Thứ hai, 06/10/2025
Doanh Nhân Trẻ

Doanh Nhân Trẻ

  • Click để copy

Sẽ có một mô hình phục hồi kinh tế khác xa lịch sử?

Quỳnh Nguyễn
- 13:45, 05/12/2020

(DNTO) - Nhờ có vaccine đưa vào sử dụng đại trà trong năm tới, sự phục hồi kinh tế có thể sẽ do nhu cầu về dịch vụ dẫn dắt, chứ không phải hàng hóa, như sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu... 

Sản lượng xuất khẩu (% so với năm trước) 

Sản lượng xuất khẩu (% so với năm trước) 

Ông Frederic Neumann, Kinh tế trưởng khối Nghiên cứu Kinh tế châu Á, Ngân hàng HSBC cho rằng, hầu hết các nền kinh tế vẫn chịu tác động rất lớn liên quan đến nhu cầu về hàng hóa được sản xuất trên toàn thế giới. Và đây là một trong những lý do chính giúp khu vực châu Á trong năm 2020 hoạt động tốt hơn rất nhiều so với nhiều thị trường khác.

Cuối cùng, vaccine cho đại dịch COVID-19 đang trong quá trình đưa vào sử dụng. Nếu không có những trục trặc về mặt kỹ thuật hoặc trở ngại nào về mặt phân phối, hàng trăm triệu người sẽ được tiêm ngừa trong những tháng tới. Điều đó sẽ khiến các hoạt động kinh tế được bình thường hóa nhanh chóng và đưa chúng ta thoát ra khỏi một cuộc suy thoái kinh tế sâu rộng. 

Sẽ có một mô hình phục hồi kinh tế khác xa lịch sử?

Thật thú vị khi nghĩ đến việc sẽ chứng kiến các kịch bản phục hồi thông thường, theo đó, sản xuất tăng vọt đi trước thúc đẩy các hoạt động thương mại theo sau với nhiều nền kinh tế ở châu Á đang dẫn đầu đà tăng trưởng toàn cầu. Chắc chắn đó chính là mô hình hồi phục sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và nhiều lần suy thoái trước đây. Tuy nhiên lần này sẽ có một mô hình phục hồi thật khác xuất hiện trong năm 2021 với mảng dịch vụ sẽ dẫn dắt chứ không phải do sản xuất.

Và điều đó có ý nghĩa quan trọng đối với các nước châu Á  - nơi mà sản xuất thường đóng vai trò lớn hơn. Hơn nữa, chắc chắn sẽ có một vài 'đền đáp' cho hoạt động xuất khẩu rất kiên cường của các nước châu Á trong năm nay. Điều đó không có nghĩa là sự phục hồi của các nền kinh tế trong khu vực sẽ không thực sự tốt trong những quý tới. Ngay cả khi vaccine tiếp cận tới các nước châu Á muộn hơn so với các nước phương Tây thì những quốc gia này vẫn sẽ tạo nên sự khác biệt (đặc biệt là đối với du lịch). Tuy nhiên, sự phục hồi lần này chắc hẳn sẽ không 'rực rỡ' như những lần trước. Ngoài ra, còn một lý do khác là các ngân hàng trung ương châu Á đang được đánh giá sẽ phản ứng rất chậm trong năm 2021.

"Hãy bắt đầu mọi thứ với Hoa Kỳ với một số dữ liệu khá tin cậy và kịp thời về mô hình chi tiêu của người tiêu dùng trong năm nay. Điều này sẽ giúp chúng ta phác họa một quan điểm rộng hơn có thể áp dụng cho hầu hết các thị trường đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch COVID-19" - ông Frederic Neumann nhấn mạnh.

Chi tiêu tiêu dùng của hộ gia đình Hoa Kỳ (% năm)

Chi tiêu tiêu dùng của hộ gia đình Hoa Kỳ (% năm)

Tăng trưởng chi tiêu của hộ gia đình được phân chia thành hai mảng dịch vụ và hàng hóa. Không có gì đáng ngạc nhiên, nhu cầu về dịch vụ - được đánh dấu bằng hình vuông xanh, mặc dù có sự phục hồi nhẹ, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với mức của năm ngoái. Ngược lại, nhu cầu hàng hóa đã tăng vọt trong những tháng gần đây, và hiện cao hơn 7% mức của năm trước.

Sự khác biệt như vậy là rất bất thường: chẳng hạn như trong thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu, nhu cầu hàng hóa đã giảm nhiều hơn (trong khi dịch vụ thậm chí không bao giờ giảm; hình vuông màu xanh dương).

