Việc không thể truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác khiến nước ta "mất điểm" trong quan điểm của EC.

Mặt khác, tình trạng giải ngôn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng cho cảng cá còn chậm, khiến nhiều cảng cá loại 1 không thể kiểm soát được sản lượng khai thác. Việc khai thác, đánh bắt cá ở kinh, vĩ độ nào, nhiều địa phương không thể xác định chính xác.

"Không kiểm soát được sản lượng khai thác thì không thể truy xuất được nguồn gốc. Tôi biết, có tỉnh chỉ kiểm soát được 3% tổng sản lượng đánh bắt", Thứ trưởng nêu rõ và cho rằng, nhiều tỉnh, thành phố chưa có sự quan tâm đúng mức cho chống IUU. Một số nơi chậm chuyển biến trong việc góp phần gỡ thẻ vàng IUU như Kiên Giang, Cà Mau, Bến Tre, Bình Định, Bình Thuận, Bạc Liêu, Bà Rịa - Vũng Tàu.

Nêu quan điểm, bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Phó chủ tịch VASEP, Tổng giám đốc Công ty TNHH Hải Nam, cho biết, công tác triển khai hệ thống giám sát tàu cá để giám sát hoạt động của tàu cá trên biển, xử lý các hành vi khai thác IUU còn nhiều bất cập, thiếu đồng bộ. Hiện cả nước mới có 20 tỉnh tổ chức trực 24/24 giờ. Tình trạng mất kết nối VMS diễn ra phổ biến.

"Đều đặn mỗi ngày, phòng chuyên môn thuộc Tổng Cục Thủy sản lại thống kê danh sách các tàu cá có chiều dài trên 15 m đã gắn định vị nhưng bỗng nhiên mất tín hiệu ngoài khơi. Con số thống kê mới nhất ngày 16/9 có gần 300 tàu bị mất tín hiệu như thế. Tình trạng tàu cá “mất tích” vẫn diễn ra hằng ngày, hằng giờ và tròn 5 năm qua, từ khi Việt Nam bắt đầu triển khai các chương trình chống khai thác trái phép IUU, các nỗ lực từ phía Chính phủ, cơ quan quản lý, hiệp hội… vẫn chưa mang lại kết quả như mong muốn", bà Sắc cho hay.

“Khi tới cảng cá Tam Quan (Bình Định), tôi rất bất ngờ khi tại cảng có rất nhiều tàu thuyền, nhưng cơ sở vật chất của cảng lại rất sơ sài, các hồ sơ, giấy tờ cũng đều làm bằng tay. Ngoài ra, Việt Nam vẫn còn nhức nhối tình trạng nhiều tàu đánh bắt bất hợp pháp, đặc biệt là tại các địa phương Kiên Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu, Khánh Hòa, từ đầu năm 2022 đến nay, 62 vụ với 85 tàu và 704 ngư dân bị bắt giữ, xử lý. Trong bối cảnh, sản lượng hải sản khai thác đạt 3,92 triệu tấn, gần chạm ngưỡng trữ lượng 3,95 triệu tấn của Việt Nam, đây là một vấn đề lớn", Phó chủ tịch VASEP nhận định.

Nêu "'điểm nghẽn" cụ thể tại địa phương, ông Đỗ Đình Minh, Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Ninh cho biết, gỡ 'thẻ vàng' IUU khó nhất vẫn ở khâu chứng nhận nguồn gốc thủy sản.

Hiện nay, khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng kết hợp cảng cá tại thị trấn Cái Rồng, Vân Đồn vẫn đang trong quá trình đầu tư, chưa đủ điều kiện để công bố cảng cá vì vậy cần thời gian để tỉnh Quảng Ninh gỡ bỏ tiêu chí cảnh báo cuối cùng.

Để khắc phục việc này, chi cục đã thiết lập 10 điểm kiểm tra, giám sát tàu cá dọc từ Móng Cái về tới thị xã Quảng Yên để ngư dân có thể đến khai báo và cho cơ quan chức năng đến kiểm tra, góp phần cùng với Trung ương gỡ thẻ vàng...

"Tuy nhiên, phần hạ tầng cảng cá ở công trình này chưa được hoàn thiện theo quy định. Điều này khiến cho Quảng Ninh chưa đủ điều kiện để công bố cảng cá. Đồng nghĩa với việc chưa thể có tổ chức quản lý cũng như nội quy hoạt động, chưa có đánh giá tác động môi trường cảng cá hay triển khai các thủ tục bàn giao khu vực biển.

