1. Ngày ấy, bố mẹ anh bỏ lại hầu như tất cả, chỉ quơ kịp ít đồ rồi vội bồng bế mấy anh chị em anh tất tả chạy ra bến tàu... Vào đến Sài Gòn, gia đình anh cùng hai gia đình họ hàng khác thuê một căn nhà gần 60m2, một trệt một lầu, để ở, nơi mà cả gia đình anh phải dồn vào một căn phòng hẹp.

Thời bao cấp khó khăn, cả ba gia đình đều phải tăng gia sản xuất. Dưới gầm cầu thang nhỏ cũng là sàn nước, mẹ anh dùng mấy tấm gỗ nhầy nước và rêu xanh ngăn nhốt cả bầy gà vịt. Mỗi lần trời mưa chúng lại kêu lên inh ỏi.

Trên sân thượng nơi góc tôn hầm hập nóng, ba anh hay chất củi nổi lửa phừng phừng nấu xà bông trong cái thùng phuy lớn. Sau đó, chúng được đổ ra, đợi khi đông lại ông chỉ anh cách căng sợi dây đàn guitar, cắt chúng thành từng bánh nhỏ. Rồi anh sẽ dùng cái chày vồ đóng mạnh lên trên, bề mặt bánh sẽ nổi lên dòng chữ 555. Có thể nói anh đã là nhà sản xuất từ cái thời bé tí đó.

Không hiểu sao lúc bé anh thấy cái sân thượng thật mênh mông, nó thật sự là cả một thế giới thu nhỏ của mình. Mỗi lần trời mưa, cái sân thượng này biến thành không gian lễ hội của đám con nít trong nhà. Chúng sẽ lao ra tắm mưa, chạy nhảy, rượt đuổi nhau trên “ngọn đồi rác” bởi hồi đó không ai chịu vứt đi bất cứ món đồ gì, tất cả món đồ cũ cứ được đem lên sân thượng chất vào “ngọn đồi”, để nó cứ dần dần cao lên.

Trên đỉnh ngọn đồi ấy, anh thích nhất cái phản gỗ, dù nó đã mục, gãy chân, xiêu vẹo. Mỗi khi trời nổi gió, anh vội vàng leo lên nóc tủ lấy con diều chạy bay lên sân thượng rồi leo lên cái phản. Anh sẽ cố không thở dốc, thả cọng cước ra từng đoạn ngắn, nhấp từng nhịp thật nhẹ để cánh diều từ từ chấp chới, bay lên.

2. Thời gian như một cái chớp mắt, anh giờ đây đã là một doanh nhân lớn. Công ty thép của anh cả ngàn nhân viên với sáu văn phòng đại diện ở các nước. Và anh cũng đã có một căn nhà to ở Sài Gòn.

Lúc thiết kế, tôi cố khuyên anh nên chừa một khoảng giếng trời để tăng tính tương tác giữa các thành viên ba thế hệ trong nhà, nhưng anh một mực không chịu. Ngôi nhà tận dụng diện tích sàn tối đa, mỗi tầng như một căn hộ biệt lập thênh thang với thẻ thang máy riêng nên hầu như không ai chạm mặt.

Anh rất tự hào về cái sự “Tây” của căn nhà cùng phòng giải trí tầng hầm và khu vườn - thờ hoành tráng trên sân thượng. Nơi mà về sau này anh thú nhận, hầu như cả năm anh không đặt chân tới.

3. Mùa Covid - 19 vừa rồi đã đánh một đòn chí mạng vào công ty anh. Công ty không thể thực hiện lắp đặt các công trình đã ký ở các nước xung quanh. Anh như rơi vào hố đen không lối thoát.

Hôm đó về tới nhà đã khuya, cái remote mở cổng bỗng giở chứng, anh phải gọi điện nhờ ba anh ra giúp. Ba anh mắt yếu không nhìn rõ nên dù đã cong người, ghé sát đầu nhưng ông không cách nào tra được chìa vào ổ khóa.

Đợi lâu, bao nhiêu buồn bực dồn lại, anh gắt lên: “Ba sao chẳng làm được gì”!

Ba anh luống cuống làm rơi cả chìa xuống đất, một tay vịn vào khung sắt ngước mắt lên nhìn anh bối rối. Thật lâu rồi anh mới có dịp nhìn kỹ lại ba mình, anh sững sờ không ngờ ông lại già nhanh như vậy, tóc gần như bạc trắng.

Ba ốm quá! Dưới ánh đèn vàng, cái dáng khom lưng đang đổ một vệt bóng xéo dài chênh vênh trên mặt sân. Anh chợt thấy có gì đó đang dâng lên, nghẹn đau nơi lồng ngực. Những hình ảnh xưa cuộn đổ về.

Anh nhớ khoảnh khắc hâm hấp sốt, gục đầu vào lưng ba chỉ thấy những vòng bánh xe hối hả ba đạp chở anh vào bệnh viện. Anh nhớ buổi trưa được ba chở vào một góc quán gần nhà thờ. Ông gọi ra lít bia đựng trong cái bình nhựa mà mọi người hay đong xăng, ông đẩy dĩa đậu phộng về phía anh rồi nhìn xa xăm ra con đường khét nắng...

4. Anh điện thoại cho tôi, hẹn gặp. Anh tâm sự đã bán căn nhà đang ở và mua được một miếng đất ở quận 9, không lớn lắm nhưng nằm ngay bờ sông, rất đẹp. Anh khoe đã quen với cách làm việc online ở nhà. Quyết định bán nhà vừa giúp anh giải tỏa áp lực tài chính vừa giúp anh trả lời câu hỏi lâu nay: có nên làm căn nhà vườn để được trở về với thiên nhiên?

Tôi cũng khoe với anh những ngôi nhà “tổ chim” đã từng làm. Anh vỗ đùi cái đét, kêu lên: của anh đây rồi! Anh hồ hởi nói về mong muốn của căn nhà mới, nơi tưởng phụ giờ sẽ thành chính. Nơi đó anh sẽ làm một phòng làm việc bằng vật liệu nhẹ đặt gần sông, để được ở nhà nhiều hơn. Anh muốn các phòng ngủ thật nhỏ thôi, treo chúng lên cao để toàn bộ không gian bên dưới mở ra, tiếp xúc trực tiếp với thiên nhiên. Anh sẽ ít đóng cửa để có thể gọi các con đang chạy nhảy bên dưới, để thấy cái dáng liêu xiêu của mẹ mỗi tối chầm chậm bước ra ngoài hiên thắp nhang trên bàn thờ Thiên.

Căn nhà mới này anh sẽ trồng thật nhiều bụi nha đam và đám hoa ngũ sắc, mặc mọi người nói chúng tượng trưng cho sự hoang hóa.

Anh sẽ cho đặt lại cái phản gỗ nơi phòng khách, có dịp sẽ rủ ba anh cùng chơi cờ tướng. Anh chỉ làm cái cửa sổ là to, nơi mỗi chiều sẽ úp tay lên má con gái mình, cùng con nhìn ra sông chỉ cho con nơi có đám mây trắng hình con ngựa đang bay về trời...

Ừa, cảm ơn Covid-19. Nhờ nó mà anh tìm thấy “tổ chim” của mình!