Từ góc độ này cho thấy, sự phục hồi nhờ vào việc có vaccine trong năm tới có thể sẽ do nhu cầu về dịch vụ dẫn dắt, chứ không phải hàng hóa, như sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Có ý nghĩa quan trọng với châu á?

Ông Frederic Neumann cho rằng, hầu hết các nền kinh tế vẫn chịu tác động rất lớn liên quan đến nhu cầu về hàng hóa được sản xuất trên toàn thế giới. Và đây là một trong những lý do chính giúp khu vực châu Á trong năm 2020 hoạt động tốt hơn rất nhiều so với nhiều thị trường khác.

Mặc dù tốc độ tăng trưởng GDP trên toàn thế giới đều giảm nhưng sự chuyển dịch từ nhu cầu dịch vụ sang nhu cầu hàng hóa đã hỗ trợ hoạt động xuất khẩu từ nhiều nền kinh tế châu Á.

Tin nên đọc

Tăng trưởng sản lượng xuất khẩu theo thời gian của các nền kinh tế tiên tiến và các nước châu Á mới nổi. Lưu ý đến việc giảm sản lượng xuất khẩu ban đầu của các nước châu Á hồi đầu năm nay (hình vuông màu xanh lá cây) nông hơn và ngắn hơn nhiều so với thời kỳ khủng hoảng tài chính tòa cầu (hình vuông màu xanh dương).

Hơn nữa, xuất khẩu hiện đang tăng trở lại so với năm ngoái. Điều này phù hợp với sức mạnh tương ứng của nhu cầu hàng hóa được thể hiện trong biểu đồ Chi tiêu tiêu dùng của hộ gia đình Hoa Kỳ (% năm).

Tuy nhiên, không giống như hậu quả của thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu, khi thương mại tăng vọt, việc chúng ta sẽ chứng kiến một mức tăng tương tự vào khoảng thời gian này thật sự không rõ ràng khi sự phục hồi vào năm 2021 sẽ do nhu cầu dịch vụ dẫn đắt, và hoạt động xuất khẩu sẽ giảm nhẹ hơn nhiều so với thời điểm bắt đầu. Hoạt động xuất khẩu sản xuất của châu Á khó có thể được hưởng lợi nhiều như những đợt phục hồi trước đây.

Vaccine tạo ra nét khác biệt trong phát triển

Tất nhiên, vaccine cũng sẽ tạo ra nét khác biệt cho sự phát triển của mỗi địa phương trên toàn khắp châu Á một khi chúng được phổ biến rộng khắp, các hạn chế về khoảng cách xã hội được nới lỏng, sự tự tin sẽ quay trở lại, và cuối cùng, biên giới được mở cửa cho việc đi lại.

Mở cửa biên giới đặc biệt quan trọng đối với các nền kinh tế phụ thuộc vào du lịch, chẳng hạn như Thái Lan, Hồng Kông, Singapore, Malaysia và Việt Nam (mặc dù người ta cho rằng việc khôi phục du lịch xuyên biên giới đại trà sẽ cần nhiều thời gian hơn so với việc nối lại các dịch vụ địa phương).

Điều đó cho thấy, nhiều nền kinh tế châu Á vẫn còn khá thích thú với sản xuất. Biểu đồ cuối cùng của chúng tôi cho thấy sản xuất theo tỷ trọng GDP cho các thị trường riêng lẻ trong khu vực và trung bình của một thị trường phát triển và mới nổi toàn cầu.

Đài Loan, Trung Quốc đại lục, Hàn Quốc, Thái Lan và Malaysia là những nền kinh tế đặc biệt phụ thuộc vào lĩnh vực sản xuất, nhưng nhiều thị trường khác trong khu vực cũng tập trung vào lĩnh vực này nhiều hơn so với các thị trường mới nổi nói chung.

Thị phần của sản xuất trong tăng trưởng GDP (%)

Thị phần của sản xuất trong tăng trưởng GDP (%)

Tất nhiên, điều đó có thể giải thích tại sao châu Á đã thực hiện khá tốt trong năm nay, nhưng cũng có thể thấy khu vực này sẽ không có sự phục hồi mạnh mẽ hơn các khu vực khác trong năm tới.

Theo Vneconomy

Tin khác

Tài chính - Thị Trường
Theo Kinh tế trưởng của CTCK Chứng khoán SSI, ông Phạm Lưu Hưng, nhà đầu tư nên nhìn sang năm 2026 để tìm kiếm động lực đầu tư bởi thực tế bức tranh kinh tế của năm 2025 đã hiện lên khá rõ và các triển vọng đã được phản ánh đầu đủ vào giá của thị trường chứng khoán.
2 ngày
Tài chính - Thị Trường
Lạc Hồng 900 LX có khả năng chống đạn đạt tiêu chuẩn VPAM VR7, ngang với nhiều mẫu xe hàng đầu thế giới.
5 ngày
Tài chính - Thị Trường
Môi trường lãi suất thấp cùng đà tăng mạnh mẽ của tín dụng đã giúp nhiều ngân hàng thương mại cổ phần được dự báo có lợi nhuận tăng trưởng vượt bậc trong quý 3 năm nay.
6 ngày
Tài chính - Thị Trường
Ngành ngân hàng giữ vị trí chủ đạo khi đang cung cấp gần 59% vốn cho toàn nền kinh tế, theo đó triển vọng của nhóm cổ phiếu ngân hàng là tương đối tích cực.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Thiết kế bắt mắt, trải nghiệm lái thoải mái và đặc biệt là chi phí sở hữu vô cùng hấp dẫn, Feliz Neo là chiếc xe được săn đón hàng đầu thị trường xe máy tầm giá 20 triệu đồng ở thời điểm này.
1 tuần
Tài chính - Thị Trường
Chính sách thuế quan mới của Mỹ đã tạo ra một cú sốc lớn trên thị trường cà phê toàn cầu, trực tiếp đẩy giá cà phê tại nước này lên mức cao nhất trong gần 30 năm. Đây là một vấn đề đặc biệt nghiêm trọng khi Mỹ là nhà nhập khẩu cà phê lớn nhất thế giới và phụ thuộc gần như 100% vào nguồn cung từ nước ngoài.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
Việt Nam đang đến gần cột mốc nâng hạng thị trường, mở ra cơ hội cho dòng vốn toàn cầu gia nhập sâu hơn. Trong đó, cổ phiếu của Tập đoàn Masan (HOSE: MSN) sở hữu vốn hóa gần 4,8 tỷ USD, với thanh khoản cao và room ngoại còn rộng cùng nền tảng kinh doanh vững chắc, được kỳ vọng sẽ được dòng vốn ngoại “chọn mặt gửi vàng”.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
Cuộc đối đầu trên thị trường đồ chơi sưu tầm đang nóng hơn bao giờ hết khi Miniso chính thức bước vào cuộc chơi với loạt sản phẩm Wakuku. Quyết định táo bạo này được đưa ra sau khi đối thủ Pop Mart làm mưa làm gió toàn cầu với búp bê Labubu, đạt doanh thu và lợi nhuận tăng kỷ lục.
3 tuần
Tài chính - Thị Trường
VN-Index vượt ngưỡng kháng cự quan trọng 1.700 điểm vào sáng nay với lực đỡ lớn đến từ nhóm cổ phiếu ngân hàng, bất động sản.
1 tháng
Tài chính - Thị Trường
Việc các chỉ số nợ công của Việt Nam được giữ ở mức thấp kỷ lục, chỉ 34% GDP vào cuối năm 2024, đang tạo ra một dư địa chính sách tài khóa chưa từng có. Đây vừa là cơ hội vàng để thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, vừa là áp lực đòi hỏi hiệu quả sử dụng vốn phải được đặt lên hàng đầu trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất định.
1 tháng
Tài chính - Thị Trường
Riêng tháng 8, giá trị bán ròng của nhà đầu tư ngoại trên cả 3 sàn đã đạt trên 30 ngàn tỷ đồng, con số này chiếm tới 48% tổng giá trị bán ròng của khối này kể từ đầu năm tới nay.
1 tháng
Tài chính - Thị Trường
PDD Holdings, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc và là công ty mẹ của nền tảng đang gây bão toàn cầu Temu, vừa công bố kết quả kinh doanh quý II đầy ấn tượng.
1 tháng
Tài chính - Thị Trường
VinFast Evo Grand đang ghi điểm trong mắt người dùng với “cốp rộng miên man”, phạm vi hoạt động lên tới 262 km/lần sạc cùng giá bán mềm hơn hẳn xe xăng cùng cỡ.
1 tháng
Tài chính - Thị Trường
Đồng loạt nhiều cổ phiếu ngân hàng tăng đỉnh lịch sử, thu hút mạnh dòng tiền trên thị trường và trở thành trụ đỡ cho thị trường chinh phục các mốc kỳ lục mới.
1 tháng
Tài chính - Thị Trường
Xu thế chốt lời của thị trường trong phiên sáng nhanh chóng được dòng tiền đón nhận khiến thị trường bật tăng trở lại. Dù rung lắc mạnh mẽ, VN-Index từng mất gần 40 điểm trong phiên sáng, tuy nhiên kết phiên chỉ số vẫn chinh phục đỉnh cao mới 1.664 điểm trong phiên giao dịch ngày 20/8.
1 tháng
Xem thêm