Đặc biệt, không có cảng cá sẽ không thể thực hiện hoạt động chứng nhận nguồn gốc thủy sản và xác nhận nguyên liệu khai thác thủy sản, trong khi đây đều là những tiêu chí, cảnh báo cứng của EC, buộc phải đạt được mới có thể gỡ “thẻ vàng” IUU", ông Minh trần tình.

Tin khác

Thời sự - Chính trị
Xứng danh “Kỳ quan miền nhiệt đới”, thành phố bán đảo MerryLand Quy Nhơn là nơi hội tụ của nhiều sự kiện thể thao, văn hóa nghệ thuật, giải trí tầm cỡ, thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách và người dân địa phương. MerryLand Quy Nhơn cũng được kỳ vọng sẽ trở thành điểm đến của những lễ hội quy mô quốc tế trong tương lai gần.
21 giờ
Thời sự - Chính trị
Giá cả dao động đã mang lại rất nhiều lợi ích cho người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp, nhưng nó vẫn là một chủ đề gây tranh cãi. Đặc biệt là khi vẫn tồn tại một "vết nhơ" trong ngành bán vé sự kiện.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Theo các chuyên gia, khi chuyển sang điện xanh, việc tăng giá điện sẽ không tránh khỏi. Người dân, doanh nghiệp phải sớm có phương án sử dụng hợp lý và sẵn sàng chấp nhận. Cơ quan quản lý phải phải xem xét lộ trình để tránh gây xáo trộn trong đời sống kinh tế - xã hội.
5 ngày
Thời sự - Chính trị
Bà Lê Hồng Thủy Tiên, Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPP Group) cho rằng, không phải doanh nghiệp Việt muốn chậm lớn, có rất nhiều doanh nghiệp chân chính muốn lớn và trưởng thành một cách bài bản nhưng bị vướng cơ chế, thiếu các chính sách mang tính chiến lược, bền vững.
6 ngày
Thời sự - Chính trị
Lượng hóa các động lực tăng trưởng mới, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, dù khơi thông các nguồn lực, giải ngân hết 95% vốn đầu tư công, dự báo kinh tế năm nay cao nhất đạt 6%, tức không đạt mục tiêu 6,5%.
6 ngày
Văn hoá - Xã hội
Đi lên từ con số 0, chỉ sau một đêm Quang Hà đã vụt sáng thành sao khi được ghi nhận với bản hit Ngỡ.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, quá trình phát triển kinh tế của Việt Nam thường chứa đựng “nghịch lý”: Doanh nghiệp Việt giỏi chống chịu, "sống dai" nhưng chậm lớn; nền kinh tế “khát vốn” nhưng lại khó hấp thụ vốn; tăng trưởng GDP cao nhưng lạm phát thấp; lạm phát thấp nhưng lãi suất cao...
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Các chuyên gia nhận định, CASA cải thiện phản ánh từ việc chính sách tiền tệ nới lỏng đang phát huy tác dụng. Tài khoản thanh toán "rủng rỉnh" hơn so với trước đây và tính thanh khoản của nền kinh tế dần hồi phục. Tỷ lệ CASA có thể đã tạo đáy, liệu sẽ "lội ngược dòng" trở lại thời hoàng kim thời gian tới?
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Theo chuyên gia, nhiều nhà đầu tư lo ngại việc Bộ Công thương giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tính toán khung giá điện khó đảm bảo tính khách quan.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Thủ tướng yêu cầu tổng rà soát, kiểm tra an toàn PCCC tại các chung cư, nhà ở nhiều căn hộ, cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ có mật độ người ở cao... có nguy cơ cháy, nổ cao để đánh giá thực trạng, có ngay các giải pháp hạn chế xảy ra cháy, nổ...
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Chiều 12/9, tại Thanh Hóa, Hội Doanh nhân trẻ tỉnh tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động Hội khoá VI, triển khai kế hoạch tổ chức Đại hội lần thứ VII, nhiệm kỳ 2023-2028.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tinh thần là hài hòa lợi ích Nhà nước, nhân dân và doanh nghiệp, hài hòa lợi ích, rủi ro chia sẻ; không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm cho doanh nghiệp.
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc tới thân nhân, gia đình người bị nạn
1 tuần
Thời sự - Chính trị
Tổng thống Mỹ, Joe Biden, ăn mừng mối quan hệ ngoại giao mới với Việt Nam bằng một loạt thỏa thuận hợp tác củng cố chuỗi cung ứng.
2 tuần
Thời sự - Chính trị
Theo Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên, xuất khẩu Việt Nam sẽ có thêm những cơ hội phát triển mới sau chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ. Doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao năng lực tăng khả năng cạnh tranh với các đối thủ tại thị trường này.
2 tuần