Đóng góp tại Hội thảo Lấy ý kiến hoàn thiện dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) ngày 23/2, bà Phan Thị Hương Giang, Giảng viên Khoa Luật kinh tế - Trường Đại học kinh tế Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM, đánh giá Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) đã có nhiều điều chỉnh tích cực so với Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010. Tuy nhiên còn một số vấn đề phải xem xét để có điều chỉnh hợp lý hơn.

Ví dụ, khoản 1 điều 5 dự thảo Luật vẫn giữ quy định cũ là người tiêu dùng phải có trách nhiệm “Kiểm tra về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trước khi nhận theo quy định của pháp luật”. Như vậy, nghĩa vụ (trách nhiệm) này của người tiêu dùng là để đáp ứng quyền của tổ chức cá nhân kinh doanh. Hay nói cách khác, tổ chức cá nhân kinh doanh có quyền cho người tiêu dùng kiểm tra sản phẩm trước khi nhận hoặc là không.

Theo bà Giang, quy định này tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người tiêu dùng. Cụ thể, trong trường hợp mua hàng online, mua hàng từ xa, nếu sản phẩm không đúng như quảng cáo, người tiêu dùng có thể mất tiền bạc và thời gian, công sức để giải quyết khiếu nại không đáng có. Vị này kiến nghị bên cạnh quy định “trách nhiệm”, cần bổ sung “quyền” kiểm tra sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trước khi nhận, sử dụng.

“Tuy đã có quy định liên quan đến việc bán hàng không đúng như quảng cáo, nhưng việc không được kiểm tra hàng là một trong những thiếu sót mà ban soạn thảo luật sửa đổi cần xem xét và chỉnh sửa cho phù hợp”, bà Giang cho hay.

Trước vụ việc nhiều người tiêu dùng gửi tiền, vay tiền ngân hàng nhưng bị ép mua bảo hiểm, Luật sư Hoàng Văn Sơn, Giám đốc Văn phòng luật sư VNC đề xuất bổ sung các hành vi bị cấm tại khoản 1, điều 10 của dự luật: “ép buộc người tiêu dùng đang sử dụng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ của mình phải mua thêm sản phẩm hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân khác mà người tiêu dùng phải miễn cưỡng thực hiện”.

Với sản phẩm, hàng hóa đã có quy định về khuyết tật tại khoản 4 điều 3. Theo ông Sơn, dịch vụ cũng cần xem xét để coi có khuyết tật hay không. Ví dụ nhiều người hành nghề môi giới bất động sản, chăm sóc sắc đẹp… không có chứng chỉ hành nghề, hay các dịch vụ trông giữ xe, du lịch, vận tải… ở thời điểm bán cũng chưa xác định được khuyết tật của dịch vụ... Hay việc từ chối cung cấp dịch vụ như: dịch vụ công chứng, đăng kiểm... mà không có lí do chính đáng, hiện cũng khó để xác định có khuyết tật hay không.

Đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo dự thảo luật, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) liên quan tới nhiều chủ thể, phạm vi tác động rộng tới nhiều lĩnh vực của nền kinh tế. Vì vậy, những ý kiến, đề xuất sẽ được Bộ Công Thương tiếp tục tiếp thu, chỉnh sửa để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 tới, nhằm đảm bảo tốt hơn lợi ích, quyền lợi của người tiêu dùng.

Về vấn đề giải quyết tranh chấp, hòa giải, Thứ trưởng cho rằng hiện đã có những cơ sở pháp luật về hòa giải. Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu một số vấn đề như có thể tạo điều kiện cho người tiêu dùng được quyền chọn tổ chức trọng tài.

“Với các tranh chấp giải quyết qua tòa án, vẫn giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự thông thường thủ tục rút gọn, để tạo thêm một cái kênh giải quyết tranh chấp, giúp người tiêu dùng có thêm kênh bảo vệ hiệu quả và kịp thời”, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh.